حمید جدیری خداشناس، منجم آماتور ایرانی که گویی چیزی جز تماشای چهره زیبای خورشید از ورای ماه، اشتیاق او را بر نمیانگیزد، امشب راهی کنیا می شود تا رصد دهمین خورشیدگرفتگی در کنار دریاچه زیبای تورکانا را هم به ماجراجوییهای خورشیدی پرشمار خود اضافه کند.
جدیری خداشناس که رصد خورشید گرفتگی در هفت قاره و به اهتزاز در آوردن پرچم ایران در قطب جنوب و شمال کره زمین را در کارنامه خود دارد در گفتوگو با خبرنگار علمی ایسنا اظهار داشت: زمینیان در 12 آبان ماه جاری (مقارن با سوم نوامبر 2013) بار دیگر شاهد تقارن مداری قمر ماه و ستاره خورشید و بروز پدیده خورشید گرفتگی هستند. جلوه این خورشید گرفتگی از اقیانوس آتلانتیک شمالی آغاز و پس از ورود به نواحی مرکزی آفریقا به شرق این منطقه ختم میشود. بیشترین میزان گرفت کلی خورشید در این کسوف که امکان رصد آن به صورت جزئی هم در ایران وجود دارد در اقیانوس آتلانتیک شمالی به میزان یک دقیقه و 39 ثانیه است.
مدیر موسسه پژوهشی سایه با بیان این که علاوه بر وی، گروهی 15 نفره از علاقمندان رصد این پدیده نجومی نیز قرار است راهی کنیا شوند، خاطرنشان کرد: خورشیدگرفتگی پیش رو در زمره خورشیدگرفتگی های نادر دوگانه است که در مسیر خویش، ابتدا به صورت جزئی- حلقوی و درنهایت به صورت کلی پدیدار میشود.
مرد خورشیدگرفتگی ایران که واپسین رخداد این نوع از خورشیدگرفتگیها را درسال 2005 درمنطقه گالاپاگوس آمریکای جنوبی رصد کرده است، اظهار داشت: چنین خورشیدگرفتگی دوگانه ای تا 8، 9 سال آینده رخ نخواهد داد و بنابراین بسیاری از علاقمندان رصد کسوف راهی اقیانوس آتلانتیک یا کنیا شده اند تا این پدیده زیبای نجومی را رصد کنند.
جدیری خداشناس خاطرنشان کرد که سفر رصدی وی از منطقه نایروبی آغاز و با عبور از مناطق شمالی و کوههای کشور کنیا به دریاچه تورکانا در شمال شرقی آن کشور ختم میشود که از بهترین شرایط رصد این خورشیدگرفتگی در خشکی برخوردار است.
وی تصریح کرد: برنامه موسسه پژوهشی سایه در این سفر، رصد خورشید گرفتگی کلی، تلاش برای ثبت رکوردهای علمی مناسب، ثبت تصاویر از گرفت خورشیدی و تهیه فیلم مستند با برجسته نمایی غنای فرهنگی - مردمی و طبیعت سرزمین آفریقا می باشد.
گفتنی است، 12 آبان ماه مردمان بخشهای وسیعی از جهان شاهد رخداد یک خورشیدگرفتگی حلقوی- کلی خواهند بود که در غرب و مرکز ایران به صورت جزئی قابل رویت خواهد بود.
این گرفتگی در بخشهایی از مسیر سایه به صورت حلقوی و در بخشهای دیگر به صورت کلی مشاهده میشود.
این مسیر از جنوب شرقی آمریکا شروع و از اقیانوس اطلس و از کشورهای گابن، کنگو، جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر)، اوگاندا، کنیا و اتیوپی میگذرد و در سومالی به پایان میرسد. همچنین در بخشهایی از شرق و جنوب شرق آمریکای شمالی، شمال آمریکای جنوبی، جنوب اروپا، تمام آفریقا (غیر از جنوب آفریقای جنوبی) و بخشی از غرب آسیا به صورت جزئی رؤیت میشود.
در ایران، گرفتگی تنها در مناطق غربی و مرکزی کشور آن هم به صورت جزئی قابل رؤیت میباشد که زمان رؤیت شروع گرفتگی در آنها متفاوت است. همچنین بیشینه گرفتگی در هیچ نقطهای از ایران دیده نمیشود.
در تهران، گرفتگی در ساعت 16 و 50 دقیقه شروع میشود و در حالی که خورشیدگرفتگی هنوز به حداکثر خود نرسیده است، خورشید غروب میکند.
این دومین و آخرین خورشید گرفتگی سال 1392 است. خورشیدگرفتگی قبلی که در ایران قابل رویت نبود، کسوف حلقوی روز جمعه 20 اردیبهشت ماه بود که در کشورهای استرالیا، نیوزیلند (به جز بخشی از جنوب آن)، اندونزی، مالزی، بخشی از فیلیپین، مناطقی از اقیانوس آرام و بخش کوچکی از اقیانوس هند به صورت جزئی و در بخشهایی از استرالیا و اقیانوس آرام به صورت حلقوی قابل رؤیت بود.
انتهای پیام