/گفت‌وگو/ سيدحسيني: كار خوبي كردند خرمشاهي: هموطنان ترك‌زبان را خاطرنوازي مي‌كند ورجاوند: اميدوارم اين انتخاب، ذهنيت قوميت‌گرايي در جامعه به‌وجود نياورد
چند روز پيش، يكي از نمايندگان مردم تبريز در مجلس شوراي اسلامي ـ علي‌اصغر شعردوست ـ در گفت‌وگو با يكي از رسانه‌ها و در يادداشتي كه در چند روزنامه‌ي صبح منتشر شد، روز درگذشت محمدحسين بهجت شهريار (27 شهريورماه) را به‌عنوان روز شعر و ادب معرفي كرد. خبرنگار بخش ادبي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با توجه به ويژگي موضوع، ديدگاه بهاءالدين خرمشاهي و رضا سيدحسيني را در اين‌باره جويا شد.
بهاءالدين خرمشاهي ـ پژوهشگر ـ گفت: مي‌توان اين پيشنهاد را مطرح كرد كه به جاي روز درگذشت، روز تولد شهريار روز شعر و ادب باشد.
وي افزود: بزرگداشت روز شعر و ادب مصادف با سالروز درگذشت يكي از بزرگترين شاعران معاصر ايران ـ كه در دو زبان فارسي و تركي آثار جاوداني پايه گذاشته است ـ انتخابي نيكو است. چراكه شهريار، شاعر عصر نو؛ اما كهن‌سرا و علاقه‌مند به شعر نو بوده است. عشق او به زبان فارسي و تسلطش به اين زبان ـ در عين آذري‌زبان بودن ـ در حدي بود كه مي‌توان او را خلف صادقي براي حافظ و سعدي دانست.
خرمشاهي ادامه داد: اما اين انتخاب، ممكن است حركت‌هاي پان‌تركسيم را موجب شود و عليه مسائل ملي ما باشد. در عين حال نيز هموطنان هم‌نژاد ترك‌زبان ما را خاطرنوازي مي‌كند.
رضا سيدحسيني ـ نويسنده و مترجم ـ نيز در اين باره به خبرنگار ادبي ايسنا گفت: انتخاب روز شهريار به‌عنوان روز شعر و ادب، خوب است؛ من هم چون ترك هستم، از اين‌كه روز يك شاعر آذري، روز ملي شعر و ادب باشد، خوشحال مي‌شوم و چون شهريار را دوست دارم، مي‌گويم كه كار خوبي كردند.
اما پرويز ورجاوند ـ پژوهشگر و وزير فرهنگ دولت موقت ـ معتقد است: اگر همه‌ي مسائل، در روز ملي شعر و ادب در ايران خلاصه شود؛ بي برو برگرد، بايد ذهن را به چهره‌هاي توانا و قدرت‌هاي والايي چون حافظ، فردوسي، سعدي، مولانا و نظامي ـ كه در سطح جهان صاحب اعتبارند ـ متوجه كرد. افراد ديگر، در رده‌هاي بسيار بسيار پرفاصله از آنان قرار مي‌گيرند.
وي كه با خبرنگار ادبي ايسنا گفت‌وگو مي‌كرد، افزود: اميدوارم با اين انتخاب، ذهنيت قوميت‌گرايي در جامعه‌ي ايران به‌وجود نيايد.
ورجاوند در عين حال، علت انتخاب سالگشت درگذشت شهريار را به‌عنوان روز شعر و ادب ايران، از آن جهت قابل قبول برشمرد كه در مطالعه‌ي شعر معاصر فارسي، در بين چند چهره‌ي صاحب نامي كه وجود دارند؛ شهريار، جايگاه قابل ملاحظه‌اي دارد.
او ادامه داد: اين‌گونه انتخاب‌ها به شرط آن‌كه تنها در غالب يك نامگذاري بسنده نشود؛ و در عمل، با برپايي همايش‌هاي علمي، بتوان اهميت اين بخش از فرهنگ ملي ايران را مورد بحث قرار داد، حركت مثبتي است.
ورجاوند، مواضع شهريار در عمده‌ي سروده‌هايش را داير بر تشويق و توجيه جامعه به حفظ و پاسداري از تاريخ و فرهنگ كهنسال ايران دانست و گفت: نكته‌ي جالب توجه در سرود‌هاي شهريار، اين است كه او بر ايراني بودن تمامي باشندگان منطقه‌ي آذربايجان به‌عنوان كساني كه در بنيان‌گذاري فرهنگ ايراني نقش‌آفرين بودند؛ اصرار دارد و اين نكته را يادآوري مي‌كند كه اگر در دوران كوتاهي زبان اين مردم در محاوره، به زبان ديگري غير از فارسي برگشته است، براي آنان هويت ديگري را غير از هويت ايراني به‌وجود نمي‌آورد.
او اضافه كرد: شهريار، با شيوه و زبان روان خود، كوشيده است تا فرزندان اين سرزمين را در هر نقطه از آن، به عظمت اين سرزمين و حفظ فرهنگ ايراني و پاسداري از فرهنگ ايراني توجه دهد.
به گفته‌ي ورجاوند، وقتي گراميداشت چنين روزي - روز شعر و ادب - را داريم؛ بايد از فرصت استفاده شود؛ تا اين مسائل و پيام‌ها در جامعه مطرح شوند.
او با بيان اين‌كه يكي از اساسي‌ترين و بنيادي‌ترين محورهاي پديده‌ي وحدت ملي، ادب فارسي است كه دست‌كم در طول 12 قرن داراي عظمت و اثر است، اضافه كرد: در همه جاي اين سرزمين، هر بخشي از مردم ايران كه به گويش‌هاي مختلف سخن مي‌گويند؛ شاهكارهاي خود را در غالب زبان فارسي آفريده‌اند و اين، نقطه‌ي عطفي در حركت جامعه‌ي ايران به‌سوي وحدت از ديرباز تا به امروز است.
ورجاوند در ادامه افزود: بايد با يك تحليل جامع و برگزاري در رسانه‌هاي همگاني ـ بويژه صدا و سيما كه بسيار، خود را در عمل از طرح مسائل ملي، اهميت‌ها، گستردگي و تاثيرگذاري‌هايش دور نگه مي‌دارد ـ برنامه‌هايي اجرا كرد كه از يك‌ءسو پيام گسترده‌اي به جامعه داده، از ديگر سو، جامعه بتواند همپاي پيشرفت تكنولوژي در جهان، به آفرينش واژه‌ها بپردازد.
وي اظهار داشت: تنها نامگذاري يك روز و بزرگداشت يك شاعر، كار درخوري نيست كه در راستاي پويايي بيشتر زبان فارسي و گستردگي آن ـ بويژه با توجه به حوزه‌ي گسترده‌ي فرهنگ ايراني و آسياي مركزي و قفقاز و شبه قاره‌ي هند ـ بتوانيم اين حوزه را باززنده‌سازي كنيم و توانمند‌هاي لازم را به آن ببخشيم. در چنين حالتي، قادر خواهيم بود كه در حوزه‌هاي سياسي و اقتصادي نيز خود را در موقعيت تواناتري قرار دهيم. ضمن آن‌كه اگر در اين زمينه نكوشيم، ناگزير، در موقعيت انفعالي قرار مي‌گيريم كه با پديده‌ي ملي ما همخواني ندارد.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات