حجت‌الاسلام والمسلمین اسماعیل رئیسی در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص تجسس در زندگی دیگران و نگاه دین مبین اسلام به آن، با اشاره به آیه‌ای از سوره حجرات در قرآن کریم، اظهار کرد: سوره حجرات درصدد تمدن‌سازی و معرفی یک زندگی عالی به جامعه بشری است چراکه تنها اسلام قادر است چنین زندگی عالی و متمدنانه‌ای را ایجاد و مدیریت کند و این موضوع نیز به دلیل برتری دین اسلام بر تمامی مکاتب و ادیان است.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام‌نور شهرکرد افزود: بنابراین باید ارزش‌های متعالی موجود در قرآن توسط افراد درک و برای دیگران نیز تعلیم و تبلیغ شوند و پس از این مراحل نیز وظیفه مهم امر به معروف و نهی از منکر بر عهده افراد قرار می‌گیرد، در سوره حجرات نیز از خصلت‌های ناپسندی که بسیاری از افراد جامعه به آن‌ها آلوده هستند صحبت شده است.

وی ادامه داد: یکی از خصلت‌های ناپسند که در قرآن کریم و سوره حجرات به آن اشاره شده و ممکن است افراد بسیاری در جامعه به آن آلوده باشند موضوع تجسس یا تحقیق ظاهری و پنهانی در زندگی دیگران یا ویژگی‌های باطنی افراد است، البته این خصلت ناپسند برخواسته از برخی ویژگی‌های زشت دیگر است که در فرد وجود دارند و در آیه ۱۲ سوره حجرات نیز به آن‌ها اشاره شده است.

رئیسی عنوان کرد: براساس آیات سوره حجرات می‌توان دریافت مقدمه تجسس در زندگی دیگران بدگمانی است که یکی از صفات ناپسند در انسان‌ها به شمار می‌آید یعنی بدگمانی و یا سوظن به زندگی، رفتار، امور شخصی و... سایر افراد منجر می‌شود شخص به تجسس در زندگی دیگران بپردازد و گاهی نیز وارد عیوب پنهانی اشخاص شود.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام‌نور شهرکرد اضافه کرد: پس از بدگمانی به افراد و تجسس در زندگی آن‌ها سومین خصلت ناپسند که غیبت کردن است ظهور پیدا می‌کند یعنی افراد پس از کسب اطلاع از عیوب و نقاط ضعف دیگران آن‌ را تبدیل به غیبت می‌کنند، همچنین اگر طی تجسس در زندگی دیگران فرد موفق به شناسایی عیوب آن‌ها نشود ممکن است آلوده به تهمت نیز شود بنابراین در سوره حجرات مقدمه تجسس در زندگی دیگران یعنی بدگمانی و پیامدهای آن که غیبت و تهمت هستند بیان شده است.

وی تصریح کرد: از نظر فقهی بدگمانی به دیگران، غیبت و تهمت که مقدمه و پیامدهای تجسس در زندگی دیگران هستند از امورات حرام محسوب می‌شوند همچنین از نظر اخلاقی نیز از اعمال ناپسند به شمار می‌آیند همچنین باید توجه داشت در آیه ۱۲ سوره حجرات خطاب به مومنان است و جامعه اسلامی از آلوده بودن به این صفات منع می‌شوند چراکه خصلت‌های ناپسندی همچون بدگمانی، تجسس، غیبت و تهمت زدن به دیگران آرامش جامعه را برهم خواهد زد.

رئیسی یادآور شد: در جامعه‌ای که افراد آن آلوده به خصلت‌های ناپسند مانند بدگمانی، تجسس، غیبت و تهمت باشند اعتماد و امید وجود نخواهد داشت یعنی همه افراد به یکدیگر سوظن دارند و در زندگی یکدیگر به تجسس می‌پردازند تا نقاط ضعف افراد را به دست آورند و بالاخره نیز غیبت و تهمت پدید می‌آیند که درنتیجه تمامی این موارد تفرقه در جامعه اسلامی ایجاد می‌شود و تفرقه نیز پیامد بسیار ناگواری است چراکه جامعه اسلامی باید همدل و متحد باشد تا توانایی ایستادگی دربرابر دشمنان را داشته باشند و به تعالی اسلام کمک کنند.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام‌نور شهرکرد با اشاره به اینکه در دوران کنونی بدترین درد جامعه اسلامی تفرقه و بدبینی است، بیان کرد: اگر تا به امروز دشمن در جامعه اسلامی نفوذی داشته است به دلیل تفرقه و گسست دل‌های مومنان از یکدیگر است بنابراین باید به صورت اصولی از ایجاد تفرقه پیشگیری کرد یعنی باید همان بدگمانی، تجسس در زندگی دیگران، غیبت و تهمت که پیش زمینه‌های بروز تفرقه در جامعه اسلامی هستند را از بین برد.

وی افزود: علاوه‌بر بدگمانی می‌توان موارد دیگری را نیز به عنوان مقدمه آلوده شدن به خصلت ناپسند تجسس در زندگی دیگران نام برد برای مثال حسادت نیز می‌تواند یکی دیگر از سرمنشاهای تجسس در زندگی دیگران باشد.

رئیسی ادامه داد: دین مبین اسلام یک نگاه کرامت‌آمیز به انسان دارد و اهمیت بالایی برای حقوق شخصی و اجتماعی مردم قائل است به همین دلیل نیز اجازه نمی‌دهد آبروی افراد در معرض خطر قرار بگیرد و بدگمانی، تجسس، غیبت، حسادت و... باعث ایجاد تفرقه در جامعه شود.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام‌نور شهرکرد عنوان کرد: بنابراین خداوند در آیات قرآن کریم به صراحت به مومنان دستور می‌دهد از تجسس در زندگی دیگران دوری کنند همچنین می‌فرمایند اگر تجسسی نیز انجام شد هیچ فردی اجازه غیبت و برملا کردن عیوب دیگران را ندارد البته برخی موارد استثنا نیز وجود دارد برای مثال زمانی که تجسس موجب شود خدمتی به دیگران ارائه شود و مصلحت جامعه مبتنی بر این تجسس باشد در چنین مواردی نباید مصلحت جامعه فدای یک شخص شود، امروز نیز در وزرات اطلاعات و سایر نهادهای امنیتی نظارت وجود دارد که به دلیل تامین امنیت جامعه است اما در همین موارد نیز حق برملا کردن اسرار مردم وجود ندارد مگر در زمانی که مبتنی بر احکام باشد و حاکم اسلامی اجازه این کار را صادر کند.

وی اضافه کرد: همچنین زمانی که فردی قصد دارد با شخص دیگری در یک معامله شریک شود و یا با شخصی ازدواج کند نیاز است تا حدودی در زندگی او تحقیق و تجسس کند و این کار اشکالی ندارد اما همچنان پس از انجام این تحقیق و اتخاذ تصمیم صحیح نباید اسرار و عیوب فرد مورد نظر برملا شوند.

رئیسی تصریح کرد: امام رضا (ع) می‌فرماند " انسان و فرد مومن به کمال ایمان دست پیدا نمی‎کند مگر اینکه سه سنت و روش را در زندگی خود رعایت کند که شامل سنت و روشی از خداوند، سنتی از پیامبر و همچنین روشی از امامان است" در بخش نخست این حدیث که به سنت خداوند اشاره می‌شود می‌توان گفت برملا نکردن عیوب دیگران و تجسس نکردن در زندگی آن‌ها یکی از سنت‌هایی است که باید افراد مومن از خداوند بیاموزند چراکه خداوند از اسرار و نقاط ضعف تمامی بندگان خود آگاه است اما هرگز عیب کسی را فاش نمی‌کند.

انتهای پیام