در روز آخر این سمپوزیوم، نمایشگاهی در کنار پنل‌های علمی برگزار گردید که شرکت‌های فعال در حوزه علوم اعصاب، دستگاه‌ها و نرم‌افزارهای تخصصی خود را ارائه و معرفی می‌کردند.
آنچه در این میان جالب و مهم به نظر می‌رسید، غرفه مربوط به کودکان و نوجوانان آموزش‌دیده علوم اعصاب شناختی بود که محصولی علمی و دارای طراحی خلاقانه و زیبا را در حوزه علوم اعصاب جهت توان‌بخشی کارکردهای اجرایی مغز تولید و ارائه کرده بودند. غرفه‌ای که با استقبال زیاد و البته تعجب بازدیدکنندگان همراه بود.
اینکه محصولی در این کیفیت توسط نوجوانان متخصص یک رشته دشوار و تخصصی تولید و ارائه شود، نقطه عطف مهمی در مسیر توسعه علوم اعصاب شناختی ایران خواهد بود و روزهای با درخشش علمی در سطح جهان را در آینده‌ای نزدیک نوید می‌دهد. اهمیت این موضوع زمانی صدچندان می‌شود که ابزار توان‌بخشی شناختی با چنین کیفیتی تا کنون در جهان علمی توسط کودکان و نوجوانان تولید و عرضه نشده است.
به همین منظور با مهراد نایبی یکی از طراحان این ابزار توان‌بخشی شناختی که به‌عنوان نماینده گروه در غرفه حضور داشت، گفتگو کردیم:
- چند سال دارید و چه مدت است که در این حوزه آموزش‌دیده‌اید؟
- من ۱۲ سال دارم و حدود یک سال است که در حوزه علوم اعصاب شناختی زیر نظر دکتر آرش فکری و بهار ربوشه در آزمایشگاه تخصصی مغز و شناخت فردیت مشغول آموزش و فراگیری هستیم.
- یعنی در این زمان کوتاه موفق به تولید این محصول شدید؟
- کار آموزش ما در این حوزه به‌صورت علمی و عملی با روش‌های آموزشی مدرن مبتنی با کارکردهای مغز و شناخت انجام می شود. به همین دلیل یادگیری و اشتیاق زیادی برای پیشرفت در فراگیران ایجاد می‌گردد.
- از سوی دیگر خیلی زود زیر نظر استادمان در پروژه‌های علمی و پژوهش‌ها شرکت داده شدیم و در نتیجه توانستیم این محصول را با مشارکت سایر دوستانمان به‌صورت گروهی طراحی و تولید نماییم. کار گروهی، با پشتیبانی دانشجویان فعال در حوزه علوم اعصاب شناختی که در آزمایشگاه مغز و شناخت هستند، سرعت و کیفیت کار را بهبود بخشید و این از مزایا و اهمیت کار گروهی در این رشته است.
با نگار احمدی نماینده نوجوان دیگری که با چهارده سال سن، در این غرفه حضور داشت گفتگو را ادامه دادیم:
- نوآوری این محصول در چیست؟
- ابزارهای توان‌بخشی شناختی در کشورهای دیگر توسط مؤسسات خصوصی و دانشگاه‌ها تولید شده است و در کشور خودمان هم شاهد محصولاتی ازاین‌دست هستیم.
-اما نوآوری گروه ما هدف قراردادن حافظه آینده و حافظه سرگذشت نامه‌ای است. دو مؤلفه شناختی مهم از انواع حافظه که تا آنجا که ما تحقیق کردیم، تابه‌حال در هیچ کجای دنیا انجام نشده است. البته این محصول برای سایر مؤلفه‌های حافظه و همین‌طور توجه، تصمیم‌گیری، استدلال هم مفید و کارآمد است. نکته مهم دیگر اینکه ابزار ساخته شده توسط گروه ما چند حسی و هم‌زمان حواس شنوایی، بینایی و لمسی را درگیر کرده و بر یکپارچگی حسی – حرکتی اثرگذار است.
- حافظه آینده چیست؟
- حافظه آینده یعنی توانایی استفاده از یادگیری و قول و قرارها بافاصله زمانی در زمان و موقعیت تعیین شده است. به طور مثال در شرایط مقرر بتوانیم صحبت یا کاری را که از پیش قرار گذاشته‌ایم، به یاد بیاوریم و انجام دهیم. به زبان دیگر اجرای برنامه‌های قبلی در زمان و موقعیت تعیین شده که این مؤلفه مشکل بسیاری از افراد است و در موقعیت‌ها و شرایط لازم دچار اختلال در حافظه می‌شوند و نمی‌تواند واکنش و عملکرد درست را داشته باشند. یکی از دلایل مهم نقص و کاستی افراد در امتحانات و آزمون‌های مهم هم همین حافظه آینده است.
- از ویژگی‌های مهم این محصول کار گروهی و خلاقانه است. تمام تصاویر و صفحه‌بندی، تمرین‌ها و مسئله‌های موجود و حتی بسته‌بندی محصول با شیوه علمی یادگیری مبتنی بر مغز طراحی شده و توسط مشارکت همه گروه انجام شده است. حتی پایایی و روایی این ابزار به‌غیراز روش‌های آماری، توسط روش ثبت پتانسیل وابسته به رویداد و نقشه‌برداری مغزی در حین انجام تمرین‌ها توسط گروه خودمان صورت‌گرفته است.
باتوجه به گفته‌های بهار ربوشه، مسئول آموزش و سرپرست این پروژه، محصول ارائه شده در حال تکمیل بوده و نسخه دیجیتالی و نرم‌افزاری آن هم در دست تولید است؛ تا پس از آن اقدامات لازم برای ثبت اختراع به نام کودکان و نوجوانان سازنده و مجری انجام گردد.
نام کودکان و نوجوانانی که به طور مستقیم در این گروه تخصصی اقدام به تولید این محصول کرده‌اند شامل رها حسن‌آبادی، پرستش میرزایی، آنیتا ملکی، دریا رهگذر، آرتین علی محمدی، پارسا میرزایی، یوسف برهمن، درسا ساوجی، سوفیا ریاحی، محمد صالح زندی، ثنا کریم‌زاده است.
متخصصان و جوانانی که در پشتیبانی و کمک به این گروه فعالیت داشته‌اند نیز دکتر فائزه جمشیدی (مدیر آزمایشگاه مغز و شناخت)، فاطمه فریدونی، نگین علی محمدی، نازنین دهقان، آراد بختیاری، سارا شاکری، امیرمهدی دهقان، زهرا کریم‌زاده، سحر خداوردی، ستاره رهگذر هستند.
به نظر می‌رسد که این امر مهم یعنی جذب و ایجاد اشتیاق در کودکان و نوجوانان برای حضور در یک‌رشته تخصصی و فوق‌تخصصی سخت و پیچیده و همین‌طور فعالیت مؤثر در آن، باید با توجه جدی مسئولان امر همراه شود تا از هدررفتن این استعدادها و سرمایه‌های آینده جلوگیری به عمل آید؛ تا کودکان و نوجوانان بااستعداد بیشتری تشویق شده و به این حوزه علمی بپیوندند.
علوم اعصاب شناختی به‌عنوان حوزه‌ای نوین و مهم، هم اکنون در اولویت اول کشور قرار دارد و حضور کودکان و نوجوانان در این حوزه می‌تواند نشان از روزهای پرافتخار برای آینده این رشته علمی و تخصصی در کشور عزیزمان ایران داشته باشد.
انتهای پیام