به گزارش ایسنا، پژوهشگاه فضایی ایران حاصل یک ادغام بزرگ در سال ۱۳۸۹ است که طی آن سازمان فضایی ایران به همراه پژوهشکده تحقیقات فضایی، از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات جدا شد و با در اختیار گرفتن مجموعه‌هایی از جمله پژوهشگاه هوافضای وزارت علوم و پژوهشکده فنی و مهندسی وزارت جهاد کشاورزی زیر نظر مستقیم ریاست‌جمهوری قرار گرفتند. در این تغییرات، پژوهشگاه هوافضا، پژوهشکده تحقیقات ماهواره و پژوهشکده فنی و مهندسی جهاد کشاورزی با یکدیگر ادغام شده و تحت عنوان «پژوهشگاه فضایی» ذیل سازمان فضایی قرار گرفتند.

با تغییر دولت و ریاست‌جمهوری حسن روحانی در آن دوره، کمیته‌ای با حضور اکبر ترکان، مشاور رئیس‌جمهور، جهت بررسی ساختار فضایی کشور ایجاد شد، اما پس از چندی مسئولیت به محمد شریعتمداری، معاون اجرایی رئیس‌جمهور وقت سپرده شد و موضوع تغییر ساختار به‌مدت حدوداً یک سال مسکوت ماند که این امر موجب بلاتکلیفی مجموعه‌های فضایی کشور شد.

نهایتاً در اواخر سال ۱۳۹۳ رئیس‌جمهور وقت دستوری صادر کرد که به‌موجب آن تغییر ساختار فضایی کشور کلید خورد و مجموعه‌های فضایی از نهاد ریاست‌جمهوری خارج شدند. همچنین قرار بر این شد که مجموعه‌های تشکیل‌دهنده پژوهشگاه فضایی به جای خود بازگردند که با این حکم عملاً می‌بایست پژوهشگاه فضایی منحل می‌شد؛ اما این انحلال و بازگشت زیرمجموعه‌ها به ساختار قبلی خود طوفان رسانه‌ای به‌پا کرد و دولت متهم شد که مایل است بخش فضایی کشور را تعطیل کند.

بدین ترتیب در حالی که پژوهشگاه هوافضا به وزارت علوم بازگشت، پژوهشکده مهندسی جهاد و پژوهشکده تحقیقات ماهواره تحت فشار رسانه‌ای همچنان تحت عنوان پژوهشگاه فضایی ولی زیر نظر وزارت ارتباطات ادامه کار دادند و عملاً پژوهشکده تحقیقات ماهواره زیر نظر پژوهشکده مهندسی جهاد قرار گرفت؛ چرا که به‌لحاظ ساختاری پژوهشکده مهندسی جهاد بسیار وسیع‌تر از پژوهشکده تحقیقات ماهواره بود.

اما حالا پژوهشگاه فضایی ایران سازمانی دانش‌بنیان با ساختاری محصول‌محور و نوآور در عرصه اکتساب فناوری‌های صلح‌آمیز فضایی است که با برخورداری از نیروهای نخبه و مجرب در زمینه‌های مختلف علوم فضایی از جمله مطالعه، طراحی و ساخت ماهواره‌های مخابراتی و سنجشی؛ ناوبری و موقعیت‌یابی فعالیت می‌کند.

این پژوهشگاه در جهت انجام اهداف و وظایف خود، درصدد دستیابی به فناوری‌های کاربردی و  نوین فضایی و تولید محصولات مورد نیاز کشور در این زمینه و در نتیجه کسب افتخار و اقتدار بین‌المللی برای کشور است. در مجموعه این پژوهشگاه، متخصصان و محققان مجرب با تخصص‌هایی چون مهندسی هوافضا، مکانیک، برق، کامپیوتر، مواد، شیمی، صنایع و پلیمر برای توسعه علوم و فناوری فضایی کشور فعالیت می‌کنند.

«توسعه و گسترش پژوهش و دستیابی به علوم و فنون مورد نیاز وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و صنعت فضایی در راستای چشم‌انداز بخش فضایی کشور»، «زمینه‌سازی مناسب برای ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز به منظور ارتقای فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و توسعه فناوری‌های مرتبط با فضا در کشور» و «به‌کارگیری دستاوردهای پژوهشی و فناوری فضایی در راستای تقویت بنیه صنعت هوافضا از طریق تجاری‌سازی یا انتقال و جذب فناوری» از جمله اهداف پژوهشگاه فضایی است.

پژوهشگاه فضایی ایران دارای پنج پژوهشکده شامل دو پژوهشکده سیستمی به نام «سامانه­‌های ماهواره» و «سامانه­‌های حمل و نقل فضایی در تهران»، سه پژوهشکده در مراکز استانی با عناوین «رانشگرهای فضایی»، «مکانیک» و «مواد و انرژی» به ترتیب در تبریز، شیراز و اصفهان و یک مرکز تحقیقاتی است.

سکانداری پژوهشگاه فضایی ایران را از اردیبهشت سال ۱۳۹۱ تا آبان ۱۳۹۴ حسن کریمی مزرعه شاهی، دکتری تخصصی مهندسی هوافضا برعهده داشت. اواسط آبان ماه ۱۳۹۴ طی حکمی از سوی دکتر محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وقت، دکتر حسن حدادپور استاد و محقق نمونه دانشگاه صنعتی شریف در حوزه هوا فضا و دکتری مهندسی مکانیک - طراحی کاربردی از دانشگاه تهران تا تیرماه ۱۳۹۷ راهبری این پژوهشگاه را برعهده داشت. از ۹ تیرماه ۱۳۹۷ تا خرداد ماه ۱۴۰۱ سکانداری این پژوهشگاه با حکم آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وقت به دکتر حسین صمیمی، دکترای مهندسی برق -مخابرات دانشگاه از تربیت مدرس محول شد. در خرداد ماه سال ۱۴۰۱ عیسی زارع پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وقت ضمن تقدیر و تشکر از حسین صمیمی، طی حکمی دکتر حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران را با حفظ سمت به عنوان «سرپرست پژوهشگاه فضایی ایران» منصوب کرد که دکتر سالاریه تا ۷ بهمن ماه ۱۴۰۳ هدایت این مجموعه را بر عهده داشت. نهایتا در تاریخ ۷ بهمن ماه ۱۴۰۳ با حکم سید ستار هاشمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حکمی وحید یزدانیان به عنوان رئیس پژوهشگاه فضایی ایران معرفی شد.

در بخشی از حکم وزیر ارتباطات در روز یکشنبه، ۷ بهمن ماه ۱۴۰۳ خطاب به یزدانیان به «تکالیف مندرج در برنامه هفتم پیشرفت جمهوری اسلامی ایران و مصوبات شورای عالی فضایی کشور» در اجرای وظایف رئیس جدید پژوهشگاه فضایی ایران تاکید شده است.

وحید یزدانیان، رئیس پژوهشگاه فضایی ایران، دارای مدرک دکتری از دانشگاه صنعتی امیرکبیر است. عضو هیات علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات از سال ۱۳۹۵، ریاست پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ و ریاست دانشکده علمی و کاربردی پست و مخابرات از سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸، بخشی از سوابق مدیریتی یزدانیان است.

به گفته حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران، «پژوهشگاه فضایی ایران به عنوان بازوی فنی و اجرایی سازمان فضایی محسوب می‌شود و وظیفه اصلی آن، اجرای برنامه‌های تحقیق و توسعه صنعت فضایی ایران است؛ این پژوهشگاه تحت نظر وزارت ارتباطات فعالیت می‌کند و مجری برنامه‌های تحقیق و توسعه سازمان فضایی ایران است.»

بر اساس این گزارش، طبق اساسنامه‌ها، سازمان فضایی ایران و پژوهشگاه فضایی بعد از بازگشت به وزارت ارتباطات در سال ۱۳۹۳، تاکنون مستقل بوده‌اند، غیر از ۳ سال اخیر که از لحاظ برنامه‌ای تحت مدیریت واحد دکتر حسن سالاریه قرار داشته‌اند.

با توجه به نزدیک شدن به ۱۴ بهمن ماه روز ملی فناوری فضایی که سالگرد پیوستن جمهوری اسلامی ایران به باشگاه کشورهای صاحب فناوری فضایی است، امید می‌رود که صنعت فضایی ایران با وجود دستاوردهای قابل توجه بتواند با سیاست‌گذاری‌های هوشمندانه بیش از پیش در عرصه جهانی بدرخشد، چرا که توسعه این صنعت استراتژیک یکی از عوامل کلیدی در افزایش اقتدار علمی و اقتصادی کشور به‌شمار می‌رود.

انتهای پیام