محمدحسین احمد پور، مدیر آب ‌وخاک سازمان جهاد کشاورزی استان قم، در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه در استان قم سه برنامه کلی الگوی کشت، سازگاری با کم آبی و بهره‌وری آب وجود دارد، عنوان کرد: به دلیل خشک بودن اقلیم استان قم و میزان بارندگی آن که حدود ۴۰ درصد میانگین بارندگی کشور است، پیش‌بینی خشک‌سالی‌ صورت گرفته بود و این سه برنامه طراحی شد.
وی بابیان اینکه طرح ملی سازگاری با کم‌آبی یک طرح فرا دستگاهی است که جهاد کشاورزی، وزارت نیرو، سازمان برنامه، استانداری، محیط‌ زیست و سازمان هواشناسی آن را تدوین کردند، اظهار کرد: برای بخش کشاورزی این طرح، برنامه‌هایی مانند توسعه ۳۰۰ هکتار گلخانه تا سال ۱۴۱۰، اصلاح الگوی کشت در سطح شش هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی، مکانیزه کردن آب شرب دام و طیور برای صرفه جویی در مصرف آب، توسعه کشت نشائی در سطح ۳۵۰ هکتار، استفاده از سایه‌بان برای باغات تا سطح ۳۸۰ هکتار، ۱۲۵ کیلومتر انتقال آب با لوله و ۱۴ هزار هکتار سیستم‌های نوین آبیاری پیش‌بینی‌شده است.
احمدپور ادامه داد: در برنامه اصلاح الگوی کشت که از سال ۱۳۹۶ شروع شده کارهایی مانند کاهش سطح کشت گیاهان پرمصرف انجام شده است؛ مثلاً کشت یونجه در دشت شریف‌آباد از دو هزار ۱۵۴ هکتار به ۱۵۰۰ هکتار تقلیل داده شد و گیاهانی مانند سورگوم علوفه‌ای، ارزن علوفه‌ای و... جایگزین و گیاهان مقاوم به شوری مانند کوشیا و گنه بالا در سطح استان گسترش داده شد. 
وی بابیان اینکه با احیا و مرمت قنات‌ها آب پایداری در سطح استان تأمین شد، گفت: با روش‌های بهینه‌سازی مصرف آب ۲٫۶۵ میلیون مترمکعب، استفاده از نشاء در محصولاتی مانند ذرت، صیفی و پنبه پنج میلیون مترمکعب و جلوگیری از کشت محصولات کم بازده سه میلیون مترمکعب در آب صرفه‌جویی شد.
مدیر آب ‌وخاک سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به اینکه کشت گلخانه علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف آب، باعث افزایش درآمد کشاورزان نیز می‌شود، بیان کرد: کشت گلخانه ای با شتاب بالایی در استان قم گسترش داده شده است و ۳۸ هکتار افزایش سطح گلخانه داشته‌ایم.
وی بابیان اینکه برای تشویق کشاورزان به اصلاح الگوی کشت و مصرف بهینه آب تشویق‌هایی در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: دولت در رابطه با اجرای سیستم‌های آبیاری تحت فشار۳۰ میلیون کمک‌ بلاعوض می‌کند که حدود ۸۵ درصد از اعتبارات لازم برای این امر را پوشش می‌دهد و اگر مدارک زمین و سهم آب شان مشکلی نداشته باشد می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند همچنین برای کشت محصولات استراتژیک مانند سورگوم و... بذر رایگان و سهمیه کود و برای احداث گلخانه یارانه در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: با توجه به مسئله کم‌آبی و خشک‌سالی برای تضمین اشتغال کشاورزان  سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شد که سطح زیر کشت ثابت نگه‌ داشته شود.
وی با اشاره به اینکه بیشترین سطح کشت استان قم متعلق به پسته با ۱۳ هزار هکتار و جو با ۲۲ هزار هکتار است، اظهار کرد: پسته از محصولات پر آب اما مقاوم به کم‌آبی است؛ اما در کم‌آبی محصول باکیفیتی نمی‌دهد.
وی افزود: زمانی کشاورزان به کاشت پسته تشویق می‌شدند که سطح زیر کشت حدود ۴ هزار و ۵۰۰ هکتار بود؛ اما با بحث‌های تشویقی و ترویجی این سطح به ۱۲ هزار هکتار رسید که زنگ خطری احساس شد و از سال ۱۳۹۷ جلو رشد توسعه باغات پسته گرفته شد.
وی با اشاره به اینکه در بخش کهک و توابع شهرستان جعفرآباد کشت خربزه، هندوانه و طالبی به روش آبیاری تحت فشار و قطره‌ای انجام می‌شود، بیان کرد: نیاز آبی هندوانه و خربزه‌ حدود ۱۱ هزار مترمکعب و طالبی حدود دو هزار مترمکعب است و طول کشت کوتاهی دارند و تصور بسیار پر آب بودن آن‌ها اشتباه است.
مدیر آب ‌وخاک سازمان جهاد کشاورزی استان قم با بیان اینکه این محصولات با توجه به طول کشت کوتاهی که دارند سریع به درآمد می رسند، ادامه داد: جلو توسعه کشت پسته و کشت یونجه که بسیار پرمصرف است گرفته شد؛ اما نمی‌توان درآمد کشاورزان را به صفر رساند.
وی بابیان اینکه خشک‌سالی استان قم از سال ۱۳۲۰ شروع‌شده است و در ۸۰ سال گذشته سالیان محدودی پر آب بودند، گفت: متوسط بارش باران در استان۱۴۷ میلی‌متر و در شهر قم ۱۳۵ میلی‌متر است و امسال نیز حدود ۱۲۰ میلی‌متر بارندگی شده و فقط ۲۰ درصد کمتر از میانگین چندین ساله است.
وی ادامه داد: به دلیل بارندگی‌های زیاد چند ساله گذشته، کاهش بارش‌ها امسال به چشم می‌آید، در حالی که کشاورزان استان قم به کم‌آبی و خشک‌سالی عادت دارند و بحث‌های خشک‌سالی و کمبود آب را درک کردند.
وی با تأکید بر اینکه بحث خشک سالی دائمی است و بحران نیست، بیان کرد: استان قم در حاشیه کویر قرار دارد و مردم و کشاورزان باید نگرش شان را به بحث بهره‌وری از آب تغیر دهند و به‌صورت بهینه آب را مصرف کنند.

انتهای پیام