علی کرم‌پور در گفت‌وگو با ایسنا، درباره سابقه صنعت چاقوسازی در بخش «راین» استان کرمان اظهار کرد: صنعت چاقوسازی، صنایع دستی مهم منطقه راین است و با تاریخ این شهر، از زمانی که ارگ راین که قدمت آن به حدود دو هزار سال می‌رسد، شکل گرفته، عجین شده است. از راین با عنوان شهر صنعتی یاد می‌کنند، زیرا چاقو، انبر، کارد و ساطور آن شهرت دارد.

او درباره این‌که چرا وقتی صحبت از چاقوسازی می‌شود، کمتر کسی به چاقوی راین اشاره می‌کند و صنعت چاقوسازی زنجان بیشتر شناخته شده است؟ توضیح داد: فکر می‌کنم مهم‌ترین دلیل این است که این صنعت همچنان به‌صورت سنتی و به همان شیوه‌ای که از پدربزرگ‌ها و اجداد ما به ارث رسیده، دنبال می‌شود و صنعتگران خودشان را با تکنولوژی در این حوزه مطابقت نداده‌اند.  شیوه ساخت سنتی چاقو در راین همچنان ادامه دارد و تولیدات صنعتگران این حوزه بسیار محدود است، به همین دلیل صادر نمی‌شود و فقط در محدوده کرمان و در نهایت، استان‌های همجوار عرضه می‌شود.

این چاقوساز ادامه داد: صنعتگران زنجانی شاید در طول روز، چند هزار چاقو تولید کنند که بتوانند آن را به شهرها یا کشورهای دیگر عرضه کنند، اما ممکن است در یک روز، فقط ۵۰ عدد چاقو در راین تولید شود و این تعداد نیز بیشتر از مصرف استان کرمان نیست. بیشتر مردم راین از چاقوهایی که در شهر خودشان ساخته می‌شود، استفاده می‌کنند؛ اما از چاقوهای دیگر مانند چاقوی زنجان و چاقوهای وارداتی نیز استفاده می‌کنند.

کرم‌پور با بیان این‌که راین حدود ۴۵ نفر چاقوساز دارد، اظهار کرد: شاید بتوان گفت این تعداد صنعتگر، آخرین نسل چاقوسازان راین هستند، زیرا شاگرد ندارند و جوانان نیز به انجام این کار علاقه‌ زیادی نشان نمی‌دهند. گرچه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تمهیداتی را در این زمینه اندیشیده و امکاناتی را در اختیار کارآموزان قرار داده، اما باز هم استقبال چندانی از این هنر - صنعت نشده است.

او گفت: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چند سال پیش، وام‌هایی را با بهره کم در اختیار متقاضیانی که درخواست کرده بودند، گذاشت. از طرفی همیشه در نمایشگاه‌های داخلی، غرفه‌ای را به چاقوسازی راین اختصاص داده‌اند، اما در نمایشگاه‌های خارجی حضور نداشته‌ایم.

این صنعتگر درباره تفاوت چاقوی راین با چاقوهای دیگر، گفت: شاید مهم‌ترین شاخصه چاقوی راین، استفاده از شاخ گوسفند در دسته آن باشد. در استان‌های دیگر، از مواد دیگری نیز در چاقوسازی استفاده می‌کنند، اما در راین، دسته همه چاقوها از شاخ گوسفند ساخته می‌شود. شاخ‌ها هم از کشتارگاه‌ها جمع‌آوری می‌شود. روش ساخت چاقوها نیز متفاوت است. مثلا اگر در راین دو استادکار همزمان با هم دو چاقو بسازند و آن‌ها را کنار هم قرار دهیم، کاملا مشخص است که هر چاقو، ساخت دست کدام استادکار است، زیرا هر کدام، طرح و روش خاص خود را دارند. از زمان قدیم تا کنون، از فنر و فولاد برای ساخت تیغه‌ی چاقو استفاده می‌کردند.

کرم‌پور همچنین درباره تفاوت قیمت چاقوهای راین با زنجان، بیان کرد: فکر می‌کنم قیمت چاقوهای راین بیشتر از چاقوهای زنجان باشد، زیرا تولید آن محدود است و همه مراحل ساخت چاقو توسط دست انجام می‌شود.  

او درباره انواع چاقوهایی که در راین ساخته می‌شود، توضیح داد: بیشتر تولید چاقو در راین، دسته شاخی است که در کنار تولید آن، چاقوهای ضامن‌دار، قلم تراش، کارد شکار و انواع دیگر هم تولید می‌شود، چون قمه کاربردی نیست، ما نیز بیشتر چاقو می‌سازیم البته گفته می‌شود شمشیرسازی مهمترین صنعت راین در گذشته بوده است، اما چون اکنون کاربردی نیست بیشتر چاقوهای جیبی و چاقوهایی که در آشپزخانه کاربرد دارند، ساخته می‌شوند.      

این صنعتگر که حدود ۲۰ سال در صنعت چاقوسازی فعالیت کرده است، بیان کرد: وقتی ما در دبیرستان درس می‌خواندیم دوره‌ای به نام طرح کار داشتیم و دانش‌آموزان را یک روز در هفته سراغ کاری که به یادگیری آن علاقه‌مند بودند، می‌فرستادند تا حرفه‌ای را که دوست دارند یاد بگیرند. من نیز از همان دوره‌ها به حرفه چاقوسازی علاقه‌مند شدم و تا حالا ادامه داده‌ام. چاقوسازی شغل دوم من محسوب می‌شود، اما بسیاری از صنعتگران راین، چاقوسازی را به‌عنوان حرفه اصلی انجام می‌دهند.

کرم‌پور با بیان این‌که در چندماه گذشته چند صنعتگر فعال قدیمی در حوزه چاقوسازی فوت شده‌اند، گفت: سیدمظفر عبدلی حدودا ۷۰ ساله بود که چند ماه پیش از دنیا رفت. جوان‌ترین صنعتگر این رشته هم حدود ۳۵ سال دارد.

او در پاسخ به این‌که آیا مصوبه جدید مجلس که به موجب آن، حمل و واردات سلاح سرد شامل قمه، شمشیر، چاقوی ضامن‌دار، ساطور، قداره و پنجه بوکس و نیز سایر ادواتی که در درگیری فیزیکی کاربرد دارد، ممنوع و جرم محسوب می‌شود، برای چاقوسازان راین مشکلی را به‌وجود آورده است؟ گفت: خوشبختانه خیر، زیرا بیشتر چاقوهای تولید در راین برای مصرف در  آشپزخانه ساخته می‌شوند.

این صنعتگر درباره این‌که آیا چاقوهایی را که ساخته، برای گرفتن نشان اصالت ارائه کرده است؟ اظهار کرد: چند نمونه از چاقوهایم را در سال‌های گذشته فرستادیم، اما گویا فراموش کرده بودند آن را ارائه کنند. به همین دلیل چاقوها را برگردانند.

کرم‌پور درباره استقبال گردشگران خارجی از خرید چاقوهای راین، گفت: استقبال، خیلی خوب است و گردشگران به‌عنوان یادگاری، چاقوهای راین را خوب می‌خرند، بویژه چاقوهایی را که کوچک و جیبی هستند.

انتهای پیام