دکتر روح‌الله اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص وضعیت رسانه‌ها در ایران اظهار کرد: ما در کشور تعدادی رسانه‌های کتبی مانند روزنامه‌ها و مجلات داریم که تیراژ پایینی دارند و مردم کمتر به خواندن آن‌ها تمایل دارند و بیشتر سیاستمداران و نخبگان جامعه این رسانه‌ها را مطالعه می‌کنند.
وی افزود: رادیو و تلویزیون نیز از دیگر رسانه‌های کشور ما هستند که در دسته رسانه‌های دولتی جای می‌گیرند. در ابتدا در تمامی کشورها رادیو و تلویزیون دولتی بود، اما رفته رفته بخش خصوصی هم توانست به این فضا وارد شود تا صداهای متعددی از تمام سلایق از این دو رسانه پخش شود. هرچند در کشور ما رادیو و تلویزیون نقش مهمی در خبررسانی دارند، اما رسانه‌هایی دولتی اند و بخش خصوصی هیچ فعالیتی در آن‌ها ندارد. یعنی ما به طور کلی رسانه‌ای که بی‌طرفانه به نقد مشکلات کشور بپردازد، نداریم.
این استاد دانشگاه ادامه داد: یک سری رسانه دیگر نیز از سال ۱۳۸۰ به بعد در کشور به وجود آمده‌اند که جزو رسانه‌های مجازی اند. خبرگزاری‌ها، سایت‌های خبری و صفحات خبری در شبکه‌های مجازی در این دسته جای می‌گیرند و حتی شهروندان نیز هر کدام می‌توانند یک رسانه محسوب شوند. بنابراین رسانه‌ها بسیار متعدد شده‌اند و انحصار خبری در ایران شکسته شده است.
اسلامی تصریح کرد: هرچند هنوز رسانه‌هایی مانند رادیو، تلویزیون و روزنامه‌ها دارای فضایی خشک و رسمی اند و هر روز هم از تعداد مخاطبانشان کاسته می‌شود، اما رسانه‌های فضای مجازی هر روز بهتر می‌شوند و برای هر سلیقه سیاسی، یک رسانه مجازی وجود دارد که افراد می‌توانند اخبار را از آن طریق دنبال کنند، بنابراین رسانه‌های مجازی دموکراتیک‌تر رفتار می‌کنند و دریافت اخبار از این رسانه‌ها، خطر بسیار کمتری نسبت به دریافت اخبار از رسانه‌های وابسته و تکصدا دارد.
وی با بیان اینکه اعتماد مردم نسبت به رسانه‌های رسمی کاهش پیدا کرده است، عنوان کرد: این امر به دلیل انحصاری بودن این رسانه‌ها به وجود آمده است. رادیو و تلویزیون نباید منحصر باشند و بخش خصوصی نیز باید بتواند در آن‌ها فعالیت کند. در ایران هنوز این اتفاق نیفتاده است و اگر گروه‌ها، احزاب و اصناف مختلف بتوانند در رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی شبکه‌ای داشته باشند، اعتماد مردم به این دو رسانه افزایش خواهد یافت، زیرا صداهای مختلفی از آنان پخش خواهد شد و در ایجاد و طراحی برنامه نیز خلاقیت به وجود خواهد آمد. بنابراین دولتی‌بودن به هر رسانه‌ای آسیب می‌زند.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه درگیری بین نهادهای مختلف دولتی باعث بی اعتمادی عمومی می‌شود، گفت: نشان دادن فسادها و اختلاس‌ها در رادیو و تلویزیون، باعث می‌شود شهروندان دچار ناامیدی و بی‌اعتمادی نسبت به مسئولان شوند، البته این بدین معنا نیست که رسانه نباید فسادهای مسئولین را افشا کند، بلکه بدین معنا است که باید ابعاد مختلف آن برای شهروندان روشن شود و بیان مطالب به طوری که تمام تقصیرات فقط متوجه یک جناح باشد، باعث بروز بی‌اعتمادی عمومی نه تنها نسبت به آن جناح، بلکه نسبت به کل دولت می‌شود.
اسلامی با بیان اینکه رسانه‌های مختلف با توجه به اینکه به کدام منبع قدرت وابسته هستند، تفاسیر مختلفی از اخبار ارائه می‌دهند، اظهار کرد: اگر رسانه‌ای به یک منبع قدرت در داخل وابسته باشد، تفسیر معتبرتری از اخبار ارائه می‌دهد؛ چراکه طبق قوانین کشور رفتار می‌کند و منافع ملی را به رسمیت می‌شناسد. بنابراین باید برای مخاطبین اهمیت داشته باشد که اخبار را از چه منبعی پیگیری می‌کنند و در برابر تحریف‌های مختلف خبری هوشیار باشد. ایجاد چنین فضایی در کشور، علاوه بر اینکه مستلزم افزایش سواد رسانه‌ای در بین افراد جامعه است، نیازمند خارج کردن رسانه‌های داخلی، مخصوصا رادیو و تلویزیون از انحصار نیز هست.
وی تصریح کرد: طبیعتا وقتی رسانه‌های رسمی داخلی همه وابسته به دولت باشند و صداهای مختلف شنیده نشوند، بسیاری از افراد برای مطلع شدن از اخبار به رسانه‌های معاند مراجعه می‌کنند. در حالی‌که رسانه‌های داخلی متعددی می‌توانند در کشور شکل بگیرند و طبق قوانین کشور فعالیت کنند و تمام سلایق و گرایشات مختلف را در بر گیرند و این تنوع باعث می‌شود که جذب مخاطبان در رسانه‌های داخلی که تامین‌کننده منافع ملی ما هستند، افزایش یابد.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی در خصوص اینکه رسانه‌ها چگونه می‌توانند از شکل‌گیری فساد در کشور جلوگیری کنند، بیان کرد: در کشورهایی که اختیارات عمدتا در دست دولت متمرکز شده است، امکان فساد بسیار بالا است، یعنی چون اقتصاد دولتی است، فسادهای زیادی رخ می‌دهد. در حالی‌که با خصوصی‌سازی اقتصاد می‌توان جلوی بروز فساد را گرفت، اما در اقتصادی که دولت‌ها همه کاره هستند، هر مسئولی می‌تواند از جایگاه خود استفاده کند و دست به انجام فساد بزند. وظیفه رسانه‌ها این است که بررسی کنند وجود چه ساختارهایی در کشور باعث شکل‌گیری فساد شده است.
اسلامی با اشاره به اینکه در بسیاری از موارد در کشور، اگر رسانه‌ای اقدام به افشاگری فساد بکند، این افشاگری برایش هزینه‌های بسیاری در پی خواهد داشت، گفت: برای حل این مشکل باید برخی از قوانین اصلاح شود. باید قوانینی ایجاد شود که از خبرنگاران دفاع کند و تحمل مدیران در برابر انتقادات نیز باید افزایش یابد. همچنین صیانت از استقلال رسانه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است و مسئولین باید ملزم شوند در برابر رسانه‌ها پاسخگو باشند.
انتهای پیام
نظرات