به گزارش ایسنا، اخلاق و رفتارهای اخلاقی همواره یکی از مهم‌ترین موضوعات در زندگی روزمره افراد بوده است. انسان‌ها، بدون توجه به جایگاه اجتماعی یا نوع شغل خود، در تعاملات روزمره، افراد را از منظر اخلاقی قضاوت می‌کنند. یکی از مسائل اخلاقی که از گذشته تا امروز در میان جوامع انسانی وجود داشته، ریاکاری است. ریاکاری یعنی فرد، برخلاف حقیقت و با هدف تحت تأثیر قرار دادن دیگران، رفتار می‌کند و تظاهر به داشتن ویژگی‌های مثبت می‌نماید. این رفتار در میان تمامی افراد جامعه، ازجمله معلمان، قابل مشاهده است. اما بررسی این پدیده به‌ویژه در محیط‌های آموزشی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این محیط‌ها به‌طور مستقیم بر تربیت نسل‌های آینده اثر می‌گذارند.

ریاکاری می‌تواند رفتارهای اجتماعی و اخلاقی افراد را تحت‌تأثیر قرار دهد و در بلندمدت به کاهش اعتماد میان افراد منجر شود. این مسئله به‌ویژه در میان معلمان، که وظیفه تربیت دانش‌آموزان را برعهده دارند، نگران‌کننده است. در صورتی که معلمی در محیط آموزشی به رفتارهای ریاکارانه روی آورد، نه‌تنها بر همکاران خود تأثیر منفی می‌گذارد، بلکه ممکن است بر نوع تربیت دانش‌آموزان نیز اثرگذار باشد. از این رو، ضروری است که دلایل بروز چنین رفتارهایی در میان معلمان شناسایی و راهکارهای مناسبی برای کاهش آن ارائه شود.

مظهر بابایی، پژوهشگر دانشگاه فرهنگیان تهران با همکاری محققانی از دانشگاه آزاد اسلامی سنندج، پژوهشی در این زمینه انجام داده است. این تحقیق با هدف بررسی علل و مصادیق ریاکاری در میان معلمان و ارائه راهکارهایی برای کاهش آن در مدارس انجام شده است. محققان تلاش کردند تا با مطالعه شرایط کاری معلمان و تحلیل عوامل مؤثر بر رفتارهای آنان، به راهکارهایی برای بهبود فضای اخلاقی در محیط‌های آموزشی دست یابند.

برای انجام این پژوهش، با ۴۲ نفر از معلمان که شامل ۲۰ زن و ۲۲ مرد بودند، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته انجام شد. انتخاب این افراد براساس تجربه شخصی آنها از مفهوم ریا در محیط کاری‌شان بود. سپس داده‌های به‌دست‌آمده از این مصاحبه‌ها، به روش تحلیل محتوا بررسی و طبقه‌بندی شد.

بر اساس یافته‌های این پژوهش، ریاکاری در میان برخی از معلمان وجود دارد، اما این مسئله در مقایسه با دیگر مشاغل، کمتر دیده می‌شود. علت‌های اصلی ریاکاری در معلمان به تفاوت‌های فردی، شرایط اجتماعی و نوع تربیت آن ها بازمی‌گردد. به‌عبارتی، ریاکاری در محیط‌های آموزشی تنها به رفتارهای فردی مربوط نیست و عوامل محیطی و اجتماعی نیز در آن تأثیر دارند.

یکی از مهم‌ترین دلایلی که ریاکاری در محیط آموزشی بروز می‌کند، تأثیرات اجتماعی و تربیتی است که از جامعه به مدرسه منتقل می‌شود. به‌عبارتی، ریشه‌های این رفتارها نه‌تنها در خود معلمان بلکه در کل جامعه جستجو می‌شود.

این پژوهش نشان داد که برای کاهش ریاکاری در محیط‌های آموزشی، باید به بهبود شرایط اجتماعی و تربیتی توجه شود. به‌ویژه در مدارس، ایجاد فضایی سالم و به دور از رقابت‌های ناسالم می‌تواند به کاهش رفتارهای ریاکارانه کمک کند. همچنین، پیشنهاد شده است که نهادهای آموزشی به ایجاد محیط‌هایی عاری از فشارهای غیرضروری و رقابت‌های ناسالم برای معلمان توجه بیشتری کنند تا رفتارهای اخلاقی در میان آنها تقویت شود.

نتایج این تحقیق که در «مجله اخلاق زیستی»، وابسته به مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، منتشر شده، به خوبی نشان داد که ریاکاری نه‌تنها بر رفتار معلمان، بلکه بر ارتباطات اجتماعی و محیط کاری آنها نیز تأثیر می‌گذارد.

بر این اساس، در صورتی که معلمان در محیط کاری خود با فشارهای غیرضروری روبه‌رو شوند، احتمال بروز رفتارهای ریاکارانه افزایش می‌یابد. بنابراین، توجه به شرایط کاری و ایجاد محیطی مثبت و سازنده برای معلمان از اهمیت بالایی برخوردار است.

انتهای پیام