نوید فرخی در پادکست ترویج علم در خصوص اصول ترویج علم و کاربرد آن اظهار کرد: در حال حاضر دنیا اشباع شده از علم است. این ویژگی تعیین کننده دنیای مدرن است اما متاسفانه فاصله میان سواد عمومی جامعه و آنچه که در آزمایشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها می‌گذرد، بیش از هر زمان دیگری افزایش پیدا کرده است.
وی افزود: ما در انجمن ترویج علم دنبال گسترش علم میان عموم مردم هستیم. بنابراین مخاطبان علم عام و فهم چنانچه از نامش پیداست، عموم مردم هستند. مردم اگرچه تخصصی در زمینه‌های علمی ندارند اما به دلایل و در شرایط مختلف این مسائل برای آن‌ها اهمیت پیدا می‌کند. برای مثال شیوع ناگهانی ویروس کرونا باعث شد علائم و عوارض این بیماری برای تمام مردم اهمیت پیدا کند. منابع علمی موجود یا کاملا علمی است که مردم عادی قادر به درک آن نیستند یا فاقد جامعیت هستند و بسیاری از پرسش‌ها را بی پاسخ می‌گذارند. ما در ترویج علم تلاش می‌کنیم تا مطالب علمی و معتبر را با زبان ساده در میان عموم مردم رواج دهیم.
این عضو پیوسته انجمن ترویج علم ایران ادامه داد: در ترویج علم تلاش می‌شود تا مطالب مبتنی بر پژوهش‌ها بدون پیچیدگی‌های علمی بیان شود. خواننده عام در این مسیر خود را درگیر فرمول‌های ریاضی و روش‌های بهینه سازی نمی‌کند بلکه مطالب علمی را با زبانی ساده و جذاب ارائه می‌دهد. سطح پیشرفت علم و فناوری شاخص دیگری از توان هر کشور محسوب می‌شود. توسعه فناوری وابسته به سطح اطلاعاتی کشور است.
فرخی بیان کرد: مدارس و دانشگاه‌ها در کانال مناسب برای ترویج علم میان مردم هستند. در آموزش عالی مباحث علمی تخصصی‌تر مطرح می‌شود. ترویج علم در دانشگاه فضای خود را به دست آورده است. علم عام و فهم پیش درآمدی بر علوم تخصصی است. فقدان نگاه و نگرش علمی در بسیاری از دانش آموختگان نشان می‌دهد که بایستی علم را در پیش نیازهای دانشگاهی برای دانشجویان و حتی اساتید جا انداخت.
وی تصریح کرد: در زمینه آموزش و پرورش فضا مناسب‌تر است اما شکل‌دهی و کانال‌گذاری محدودیت‌هایی دارد. در حال حاضر در سازوکار آموزش و پرورش برای دانسته‌های کودک سقف تعیین می‌شود. این موضوع باعث شده خانواده‌ها و کودک هدف از آموزش را نمره گرفتن تصور کنند که این موضوعی فاجعه است. بایستی این موانع رفع شده و مساله مهم یادگیری و آموزش قلمداد شود. در دهه گذشته برای رفع این مشکل روش‌های مختلفی امتحان شده تا ساختار آموزش و پرورش در راستای اولویت قراردادن علم مورد تصحیح قرار گیرد.
عضو پیوسته انجمن ترویج علم ایران خاطرنشان کرد: مروجان علم افراد اهل علمی هستند که تمرکز خود را بر ارتقای دانش و سواد عمومی گذاشتند. آگاهی و بهره‌مندی جامعه از نگرش علمی یکی از کلیدهای عکس العمل صحیح در شرایط دشوار زندگی است. مروجان می‌توانند این آمادگی را در جامعه برای مواجهه با شرایط دشوار ایجاد کنند. بسیاری از این افراد به اصول و قواعدی متوصل می‌شوند که علم را از طریق شیرین‌تری منتقل کنند. بسیاری از افراد صاحب نظر با وجود سطح سواد و توانمندی بالا گاها با روش‌های صحیح انتقال محتوا آشنا نیستند. مروجان علم بایستی در همه شرایط تکیه تمام عیار به اصول علمی داشته باشند. آن‌ها باید همواره بروز بوده و حوصله کافی برای مصاحبه داشته باشند.
وی تصریح کرد: در ترویج علم از دستگاه‌ها، رسانه‌ها و ابزارهای در دسترس استفاده می‌کنند. یکی از رسانه‌های خوب در راستای ترویج علم کتاب است. در کتاب‌ها می‌توان مطالب علمی را به زبان ساده بیان کرد. فضای مجازی خوب است اما کنترل پذیری آن دشوار است. در فضای مجازی گاهی مطالب شبه علم منتشر می‌شود و از آنجایی که دسترسی به آن‌ها آسان است، اثرپذیری زیادی دارد. پادکست‌ها نیز در سال‌های اخیر توجه بسیاری را به خود معطوف کرده که اگر از آن بهره نبریم، ضرر کرده‌ایم. تولید محتوای ویدئویی نیز مانند گذشته در انحصار تلوزیون نیست. امروز هر کسی می‌تواند مطالب ویدئویی تولید کند. در ترویج علم بایستی ابزارهایی را به کار ببریم که مخاطبان بیشتری را جذب می‌کند.
فرخی گفت: نبایست ترویج علم را به عنوان کسب و کار دانست. ترویج علم یک کار داوطلبانه و آینده‌نگرانه است. در اواخر دهه ۷۰ این مساله که در سطح کشور نیازمند تغییر در نگاه مردم هستیم میان بسیاری از نخبگان شکل گرفت. نتیجه این دغدغه‌ها به شکل گرفتن ایده بررسی راه‌های گسترش علم در ایران انجامید. از دل این هم اندیشی شاهد تاسیس انجمن ترویج علم بودیم. این انجمن اولین انجمن همگانی سازی برای ترویج علم در ایران محسوب می‌شود. انجمن ترویج علم یک ارگان غیرانتفاعی است که برنامه‌ها و همایش‌هایی را دنبال می‌کند. هدف اصلی انجمن ترویج علم است. همچنین فعالیت‌هایی مانند آموزش مروجین علم و نهادینه کردن ترویج علم از جمله برنامه‌های انجمن ترویج علم ایران است.
انتهای پیام
نظرات