ماه صفر يادآور فداکارى‌ها و جانبازى‌هاى امام حسين(ع) و ياران ايشان است؛ ماهي كه در آن ادامه اسارت اهل بيت(ع) و ورود آن‌ها (مطابق روايتى) به شام رخ داده است.

علاوه بر اين، ماه صفر يادآور ضايعه بزرگ و مصيبت عظمى، يعنى رحلت پيامبر اسلام(ص) و شهادت فرزندان گرامي‌شان امام حسن مجتبى و امام على بن موسى الرضا(عليهما السلام) است.

به گزارش خبرنگار دين و معارف اسلامي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، پس از واقعه عاشورا در آغازين روزهاي ماه صفر سال 61 هجري قمري، شام بر اثر خطبه‌هاى امام سجاد(ع) و زينب کبرى(ع) به کلى دگرگون گرديد و از همان جا بذر انقلاب بر ضد بنى‌اميه پخش شد و در نتيجه همين خطبه‌ها، بنى‌اميه در تمام جهان اسلام رسوا گشت و خطرى که از سوى آنان اسلام و قرآن را تهديد مى‌کرد، به برکت خون‌هاى شهيدان و خطابه‌هاى پيام‌آوران عاشورا، دفع شد.

آميخته شدن خاطره اربعين حسينى با خاطره جانکاه اين مصايب بزرگ، دهه آخر ماه صفر را، دهه اندوه و غم براى پيروان مکتب اهل بيت(ع) ساخته است.

ولى از آن‌جا که اين ايام ماتم و غم، سبب مرورى مجدد، بر تاريخ زندگانى آن بزرگواران و تلاش‌ها، شهامت‌ها و فداکارى‌هاى آنان است، ماهى است پر از شور و عشق و اخلاص و فداکارى؛ به همين دليل، تاريخ نشان داده است که بسيارى از توطئه‌هاى دشمنان اسلام، به برکت شورى که در جلسات و دسته‌جات سوگوارى آن بزرگواران در اين ماه ايجاد شده، درهم شکسته و خنثى گرديده است، که اين خود موهبت بزرگى است و بايد هميشه آن را ارج نهاد و از آن پاسدارى کرد.

تقويم ماه صفر

اول ماه صفر:

آغاز جنگ صفين، مطابق نقل مورخان در سال 37 هجرى است. جنگ صفين از سوى اميرمؤمنان(ع) و لشکريانش، در برابر معاويه و سپاه شام، آغاز شد و مدت 110 روز طول کشيد و در آستانه شکست لشکر شام، عمرو عاص نيرنگى به کار زد و قرآن‌ها را بر سر نيزه کردند و داستان تأسف بار «حکمين پيش آمد.

همچنين در اين روز در سال 61 هجرى (بنا بر روايتى) سر مبارک حضرت سيدالشهدا (ع) را همراه کاروان اهل بيت(ع) وارد شهر شام کردند.

دوم ماه صفر:

روز شهادت زيد بن على بن الحسين(ع) پس از قيام بر ضد بنى اميه در سال 120 هجرى است؛ وى به هنگام شهادت 42 سال داشت.

هفتم ماه صفر:

بنا بر نقل شيخ مفيد و کفعمى، روز شهادت امام حسن مجتبى (ع) است.

همچنين ولادت امام کاظم (ع) طبق روايتى در سال 128، در اين روز در منطقه «ابواء» (محلى ميان مکه و مدينه) واقع شده است. اين روز از جهتى روز حزن و از جهتى روز سرور است.

بيستم ماه صفر:

روز اربعين امام حسين(ع) است؛ بنابر نقل جمعى از بزرگان مانند شيخ مفيد، شيخ طوسى و کفعمى، جابربن عبدالله انصارى در اين روز براى زيارت امام حسين(ع) به کربلا آمد و همين روز، روزى است که اهل بيت امام حسين (ع) طبق روايتى از شام به مدينه آمدند.

ولى در ارتباط با آمدن اهل بيت حسينى(ع) در روز اربعين به کربلا ميان مورخان تفاوت راي و گفت‌وگوست؛ مرحوم حاج شيخ عباس قمى در كتاب «منتهى الآمال» از سيد بن طاووس نقل مى کند که اهل بيت حرم حسينى(ع) در مسير بازگشت به مدينه، نخست به کربلا آمدند و زمانى به آن‌جا رسيدند که جابربن عبدالله انصارى و گروهى از بنى هاشم به زيارت امام حسين(ع) و يارانش آمده بودند (و با توجه به اين‌که جابر در بيستم صفر به کربلا آمد، بنابراين اهل بيت (ع) نيز ورودشان به کربلا همان روز بود).

اما آن مرحوم با توجه به نقل ديگر مورخان و قرائن و شواهد ديگر، ورود اهل بيت (ع) را در بيستم صفر (اربعين حسينى) به کربلا بسيار بعيد مى داند و از شيخ مفيد و شيخ طوسى نقل مى‌کند که اهل بيت(ع) روز بيستم صفر از شام به مدينه مراجعت کردند.

بيست و هشتم ماه صفر:

در چنين روزى، در سال يازدهم هجرى، رسول گرامى اسلام(ص) وفات يافت و همه مورخان اتفاق دارند که روز وفات آن حضرت و آن حضرت به هنگام وفات شصت و سه سال از عمر مبارک‌شان مى‌گذشت.

رسول گرامى اسلام(ص) در سن چهل سالگى به رسالت مبعوث شدند و سپس به مدت سيزده سال در مکه، مردم را به توحيد و خداپرستى دعوت کرد و در سن پنجاه و سه سالگى به مدينه هجرت كرده و ده سال نيز در مدينه ـ با تشکيل حکومت اسلامى و با تلاش پى گير و مستمر ـ به مبارزه با شرک و کفر و ظلم و ستم پرداخت؛ در اين مدت، مردم زيادى از مناطق مختلف به آن حضرت ايمان آوردند و اسلام روز به روز گسترش يافت، تا آن که در 28 صفر سال يازدهم هجري قمري از اين جهان رحلت فرمودند.

حضرت علي (ع)، آن حضرت را غسل داده و کفن كرد و بر آن حضرت نماز گزارد و آنگاه مردم گروه گروه بر پيکر شريفش نماز گزاردند و سپس آن حضرت را در حجره اش در همان محلى که از دنيا رفته بود دفن كرد.

حضرت فاطمه(ع) در سوگ پدر خويش فرمودند:

سزاوار است بر کسى که تربت احمد را ببويد، براى هميشه روزگار، دگر عطرى نبويد

مصيبت‌هايى بر دل و جانم فرود آمد که اگر بر روزهاى روشن وارد شود، شبهاي تار مى‌گردند

همچنين بنا بر نقل جمعى از علما و مورخان، روز بيست و هشتم صفر سال 50 هجرى، روز شهادت امام حسن مجتبى(ع) است و اين روايت بيشتر در ميان شيعيان مشهور است تا روايت هفتم ماه صفر.

روز آخر ماه صفر:

بنا بر قول «شيخ طبرسى» و «ابن اثير» آخر ماه صفر سال 203 هجرى، روز شهادت امام رضا(ع) است که در سن پنجاه و پنج سالگى، توسط مأمون عباسى مسموم شده و به فيض شهادت نائل آمدند.

اعمال ماه صفر

اعمال مشترک اول هر ماه:

دعاى هنگاه رؤيت هلال، خواندن سوره حمد، نماز اول ماه و روزه گرفتن است كه مي‌توانيد براي مشاهده شرح و كيفيت آن‌ها آن به نشاني اينترنتي زير مراجعه كنيد:

http://persian.makarem.ir/prayer/?gid=267

اعمال مخصوص ماه صفر:

1ـ «سيد بن طاووس» نقل کرده است: در روز سوم ماه صفر، دو رکعت نماز بخوان که در رکعت اول سوره «حمد» و سوره «انا فتحنا» (فتح) و در رکعت دوم سوره «حمد» و سوره «توحيد» قرائت شود و پس از سلام نماز، صد بار صلوات بفرست و ... و صد مرتبه استغفار نما و آنگاه حاجت خويش را از خداوند بخواه. (ان شاء الله به هدف اجابت مى رسد).

متن كامل اين عمل را مي توانيد با مراجعه به از نشاني اينترنتي زير مشاهده كنيد:

http://persian.makarem.ir/prayer/?gid=465#

2ـ در روز اربعين (بيستم ماه صفر) زيارت امام حسين (ع) مستحب است و مورد تأکيد قرار گرفته. در روايتى که «شيخ طوسى» از امام حسن عسکرى (ع) نقل کرده، چنين آمده است:

«نشانه هاى مؤمن پنج چيز است: به جاى آوردن پنجاه و يک رکعت نماز (17 رکعت نماز واجب و 34 رکعت نافله) و زيارت اربعين امام حسين(ع) و انگشتر را بر دست راست نهادن و پيشانى را به هنگام سجده بر خاک گذاردن و «بسم الله الرحمن الرحيم» را در نماز بلند گفتن».

زيارت مخصوصى براى اربعين از امام صادق (ع) نقل شده است.

منابع:

- مفاتيح نوين، آيت‌الله ناصر مكارم شيرازي و همكاران، نوبت و سال چاپ: بيست و دوم 1389، ناشر:انتشارات امام علي بن ابي طالب(ع).

- پايگاه اينترنتي آيت‌الله العظمي ناصر مكارم شيرازي

انتهاي پيام