کارگران در مشاغل مختلفی فعالیت می‌کنند و نوع و میزان حوادثی که برای آنها اتفاق می‌افتد بسته به نوع کارشان متفاوت است، اما اینکه همواره در معرض خطرات ناشی از کار هستند حقیقتی است که نمی‌توان آنرا نادیده گرفت.

به گفته مدیرکل امور بین‌الملل سازمان تأمین اجتماعی در سال ۱۴۰۰، ۴۵ تا ۴۷ هزار حادثه حین کار ثبت شده است.

وی با بیان اینکه فوت بیش از ۷۰۰ نفر در سال از اتفاقات ناخوشایندی است که در سازمان تأمین اجتماعی به ثبت می‌رسد، افزود: با توجه به این اعداد روزانه دو تا سه نفر جان خود را از دست می‌دهند و از این جهت هر کارگاه تقریبا شبیه به میدان جنگ است. درصد زیادی از این افراد، نیروی جوان هستند که دچار حادثه می‌شوند. ۴۵ درصد از حادثه‌دیدگان متاهل هستند که تبدیل به از کار افتاده کلی یا جزئی می‌شوند یا فوت می‌کنند.

کارگران از قشر مرفه جامعه نبوده و عموما پایگاه اقتصادی محکمی ندارند و از کارافتادگی یا فوت آنها آغاز تبعات اجتماعی بسیاری برای خودشان یا خانواده‌های آنهاست و در این میان کارگران ساختمانی سهم قابل توجهی از این مرگ ها و از کارافتادگی ها دارند.

اکبر شوکت رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی ایران در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار کارگر ساختمانی و استادکار شناخته شده ایرانی به صورت سیار در پروژه‌های ساختمانی فعالیت می‌کنند.

وی افزود: اگر سایر صنوف مانند کابینت‌سازان، شیشه‌بران و ... به همراه حدود ۵۰۰ هزار نفر اتباعی که در صنعت ساختمان مشغول هستند را حساب کنیم جمعیتی معادل ۱۰ درصد کارگران کشور را تشکیل می‌دهند.

سهم ۵۰ درصدی کارگران ساختمانی از حوادث کار

شوکت با بیان اینکه متاسفانه افزون بر ۵۰ درصد حوادث ناشی از کار، متوجه کارگران ساختمانی است، اظهار کرد: آمار بالای حوادث کار نشان از مظلومیت و محرومیت کارگران ساختمانی دارد که هفت برابر بیشتر از سهم بازار کار دچار حادثه می‌شوند. این امر نشانگر بی‌توجهی مسئولان به صنعت ساختمان به عنوان صنعت پیشرو است چرا که این ۱.۵ میلیون کارگر ساختمانی، محرک و رونق‌بخش چندین میلیون شغل نظیر صنعت فولاد، سیمان و سایر مصالح ساختمانی هستند.

وی با بیان اینکه وزارتخانه‌های کار، کشور و راه و شهرسازی سه وزارتخانه اصلی هستند که نقش فعالی در حمایت از صنعت ساختمان و کارگران ساختمانی دارند، تصریح کرد: صنعت ساختمان پیشران کشور است و در صورت کسب حمایت، از توانایی بالایی برای فعال کردن سایر صنایع برخوردار است. همچنین حمایت و توجه کردن به آنها این قشر و خانواده‌های آنان را از دامنه فقر خارج می‌کند.

ساماندهی و نظام رتبه‌بندی کارگران ساختمانی یک ضرورت است

شوکت با بیان اینکه کارگران ساختمانی در زمره نیروی انسانی تولیدکننده صنعت ساختمان کشور قرار دارند، گفت: تولیدکنندگان نباید با فقر دست و پنجه نرم کنند. ساماندهی و نظام رتبه‌بندی آنان به استناد ماده ۱۸ قانون بهبود مستمر کسب و کار یک ضرورت است که خوشبختانه توافقات خوبی با نظام مهندسی ساختمان در این خصوص انجام شده و باید مورد حمایت قرار گیرند.

وی به متوقف شدن بیمه کارگران ساختمانی در چهار سال اخیر اشاره کرد و گفت: نظام رتبه‌بندی منجر به ساماندهی کارگران ساختمانی و حل مشکل بیمه‌ای آنان خواهد شد.

حمایت دلسوزانه از کارگران ساختمانی، زمینه‌ساز بهبود ساخت‌وساز در کشور

وی افزود: دانش و فناوری‌های نوین صنعت ساختمان که در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد باید به کارگران و استادکاران ساختمانی انتقال داده شود و بازآموزی آنها موجب افزایش عمر ساختمان‌ها خواهد شد. امروز عمر ساختمان‌های ایران بین ۲۵ تا ۳۰ سال است اما در کشورهای توسعه یافته این میزان به ۱۰۰ سال رسیده است که بیانگر بی‌توجهی و بی‌مسئولیتی مقامات وزارت راه و شهرسازی در ادوار گذشته بوده است.

رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی ایران در ادامه گفت: استادکاران و کارگران ساختمانی به عنوان متولیان صنعت ساختمان آماده همکاری برای افزایش عمر ساختمان‌ها هستند. برای کشوری که در گذشته مهد معماری جهان بوده است زیبنده نیست که عمر ساختمان‌های آن به ۳۰ سال برسد. باید با همت و تلاش بیشتر به جایگاه گذشته خود در حوزه معماری و سازه‌ای برگردیم.

وی با تاکید بر اینکه اجرایی کردن سیاست‌گذاری‌ها در حوزه مسکن متوجه استادکاران و کارگران ساختمانی است، گفت: حمایت دلسوزانه دولت و برطرف کردن موانع پیش روی کارگران ساختمانی و رساندن آنان به حق و حقوق خود نظیر تحقق پوشش حداکثری بیمه‌ای، کاهش حوادث ناشی از کار و نظام رتبه‌بندی، زمینه‌ساز بهبود ساخت و ساز در کشور خواهد بود.

طبق ‌آمارها سال گذشته نزدیک به ۷۹۰۰ حادثه ناشی از کار به ثبت رسیده است. در همین راستا طی ماه‌های گذشته وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به منظور حمایت از کارگران در محیط کار، از سامانه ثبت حوادث ناشی از کار ذیل سامانه جامع روابط کار رونمایی کرد که راه‌اندازی آن کمک ویژه‌ای به کارگران و حتی خانواده‌های آنان می‌کند تا با احراز هویت، حادثه ناشی از کار را در سامانه ثبت کنند و در صورتی که کارگر در محیط کار با حادثه‌ای روبه رو شد و آسیب دید از طریق این سامانه آن را گزارش دهند.

نوع و وضعیت خاص کارگاه‌های عمرانی در مقایسه با سایر فرایندهای صنعتی، خود عامل بروز بسیاری از مخاطرات و مسائل ایمنی است. در کارخانه‌ها، کارها به ‌صورت تکراری در خطوط تولید انجام می‌شود و تکرار به مدیریت فرصت می‌دهد که در بهبود وضعیت ارتقای ایمنی تلاش کند ولی کارها در امور عمرانی و کارگاه‌های ساختمانی تکراری نیست و به دلیل موقتی بودن کارها و به دلیل پروژه‌ای بودن آنها ممکن است بسیاری از نکات و موارد نادیده گرفته ‌شود.

به اعتقاد کارشناسان، آموزش کارگران در محیط‌های کاری اعم از کارگاه‌ها و کارخانه‌ها برای استفاده صحیح از تجهیزات، ماشین آلات و دستگاه‌ها امری ضروری است و برای آنکه آسیب های ناشی از حادثه در محیط کار کمتر شود، رعایت نکات ایمنی و حفاظتی و بهداشتی، افزایش سطح مهارت نیروهای کار، تامین ابزار و امکانات مورد نیاز برای حفظ سلامت کارکنان اعم از عینک، دستکش، کلاه ایمن و ماسک در حین کار و رفع نگرانی‌ها و دغدغه‌های روزمره کارگران باید مدنظر قرار بگیرد.

در این میان، علاوه بر پیگیری نیازها و مطالباتی همچون بیمه برای تامین امنیت درمانی کارگران، HSE مفهوم بسیار مهمی است که در همه حوزه‌های کاری از جمله کارگاه های ساختمانی باید مورد توجه قرار گرفته و اصول آن اجرایی شود تا پیشگیری قبل از درمان اتفاق بیفتد و کمتر شاهد بروز حوادثی باشیم که خانواده های این سرزمین را بی سرپرست می کنند.

انتهای پیام