گردشگران معمولا با مراکز خرید آستارا آشنا هستند و در سفر به این شهرستان حتما سری به آن می‌زنند. در این شرایط، رکود بازار آستارا می‌تواند حضور گردشگران را در شهر «بام‌های سفالی» کم‌رنگ کند.

به گزارش خبرنگار سرویس گردشگری خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، آستارا یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری گیلان به‌شمار می‌آید و براساس آمار، بیشترین حجم مبادلات چمدانی در ایران، در این شهرستان انجام می‌شود. این نوع مبادله در نحوه‌ی زندگی مردم منطقه‌، تأثیر چشمگیری دارد، چون بیشتر مردم مناطقی که این نوع تجارت در آن‌ها رایج است، از این راه امرار معاش می‌کنند. ساکنان آستارا نیز از این قاعده مستثنی نیستند و ظاهرا خرید و فروش پوشاک، لوازم بهداشتی و آرایشی و برخی لوازم خانگی در بازارهای آستارا، مهم‌ترین راه امرار معاش ساکنان این شهر مرزی است و وارد شدن خلل در این نوع تجارت، مردم را با مشکلات متعددی روبه‌رو می‌کند.

مدتی‌ است که کشور جمهوری آذربایجان مرزهای خود را یک‌طرفه روی اتباع بدون ویزای ایرانی بسته است. پیش از این، اتباع ایران و جمهوری آذربایجان، بدون داشتن ویزا به کشور یکدیگر سفر می‌کردند و در این رفت‌وآمد می‌توانستند خرید و فروش هم انجام دهند؛ ولی با اقدام اخیر جمهوری آذربایجان، امکان رفت‌وآمد بدون ویزا از ایرانیان سلب شده است. در حالی‌ که اتباع جمهوری آذربایجان، مانند گذشته می‌توانند به ایران سفر کنند.

در شرایط جدید، مردم محلی که پیش از این از جمهوری آذربایجان اجناسی را به کشور وارد می‌کردند، آن‌ها در بازار می‌فروختند و از این راه گذران زندگی می‌کردند، با مشکلاتی مواجه شده‌اند. چنانچه چندی پیش، «صفر نعیمی‌رز» - نماینده‌ی آستارا در مجلس - در این‌باره گفت: براثر این مشکل، اقتصاد این منطقه نه فقط صدمه دیده، بلکه فلج شده است. آثار زیان‌باری مانند رکود و ورشکستگی تجار و بازرگانان ما از تبعات این اتفاق است و مردم این منطقه بسیار خشمگین و معترض در انتظار رفع این مشکل هستند.

مشاهده‌های خبرنگار ایسنا از بازار آستارا و پرس‌وجو از برخی فروشندگان این بازار نیز وجود رکود را تأیید می‌کند و نشان می‌دهد، این بازار که همواره عامل جذب گردشگران به این شهر بوده‌، مدتی‌ است رونق خود را از دست داده‌ است.

گردشگران یک‌ روز در آستارا می‌مانند

یکی از فروشندگان در بازار آستارا گفت: پیش از این، اجناس فروشگاه‌ها از جمهوری آذربایجان تأمین می‌شد و ما می‌توانستیم، کالاهایی را با قیمت مناسب از آن کشور وارد کنیم. این کالاها غالبا مورد استقبال مسافران قرار می‌گرفتند، چون هم ظاهر زیبایی داشتند و هم برای مصرف‌کنندگان مقرون‌به‌صرفه بودند؛ ولی حالا چاره‌ای نداریم به‌جز این‌که اجناس چینی را در فروشگاه‌ها بفروشیم. اجناس چینی از قشم به دست ما می‌رسند، یعنی از قشم به یزد، از یزد به تهران و از تهران به آستارا آورده می‌شوند و طی این مسافت طولانی، هزینه‌ی بالایی دارد که ناگزیر بر قیمت نهایی کالا اضافه می‌شود. همین موضوع باعث شده‌ است که مشتری‌های خود را از دست بدهیم، چون تهرانی‌ها یک روز بعد از اقامت در آستارا و گردش در بازارها، متوجه می‌شوند که همین اجناس را می‌توانند با قیمت ارزان‌تر در تهران بخرند، در نتیجه، انگیزه‌ی خرید را از دست می دهند و از شهر می‌روند.

او ادامه داد: مسافرانی هم که از شهرهای دیگر، به‌جز تهران، به آستارا می‌آیند، با کالاهای بسیار گران‌قیمتی روبه‌رو می‌شوند که غالبا امکان خرید آن‌ها را ندارند. در نتیجه، بازار آستارا در تابستان امسال خلوت‌تر از هر سال دیگر بود و فروش ما نیز تقریبا به نصف سال گذشته رسید. با این همه، بیش از هر چیزی نگران بازار آستارا در فصل سرما هستم، چون بعید نیست که فروش ما در زمستان که مسافر کمی به آستارا می‌آید به صفر برسد.

کالاهای ایرانی، مارک چینی می‌خورند

فروشنده‌ی یکی از مغازه‌های بازار ساحلی نیز گفت: از وقتی مرز جمهوری آذربایجان بسته شده‌، قیمت کالاهای ما نیز گران‌تر شده‌ است. کالاهای ما در ایران تولید می‌شوند، ولی به این دلیل که مردم کالاهای با مارک ایرانی را نمی‌خرند، به ناچار روی آن‌ها مارک چین را می‌چسبانیم و در بازار عرضه می‌کنیم! ظاهرا مردم به کالای چینی اعتماد بیشتری در مقایسه با کالای ایرانی دارند. البته قیمت این نوع کالاها به‌دلیل نوسانات ارز افزایش یافته است،‌ چون نمی‌توانیم کالایی که مواد اولیه‌ی آن را گران می‌خریم، ارزان بفروشیم.

اجناس خوب، گران هستند

یکی از فروشندگان بازار نور آستارا هم گفت: در قیمت اجناس ما تغییری ایجاد نشده‌ است، چون اجناس خود را از ترکیه وارد می‌کنیم. با این حال، میزان فروش اجناس ما کم شده، چون تعداد مسافران کم شده است. در میان مسافرانی که برای خرید لباس ارزان به آستارا می‌آمدند، اجناس با کیفیت و اندکی گران‌قیمت ما به‌چشم می‌آمد، ولی با کاهش تعداد گردشگران، شانس فروش خود را از دست داده‌ایم.

آستارا از کی اهمیت اقتصادی پیدا کرد؟

آستارا بازارهای فراوان و متنوعی دارد، به‌گونه‌ای که شکل و شمایل بازارها در طیفی از بازارهای سنتی (مانند بازار ساحلی) به سمت بازارهای مدرن (مانند پاساژ ایده‌آل) گسترده شده‌اند و می‌توانند توجه مسافران با سلایق گوناگون را جلب کنند.

پیشینه‌ی توجه گردشگران به شهر ساحلی آستارا به بعد از انعقاد عهدنامه‌ی «گلستان» برمی‌گردد. بعد از این عهدنامه، شهر آستارا دو تکه شد و به‌دلیل موقعیت مرزی و دریایی‌ای که داشت، اهمیت اقتصادی پیدا کرد. البته این رونق اقتصادی تا اواسط دوران قاجار ادامه یافت و از اواخر قاجار تا پایان پهلوی، فعالیت‌های مهم این شهر از عوامل اقتصادی به سمت عوامل فرهنگی رفت. تأسیس دبیرستان حکیم نظامی (۱۲۸۷)، کتابخانه‌ی عمومی (۱۳۰۲) و شهرداری آستارا (۱۲۸۷) از جمله‌ی این عوامل بودند؛ ولی پس از انقلاب اسلامی، فروپاشی شوروی و تشکیل جمهوری آذربایجان، به سبب وضعیت معیشتی ضعیف آذری‌های آن سوی رودخانه‌ی «آستاراچای» رفت‌وآمدهای رسمی بین دو کشور برقرار شد و پس از آن، اقتصاد و مناطق گردشگری آستارا رونق گرفت و موازی با آن، چهره‌ی شهر از حالت فرهنگی به حالت گردشگری و اقتصادی تغییر کرد.

انتهای پیام