خردادماه برای دانشجویان و دانش‌آموزان زمانی پراسترس است البته برای آنهایی که درس خواندن طی سال تحصیلی را فراموش و آن را به شب امتحان موکول کرده و از این رو راه‌هایی را به کار می‌گیرند که گاهی عواقب غیرقابل جبرانی را در پی دارد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه کویر، در فصل امتحانات دانشجویان و بعضا دانش‌آموزان برای افزایش توان ذهنی و جسمی با تصوری اشتباه مبادرت به مصرف شیشه و ترکیبات آمفتامین می‌کنند که موجب عوارض جبران ناپذیری برای آنها می‌شود.

"زهره کیانی"، روانشناس در این خصوص به ایسنا می‌گوید: برخی از دانشجویان نسبت به مواد روانگردان و عوارض منفی مصرف آن، شناخت و اطلاع کافی ندارند و کارشناسان مراکز مشاوره دانشجویی باید در رابطه عوارض این مواد به دانشجویان مشاوره دهند.

وی ادامه می‌دهد: مصرف روانگردان‌ها و شیشه به خاطر یک باور غلط برای بیداری در شب جهت مطالعه دروس بین دانش‌آموزان و دانشجویان افزایش می‌یابد که صدمات جبران‌ناپذیری به فرد وارد می‌کند.

کیانی ادامه می‌دهد: این مواد اغلب خاصیت اعتیادآور دارند و متأسفانه تعدادی از دانشجویان بدون توجه به عواقب ناگوار و غیرقابل جبران آن‌ها دست به مصرف مواد روانگردان و شیشه می‌زنند. روانگردان‌ها و شیشه تخریب کننده سیستم مغزی هستند و نه تنها باعث افزایش یادگیری نمی‌شوند بلکه حافظه را از بین می‌برند.

وی می‌افزاید: استفاده از داروهایی مانند ترامادول و ریتالین نیز که متاسفانه در بین قشر تحصیلکرده ما رواج پیدا کرده از جمله راه‌های پر خطر است، متاسفانه شیوع مسمومیت با ترامادول در کشور زیاد شده است و این موضوع را باید به عنوان یک هشدار مطرح کنیم.

کیانی ضمن هشدار به دانشجویان و دانش‌آموزان عوارض جانبی ترامادول را سرگیجه، خواب ‌آلودگی، یبوست، تعریق، خارش، ضعف تنفسی، انسداد ریوی، تورم لب، زبان وصورت، افزایش ضربان قلب، تشنج و... ذکر می‌کند.

وی در خصوص استفاده از ریتالین نیز می‌گوید: باور اشتباه تقویت حافظه، افزایش تمرکز و دقت دانشجویان در هنگام درس خواندن به ویژه شب‌های امتحان از علل گرایش دانشجویان به قرص ریتالین است.

کیانی ادامه می‌دهد: ریتالین بعنوان یکی دیگر از پر مصرف‌ترین داروها بدون تجویز پزشک است که متاسفانه مشتری‌های پر و پا قرص از نخستین روز ورود ریتالین به بازار، دانشجویان هستند و این در حالیست که این دارو تأثیری در کم کردن اضطراب ندارد تا جایی که ممکن است اضطراب‌زا نیز باشد، ریتالین در حالی در فصل امتحانات میان دانشجویان و دانش‌آموزان گسترش یافته که این قرص خطرناک‌تر از مواد مخدر شیشه و کراک است و آثار سویی به دنبال دارد.

این روانشناس می‌گوید: مصرف داروی ریتالین بر کارکرد تحصیلی دانش‌آموزان تاثیر می‌گذارد و زمینه ابتلا به اعتیاد را فراهم خواهد کرد، در واقع می‌توان گفت افرادی که خودسرانه ریتالین مصرف می‌کنند، به مرور زمان به آن وابسته می‌شوند و این وابستگی می‌تواند زمینه تمایل برای مصرف سایر ممخدرها را نیز در فرد ایجاد ‌کند.

کیانی معتقد است استفاده از ریتالین، به دلیل ایجاد وابستگی فرد را مجبور می‌کند از دوزهای بالاتر دارو استفاده کند و کم‌کم به سمت سایر موادمخدر گرایش پیدا می‌کند. همان‌گونه که دوپینگ کردن در ورزش، قبیح است و هیچ‌کس آن را تایید نمی‌کند، دانشجو یا دانش‌آموزی که شب امتحان ریتالین مصرف می‌کند تا بیشتر بیدار بماند نیز نوعی دوپینگ انجام می‌دهد و باید با او برخورد شود.

وی در خصوص مصرف شیشه نیز در فصل امتحانات گفت:استفاده از ترکیبات آمفتامین در فصل امتحانات نه تنها مفید نیست بلکه در طولانی مدت عوارض خطرناک و جبران‌ناپذیری برای فرد به دنبال دارد، زمانی که شیشه مصرف می‌شود توان و سرعت مغز به صورت مقطعی افزایش می‌یابد ولی پس از گذشت زمان کوتاهی مغز دچار کمبود مواد شیمیایی شده و فرد مصرف‌کننده به شدت از نظر ذهنی و روحی و علایم نباتی افت می‌کند، مصرف مواد اعتیادآوری مانند شیشه همچنین می‌تواند برخی بیماری‌های روانی مانند اسکیزوفرنی را از حالت خفته و نهفته به حالت بیدار و فعال تغییر دهد و در نتیجه فرد مصرف‌کننده علاوه بر عوارض جسمی، به عوارض روحی و روانی نیز دچار می‌شود.

کیانی می‌گوید: اگر افراد طی سال تحصیلی درس‌های خود را مرور کنند هیچ‌گاه نیازی به شب زنده‌داری و افزایش تمرکز به شیوه‌های مختلف مانند مصرف انواع نوشیدنی‌ها و داروها هنگام امتحانات نیست، باید انگیزه درس خواندن از کودکی در افراد ایجاد شود و خانواده‌ها در این راستا نقش مهمی دارند. بنابراین باید خانواده‌ها و مسئولان آموزشی روش صحیح مطالعه را به دانش‌آموزان آموزش دهند تا افراد از همان سال‌های ابتدایی شروع به تحصیل در مدارس این روش‌ها را به کار گرفته و برای کسب نمره مجبور نباشند از داروهای شیمیایی که عوارض متعددی در پی دارد استفاده کنند.

کیانی توصیه می‌کند: والدین حتما بر رفتارهای فرزندان خود نظارت دقیق داشته باشند و آنان را از عواقب مصرف این مواد مخدر آگاه کنند.

تغذیه‌ی درست یکی از شاه کلیدهای تقویت حافظه و بالا بردن تمرکز است، "محمدی" متخصص تغذیه به ایسنا می‌گوید: دانشجویان و دانش‌آموزان لازم است در فصل امتحانات که باید مطالب زیادی را به خاطر بسپارند و تمرکز بالایی داشته باشند حواسشان به محتویات بشقاب‌هایشان باشد. مغز ما بسیار با اشتهاست و برای اینکه درست کار کند به 40 عنصر مغذی نیاز دارد: 15 ماده‌ی معدنی، 8 اسید آمینه، 13 ویتامین و 4 اسید چرب ضروری.

محمدی ادامه می‌دهد: باید بدانید که مغز ما به تنهایی حدود 20 درصد انرژی دریافتی از مواد غذایی را مصرف می‌کند. زمانی که عناصر مورد نیاز مغز به اندازه کافی دریافت نشود نرون‌ها یا همان سلول‌های عصبی درست کار نمی‌کند و در نتیجه حافظه‌ی شما هم ضعیف‌تر می‌شود. به بیان دیگر مدام شکایت می‌کنید هر چه می‌خوانید یادتان می‌رود. برای جلوگیری از کمبود مواد مغذی مورد نیاز مغز باید تغذیه‌ی متنوعی داشته باشید. ویتامین‌های گروه ب (B1، B2، B6، B9، B12)، ویتامین‌های A، E، F، C نیز برای عملکرد خوب مغز لازم هستند.

وی با تاکید بر نقش صبحانه در فرآیند یادگیری در فصل امتحانات ادامه می دهد: صبحانه به دلیل اینکه تأمین کننده تمام انرژی اولیه و روزانه افراد است مهمترین وعده غذایی به حساب می‌آید.

این متخصص تغذیه با اشاره به این که میوه و سبزی در سلامت فکر نقش مهمی دارد، می‌گوید: موادی که دارای سیتین هستند مانند زرده تخم‌مرغ، بادام زمینی، گردو و جوانه‌ها در تکامل مغز و سلول‌های مغزی بسیار مؤثرند و مصرف آنها در فصل امتحانات به دانش‌آموزان و دانشجویان توصیه می‌شود.

محمدی می‌گوید: بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان در فصل امتحان‌ها به خاطر صرفه‌جویی در وقت به جای مصرف صبحانه یا سایر وعده‌های غذایی اصلی به مصرف شیرینی و چای اکتفا می‌کنند و در واقع شیرینی را جانشین نان، برنج، سیب‌زمینی، ماکارونی و سایر مواد نشاسته‌ای می‌کنند. شیرینی و موادی که در تهیه آنها از قند و شکر استفاده شده در دستگاه گوارش به سرعت جذب خون می‌شوند، بنابراین قندخون افزایش می‌یابد و شخص احساس سیری می‌کند. پس از مدت زمان کوتاهی، انسولین ترشح می‌شود و قندخون را کاهش می‌دهد و چون مواد غذایی دیگری که قندخون را به حالت متعادل نگه می‌دارد مصرف نمی‌شود بنابراین عارضه هیپوگلیسمی یا افت قندخون بروز می‌کند که این عارضه اثر مستقیمی بر تمرکز، حافظه و قدرت یادگیری دارد (به اضافه عوارض نامطلوب دیگری که ایجاد می‌کند). در حالی که مواد نشاسته‌ای، قند خود را به تدریج وارد خون می‌کنند و به این ترتیب قندخون در حالت متعادل باقی می‌ماند.

به‌خصوص اگر این گروه با انواع سبزی‌های فصل و تازه همراه شوند و میوه‌ها نیز در میان وعده‌ها به مصرف برسند دیگر نباید نگران کمبود انرژی و حضور ذهن بود.

لازم به یادآوری است که خوردن انواع مغزها (در صورتی که شور نباشند) و میوه‌های خشک نیز در میان وعده‌ها می‌توانند به ثابت ماندن قند خون کمک کنند. به این ترتیب نحوه تغذیه، ساعت‌های صرف غذا و کیفیت برنامه غذایی از عوامل مهمی است که می‌تواند در موفقیت یا عدم موفقیت در امتحانات موثر باشد. بنابراین محصلان و دانشجویان عزیز لازم است با شناخت آفات تغذیه‌ای موفقیت در امتحانات از این عوامل بپرهیزند.

این متخصص تغذیه با اشاره به این که در فصل امتحانات، دانشجویان و دانش‌آموزان دچار استرس می‌شوند، می‌افزاید: تغذیه مناسب دانش‌آموزان، نقش مهمی در پیشگیری از استرس در آنان دارد و موجب آرامش آنها می‌شود، غذاهایی مانند سوپ جو و همچنین کاهو، شیر، دوغ و ماست حاوی لاکتوسین هستند که این ماده خاصیت آرامش‌بخشی دارد و توصیه می‌شود شب قبل از امتحان از این گروه مواد غذایی مصرف شود زیرا باعث کاهش استرس در دانش‌آموزان می‌شود.

وی با تاکید بر اهمیت آرامش در ایام امتحانات می‌گوید: در این ایام نباید از مواد محرک سیستم عصبی استفاده کرد، گاهی مشاهده می‌شود که از مواد کافئین دار برای جلوگیری از خواب آلودگی استفاده می‌کنند که این راه توصیه نمی‌شود زیرا سبب استرس و تپش قلب شده و بی‌خوابی حاصله باعث احساس خستگی در روز بعد می‌گردد، مواد کافئین‌دار مانند قهوه و نسکافه از جمله مواد تحریک کننده سیستم اعصاب مرکزی هستند که باعث بی‌خوابی، اضطراب و تپش قلب می‌شوند که برای امتحانات مناسب نیست.

محمدی ادامه می‌دهد: دم کرده گل گاو زبان به عنوان یک آرام بخش سنتی به دلیل خاصیت آرام بخشی‌اش نوشیدنی بسیار مفیدی برای افرادی که دچار استرس امتحان شده‌اند.

وی از کلسیم به عنوان یکی از مواد مورد نیاز در فصل امتحانات نام می‌برد و می‌گوید: کلسیم در انتقال عصبی نقش زیادی دارد بنابراین در فصل امتحانات افراد باید مصرف به اندازه کلسیم را داشته باشند، کلسیم بیشتر در لبنیات و شیر و ماست وجود دارد.

این متخصص تغذیه می‌گوید: افراد در مورد مصرف ماست باید دقت کنند زیرا ماست دارای اسید لاکتیک است که حالت خواب آلودگی ایجاد می‌کند و تمرکز فرد را پایین می‌آورد بنابراین توصیه می‌شود در فصل امتحانات در طول روز ماست استفاده نشود و بهتر است این مواد غذایی سرشار از کلسیم قبل از خواب مصرف شود تا به عنوان یک ماده غذایی آرام‌بخش سبب خواب راحت شود.

به گزارش ایسنا، داشتن اندکی اضطراب در فصل امتحانات، طبیعی است و نیاز به درمان ندارد. در صورتی که اضطراب بیش از حد باشد نیز باید به روان‌پزشک مراجعه شود تا درمان با دارو انجام شود. مصرف شیشه و دیگر مواد اعتیادآور در فصل امتحانات به هیچ وجه معقول نیست. شب امتحان با شب‌های دیگر فرقی ندارد. هیجان را کنار بگذارید ( اگرچه سخت است، ولی سعی کنید)، خوب بخوابید، به قدر کافی تغذیه کنید، از خوردن تنقلات غیرمفید و احتمالا بیماری‌زا بپرهیزید و به یاد داشته باشید که با توکل به خدا موفق خواهید شد.

گزارش از فرزانه لشکری، خبرنگار ایسنا منطقه کویر

انتهای پیام