به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه خراسان‌جنوبی،  گردشگری، امروزه صنعتی بسیار مهم در تمام جهان بوده و نقش پر رنگی در شکوفایی اقتصادی کشورها ایفا می‌کند گردشگری با امنیت سیاسی و اقتصادی رابطه تنگاتنگی دارد و بودن گردشگران بسیار در یک کشور، از بودن امنیت در آن کشور حکایت دارد.

 گردشگری از بعد فرهنگی و اجتماعی نیز مهم است زیرا جوامع و کشورهای میزبان می‌توانند از طریق گردشگران به ترویج زبان، فرهنگ و رسوم اجتماعی‌شان بپردازند.

گردشگری سازمان یافته امروزه یک صنعت بسیار مهم در تمام جهان است.

کشور ایران نیز با توجه به سابقه تاریخی و تنوع آب و هوایی همیشه مورد توجه گردشگران خارجی و همچنین داخلی بوده است و در سفر به هر نقطه از این کشور می‌توان شاهد تنوع زیستی خاص و متنوع بود.

خراسان‌جنوبی نیز با توجه به قرارگیری در شرقی‌ترین نقطه این کشور نیز دارای تنوع آب و هوایی و اقلیمی و جاذبه خاص خود است اما در این جا سوال اینجاست که با توجه به تمام ظرفیت‌های این استان در بحث گردشگری چرا نتوانسته در جذب گردشگر به خوبی نقش ایفا کند.

ورود هر فرد و اقامت در هر مکانی اثر اقتصادی خود را در استان دارد

مرتضی عربی، معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌جنوبی، با بیان اینکه بر اساس تعیین استاندارد بین‌المللی تعاریف مختلفی از بحث گردشگری می‌شود به خبرنگار ایسنا اظهارکرد: در تعریف متداول گردشگر به کسی اطلاق می‌شود که از موطن اصلی و محل زندگی خود به قصد تفریح یا علایق ویژه شامل رویدادهای مختلف خارج شود.

وی افزود:خراسان جنوبی با560 کیلومتر مساحت در مسیر کوریدور ارتباطی چابهار، زاهدان، بیرجند و مشهد از مهم‌ترین کریدورهای ترانزیتی شلوغ و پرتردد و در مسیر عبور استان‌های جنوبی قرار دارد که این امر از نقاط قوت این استان است.

عربی ادامه داد: با توجه به قرارگیری در مسیرهای استان‌های جنوبی در مسافرت با خودروی شخصی و قرارگیری استان در مسیر ترانزیتی مسافران زیادی را در استان داریم.

وی یادآورشد: ستاد اجرایی خدمات سفر کشور مصوبه هیات دولت تشکیل و حدود 30نفر از وزرا و معاونین رییس جمهور عضوی این ستاد هستند که از کمیته‌های ده‌گانه تشکیل و فرمول و مدل کشوری این ستاد نیز در استان شکل گرفته است.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گفت: کمیته آمار یکی از کمیته‌های این ستاد است که فرمی به نام فرم آماری ستاد روزانه سفرهای کشور تهیه شده است. آنچه در قالب این فرم ارائه می‌شود هدف اصلی آن مباحث مربوط به ارائه خدمات بهتر و شناسایی توانمندی‌های استان است.

عربی تاکید کرد: با توجه به شرایط کشور این آمارها برای برنامه‌ریزی بهتر، شناسایی نقاط حادثه خیز در جاده‌ها و رصد کردن آنها و شناسایی مکان‌های پردد و نقاط قوت و ضعف این مسیرها است و هدف از آمارهای کمی نبوده و ارائه آمار صرف نیست و بیشتر در راستای ارائه خدمت بهتر در استان و شهرستان‌ها است.

وی با اشاره به وجود اقامتگاه‌های مختلف برای گردشگران اعم از هتل ها اظهارکرد: با توجه به اینکه تمامی مسافران ورودی به استان ممکن است امکان حضور در هتل‌ها را نداشته باشند ستادهای اسکان آموزش و پرورش نیز در فصول خاص سال فعال است.

وی تاکید کرد: بقاع متبرکه و آستانه مبارکه به عنوان فرصت خوب در استان است که در اکثر آنها زائر سرا پیش‌بینی شده و بسیاری از مسافران و گردشگران نیم روزه این مکان‌ها را انتخاب می‌کنند.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با اشاره به اینکه بعضی تعاریف آکادمیک و بر حسب استاندارد جهانی است، اظهار کرد: ورود هر فردی در استان و اقامت در هر مکانی اثر اقتصادی خود را در استان گذاشته و دارد.

خراسان جنوبی جزء 10 استان برتر از نظر مقصد شناسایی شده

عربی با اشاره به اینکه خراسان جنوبی به عنوان دهمین استان برتر از نظر مقصد شناسایی شده است، تصریح کرد: زمانی استان معبر بودیم اما در حال حاضر به یک شب اقامت مسافرین در استان رسیده‌ایم

وی ادامه داد: در ایام نوروز امسال در بحث خدمات سفر در استان فرهنگ‌سازی خوبی انجام و همه دستگاه‌ها حضور داشته‌اند.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با بیان اینکه راهنماهای گردشگری را در همه شهرستان‌ها در مکان‌های مهم و کتابچه راهنمای گردشگر داشته‌ایم، تصریح کرد: در این ایام در ورودی هر شهر بازارچه صنایع دستی را داشتیم که این امر در بسیاری از استان‌ها وجود نداشته که بازارچه‌ها زمینه اشتغال برای صنعتگر جامعه را ایجاد کرده است.

عربی با اشااره به اینکه بسیاری از استان‌ها قابلیت‌های خدادادی دارند که گردشگر را به سمت آنها می‌آورد اما ما برای جذب گردشگر کار سختی داریم، افزود: گردشگری موضوعی فرا بخشی است و در جامعه زمانی می‌توانیم گردشگری پایدار و موفق داشته باشیم که بحث فرابخشی آن مورد توجه بیشتر قرار گیرد.

میراث فرهنگی تنها قطعه‌ای از زنجیره صنعت گردشگری است

وی تاکید کرد: هنوز شاید بسیاری از مسئولین و صاحبنظران بحث گردشگری را خلاصه در اداره کل میراث فرهنگی می‌دانند در حالی که این تفکر عامیانه و اشتباه است و ما تنها یک ضلع از اضلاع این مثلث و یک پازل از حلقه‌های این زنجیر و چتر گردشگری هستیم.

وی یادآور شد: زمانی می توانیم جریان گردشگری موفق داشته باشیم که در کنار ما ادارت دیگر نیز ورود پیدا کنند.

زیر ساخت‌های فرسوده نقطه ضعف استان در رونق گردشگری است

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌جنوبی، از بزرگترین ضعف‌های استان در بخش گردشگری را ضعف در زیر ساخت‌ها دانست و تصریح کرد: زیرساخت ضعیف و فرسوده بخصوص در راه‌سازی و نبود آزاد راه و بزرگ راه و کمبود پروازهای استان از مهم‌ترین کمبودهای استان است.

عربی با اشاره به اینکه امروزه در بحث گردشگری بحث زمان و مدیریت زمان مطرح است، افزود: بسیاری از گردشگران با دیدن شناسه مسیر و نبود راه دوبانده و آزاد راه از حضور در استان منصرف شده و استان‌های دیگر با زیر ساخت‌های بهتر را انتخاب می‌کنند.

وی تاکید کرد: از مهم‌ترین مشکلات در بحث زیر ساخت‌ها مباحث فرابخشی است که بسیاری از دستاندرکاران در خواب فرورفته و سکاندار گردشگری، تنها میراث فرهنگی شده است.

معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌جنوبی یادآور شد: همچنین  سرمایه‌گذار برای ورود به استان باید از 7 خوان رستم گذشته و از ابتدای شروع کار را خود به تنهایی انجام داده که روند طولانی این امر سرمایه‌گذاران از ورود به این بخش منصرف می‌کند.

عربی با اشاره به اینکه در حال حاضر این اداره کل از حد وظایفه خود جلوتر نیز حرکت کرده است، بیان کرد: شهرداری نیز در بحث گردشگری شهری نقش اساسی دارند و باید فرهنگ‌سازی از ادارت شروع و این امر با همگن شدن ادارات برای رسیدن به اهداف میسر است.

تبلیغات حلقه مفقوده صنعت گردشگری در استان

نوروزی، کارشناس گردشگری در استان، نیز وجود برخی از انتقادات‌ها به حوزه گردشگری را به دلیل عدم تبلیغات و دیدن نشدن فعالیت‌ها دانست و در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: با توجه به وجود جاذبه‌های دیدنی در استان از جمله تاریک‌ترین نقطه رصد و گرم‌ترین نقطه زمین در استان بهتر است در بحث تبلیغات برای آشنایی بیشتر مردم استان کار شود.

وی افزود: همچنین برای معرفی بیشتر جاذبه‌های استان می‌توان وب سایت‌های طراحی و با مدیریت در مقصد جاذبه‌های را به طور کامل توضیح داد و از ظرفیت فضای مجازی نیز استفاده کرد.

کارشناس گردشگری در استان، ادامه داد: برای اینکه مردم خود استان نیز به درک بیشتر جاذبه‌های برسند می‌توان برشور و تبلیغات بیشتری برای آشنایی آنها انجام شود که این امر به بحث اطلاع رسانی کمک بیشتری می‌کند.

نوروزی اظهارکرد: اکثر کسانی که وارد خراسان‌جنوبی می‌شوند سراغ تبلیغات، بروشورها و کتابچه‌ها می‌روند اما بخشی دیگر نیز به سراغ مردم شهر و یا اقوام خود رفته که این یعنی مردم استان نیز باید با جاذبه‌های گردشگری استان بیشتر آشنا باشند.

رونق گردشگری نیازمند شهری پویا است

وی با اشاره به اینکه برای انجام این امر نیاز است که شهری پویا داشته باشیم، تاکید کرد: برگزاری جشن‌های بزرگ و فستیوال‌هایی در شهر برای ایجاد روحیه نشاط و شادابی در استان اجرا شود و زمانی که مردم استان روحیه شادابی داشته باشند زمان ورود گردشگر به استان نیز این روحیه و نشاط را به گردشگر القاء می‌کنند.

مدرس مرکز علمی کاربردی جهاددانشگاهی استان با بیان اینکه برای جذب بیشتر گردشگر و شناسایی درست استان باید روی جامعه مردم میزبان کار شود، یادآور شد: در بحث بوم‌گردی نیز در روستاهای هدف گردشگری استان در فصول خاص سال مثلا در زمان برداشت زرشک و زعفران اتاق‌هایی در اختیار گردشگران قرار داده شود تا در این فصول در روستاها حضور داشته باشند.

نوروزی خاطرنشان کرد: در طرح جامع گردشگری نیز از مردم جامعه میزبان استفاده شده و از دیدگاه مردم و گردشگر، نقاط قوت و ضعف دیده شود.

فرصت‌ها و تهدیدهای توسعه گردشگری شناسایی شده است

سید احمد برآبادی، مدیر حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌جنوبی نیز به خبرنگار ایسنا اظهارکرد: در بحث پژوهش‌های گردشگری باید ابتدا داشته‌ها را رصد و سپس به دنبال نیازمندی‌های استان باشیم.

وی افزود: باید در بحث پژوهش، هوشمند و دقیق، شاخص‌های پژوهشی بررسی و بعد بر اساس نظر گروه نمونه داشته‌ها، پتانسیل‌ها و نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها را شناسایی کرد.

مدیر حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل  میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تصریح کرد: در سال‌های ابتدایی بودجه و اعتبارات خوبی برای فاز اول طرح جامع گردشگری در نظر گرفته شد و فاز صفر این طرح انجام شد اما با توجه به نبود بودجه فعلا این طرح معلق مانده است.

برآبادی ادامه داد: با توجه به اینکه در طرح جامع همه زمینه‌ها مد نظر قرار می‌گیرد، این طرح هزینه‌بر و زمان‌بر بوده و هزینه زیادی به همراه دارد.

وی یادآور شد: پژوهش‌ها شهرستان به شهرستان بررسی و از نگاه کارشناسان و مسئولین هر شهرستان و کارشناسان محیط زیست و افراد مرتبط با این امر، نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها وتهدیدها برای توسعه گردشگری شناسایی و اطلاعات جمع‌آوری شده است.

مدیر حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تاکید کرد: از نگاه همین افراد مهترین جاذبه‌ها را دسته‌بندی و در حال کامل شدن  است که ثمره این تلاش‌ها نتایج خوبی را به همراه خواهد داشت.

برآبادی افزود: شاخصه‌های مختلف جذب گردشگر را داریم که باید آنها را شناخته و در این راستا برنامه‌ریزی و در ادامه تبلیغات انجام داد.

جاذبه انسان ساخت امروزی در استان نداریم

وی تاکید کرد: اگر چه جاذبه‌هایی از گذشته، خدادادی، طبیعی و انسان ساخت داریم اما جاذبه انسان ساخت امروزی گردشگر پسند در استان نداریم.

مدیر حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل  میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اظهارکرد: یکسری اطلاعات پایه از گذشته در قالب طرح جامع استخراج شده که عمده جاذبه‌های طبیعی و تاریخی است که در قالب کاتالوگ و برشور معرفی شده است.

برآبادی ادامه داد: بخش دیگر اطلاع‌رسانی از طریق شبکه‌های مجازی انجام شده اما با توجه به اینکه بخش خصوصی در این زمینه مبتکر، خلاق و فعال است تبلیغات باید توسط بخش خصوصی انجام شود.

وی تصریح کرد: بخش‌های خصوصی می‌توانند خیلی بهتر از ما در زمینه تبلیغات فعالیت داشته باشند چراکه بخش دولتی تنها قطعه‌ای از این پازل است.

فعالیت کم بخش خصوصی از نقاط ضعف استان است

مدیر حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل  میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، با بیان اینکه باید برای ورود بخش خصوصی در این حوزه بیشتر کار شود چرا که یکی از نقاط ضعف ما در حوزه گردشگری فعالیت کم بخش خصوصی است.گفت: بخش‌های مختلف باید دست به دست هم داده وبخش خصوصی و NGOها بسیار با اهمیت در بخش گردشگری هستند.

برآبادی با اشاره به اینکه تبلیغات کلامی مثمر ثمرترین نوع تبلیغات است، یادآور شد: باید در معرفی استان به گردشگران ورودی به نحوی عمل شود که آنها تبلیغ کنندگان در معرفی استان باشند.

با توجه به اهمیت و گستردگی بحث گردشگری در سطح دنیا و ایران مباحث بسیاری در قالب این گزارش ناگفته ماند که خبرگزاری ایسنای در نظر دارد در این راستا گزارش‌های تخصصی بیشتری را برگزار کند و در این گزارش تنها به مباحث کلی پرداخته شد.

گزارش از سیده طوبی موسوی، خبرنگار ایسنای خراسان جنوبی