حافظ موسوي از مجموعهي شعر تازهاش گفت «خردهريز خاطرهها و شعرهاي خاورميانه» در نمايشگاه كتاب
تازهترين مجموعهي شعر حافظ موسوي با عنوان «خردهريز خاطرهها و شعرهاي خاورميانه» در بيستودومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران عرضه ميشود.
اين شاعر در گفتوگويي با خبرنگار بخش كتاب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دربارهي مجموعهي تازه منتشرشدهاش توضيح داد: اين مجموعه شامل دو بخش «خردهريز خاطرهها» و «شعرهاي خاورميانه» است و در هر بخش، 20 شعر عرضه شده است.
او دربارهي شعرهاي بخش اول مجموعه گفت: شعرهاي اين بخش به نوعي برخي از خاطرههاي نه لزوما خصوصي؛ بلكه بخشي از تجربههاي شخصيام هستند و از نظر فضاهاي كلي، شايد دنبالهي شعرهاي مجموعهي «سطرهاي پنهاني» به حساب آيند. زبان شعرها اغلب ساده است و فضاها عمدتا فضاهاي عاطفي و البته با توجه به ذهنيتم، اغلب آنها از تهمايههاي جمعي و اجتماعي هم برخوردارند.
موسوي افزود: شايد اگر جذابيتي در شعرهاي اين بخش باشد، به اين دليل است كه بخشي از اين خاطرات و تجربههاي زيستهشده ميتوانند دستكم بين من و بخشي از همنسلانم در اين محدودهي جغرافيايي، سياسي و زماني مشترك باشند. به نظرم، اين شعرها نوعي تاريخنگاري عاطفي و خصوصي به حساب ميآيند؛ يعني آنچه از اين زمان و اين تجربهها در ما رسوب كرده است.
او ادامه داد: اين شعرها به لحاظ سادگي زبان و كلمات و تصاوير خيلي سادهتر از شعرهاي قبليام هستند؛ اما به گمان خودم، اين زبان با همهي سادگياش، زبان سهلانگاري نيست؛ به اين دليل كه خود من گاهي در انتخاب و يا در جابهجايي يك واژه در اين شعرها و گاه بعدها زماني كه آنرا براي چاپ آماده ميكردم، به وسواس عجيبي دچار شدم. مثلا در يكي از شعرهاي مجموعه سطري هست كه ميگويد: «ماده پلنگي زخمي راه خانهي مرا بلد شده است». به جاي فعل «بلد شده» كه ظاهرا كمي غيرمرسوم است و يا با لهجهي شهرستاني همراه است، شايد ميشد چندين معادل و جايگزين گذاشته شود كه از نظر دستور زبان فارسي سالمتر و مقبولتر باشد. اما من به تجربه ديدم هيچ معادلي در اين بافت زماني، كاركرد اين فعل را بازي نميكند. اميدوارم به معناي لاف زدن و خودستايي نباشد؛ با بيان اين حرف فقط ميخواهم به خوانندهي اين شعرها توجه بدهم كه خيلي به سادگي از روي اين سادگي عبور نكند.
موسوي سپس دربارهي بخش دوم مجموعه با عنوان «شعرهاي خاورميانه» خاطرنشان كرد: در جاي ديگري هم گفتهام؛ اتفاقي كه در 10، 20 سال گذشته و مخصوصا در شش، هفت سال گذشته و پس از حادثهي 11 سپتامبر رخ داد، بسياري از ما ايرانيها يا روشنفكران ايراني را متوجه اين واقعيت كرد كه ما چه بخواهيم و چه نخواهيم، شهروندان همين منطقهي خاورميانهايم.
او افزود: ما با هزار رشتهي فرهنگي، تاريخي و سياسي به اين منطقه پيوستهايم و اين واقعيت را چه تلخ باشد، چه شيرين، بايد بپذيريم كه سرنوشت ما مردم خاورميانه به هم گره خورده است. اگر دقت كنيد در فضاهاي روشنفكري و شعر و ادبيات 100 سال گذشتهي ما اين پيوستگي و پيوند چندان مورد توجه نبوده است. شايد ضربههاي هولناكي كه در اين شش سال گذشته بر ما وارد شد، لازم بود كه دوباره اين پيوندها را به خاطر بياوريم؛ كما اينكه اين ضربهها در ذهن خودم نطفهي اين شعرها را بست و موجب شد كه بار ديگر به گذشته برگردم، تاريخ اين منطقه را بخوانم، به جايگاه فرهنگ ايران در اين منطقه بنگرم و نيز به تأثير متقابلي كه فرهنگ مردم اين منطقه برهم داشته است و روايت شخصي و عاطفي خودم را از اين پيوندها، پيشينه و بدهبستان فرهنگي پيش چشم بياورم.
او تصريح كرد: من در شعرهاي اين بخش قصد تاريخنويسي، صدور بيانيهي سياسي و چيزهايي از اين قبيل را - كه در جاي خود ضروري هم هستند - نداشتهام. فقط به عنوان يك ايراني و درگير با مسائل منطقهي خاورميانه، واكنشهاي خودم را نشان دادهام.
حافظ موسوي سپس توضيح داد: براي من مايهي تأسف است كه اين شعرها در زمان سروده شدن اجازهي چاپ پيدا نكرد و مدت مديدي را در انتظار مجوز گذراند. دلم ميخواست در همان گرماگرم ماجرا، شعر ما از امكاناتي برخوردار بود كه اين شعرها و امثال اينها از طريق ترجمه، لااقل در سطح منطقه، بازتاب پيدا ميكرد تا ديگران كه همسايگان و به گونهاي همسرنوشتان ما هستند، بدانند كه ما در اين هياهو و بلبشوي سياسي و اجتماعي و در برابر اين همه تحقير و توهين و ناروا به عنوان روشنفكران ايراني چه واكنشي داريم يا حتا به يك شهروند اروپايي يادآوري كنيم كه چه ريشههاي مشتركي ما را با آنها پيوند ميدهد و چگونه ميتوانيم اين توهم سياه را از ذهن آنها بزداييم و به آنها نشان دهيم كه خاورميانه مهد غنيترين فرهنگ و تمدن بشري بوده است و آنها حق ندارند تروريسم و آدمكشي را - كه واقعيت آن غيرقابل انكار است - به حساب همهي مردم اين منطقه بگذارند.
«خردهريز خاطرهها و شعرهاي خاورميانه» از سوي نشر آهنگ ديگر منتشر شده است.
همچنين مجموعههاي شعر «زن، تاريكي، كلمات» و «سطرهاي پنهاني» موسوي از سوي همين مركز نشر براي نوبت سوم تجديد چاپ شدهاند.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.
نظرات