به گزارش ایسنا، "مجمه چاشت"، آیینی که از دوران گذشته تاکنون نسل به نسل در روستای فرامرزکلای سوادکوه شمالی به مناسبت روز 26 عیدماه" برای ایجاد صله رحم و شادی درگذشتگان برگزار می شود با حضور مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان مازندران به عنوان میراث معنوی ثبت ملی شد.

منظور از "مجمه چاشت"، غذا در همان سینی مسی است که در زبان محلی به آن مجمه گفته می شود و "چاشت" همان خوردن غذا در هنگام ظهر است.

 در روز 26 عیدماه مادران در خانه به اندازه توان غذاهایی تهیه میکنند که 100 درصد غذاها حاصل دسترنج خودشان است؛ سپس همه غذاها در درون سینی مسی چیده شده و روی سر زنان قرار داده و به تکیه محل سکونت خود میبرند و در بین مهمانانی که از نقاط مختلف آمدهاند پخش میشود. هر 4 تا 5 نفر دور یک مجمه جمع شده و در همین مجمه غذا میخورند به همین سبب آن را "مجمه چاشت" نامیدهاند.

این آیین برای ایجاد شادی روح درگذشتگان و همچنین نوعی دید و بازدید خانواده ها است و در این آیین ها می توان میراث معنوی خود را به همگان نشان دهیم.

احمد باوند سوادکوهی، محقق تاریخ در گفت وگو با خبرنگار ایسنا، درباره آیین "مَجمِه چاشت" که در روز 26عیدماه در تاریخ تبری در روستای فرامرزکلای شهرستان سوادکوه شمالی برگزار می شود، اظهار کرد: 26 عیدماه برمیگردد به تاریخ تبری مازندران که معادل اسفند ماه تاریخ شمسی است و در دوم مرداد سال تبری آغاز میشود. به دلیل آنکه عیدماه آخرین ماه سال تبری است مردم مازندران به این مناسبت جشنی برگزار می کردند.

وی درباره فلسفه جشن 26 عیدماه، افزود: در برخی از افسانه ها آمده است که وقتی کاوه آهنگر  بر ضحاک غلبه کرد خبر پیروزی خود را به کوه نشینان می دهد و کوه نشینان با آتش زدن گون، خبر این پیروزی را به دشت نشینان می دهند؛ در آنجا فریدون دستور می دهد که ضحاک را به کوهستان برده و وی را در آنجا زندانی کنند و سپس با دستور فریدون به یاد مردگانی که به دست ضحاک کشته شدند شمع روشن کردند و با رفتن به سر مزارشان به نوعی از آنان تجلیل می کنند، بنابراین این آیین از آن دوران تاکنون یعنی حدود 8 هزار سال در مازندران مرسوم بود.

باوند تصریح کرد: به مناسبت جشن 26 عیدماه در روستای فرامرزکلای شهرستان سوادکوه شمالی آیینی به نام "مَجمِه چاشت" با قدمت حدود هزار ساله برگزار می شود.

وی درباره علت اینکه روستای فرامرزکلا به عنوان پایلوت ثبت معنوی "مجمه چاشت" قرار گرفت، اظهار کرد: آیین "مجمه چاشت" به سبب آنکه در کل استان مازندران تنها در روستای فرامرزکلا به روش نیاکانمان هنوز در حال برگزاری است بنابراین این آیین در این منطقه به ثبت معنوی می رسد.

این محقق با اشاره به اینکه برای ثبت هر اثری باید به اسم محلی آن توجه شود و قدمت تاریخی داشته باشد و درباره آن کتاب ها و مقالات مختلف نوشته شود، تصریح کرد: درباره آیین "مجمه چاشت" روستای فرامرزکلا در کتاب «آیین های کهن ایران» اشاره شد و نیز در مقالات مختلف در این باره بحث و همچنین فیلم مستندی هم در این مورد به نمایش در آمد تا اینکه همه این عوامل سبب ایجاد زمینه ای برای ثبت معنوی این آیین شد.

وی، آیین های عید مردگان را دارای سه شاخه دانست و گفت: از مهمترین برنامه های 26 عیدماه "مجمه چاشت" است که در روستای فرامرزکلای سوادکوه شمالی اجرا می شود  و نیز کشتی لوچو در امام زاده حسن لاشت که به ثبت معنوی رسید و همچنین بازار سنتی که در امام زاده محمد کتی لته شهرستان سوادکوه شمالی برگزار می شد.

باوند افزود: آیین "مجمه چاشت" فرامرزکلا بسیار در بین مازندرانی‌ها شهره بود به طوری که از حوزه بابل، درونکلا، بابلکنار، روستای سیودرکا و همچنین روستای بزچفت مردمانش برای برگزاری این آیین در این منطقه جمع می شدند. در گذشته قبل از برگزاری آیین مجمه چاشت، اهالی به سر مزار برای "آستانه تراشی" می رفتند. (یعنی خس و خاشاک اطراف قبرها را تمیز می کنند.)

این محقق تاریخ با بیان اینکه مردم مازندران معتقدند در 26 عیدماه مردگان به خانه و کاشانه خود بر میگردند و چشم انتظارند که بدانند بازماندگان چه اقداماتی برای آنان انجام میدهند، ادامه داد: بازماندگان نیز در این ایام خیرات میکنند تا در جشن مردگان شریک باشند اما تنها جشنی است که شادی در آن زیاد به چشم نمیآید.

باوند با بیان این موضوع که باید نوحههایی که زنان مازندرانی در هنگام از دست دادن فردی سر می دهند نیز به ثبت برسانیم، تصریح می کند: برخی از زنان در هنگام از دست رفتن فردی به نوحه خوانی می پردازند که در آیین مازندران به آن «نِواجِش» گفته می شود و از سختی ها و مشکلات از دست رفته با صدای نوحه در نواجش‌هایشان ناله میکنند.

وی با اشاره به اینکه 26 عیدماه را نیاکانمان برای صله رحم بنا گذاشتهاند، گفت: در روستاها، پدران دارای آب و خاک هستند. منظور از آب، آب کشاورزی و خاک نیز زمین کشاورزی است. در گذشته در بین کشاورزان بر سر آب و خاک اختلافاتی ایجاد می شد. در آیین "مجمه چاشت" کدورتها از بین می رفت و با هم در یک سینی غذا می خورند بنابراین این آیین برای آشتی بازماندگان است.
انتهای پیام