این فعال فرهنگی در پی درگذشت خدایی شریف، استاد تاجیکستانی نظریه نثر و فردوسی‌شناس، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: او از استادان مسلم زبان و ادبیات فارسی صرف نظر از ملیتش بود و در تمام طول عمر خود همتش را بر تحقیق و نقد آثار فارسی و نظریه‌های ادبی صرف کرد.

دادفر که شاگرد خدایی شریف بوده است ادامه داد: خدایی شریف تا همین اواخر در دانشگاه ملی تاجیکستان زبان فارسی تدریس می‌کرد و من افتخار شاگردی او را دارم. باید بگویم نظریه نثر رساله دکتری عالی (فوق دکتری) او بود که در ایران هم چاپ شد. یعنی من این رساله را به ایران آوردم و رزم‌آرا آن را از خط سیریلیک به خط فارسی برگرداند و به همان شکل زبان فارسی تاجیکی در سال ۹۰ چاپ شد.

او با اشاره به اهدای جایزه «سعدی» به خدایی شریف گفت: فرهنگستان ایران در تاجیکستان جایزه‌ای به نام جایزه «سعدی» داشت که خدایی شریف در سال ۲۰۱۴ این جایزه را برد. اما مبنای این جایزه را بر تحقیقات او در «شاهنامه» و شعر زبان فارسی گذاشته بودند.

او افزود: خدایی شریف تحقیقات زیادی در زبان فارسی داشت و کتاب‌های بسیاری هم در این زمینه نوشت. «بلاغت سخنوری»، «صوت عجم»،  «اوزان اشعار رودکی» و «شاعر و شعر» از آثار اوست.  شاید بخشی از  مباحثات من با او درباره «شاعر و شعر»  بود. در حال تهیه یک اثر به نام «شعر دربار» بودیم که ناتمام ماند. او در تاریخ ادبیات به دوره سامانیان و غزنویان علاقه‌مند بود و تا جایی که می‌دانم یک اثر ناتمام درباره شاعران عهد سامانی و غزنوی داشت و امیدوارم دیگران آن را به انجام برسانند.

دادفر درباره ارتباط خدایی شریف با دانشگاه‌های داخل ایران نیز اظهار کرد: بعد از فروپاشی شوروری و استقلال تاجیکستان، او با ایران درباره حوزه زبان فارسی ارتباط برقرار کرد و در فرهنگستان ایران فردی شناخته‌شده بود.  بارها به ایران آمد و روز بزرگداشت  فردوسی نیز  در مراسمی که  فرهنگستان برگزار  کرد حضور یافت و مقاله‌ای را نیز ارائه داد. با دانشگاه شیراز و  دانشگاه مشهد در ارتباط بود و رابطه خوبی با استادان و دانشجویان زبان فارسی  داشت. ایرانی‌های اهل ادب نیز برای ملاقات با او با تاجیکستان می‌رفتند. 

او در ادامه خاطرنشان کرد: یکی از کارهایی که خدایی شریف مشتاق بود انجام دهد، ترویج خط فارسی بود. خود او سعی می‌کرد به خط فارسی  بنویسد زیرا اعتقاد داشت خط فارسی انس بیشتری با آثار کلاسیک فارسی دارد و  متناسب‌تر است، اما در این حوزه اقدام خاصی در تاجیکستان انجام نداد. او زمان شوروی سابق از پیشتازان حفظ زبان فارسی بود تا این زبان رسمیت داشته باشد، بعد از استقلال تاجیکستان نیز از جلوداران زبان فارسی تاجیکی بود تا این زبان را رسمی کنند.

دادفر با بیان این‌که ارتباط بیشتر و بهتر با کشور تاجیکستان و افغانستان لازم است، تأکید کرد: امثال خدایی شریف همچنان در تاجیکستان حضور دارند  و از محققان بزرگ زبان و ادب فارسی  هستند و بهتر است ما ارتباط نزدیک‌تری در حوزه زبان فارسی فارغ از حوزه سیاسی برقرار کنیم. همچنین رفت‌ و آمد بیشتری با کشورهای تاجیکستان و افغانستان که همزبان ما هستند داشته باشیم. معتقدم تحقیقات در حوزه زبان در کشور تاجیکستان عمیق‌تر است و برای دانشجویان و استادان ایرانی مهم است که از این روش‌ها و شیوه‌هایی که در کشور تاجیکستان دنبال می‌شود باخبر باشند و استفاده کنند، زیرا در تاجیکستان استادانی که هستند با تسلط بر ادبیات روسی و به طور وسیع‌تر ادبیات اروپا به ادبیات فارسی می‌آیند و دید وسیعی نسبت به این حوزه دارند.

او افزود: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، مرکز ایران‌شناسی و... نهادهایی هستند که می‌توانند ارتباط برقرا کنند؛ منتها با رعایت شرایط کشورهای دیگر.  اگر ما بخواهیم نظریات سیاسی خودمان را بر ادبیات وارد و بر دیگران تحمیل کنیم موجب جدایی و فاصله می‌شود. ما باید صرفا درباره زبان فارسی کار مشترک انجام دهیم و سعی نکنیم غلبه ادبیات کشوری به کشور دیگر را به رخ بکشیم و باید به صورت مسالمت‌آمیز و در کنار هم به اعتلای زبان فارسی کمک کنیم.

خدایی شریف‌ زاده ۲۵ ژوئن سال ۱۹۳۷،  یکی از استادان دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه ملی تاجیکستان بود و از سال ۱۹۹۴ تا سال ۲۰۰۹ مدیریت گروه تاریخ ادبیات تاجیک را بر عهده داشت.  او روز دوشنبه ۸ آبان ۱۳۹۶ در سن ۸۰ سالگی درگذشت.

«بلاغت و سخنوری»، «نظم‌شناسی»، «تحقیق و تعلیم عروض»، «عروض و آموزش آن»، «تحلیل متن‌های ادبی تعلیمی»، «گلستان سعدی»، «اوزان اشعار رودکی»، «نامه و نامه‌نگاری» و «مقدمه شعرشناسی» از آثار خدایی شریف است.

انتهای پیام