دکتر حسین عسکری در گفت و گو با ایسنا، گفت: در بین نقوش سفالینههای ۹ هزار ساله یان تپه و ۸ هزار ساله جیران تپه محوطه باستانی ازبکی در شهرستان نظرآباد استان البرز، نقش سواستیکا (Suvastika) یا «صلیب شکسته» یا «گردونه خورشید» هم دیده میشود.
عسکری افزود: به علت سوء استفاده «حزب ناسیونال سوسیالیست کارگران آلمان» تحت رهبری آدولف هیتلر، متاسفانه از سال ۱۹۱۹ میلادی این نقش فرهنگی، کم و بیش در اذهان عموم کارکرد منفی پیدا کرده است. این در حالی است که سواستیکا واژهای سانسکریت به معنای «هستی نیک» است و به عنوان نماد «شانس» و «اقبال نیک»، در فرهنگ هند و اروپایی هزاران سال قدمت دارد.
وی ادامه داد: برخی پژوهشگران آن را با عنوان «گردونه مهر» یا «گردونه خورشید» به آیین مهری (میترائیسم) نسبت میدهند. قدیمیترین نقش سواستیکا در کشور اوکراین با قدمت ۱۰ هزار ساله به دست آمده و دیگر انواع سواستیکاهای کهن از کشورهای بلغارستان، هندوستان، چین، عراق، روسیه و ایران کشف شده است.
این البرزپژوه خاطرنشان کرد: در سرزمین ایران این علامت علاوه بر «یان تپه» و «جیرانتپه» محوطه باستانی ازبکی، از محوطه های باستانی شوش، سیلک کاشان، تپه حصار دامغان، شهر سوخته سیستان و... به دست آمده است. حتی این نقش به صورت ساده در گچ بریهای بناهای تاریخی دوره اسلامی همانند مسجد جامع نائین، مسجد جامع اصفهان، برجهای دوقلوی خرقان قزوین، مدرسه سردار قزوین، مسجد کبود تبریز و... دیده میشود.
وی اظهار کرد: در مجموع این نشان آیینی و دیرپا در فرهنگ باستانی ایران و جهان نماد درخت زندگی، حرکت چرخشی جهان، صورت مثالی انسان، چهار جهت اصلی، برکت، خوشبختی، پیوند زن و مرد، زایش و باروری است. بر همین مبنا، واژه «صلیب» در عبارت «صلیب شکسته» هم اشاره به صلیب مسیحی ندارد.
عسکری در پایان گفت: با این اوصاف، این نقش باستانی هیچ ارتباط و نسبت فرهنگی و ایدئولوژیک با مسیحیت، فاشیسم، حزب نازی و هیتلر ندارد. در واقع فاشیستها این نشان را از فرهنگ آیینی جهان دزدیدهاند.
انتهای پیام
نظرات