کرکره‌های مغازه‌اش بعد از دو هفته کم‌کم بالا رفت، در همین حین با خود فکر می‌کرد آیا همین‌طور که کرکره مغازه‌اش بالا می‌رود، امکان دارد که آمار مبتلایان به کرونا نیز دوباره بالا برود. تکرار این وضعیت یعنی همان روزهای غم‌بار گذشته، چک‌های برگشتی، اجاره عقب‌افتاده مغازه و منزل، اقساط معوقه اجناسی که به خاطر تعطیلات به فروش نرفته است و ...، هیچ‌گاه فکر نمی‌کرد کرونا که زمانی آن را زیاد جدی نمی‌گرفت، بتواند تاثیر به‌سزایی در معیشت وی داشته و دغدغه‌های زیادی را به او تحمیل کند.
امروز محدودیت‌های دو هفته‌ای در شهرهای قرمز به پایان رسید و بعد از سپری شدن دو هفته طاقت‌فرسا برای کسبه‌ای که کسب و کارشان کساد شده بود، شهرهای زنجان، ابهر و خدابنده از وضعیت قرمز کرونایی خارج شده و با کمی ارفاق، رنگ نارنجی به خود گرفته‌اند و این یعنی مشاغل گروه یک و دو می‌توانند کمی از وضعیت بغرنج روزهای قرمز کرونایی خارج شده و کرکره معیشت خود را که دو هفته قفل قرمز کرونایی خورده بود، بالا بکشند و امید بازگشت به روزهای گذشته داشته باشند.
دو هفته اول آذر برای اصناف چطور گذشت؟
از زمان شیوع ویروس کرونا در کشور و به تبع آن در استان زنجان، مشاغل مختلفی تحت تاثیر این ویروس قرار گرفته و با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، این تاثیر بیش از گذشته مشهود بوده و اصناف که همانند کادر درمانی، در خط مقدم کرونا حضور دارند، این روزها را روزهای سیاه کسب و کار عنوان می‌کنند، روزهایی که در گذشته نیز مطلوب نبود اما با ورود این مهمان منحوس، اوضاع برای کسبه وخیم‌تر شده و هر لحظه نگران وضع جدید محدودیت‌های کرونایی از سوی مسئولان در راستای کاهش انتقال ویروس هستند.
همه ما در خانواده، اقوام، فامیل و یا دوستان، افرادی را سراغ داریم که معیشت‌شان در روزهای کرونایی به شدت دچار مشکل شده و حتی تسهیلات کرونایی نیز نتوانسته است در قامت یک مرهم، زخم آن‌ها التیام بخشد. «م . حمیدی» که سال‌ها است در حرفه قنادی مشغول به کار است، معترف است که تا به امروز چنین روزهایی را تجربه نکرده؛ چرا که با اعمال محدودیت‌ها، فارغ از معیشت خود، دغدغه‌های دیگری از جمله حقوق و بیمه ۱۰ کارگر، اجاره مغازه، چک‌هایی که موعدشان نزدیک است و ... به سراغش آمده است.
«علی . ق»، نه اجاره می‌پردازد و نه منتظر موعد چک‌هایش است اما با این حال می‌گوید که دوران سختی را پشت سر می‌گذارد؛ چرا که کسب و کار او به خاطر قرار گرفتن مغازه‌اش در یک پاساژ دچار خسارت شده و حال نمی‌داند چه مدت طول خواهد کشید تا بتواند همانند گذشته، از مشتری سفارش گرفته و کسب و کار خود را رونق ببخشد. «ج . عزتی» که بساطش در یک چرخ باقالی‌فروشی خلاصه می‌شود، اظهار می‌کند که هیچ‌گاه در طول سه دهه گذشته که مشغول به این کار بوده، شهر را این‌چنین خالی از شهروندان ندیده است.
رعایت ۹۵ درصدی اصناف زنجان در دو هفته اول آذر
دو هفته از اعمال محدودیت‌های کرونایی در زنجان گذشت تا وضعیت قرمز کرونایی زنجان به رنگ نارنجی تغییر وضعیت دهد که این خود، حاکی از آغاز فعالیت برای مشاغل گروه یک و دو است، هر چند هنوز مشاغل گروه ۳ و ۴ در زمره این فعالیت‌ها نمی‌گنجد، با این وجود رئیس اتاق اصناف استان زنجان از آمار ۹۵ درصدی در بحث رعایت محدودیت‌های کرونایی از سوی اصناف استان خبر داده و می‌گوید: طی دو هفته گذشته همه ما شاهد همراهی ۹۵ درصدی اصناف در راستای کاهش شیوع ویروس کرونا بودیم.
سیدمحمود موسوی با یادآوری اینکه دغدغه اصناف محدود به محدودیت‌های دو هفته اخیر نبوده و از زمان شیوع ویروس کرونا، این مشکل با اصناف استان همراه بوده است، می‌افزاید: بازرسی‌های دو هفته‌ای حاکی از آن است که میزان رعایت محدودیت‌های کرونایی توسط اصناف در مرکز شهر صد درصد بوده و دلیل عملکرد ۹۵ درصدی اصناف در این زمینه، مربوط به اصنافی است که در حاشیه شهرها و شهرک‌های اقماری حضور دارند اما با این وجود، همراهی اصناف طی دو هفته گذشته زبانزد بوده است.
وی، مشکل نیروی انسانی را یکی از دغدغه‌های مربوط به بازرسی‌های اخیر از اصناف عنوان کرده و یادآور می‌شود: بازرسی‌ها در طول دو هفته اخیر به صورت صبح و بعد از ظهر بوده و در این امر از توان بازرسان اتاق اصناف، سازمان صمت استان و نیز اداره اماکن استفاده شده است، هر چند در بحث نیروی انسانی با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کردیم ولی تلاش شد تا روند کارها به گونه‌ای باشد که شاهد همراهی صد درصدی اصناف استان در زمینه رعایت محدودیت‌های دو هفته‌ای کرونایی باشیم.
چَک چِک‌ها در گوش اصناف
بیشترین استرس و نگرانی اصناف در طول دو هفته اجرای محدودیت‌های کرونایی، مربوط به دایر بودن بانک‌ها بود؛ چراکه اکثر کسبه نگران چک‌هایی بودند که تا چند صباح دیگر قرار است با حساب‌های خالی مواجه شده و مهر برگشت بر رخ آن‌ها رخ‌نمایی کند؛ هر چند نماینده عالی دولت در استان زنجان طی جلسات متعدد و به دفعات تاکید کرده بود که بانک‌ها برای این موارد، مردم را تحت فشار نگذارند ولی مباحث بانکی توصیه‌بردار نبوده و از طرفی مقوله چک برای اصناف در حکم یک عمر کاسبی با آبرو است.
رئیس اتاق اصناف استان زنجان، موضوع کرکره‌های نیمه‌باز در دوران محدودیت‌های دو هفته‌ای را مربوط به اصناف خاص دانسته و با بیان اینکه این صنوف حق ارائه هیچ‌گونه خدماتی را به مشتریان خود نداشتند، ادامه می‌دهد: وقتی کرکره مغازه‌ای پایین کشیده می‌شود، در واقع معیشت عده‌ای به همین کرکره‌ها بند است؛ چراکه صاحبان صنوف مختلف فارغ از مشکلات اقتصادی که گریبان‌گیر خودشان شده است، باید اضطراب حقوق و دستمزد و نیز بیمه کارگران را نیز به دوش بکشند.
بی‌شک وقتی همراهی اصناف زنجان را در دو هفته اول آذرماه امسال شاهد بودیم، این خود، انتظارات زیادی را به دنبال خواهد داشت، انتظاراتی که رئیس اتاق اصناف استان زنجان نیز بر آن تاکید کرده و خاطرنشان می‌کند: تعطیلی مطلق صنوف در کنار دایر بودن بانک‌ها یک معادله نازیبا است اما زشت‌تر از آن، صدور بخشنامه‌هایی است که همچون سنگ آسیاب بر سینه زیرین کسبه سنگینی می‌کند و امیدواریم اگر مسئولان قادر به برآورده کردن انتظارات اصناف ندارند، بیش از این با بخشنامه‌های بیمه‌ای و مالیاتی، سنگ‌اندازی نکنند.
قرنطینه ضربتی؛ تجربه‌ای که از چین نیاموختیم
بحث همراهی کردن مردم در شرایط خاص، یک چالش در همه جوامع است، حتی در جوامعی که به لحاظ اقتصادی و سایر عرصه‌ها در جایگاه مطلوبی قرار دارند. در بحث کرونا نیز که یکی از همین شرایط خاص است، شاهد چالش‌های زیادی در خصوص اعمال محدودیت‌های کرونایی در کشورهای توسعه‌یافته نیز هستیم. با وجود اینکه کشورهای اروپایی اعتراض‌هایی در زمینه قرنطینه داشتند اما این طرح به اجرا گذاشته شد، هر چند قرنطینه‌ای را که در چین به اجرا درآمد، می‌توان یک قرنطینه واقعی تلقی کرد.
قرنطینه ضربتی در چین که خود یکی از کشورهایی بود که ابتدا به ساکن، شیوع ویروس کرونا را تجربه می‌کرد، باعث کاهش این اپیدمی شد؛ چرا که قرنطینه از درب منزل اجرا و ترددها به صفر رسید، این در حالی است که ما نیز به خاطر برخورداری از ظرفیت‌هایی چون بسیج محله، قادر به اجرای آن بودیم اما به جای این کار، به دنبال خرید زمان برای پیدا کردن واکسن کرونا برآمدیم و همین امر باعث شد تا زنجیره شیوع کرونا در کشور طولانی‌تر شده و بالطبع، تبعات آن نیز بیشتر گریبان‌گیرمان شود.
واقعیت امر این است که به هر میزان که چرخه کرونا را کوتاه‌تر و کم‌رمق‌تر کنیم، بهتر قادر به کنترل کردن آن خواهیم بود اما زمانی که این زنجیره کامل شد، به فکر قرنطینه افتادیم، در حالی که کشور چین در این زمینه عملکرد خوبی داشت، عملکردی که باعث شده است این کشور به لحاظ وضعیت شیوع کرونا، جزو مناطقی باشد که کم‌ترین آسیب را دیده و امروز در شرایط عادی قرار دارد، شرایطی که فقط به واسطه قرنطینه ضربتی که در واقع به نوعی حکومت نظامی شبیه بود، محقق شد.
تبعیض در قرنطینه و ناآرامی ذهنی بخش خصوصی
شواهد و قراین حاکی از آن است که تعطیلی دو هفته‌ای، محدود به بخش خصوصی بوده و دستگاه‌هی دولتی عملا شامل این تعطیلی‌ها نشده و می‌توان گفت قرنطینه به طور کامل محقق نشده و تصمیم در خصوص تعطیلی دستگاه‌های دولتی منوط به تصمیم مدیران میانی شد، تصمیمی که یک کارشناس مسائل اقتصادی نیز بر آن صحه گذاشته و می‌گوید: اقتصاد ما به دو بخش دولتی و خصوصی تقسیم می‌شود و معتقدیم دولت در اعمال محدودیت‌های کرونایی یک تبعیض اقتصادی را به اجرا گذاشت.
عباس بهنود با یادآوری اینکه بهانه دولت برای تعطیل نکردن ادارات این بود که کارمندان در حال ارائه خدمات به مردم هستند و نباید تعطیل باشند، می‌افزاید: این شرایط باعث به وجود آمدن یک ناآرامی ذهنی برای بخش خصوصی که روزگار سختی را به لحاظ اقتصادی پشت سر می‌گذارد، شده است که یکی از مهم‌ترین عوامل آن، اعمال تبعیض‌گونه محدودیت‌های کرونایی بوده و اگر این محدودیت‌ها خروجی مطلوبی نداشته باشد، نباید متعجب بود، چون محدودیت‌ها عملا شامل این قشر (کارمندان) از جامعه نشد.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه قرنطینه دو هفته‌ای که دولت به اجرا گذاشت، شاید بازدهی ۲۰ درصدی داشته و در واقع این همان هدف‌گذاری معاون وزیر بهداشت بود که بالطبع خروجی ایده‌آلی نیست، اظهار می‌کند: تعطیلی کامل در چنین شرایطی که مسئله جان انسان‌ها در میان است، یک اقدام ضروری و قابل انجام است و باید یک تصمیم منطقی در این زمینه اتخاذ می‌شد. با اینکه بخش خصوصی در این دو هفته مشمول محدودیت‌ها شد اما به دلیل کامل اجرا نشدن محدودیت‌ها، خروجی مطلوبی نخواهد داشت.
معیشت؛ حلقه ثقیل زنجیره کرونا
محدودیت‌های دو هفته‌ای شاید به چشم بر هم زدنی برای ما به اتمام رسید اما برای اصناف و کسبه، هر روز این چهارده روز با هزاران بیم و امید همراه بود. حال که وضعیت زنجان و شهرهای ابهر و خدابنده از حالت قرمز خارج شده و به رنگ نارنجی تمایل یافته، اندکی از بار محدودیت‌ها که بر دوش اصناف سنگینی می‌کرد، کاسته شده است اما هنوز این بیم و امید به واسطه تجربه‌ای که در موج‌های مختلف شیوع کرونا داشتیم، پا بر جا است و هنوز کرکره مغازه‌ها با تردید بالا رفته و شب‌هنگام با امید فردای نارنجی پایین می‌آید.
امروز سرآغازی برای یک تعهد است، تعهدی که اجازه ندهد با رنگ تازه نارنجی شده زنجان و سایر شهرهای استان بازی شود. امروز کسبه با امید به اینکه رنگ قرمز کرونایی به سراغ شهرشان نیاید، کرکره‌های معیشت را بالا می‌برند تا شهر از سوت و کور دو هفته‌ای خارج شود اما حاضر نیستند این خروج به بهای بسته شدن مجدد کرکره کسب و کارشان تمام شود. آن‌ها حاضرند همین آب باریکه را داشته باشند اما حاضر نیستند با تجمعات بی‌مورد ما این آب باریکه را نیز از دست بدهند.
کرونا که آمد، جان در اولویت قرار گرفت، غافل از اینکه جان بی‌نان هم می‌تواند در اولویت باشد و این اولویت حتی برای کشورهای توسعه‌یافته نیز صادق است اما اگر قرار باشد کماکان دوران کرونایی را تجربه کنیم باید بین کرونا و نان که هر دو با جان در ارتباط است، یکی را انتخاب کنیم و این انتخاب به مدیریت ما بستگی دارد. وقتی قرنطینه جواب نمی‌دهد، تنها راه نجات ما از این شرایط، به فکر جان همدیگر بودن است، یعنی ماسک برای کرونا و کاهش ترددها برای نان کسبه، چون در روزگاری که معیشت به حلقه ثقیل زنجیره کرونا تبدیل شده، ملال نان نیز برای زنجانی‌ها فراتر از جان شده است.
انتهای پیام
نظرات