يك متخصص طب كار خاطرنشان كرد: آلودگي هوا در شهرهاي بزرگ از جمله تهران باعث ايجاد خطرات بسياري براي شهروندان مي‌شود به طوري که به عقيده متخصصان تنها در شهر تهران به علت غلظت چند برابري استانداردهاي بين‌المللي بنزن در هوا، ريسك ابتلا به انواع بيماري‌ها از جمله سرطان‌هاي خوني به‌ دليل وجود اين آلاينده افزايش يافته است.

دكتر سوسن صالح‌پور در گفت وگو با خبرنگار بهداشت و درمان ايسنا واحد علوم پزشکي ايران، با اشاره به اين كه آلودگي هوا يك خطر عمده محيطي براي سلامت انسان بوده و تخمين زده مي‌شود كه ساليانه دو ميليون مورد مرگ و مير پيش از موعد بر اثر آلودگي هوا در دنيا اتفاق بيفتد؛ گفت: تفاوت در تركيب آلاينده‌ها، دوز و زمان مواجهه مي‌تواند اثرات متفاوتي بر روي سلامت انسان‌ها اعمال كند.

وي ادامه داد: اثرات آلودگي هوا بر سلامت طيف وسيعي از عوارض را از تهوع و تحريك مخاط گرفته تا سرطان‌ها و اختلالات رشد و نمو در كودكان را شامل مي‌شود كه در يك دسته‌بندي كلي مي‌توان عوارض را به دو دسته عوارض حاد و مزمن تقسيم كرد.

دکتر صالح پور در ادامه افزود: عوارض حاد معمولاً به‌علت فاصله كوتاه بين زمان مواجهه و زمان بروز عوارض، سريع‌تر شناسايي شده و توجه عموم را بيشتر به خود جلب مي‌كنند، در حالي كه عوارض درازمدت كه گاه شديدتر و يا مانند سرطان‌ها غيرقابل جبران هستند، كمتر مورد توجه قرار مي‌گيرند.

دكتر صالح پور تصريح كرد: علاوه بر عوارض حاد تنفسي در مواجهه با آلاينده‌هايي همچون اكسيدهاي گوگرد و نيتروژن، مواجهه طولاني‌ مدت با مواد ذره‌اي و ازون مي‌تواند موجب كاهش ظرفيت تنفسي، ايجاد آسم، آمفيزم و سرطان ريه شود.‌ همچنين مواجهه با فلزات سنگين چون جيوه، نيكل و آرسنيك، كم ‌خوني، افزايش فشارخون و نيز افزايش سطح تري‌گليسريد خون را به همراه دارد. فلزات سنگين همچنين اثرات منفي بر روي سيستم عصبي داشته و باعث اختلال حافظه، اختلال خواب، ضعف و تاري ديد مي‌شوند.

وي در خصوص موادي چون دي‌اكسين‌ها كه از احتراق ناقص و سوختن مواد حاوي كلرين مثل پلاستيك و پي‌وي‌سي حاصل مي‌شوند، گفت: اين مواد مي‌توانند باعث آسيب به سلول‌هاي كبدي و افزايش آنزيم‌هاي كبدي در خون شوند. اين مواد در درازمدت مي‌توانند سرطان‌هاي كبدي و گوارشي ايجاد كنند. دي‌اكسين‌ها همچنين از جفت عبور كرده و از طريق مادر به جنين منتقل مي‌شوند. اين مواد با ايجاد اختلالات آندوكريني رشد و نمو سيستم عصبي مركزي جنين را تحت تاثير قرار مي‌دهند.

اين متخصص طب كار گفت: بررسي‌هاي اخير نشان داده است كه سطح پايين آلودگي هوا حتي در كشورهاي اروپايي نيز اثرات مخربي بر سلامت كودكان دارد و در سال‌هاي اخير كاهش اين عوارض جزء اولويت‌هاي بهداشتي سازمان بهداشت جهاني در منطقه اروپا قرار گرفته است. اين آلاينده‌ها در دوره‌هاي مختلف زندگي كودكان مي‌توانند اثرات خود را اعمال كنند. اين دوران شامل دوره داخل رحمي، دوره نوزادي و خردسالي است. طي اين دوران ريه اطفال مستعد آسيب توسط آلاينده‌هاي موجود در هوا است و مواجهه با اين مواد موجب كاهش حداكثر ظرفيت عملكردي ريه در دوره بلوغ و پس از آن و نيز افزايش استعداد به عفونت‌ها مي‌شود. اين عوارض به‌خصوص در كودكان مبتلا به آسم و فيبروز سيستيك بيشتر ديده مي‌شود.

عضو هيات علمي مركز تحقيقات بيماري‌هاي مزمن تنفسي بيمارستان مسيح دانشوري با بيان اينكه امروزه شواهد كافي وجود دارد كه آلودگي هوا باعث افزايش خطر مرگ با علل ريوي در دوران پس از نوزادي مي‌شود، گفت: اختلالات عملكردي ريوي، كاهش رشد سيستم تنفسي و كاهش عملكرد ريوي با سكونت در مناطق آلوده همراه بوده است. به‌خصوص اين ارتباط در خصوص مواد ذره‌اي و آلاينده‌هاي ناشي از ترافيك قوي‌تر بوده است. كمبود وزن هنگام تولد، تولدهاي پيش از موعد و تاخير رشد داخل رحمي از ديگر عوارضي هستند كه ارتباط آنان با آلودگي هوا مشخص شده است.

وي با اشاره به اينكه بنزن يك ماده سرطان‌زاي شناخته شده است كه در اثر اكسيداسيون ناقص سوخت ماشين‌ها در هوا آزاد مي‌شود، گفت: از عوارض ديگر درازمدت آلودگي هوا مي‌توان اشاره‌اي بر انواع سرطان‌ داشت كه در هواي آلوده شهرهاي بزرگ مثل تهران افزايش يافته كه سلامت جمعيت را تحت تاثير قرارداده است.

دكتر صالح پور يادآور شد: طبق مطالعات انجام گرفته در شهر تهران غلظت بنزن در هوا چندين برابر استانداردهاي بين‌المللي بوده و ريسك ابتلا به سرطان‌هاي خوني به‌علت وجود اين آلاينده در شهروندان تهراني افزايش يافته است همچنين ارتباط بين بنزن و لوكمي كودكان و اختلالات ژنتيكي در مطالعات مختلف ثابت شده است. بنزن با اثر بر روي مغز استخوان و سيستم ايمني بدن در درازمدت باعث كاهش سلول‌هاي خوني مي‌شود. بر اساس بررسي انجام شده، ميزان مواجهه با بنزن در دانش‌آموزان برخي از مناطق تهران تا 40 برابر حد مجاز برآورد شده است.

وي گفت: ديگر آلاينده سرطان‌زا در هواي تهران آزبست يا پنبه نسوز است كه بر اثر استفاده از لنت ترمز و صفحه كلاژ حاوي آزبست در خودروها در هوا آزاد مي‌شود. طبق بررسي انجام شده، ميزان آزبست موجود در هواي تهران 20 تا 50 برابر شهرهاي اروپايي است. آزبست از عوامل شناخته شده سرطان ريه است كه مي‌تواند خطر ابتلاء به سرطان ريه را تا 5 برابر افزايش دهد.

عضو هيات علمي مركز تحقيقات بيماري‌هاي مزمن تنفسي بيمارستان مسيح دانشوري خاطرنشان كرد: شهروندان تهراني كه با دود مستقيم و غيرمستقيم سيگار مواجهه هستند، آگاه باشند كه مواجهه همزمان با آزبست و دود سيگار مي‌تواند خطر ابتلا به سرطان ريه را بيش از 80 برابر افزايش دهد.

وي در پايان تصريح كرد: مواجهه با آلودگي هوا به ميزان زيادي خارج از كنترل افراد بوده كه نيازمند عملكرد مناسب و موثر مسئولين در سطح ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي است.

در ادامه دكتر مجيد ملك محمد فوق تخصص بيماري هاي ريوي با اشاره به اينكه مواد مختلفي كه از اگزوز ماشين‌ها و كارخانه‌هاي مختلف متصاعد مي‌شود، اثرات متفاوتي بر سلامتي انسان دارد، گفت: استنشاق گاز مونواكسيد كربن علايمي مانند سر درد و تحريك راه‌هاي تنفسي ايجاد مي‌كند و گاز دي اكسيد گوگرد و اكسيد نيتروژن باعث تشديد علايم تنفسي در بيماران مزمن تنفسي مانند بيماران برونشيت مزمن و آسم مي‌شود.

وي در ادامه در خصوص عوارض گاز ازون كه در حالت عادي در لايه‌هاي بالاي جوي وجود دارد، گفت: گاه اين گاز از اگزوز اتومبيل‌ها در مجاورت سطح زمين توليد مي‌شود كه در اين حالت باعث تحريك راه‌هاي هوايي و تشديد علايم تنفسي مانند تشديد علايم آسم وبرونشيت مزمن مي‌شود و علايمي مانند سرفه، خلط، خس خس و تنگي نفس را حتي در افراد سالم ايجاد مي‌كند.

عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي در خصوص عوارض تنفسي آزبست كه از طريق ترمز ماشين‌ها ايجاد مي‌شود، گفت: اين مواد در درازمدت باعث ايجاد فيبروزهاي ريوي (تخريب بافت ريه) و آزبستوز و در نهايت ايجاد سرطان ريه و سرطان پرده جنب مي‌شوند.

عضو هيات علمي مركز تحقيقات بيماري‌هاي مزمن تنفسي بيمارستان مسيح دانشوري با اشاره به اينكه ميزان مراجعين به مركز بيمارستان مسيح دانشوري كه مرزي قلبي ريوي است در هنگام اوج آلودگي هوا به ميزان 3-4 برابر افزايش داشته است، گفت: آلودگي هوا در زنان باردار داراي اثرات مستقيم و غيرمستقيم است كه بطور غيرمستقيم باعث افت ميزان اكسي‍زن موجود در خون (هيپوكسي) مي‌شود كه باعث عدم رسيدن اكسيژن كافي به جنين و مشكلاتي جدي مي‌شود و اثر مستقيم موادي مانند مونو اكسيد كربن، اكسيد نيتروژن و دي اكسيد كربن باعث ايجاد مسموميت مزمن در مادر شده كه از همه خطرناك‌تر مونواكسيدكربن است كه باعث بروز عوارضي جبران ناپذير در جنين مي‌شود.

انتهاي پيام