عضو هیات مدیره انجمن بیوتکنولوژی ایران با انتقاد از مشکلات و موانع فراوان موجود در زمینه توسعه زیست فناوری در کشور طی سال‌های اخیر، مطرح کردن رتبه ایران در شاخص تعداد مقالات به عنوان رتبه کلی کشور در حوزه زیست فناوری از سوی مسوولان را اقدامی برای سرپوش گذاشتن بر مشکلات و کاستی‌های ناشی از سوء مدیریت در این حوزه و توهین به جامعه علمی کشور خواند.

به گزارش خبرنگار فناوری ایسنا، دکتر بهزاد قره یاضی که در نشستی با خبرنگاران سخن می‌گفت با اشاره به آن چه وضعیت نابسامان کشاورزی کشور در سال‌های اخیر عنوان کرد، اظهار داشت: به عنوان نمونه در زمینه تولید گندم، وزیر کشاورزی از تولید 14 میلیون تن گندم در سال گذشته و امسال خبر داده در حالی که بر اساس ادعای مسوولان وزارت بازرگانی امسال تاکنون 3.3 میلیون تن گندم خریدیم و بر اساس ادعای مسوولان وزارت جهاد کشاورزی 5.6 میلیون تن گندم خریداری شده است که بین این آمار تفاوت فاحشی وجود دارد که معلوم نیست این هفت، هشت میلیون تن گندم کجاست. این در حالی است در سال 91 که به عنوان سال حمایت از کار و تولید ایرانی نامگذاری شده بود بالاترین میزان واردات تاریخ کشور در گندم را داشتیم و برای اولین بار گندم با 16 میلیارد دلار، رتبه اول واردات کشور را به خود اختصاص داد و شش قلم از 10 قلم کالای رتبه اول تا دهم به کالاهای کشاورزی اختصاص یافت. در صورتی که اگر 14 میلیون تن گندم در کشور تولید شده بود نیازی به واردات گندم نبود.

وی با انتقاد از سیاست‌های دولت در حوزه کشاورزی گفت: کشاورزی کشور در اثر سوء تدبیرها در بخش‌های مختلف، شرایطی بحرانی دارد به طوری که به منابع آب‌های زیر زمینی بیش از حد فشار وارد شد تا جایی که امروز 10.5 میلیارد مترمکعب بیلان منفی آب داریم و دریاچه ارومیه با یک فاجعه زیست محیطی مواجه است و تنها یک سوم از این دریاچه باقی مانده است. این شرایط قابل پیش بینی بود و خود از سال‌های 84، 85 بارها نسبت به این مساله هشدار دادم ولی متاسفانه به هشدارهای دلسوزانه توجه نشد.

رتبه‌ ایران در شاخص‌های مختلف تولید علم بیوتکنولوژی

رییس انجمن ایمنی زیستی در ادامه با اشاره به این که بخش بیوتکنولوژی نیز همانند حوزه های مختلف کشاورزی وضعیت چندان مطلوبی ندارد اظهار داشت: دکتر احمدی نژاد در گزارشی که 30 تیرماه ارائه کرد مدعی شد رتبه ایران در بیوتکنولوژی از 33 به 14 ارتقا یافته است و آن را نشان دهنده جهش علمی ایران قلمداد کرد. در حالی که بر اساس آمار پایگاه علم سنجی سایماگو که از پایگاههایی است که خود مسوولان دولتی به آن ارجاع می‌دهند، رتبه ایران در سال 2011 در شاخص‌های مختلف زیست فناوری بین 13 تا 139 بوده است.

قره یاضی خاطرنشان کرد: پایگاه علم سنجی سایماگو شاخص‌های مختلفی را در زمینه ارزیابی تولیدات علمی بررسی می‌کند و ما در حوزه زیست فناوری تنها در حوزه تعداد مقالات رتبه 13 را داریم و در رتبه بندی بر اساس ارجاعات رتبه 24 و از لحاظ تعداد ارجاعات به تعداد مقالات رتبه 92 و در شاخص H رتبه 39 را داریم که این رتبه‌ها اغلب در طول 10 سال اخیر ثابت مانده و حتی در برخی شاخص‌ها افت داشته ایم به طوری که رتبه ایران در شاخص تعداد ارجاعات به تعداد مقالات از 50 در سال 2007 به 92 در سال 2011 تنزل یافته است.

عدم ارجاع به 28 هزار مقاله ایرانی طی 15 سال!

وی با بیان اینکه از بین تعداد 154 هزار و 748 مقاله قابل ارجاع در سال‌های 1996 تا 2011، 28 هزار و 435 مقاله حتی یک ارجاع هم نداشته اند، اظهار داشت:

نسبت مقالات بدون ارجاع ما به کل مقالات از 7.5 درصد در سال 2005 به 18.3 درصد در سال 2011 افزایش داشته است و در این وضعیت، توهین به جامعه علمی و مردم است که مسوولی رتبه ایران در یک شاخص را مساوی با رتبه ایران در کل زیست فناوری بداند.

رییس انجمن ایمنی زیستی در ادامه به گزارش طرح ممیزی در این حوزه که توسط معاون علمی و فناوری رییس جمهور - دکتر سلطانخواه - رونمایی شده اشاره و خاطر نشان کرد: در این گزارش آمده است که هم اندیشی نخبگان و متخصصان کشور برای بررسی نقاط ضعف، قوت و فرصت‌ها و تهدیدها در مورد نامناسب بودن مدیریت بیوتکنولوژی کشور به طور عام و مدیریت بیوتکنولوژی کشاورزی به طور خاص به اجماع رسیده است. در این گزارش همچنین ذکر شده است که با وجود آنکه تعداد مقالات انگلیسی ایران در حوزه بیوتکنولوژی کشاورزی از آرژانتین بیشتر است ولی آن کشور سالانه 24 میلیون هکتار سطح زیر کشت خود را به محصولات حاصل از مهندسی ژنتیک اختصاص داده است ولی ایران سالانه حدود پنج میلیارد دلار از همین محصولات را از خارج وارد می‌کند که بخشی از این واردات از آرژانتین است. به این ترتیب اگر کسب رتبه در مقالات ملاک بود باید جایی نمودهای مطلوبی را از آن مشاهده می‌کردیم.

غیبت ایران در رتبه بندی جهانی سایر شاخص‌های زیست فناوری

قره یاضی در ادامه با اشاره به این که رتبه کشورها در زمینه زیست فناوری تنها با مقالات و شاخص‌های تولید علم سنجیده نمی شود به گزارش سالیانه World View اشاره و خاطر نشان کرد: در این گزارش که کشورها براساس شاخص‌هایی مثل حقوق مالکیت فکری، تعداد ثبت اختراعات، نسبت ثبت اختراعات به جمعیت و بودجه تحقیق و توسعه، تعداد فعالان حوزه به نسبت GDP، گردش مالی شرکت‌های زیست فناوری، تعداد اختراعات زیست فناوری به کل اختراعات و ... رتبه بندی می‌شوند ایران اساسا در بین 54 کشوری که قابل مقایسه بوده اند، قرار نگرفته است.

عضو هیات مدیره انجمن بیوتکنولوژی ایران خاطرنشان کرد: در این گزارش در شاخص حقوق مالکیت فکری در حوزه زیست فناوری، آمریکا، هلند، ژاپن و ایتالیا، در شاخص قوت عمومی (Intensity) در حوزه بیوتکنولوژی، کشورهای دانمارک، آمریکا، استرالیا، سوئیس و زلاند نو و در شاخص «اینترپرایز ساپورت» کشور لهستان در رتبه اول است.

فرار مغزها، جایگاه برتری ایران در رتبه بندی جهانی زیست فناوری

قره یاضی در ادامه اظهار عقیده کرد: بر اساس رتبه بندی‌ها ایران تنها در فرار مغزها در حوزه زیست فناوری رتبه اول را از آن خود کرده است.

وی در ادامه با اشاره به گزارش آماری که در خصوص میزان تمایل دانشجویان دکتری خارجی به اقامت در آمریکا منتشر می‌شود، اظهار داشت: بر اساس این گزارش ایران از لحاظ تعداد دانشجویان شاغل به تحصیل دوره های دکتری دانشگاه های آمریکا که تمایل ندارند به کشور خود بازگردند در رتبه اول است در حالی که رتبه ایران در سال‌های 1998 تا 2001 در این شاخص چهارم بوده است.

این محقق بیوتکنولوژی کشاورزی با تاکید بر این که بیان مشکلات و عقب ماندگی‌های کشور در حوزه زیست فناوری به هیچ وجه به مفهوم نادیده گرفتن تلاش‌های خستگی ناپذیر محققان این حوزه نیست که به رغم تمامی مشکلات و موانع برای رشد این فناوری در کشور تلاش می‌کنند، عمده دلیل عدم کسب رتبه در خور ایران در تمام بخش‌های زیست فناوری را سوء مدیریت، ناشایسته سالاری، بی برنامگی، دانایی ستیزی، فناوری هراسی برخی مدیران در نهادهای تصمیم سازی و مراکز تحقیقاتی این حوزه عنوان کرد و گفت: در حوزه پزشکی به دلیل شایستگی بیشتر و فناوری ستیز نبودن مجموعه مدیریتی وزارت بهداشت، پیشرفت‌های خوبی در زمینه زیست فناوری پزشکی و دارویی حاصل شده است ولی در بخش زیست فناوری کشاورزی به دلیل سوء مدیریت‌ها با مشکلات و موانع جدی مواجه بوده ایم.

گلخانه تراریخته، افتتاح شتابزده پس از هفت سال تاخیر!

وی افتتاح شتابزده گلخانه تراریخته پس از هفت سال توقف طرح با حضور رییس جمهور را نمونه ای از سوء مدیریت‌ها در حوزه زیست فناوری کشور عنوان کرد و گفت: کسانی که در هفت، هشت سال گذشته همواره با تولید تراریخته ها مخالفت کرده اند در آخرین روزهای دولت دهم با افتتاح گلخانه تراریخته، ادعا می کنند که آخرین مانع برای تولید محصولات تراریخته را برطرف کرده اند در حالی که اصولا ارتباطی بین بازدارندگی در مهندسی ژنتیک و گلخانه تراریخته وجود ندارد زیارا اگر این گونه بود لااقل برنج تراریخته که در سال 1383 و پس از شش سال آزمایش مزرعه‌یی به طور رسمی رهاسازی شده بود نباید به زنجیر کشیده می شد و از طرف دیگر مسوول توقف ساخت گلخانه تراریخته که طرح آن سالها پیش مطرح و متوقف شده بود همین مدیران هستند و افتتاح آن نمی تواند موجب فراموشی هفت سال تاخیر در آغاز پروژه کوچکی مانند ساخت این گلخانه شود.

رییس انجمن ایمنی زیستی با نامناسب خواندن شرایط راه اندازی گلخانه تراریخته که به گفته وی برای افتتاح گلخانه گیاهان تراریخته در خارج گلخانه تولید و با وانت به محل منتقل شده اند، اظهار داشت: مدیران مربوطه به این سوال پاسخ بدهند که اگر گلخانه تراریخته آن قدر ضروری است که نبود آن توجیهی برای جلوگیری از تولید تراریخته ها در کشور بوده و گیاهان تراریخته به حدی خطرناکند که باید در داخل گلخانه ویژه تولید شوند پس گیاهان تراریخته ای که با وانت به محل گلخانه منتقل شده اند در کجا و تحت چه شرایطی تولید و حمل شده اند و اگر ضرورتی به تولید گیاهان تراریخته در گلخانه نیست چرا میلیاردها تومان خرج احداث گلخانه کردید و مدعی شدید با ساخت آن مشکلات کشت تراریخته ها رد کشور حل شده است؟

به گزارش ایسنا، وی خاطرنشان کرد: راه اندازی گلخانه تراریخته باید به گونه‌ای باشد که نه دانه یا گرده گیاهی از آن خارج شود و نه خاک آلوده به آن وارد شود این در حالی است که در گلخانه تراریخته که پس از سال‌ها وقفه در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی راه اندازی شده این شرایط حاکم نیست و رفع آلودگی های آن خود یک پروژه است.

قره یاضی با اشاره به این که گلخانه های تراریخته براساس سطح ایمنی از 1 تا 4 رده بندی می‌شوند، اظهار داشت: طرح اولیه گلخانه تراریخته براساس سطح BL3 بود ولی گلخانه ساخته شده به سطح BL2 تنزل یافته است.

انتهای پیام