محمدمهدی امین در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه قانون هوای پاک وظایفی برای سازمان‌های مختلف برای مقابله با آلودگی هوا مشخص کرده، اظهار کرد: دانشگاه علوم پزشکی نیز چند وظیفه دارد که اولین وظیفه برآورد آمار مرگ‌ومیر منتسب به آلودگی هوا است. در این راستا مرکز بهداشت استان داده‌های آلودگی هوا را از اداره کل حفاظت محیط‌زیست و آمار مرگ‌ومیر را از بیمارستان‌ها دریافت می‌کند و با نرم‌افزاری به نام  RQ پلاس که توسط سازمان بهداشت جهانی طراحی‌شده و بر اساس معادلاتی، آمار مرگ‌ومیر سالیانه که با آلودگی هوا ارتباط دارد را محاسبه و گزارش می‌کند.

وی با اشاره به برنامه‌های ارتقای کیفیت هوا در کشورهای مختلف دنیا، گفت: معمولاً هرسال هر کشوری بر اساس توان اقتصادی که دارد برای کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی و یا بیشتر برخی از پارامترهای آلاینده برنامه‌ریزی می‌کند. در ایران نیز چنین برنامه‌ای هم در قانون هوای پاک و هم در برنامه‌های بالادستی دیگر مثل برنامه پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت وجود دارد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه ۱۰ دستگاه در سال ۹۴ توافق کردند که طی ۱۰ سال یعنی تا سال ۱۴۰۴ اقداماتی برای کاهش آلودگی هوا انجام دهند، افزود: یکی از اهداف این برنامه برای پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر مثل بیماری‌های قلبی عروقی و تنفسی این است که ذرات با قطر کمتر از دو و نیم میکرون هرسال ۱۰ درصد کاهش پیدا کند و یا تعداد روزهایی که شاخص کیفیت هوا کمتر از ۱۰۰ است، ۱۵ درصد ارتقا پیدا کند، اما متأسفانه آمارها حاکی از رسیدن به این اهداف نیست.

افزایش ۳۰ تا ۳۵ درصدی غلظت ۲.۵PM

وی با اعلام اینکه در سال‌های ۹۶ تا ۹۹ به‌جای اینکه غلظت شاخص ۲.۵PM کاهش پیدا کند به حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد افزایش پیدا کرد، گفت: آمار مرگ‌ومیر منتسب به آلودگی هوا در استان اصفهان طی این سه سال تقریباً دو برابر شده است.

رئیس مرکز بهداشت استان، دومین وظیفه دانشگاه علوم پزشکی را اعلام شرایط اضطرار آلودگی هوا عنوان کرد و افزود: وقتی هواشناسی تداوم پایداری هوا را پیش‌بینی می‌کند اداره کل حفاظت محیط‌زیست، شاخص‌ها را استخراج می‌کند و مرکز بهداشت استان وظیفه دارد شرایط اضطرار را اعلام کند تا استانداری و اداره کل حفاظت محیط‌زیست کارگروه اضطراری آلودگی هوا را تشکیل داده و تصمیم‌گیری کنند. تصمیمات در این زمینه متفاوت است و می‌تواند شامل محدود کردن فعالیت‌های صنعتی، تعطیلی ادارات و مدارس و یا محدود کردن برخی ترددها و فعالیت‌های و صنعتی باشد، اما اگر کیفیت هوا زیاد نامناسب نباشد آموزش خود مراقبتی و توصیه‌های بهداشتی به مردم داده می‌شود.

وی وظیفه سوم دانشگاه علوم پزشکی را مشاوره به اداره کل حفاظت محیط‌زیست در خصوص انتقال صنایع آلاینده از مناطق مسکونی، درصورتی‌که مشخص شود این واحدها می‌توانند آلاینده باشند دانست و گفت: همچنین تشخیص اینکه چه صنایعی تهدیدکننده سلامت عمومی هستند از وظایف دانشگاه علوم پزشکی است، هرچند پیگیری این موضوع با محیط‌زیست است، اما  دانشگاه علوم پزشکی و مرکز بهداشت استان نیز در این زمینه کمک می‌کنند.

امین همچنین به استقرار پایگاه‌های سیار فوریت‌های پزشکی در مناطقی با آلودگی بالا و اعلام آمادگی به بیمارستان‌ها برای پذیرش بیمارانی اشاره کرد که ممکن است به خاطر آلودگی هوا دچار مشکل شوند.

شاخص آلودگی هوا؛ محور اصلی تصمیم‌گیری‌ها

وی شاخص آلودگی هوا را محور اصلی تصمیم‌گیری‌ها در کمیته اضطرار آلودگی هوا عنوان و تصریح کرد: اگر شاخص آلودگی هوا زیر ۱۵۰ باشد توصیه‌های بهداشتی به مردم برای کاهش خروج از منزل و تردد در سطح شهر داده می‌شود، اگر شاخص بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ باشد تصمیم به تعطیلی مدارس و برخی فعالیت‌ها گرفته می‌شود و اگر شاخص بالای ۲۰۰ باشد تعطیلی کارخانه‌ها و محدودیت‌های شدید اعمال می‌شود.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مورد تأثیر تعطیلی مدارس در کاهش آلودگی هوا، اظهار کرد: در کمیته اضطرار آلودگی هوا، آموزش‌وپرورش نیز حضور دارد، ضمن اینکه به دلیل شرایط کرونا خودبه‌خود حضور دانش آموزان در مدارس محدود است، بنابراین تردد دانش آموزان آن‌قدر زیاد نیست که تأثیر زیادی در افزایش آلودگی هوا داشته باشد.

مطالبه از صنایع برای نصب سیستم‌های تصفیه هوا

وی در ادامه درباره مطالبه گری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به‌عنوان مسئول سلامت مردم برای کاهش آلودگی هوا، توضیح داد: برخی از واحدهای دانشگاه مثل مرکز بهداشت در زمینهٔ کنترل آلودگی هوا فعالیت می‌کند و در جلسات اضطرار و کارگروه‌های آلودگی هوا نیز توصیه‌های علمی و فنی در این زمینه ارائه می‌دهند. همچنین از واحدهای صنعتی که سیستم‌های تصفیه هوا ندارند مثل نیروگاه‌ها خواسته‌ایم برای استقرار این سیستم‌ها برنامه‌ریزی کنند تا بار آلودگی که وارد هوای اصفهان می‌شود را کاهش دهد، چرا که این واحدها می‌توانند با نصب فیلترهایی، ترکیبات آلاینده که بیشتر اکسیدهای نیتروژن یا همان ناکس‌ها هستند و ناشی از احتراق در دمای بالا است را کم کنند و باعث بهبود کیفیت هوا شوند.

امین با یادآوری اینکه مردم و برخی مسئولان فکر می‌کنند چون نیروگاه‌ها گاز مصرف می‌کنند آلودگی ندارند، گفت: این واحدها آلودگی دارند اما به شکل دیگری است، چون میزان سوخت مصرفی آن‌ها بالا است تناژ آلاینده‌ای که تولید می‌کند نیز بالا است، بنابراین پیشنهاد شده کارخانه‌ها یا نیروگاه‌های بزرگ برای نصب سیستم‌های تصفیه هوا برنامه‌ریزی کنند و طی یک برنامه زمان‌بندی‌شده کارخانه‌ها متوسط و کوچک نیز این کار را انجام دهند.

رئیس مرکز بهداشتی استان اصفهان خاطرنشان کرد: صنایع می‌توانند با نصب سیستم‌های تصفیه این آلاینده‌ها را کنترل کنند، اما متأسفانه این اتفاق کمتر می‌افتد، اگرچه بیشتر کارخانه‌ها توان اقتصادی دارند اما متأسفانه کمتر حاضر می‌شوند برای نصب فیلترها هزینه کنند.

تعطیلی راهکار مقابله با آلودگی هوا نیست

وی با تأکید بر اینکه تعطیلی همیشه راهکار مقابله با آلودگی هوا نیست، تصریح کرد: همان‌طور که دنیا در این زمینه کار کردند ما هم باید وارد عمل شویم، بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی هرسال برنامه‌ای برای کاهش غلظت ذرات معلق و سایر آلاینده‌ها مثل اکسیدهای گوگرد و نیتروژن و حتی آلاینده‌های نوپدید مثل آلاینده‌های آلی دارند که در ایران و اصفهان یا اندازه‌گیری نمی‌شود و یا خیلی محدود اندازه‌گیری می‌شود، مثل بنزن که در اثر سوخت بنزین یا سایر ترکیبات وارد هوا می‌شود و یک سرطان‌زای قطعی در دنیا محسوب می‌شود و یا ترکیبات پلی کربن‌ها که از سوخت اگزوز یا کارخانه‌ها تولید می‌شود و در هوای شهرها وجود دارد.

امین در ادامه به تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی درزمینهٔ اثر آلاینده‌ها بر سلامت انسان اشاره و اظهار کرد: سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان‌های دیگر تلاش می‌کنند میزان آلاینده‌های هوا را کاهش دهند که ارزشمند است، اما بالاخره بخشی از آلاینده‌ها وارد بدن انسان می‌شود، بنابراین حدود دو دهه است که در دنیا اندازه‌گیری آلاینده‌ها علاوه بر محیط‌زیست و آب‌وخاک و هوا در بدن انسان‌ها نیز انجام می‌شود.

پایش انسانی آلاینده‌های زیست‌محیطی

وی توضیح داد: در این مطالعات، درصدی از افراد جامعه را به‌عنوان نمونه انتخاب می‌کنند و از خون، ادرار، ناخن، مو، بزاق و دیگر نمونه‌های بدن آن‌ها نمونه‌برداری می‌کنند و میزان گروه‌های آلاینده را در بدن آن‌ها اندازه‌گیری می‌کنند که به آن پایش انسانی آلاینده‌های زیست‌محیطی گفته می‌شود.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه پایش انسانی آلاینده‌های زیست‌محیطی از حدود ۱۰ سال پیش در دانشگاه آغاز شد، گفت: پایان‌نامه‌های دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترا، گروه‌های جمعیتی را پایش کردند و ترکیبات آلاینده را در گروه‌های مختلف انسانی اندازه‌گیری کردند. اگرچه در این زمینه استانداری در برخی کشورهای توسعه‌یافته در حال تدوین است، اما در بیشتر کشورها هنوز استانداری وجود ندارد.

غلظت بالای آلاینده‌های هوا در بدن اصفهانی‌ها

وی بابیان اینکه در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته غلظت آلاینده‌ها در بدن افراد جامعه ما بسیار بالا است، گفت: غلظت آلاینده‌ها در بدن مردم ما نسبت به برخی از کشورهای همسایه کمتر است، اما در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته اروپایی و آسیایی بالا است که نشانه خوبی نیست.

رئیس مرکز بهداشت استان اصفهان بابیان اینکه نتایج این تحقیقات به‌ طور قطع اثرات آلایندگی را بر بدن انسان نشان می‌دهند، گفت: آلایندگی هوا منجر به بیماری‌هایی مثل سرطان‌ها، بیماری‌های غیر واگیر مثل دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی و تنفسی و چاقی می‌شود که مقالات آن چاپ‌شده و به اطلاع مسئولان رسانده شده است و امیدواریم در تصمیم‌گیری‌های کلان تأثیرگذار باشد.

انتهای پیام