وی در عین حال معتقد است: شبکه سه سیما سال هاست در انتخاب مداح و مناجات خوانی و حضور کارشناسان و پوشش رسانه ای پیش قدم بوده است.

حسن محمدیان، تهیه کننده برنامه مذهبی «ضیافت دوست» که از سال ۹۸ روی آنتن شبکه سه سیماست، در گفت و گویی با ایسنا شرکت کرد به پرسش هایی مبنی بر اینکه چه باید کرد تا برنامه‌های مذهبی صرفاً به ساختاری برای پر کردن آنتن شبکه ها تبدیل نشود؟ چگونه می توان برنامه های مذهبی را با ساختارهای روز برنامه سازی در دنیا مطابقت داد؟ راه‌های رسیدن به برنامه های باکیفیت دینی برای جذب مخاطب و خصوصا بیننده جوان کدام است؟ پاسخ داد.

حق الناس است اگر صرف آنتن پر کردن کار کنیم

وی در زمینه مباحث بالا اظهار کرد: مگر نماز امری تکراری است یا روزه کار تکراری است. در برنامه مذهبی دعای کمیل همان دعای کمیل است اما کاری که برنامه ساز باید انجام دهد زیبا جلوه دادن این دعاست. در جهان عرب وقتی دعای کمیل را می خوانی عرب زبان ها به صورت خاص این دعا را گوش می دهند چون به صورت وسیع این دعا توسط حضرت ایراد شده و معارفی که در آن گنجانده شده توسط یک آدم عادی قابل بیان نیست. نکته این است که ما برای برنامه ای مثل مناجات خوانی تلاشمان را بکنیم بهترین ها را انتخاب کنیم. چه برای لوکیشن، چه انتخاب مداح و چه تصویربرداری و چه زمان پخش آن. اگر همه ی اینها دست به دست هم بدهند مصداق بارز آن روایت از امام رضا (ع) هستیم که فرمودند، اگر محاسن کلام ما را مردم بفهمند خودشان از ما تبعیت می کنند و ما وظیفه مان است محاسن ائمه(ع) را درست جلوه بدهیم.

محمدیان خاطرنشان کرد: اینکه پژوهش نکرده و صرف آنتن پر کردن کار کنیم، حق الناس است. ممکن است در همه جا دوستانی باشند که کم بگذارند اما عمده سازندگان برنامه های مذهبی سیما کسانی هستند که مخلصانه و سخت با وجود برآوردها و دستمزدهای پایین کار می کنند و با شرایط محدودی که دارند چند برابر زحمت می کشند.

او ادامه داد: قطعا وظیفه داریم در همه ی ابعاد به روزرسانی کنیم ولی این چیزی که در حال حاضر به عنوان خروجی از  شبکه های مختلف تلویزیون جمهوری اسلامی پخش می شود، زحمت های زیادی پای آنها کشیده شده و شاید ظاهرا برنامه ترکیبی ساده ای باشد ولی در بطن آن ساعت ها مطالعه و بحث صورت می گیرد که چه کسی چه چیزی را و چگونه بتواند در کجا برای مردم عنوان کند.

شبکه سه سیما سال هاست در انتخاب مداح پیش قدم بوده

وی با بیان اینکه شبکه سه سیما سال هاست در انتخاب مداح و مناجات خوانی و حضور کارشناسان پیش قدم بوده است، توضیح داد: اولین باری که مداحان جوان، آقایانی مثل مهدی رسولی، مطیعی و ... در رسانه به صورت تصویری برنامه اجرا کردند در شبکه سه سیما بود. کارشناسان درجه یک در تهران و کشور اکثرشان حضورشان برای اولین بار در شبکه سه سیما بوده است. در بحث و نوع پوشش رسانه ای هم شبکه سه سیما پیش قدم بوده است. این شبکه سال هاست اچ دی شده و از تجهیزات حرفه ای استفاده می کند؛ ضمن اینکه کارگردانان و تصویربرداران با کمترین خطا و زنده مراسم ها را پوشش می دهند.

همگام سازی «ضیافت دوست» شبکه سه با رادیو

این تهیه کننده با بیان اینکه ساخت «ضیافت دوست» بناست که ادامه داشته باشد، توضیح داد: بنای ما این است که این برنامه را با رادیو همگام سازی کنیم و بتوانیم در مساجدمان آن را پخش کنیم. در کشورهای عرب زبان که اکثرا اهل سنت هستند می بینیم که از مناره هایشان قبل از اذان صبح مناجات پخش می شود. الان در تنها جایی که این اتفاق می افتد، حرم ها است و در مساجد اینگونه نیست. اگر بتوانیم در مساجد برنامه را فراگیر کنیم و آنجا را مامنی قرار دهیم که مشاغل خاص و کسانی که شیفت شب هستند و در آن ساعات زحمت می کشند، مشتری برنامه باشند، اتفاق خوبی صورت می گیرد.

برنامه های سحر هیچ سنخیتی با سحر نداشتند

این تهیه کننده در ادامه درباره محوریت برنامه «ضیافت دوست» که ابتدا پخش مناجات های شبانگاهی تحت این عنوان توسط میثم مطیعی برگزار می شد و به صورت زنده از این شبکه روی این شبکه می رفت، توضیح داد: یک سال بعد از ماه مبارک رمضان که فضای کرونا شدت گرفت، آقای فروغی (مدیر شبکه سه) و دوستان به این نتیجه رسیدند که در ماه شعبان مناجات شعبانیه را آغاز کنیم. ما هر شب در حرم امام رضا (ع) مناجات شعبانیه را داشتیم. خیلی استقبال خوبی شد و با توجه به اینکه درِ حرم های اهل بیت(ع) بسته بود، این برنامه برای ارتباط مخاطب با اماکن زیارتی بار بسیار زیادی را به دوش کشید. این برنامه نیمه شب ها روی آنتن می رفت و بعدها به این تصمیم رسیدند که به صبح منتهی شود.

وی ادامه داد: حدود ۴۰ سال از انقلاب اسلامی می گذرد، برنامه های سحرگاهی شبکه های سیما اغلب تولیدی بوده و هیچ سنخیتی با سحر نداشتند. اکنون را نمی گویم اما در گذشته نزدیک، ما چیزی که به عنوان برنامه شبانگاهی در تلویزیون دیدیم، راز بقا و معرفی ابنیه ی تاریخی و برنامه هایی از این جنس به صورت آرشیوی بود. اما در شبکه سه سیما این برنامه (ضیافت دوست) قوت گرفت و کرونا هم چاشنی این تصمیم بود. مخاطبان این برنامه افرادی هستند که دلشان می خواهد قبل از اذان صبح فضای آرامش بخشی داشته باشند و بتوانند پل ارتباطی با خدا برقرار کنند و برای نماز صبحشان آماده شوند. شاید این مخاطبان، مخاطبان ظاهرا زیادی نباشند اما جلوتر که پیش رفتیم متوجه شدیم زیاد هستند و این اتفاق خوبی بود.  

تنها برنامه زنده سحرگاهی سیما و صدا برنامه «ضیافت دوست» است

این تهیه کننده با بیان اینکه تلویزیون در طول سال ویژه برنامه سحرگاهی به صورت کلی نداشته است، عنوان کرد: البته در حال حاضر شبکه های یک و قرآن سیما برنامه هایی دارند، پیش از این برنامه هایی شبیه به هم و حالت گرافیکی در این زمینه تولید می شد. اما حالا تنها برنامه زنده سحرگاهی سیما و صدا برنامه «ضیافت دوست» است و ما در این ساعات هیچ برنامه زنده ای نداریم. اینکه چرا به مناجات روی آوردیم هم به این دلیل بود که دنبال فضای آرامش بخش و مقدمه برای نماز صبح بودیم. اینکه ترجیحا اگر کسی بی خوابی به سرش می زند در آن ساعت ارتباطی با خدا داشته باشد و الزاما شاید همه توان نماز شب خواندن نداشته باشند و قرار هم نیست اجباری در کار باشد ولی ما در آیات داریم که نفس بیدار بودن قبل از نماز صبح و سحر فضیلت دارد. این بیداری را با مناجات عجین کردیم. اینکه چرا حرم های اهل بیت(ع) را انتخاب کردیم به این دلیل است که در حرم ها شما مناجات کنندگان را می بینید. ما در حرم حضرت امام رضا(ع) که مناجات خوانی را انجام می دهیم به خاطر فضای حرم نمی توانیم در رواق امام خمینی این برنامه را برگزار کنیم، چون ساعت اذان صبح نیم ساعت متفاوت است و تصاویری که مردم در حال خواندن مناجات و نماز شب در گوشه ی حرم هستند را به صورت مفصل در برنامه استفاده می کنیم اما در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها که هستیم برنامه ما در خود حرم است و در رواق امام خمینی مداح ما حضور دارد و مردم هم می آیند و به خاطر نماز صبح شرکت می کنند.

صحیفه سجادیه را احیاء کردیم

محمدیان درباره ی محتوای برنامه «ضیافت دوست» نیز یادآور شد: عموما محتوای برنامه مناجات خمس عشر و صحیفه سجادیه است. تقریبا می شود گفت در کشور ما در حوزه مناجات، صحیفه ی سجادیه مغفول واقع شده است. ما در این برنامه کاری که کردیم صحیفه سجادیه را احیاء کردیم. ۱۵ مناجات در مفاتیح تحت عنوان مناجات خمس عشر داریم که از مناجات تائبین آغاز  و به مناجات زاهدین ختم می شود. اغفالات بنده در دنیا در این ۱۵ حال می تواند تقدیم شود و اسامی که امام سجاد(ع) برای این ۱۵ مناجات تعیین کرده اند خیلی جالب است که ابتدا انسان توبه می کند بعد از خوف خدا می ترسد و بعد به امید خدا امیدوار می شود و بعد محبت خداوند در دلش ایجاد می شود و بعد در مقابل این محبت شکر می کند و به مقام های بالا مثل عارفان و زاهدان می رسد. بنابراین مهندسی بسیار زیبایی در ادعیه این حضرت وجود دارد و ما توفیق داشتیم در طول این سالها این مناجات ها را در برنامه مان داشته باشیم. در کنار این شب های جمعه دعای کمیل را داریم. در ایام شهادت و ولادت ادعیه ای که منتسب به آن روز است را داریم. به عنوان مثال در مفاتیح هفت زیارت مطلقه و مختصه از امام حسین (ع) را داریم که در مناسبت ها مثل شب قدر، عید فطر عرفه و عاشورا و اربعین و نیمه رجب و شعبان زیارت مخصوص امام حسین (ع) را پخش می کنیم.

حجم بالای ادعیه ها و فضای محدود تلویزیون

وی با اشاره به حجم بالای ادعیه ها و فضای محدود تلویزیون اظهار کرد: شاید تلویزیون نتواند به صورت ویژه به مناسک بپردازد، به عنوان مثال در عید غدیر مولودی پخش می کند اما یکی از بزرگترین دایره المعارف های شیعه، زیارت امیرالمومنین(ع) در عید غدیر است. این زیارت نامه حدود ۲۱ صفحه است و قطعا یک مخاطب نمی تواند بنشیند و آن را یک جا گوش بدهد و شاید مخاطبان خیلی کمی بتوانند. بنابراین ما این زیارت را در دهه ی ولایت تقسیم می کنیم و هر شب بخشی از آن را می خوانیم. ما در ایام سال بیشتر برنامه را در مشهد مقدس می بینیم و هنگام ولادت حضرت معصومه سلام الله و در ایام ورود ایشان به شهر قم و شهادت ایشان در ماه ربیع الثانی در قم هستیم و در ایام ماه صفر و وفات حضرت زینب(سلام الله) در دمشق در حرم مطهر حضرت زینب برنامه را برگزار می کنیم. در دهه ی عاشورا در کربلا  و در دهه ی اربعین در مسیر پیاده روی اربعین برنامه را برگزار می کنیم.

دشواری های ساخت برنامه زنده در اماکن مذهبی

وی درباره ی دشواری های ساخت برنامه در اماکن مذهبی اظهار کرد: برنامه ی «ضیافت دوست» نکته ی عجیبی دارد و آن ساعت پخش آن است. در آن ساعت برنامه زنده رفتن در ماه رمضان و برخی مناسبت ها توجیه دارد ولی در طول سال عملا کار دشواری است. این برنامه از زمانی که روی آنتن می رود از نقطه ی آغازش در لوکیشن تا انتها حدود ۵۰ نفر از عوامل درگیر هستند. از تولید در لوکیشن، عوامل فنی، عوامل پشت صحنه و پشتیبانی و تدارکات و نودال مرکزی که در مرکز خراسان جهت برقراری ارتباط با نودال تهران و  سپس رژی تهران که پخش شبکه سه سیماست. سپس در پخش، زیرنویس برنامه را انجام می دهیم چراکه ادعیه ها همه به طور کامل زیرنویس ندارند و بنابراین زیرنویس ها ایجاد و روان سازی و قابل فهم می شوند. آن ساعت برنامه رفتن روی آنتن به نظر من جهاد است. در اماکن مذهبی هم اولویت زائران هستند و نباید مزاحمتی برای آنها ایجاد کرد. همین مسائل باعث می شود محدودیت های خیلی زیادی متاسفانه یا خوشبختانه برای ما به عنوان برنامه ساز و تیم رسانه ایجاد شود. لذا در جایی مثل پیاده روی اربعین عملیاتی که انجام می دهیم دشوار است. در گرمای ۵۰ درجه عراق از صبح تا بعداز ظهر فعال هستند، نیمه شب هم بیدار می شوند تا ارتباط زنده را برقرار کنند. ما رسما با یک منطقه ی جنگی طرف هستیم به دلیل محدودیت هایی که وجود دارد؛ یعنی اگر کسی اعتقاد به این کار نداشته باشد، هیچگاه چنین برنامه ای را نمی سازد. کار ساده تری را انجام می دهد و درآمد بهتری هم کسب می کند.

محمدیان در پایان درباره ی نحوه انتخاب مهمانان و مداحان برنامه «ضیافت دوست» نیز بیان کرد: این افراد از نظر زیبایی خوانی و تسلط بر دانش مورد قبول هستند. ما از مداحان طراز اول کشور استفاده می کنیم یا به عنوان مثال کسانی را در حرم امام رضا (ع) انتخاب می کنیم که مناجات خوان هستند و نه صرفا یک مداح.

انتهای پیام