نتايج يك تحقيق نشان داد: حمايت هاي مالي ورزشي از تيم ها به خصوص تيم هاي پر طرفدار مي تواند قصد خريد و در نتيجه فروش شرکت که يکي از اهداف اصلي حمايت هاي مالي ورزشي است را افزايش دهد. بنابراين پيشنهاد مي شود که شرکت ها براي افزايش ميزان فروش خود به حمايت هاي مالي ورزشي از تيم هاي فوتبال به خصوص حمايت هاي مالي ورزشي از تيم هاي بزرگ و پر طرفدار که در نقاط مختلف کشور و جهان طرفدار دارند، بپردازند. از طرفي پيشنهاد مي‌شود که شرکت‌ها کيفيت کالا و خدمات خود را ارتقا و حمايت مالي خود را حداقل براي چند سال ادامه دهند. به گزارش خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، "بررسي اثربخشي حمايت هاي مالي ورزشي در ميان هواداران ورزش فوتبال در ايران" عنوان تحقيقي است كه توسط هاشم آقازاده، استاديار دانشکده مديريت دانشگاه تهران، رضا محمد کاظمي، استاديار دانشکده كارآفريني دانشگاه تهران و کامران عشقي، دانشجوي کارشناسي ارشد دانشکده مديريت دانشگاه تهران مورد بررسي قرار گرفت. در بازارهاي امروزي شرکت‌ها به دنبال روش‌هاي جديد براي فعاليت هاي بازاريابي خود هستند و سعي مي کنند به نحوي خود را از رقبا متمايز کنند و سهم بازار و فروش خود را افزايش دهند و بدين منظور هزينه هاي هنگفتي را صرف اين کار مي کنند. يکي از از اين روشها حمايت هاي مالي ورزشي است که از اين طريق شرکت ها با حمايت از رويداد ها يا باشگاه هاي ورزشي به دنبال اهداف مختلفي هستند. در حال حاضر که اکثر ليگهاي ورزشي به خصوص فوتبال به شکل حرفه اي درآمده اند و به خاطر اينکه مخاطبين بسياري را جذب خود مي کنند يک رقابت بين شرکت ها براي حامي شدن رويداد ها و باشگاه هاي معروف و پرطرفدار شکل گرفته است. براي مثال رستوران زنجيره اي ماري براون با قرار دادي چند ميليارد توماني به عنوان حامي اصلي تيم پرسپوليس در فصل 88-1387 معرفي شد. همچنين بازار مبل ايران و بازار موبايل ايران در فصل 88-1387 حامي تيم استقلال شدند. شرکت ها با صرف اين هزينه ها به دنبال بازگشت سرمايه هستند ولي اين که چگونه اثربخشي فعاليت هاي خود را ارزيابي مي کنند به يک مساله تبديل شده است. در اين تحقيق ما به دنبال آن هستيم که ميزان اثربخشي حمايت هاي مالي ورزشي را در ميان طرفداران فوتبال (طرفداران 2 تيم پرسپوليس و استقلال) در مسابقات فوتبال در ايران را بسنجيم. حمايت هاي مالي ورزشي روز به روز جاي خود را در ورزش به خصوص فوتبال پيدا مي کند و منافع فراواني را با توجه به اهداف تدوين شده عايد شرکت ها و سازمان ها مي کند. رايج بودن و پرطرفدار شدن حمايت هاي مالي ورزشي 5 دليل دارد: • دسترسي به مخاطبين زياد • به سادگي براي فرد قابل تجربه است • پوشش رسانه اي گسترده اي دارد • يک حس نمايشي و عدم يقين نسبت به نتيجه نهايي وجود دارد • مردم بيشتر مي توانند رويداد هاي ورزشي را مشاهده کنند چون زمان فراغت افراد بيشتر شده است. امروزه داشتن اسپانسر به صورت يک بخش لاينفک درآمدزايي در باشگاه ها است. بسياري از هواداران جوان تيم ها هنگام خريد پيراهن تيم مورد علاقه شان در صورتي آن را غيرتقلبي مي دانند که نام اسپانسر بر روي آن حک شده باشد. طرفداران به کالايي که نام شرکت آن به عنوان اسپانسر بر روي پيراهن تيم شان حک شده است، علاقه نشان مي دهند. هواداران تيم ها محصولات اسپانسر تيم خود را جذاب تر از محصولات مشابه مي دانند. از سوي ديگر حمايت مالي از مسابقه ها توسط شرکت هاي بزرگ، موفقيت باشگاه ها و اسپانسرها را تواما مهيا مي کند و هر دو طرف از اين معامله سود سرشاري مي برند. ديگر نمي توان به ورزش به عنوان وسيله اي براي تفريح و سرگرمي نگاه کرد. در آمريکا صنعت ورزش، در سال 1990به يازدهمين صنعت تبديل شد و در سال 2003 به صنعت ششم آمريکا ارتقا يافت. ورزش در ايران هم از اين امر مستثني نيست، با توجه به گرايش شرکت ها به سمت حمايت هاي مالي ورزشي و موفقيت شان در دستيابي به اهداف شان, شرکت هاي که در ايران مشغول به کار هستند به دنبال حامي شدن رويدادها و باشگاه هاي ورزشي هستند ولي اينکه اين گونه فعاليت ها چه تأثيري بر بازار هدف مي گذارد و چگونه مي توان اثربخشي آنها را سنجيد کمتر مورد بررسي قرار گرفته است. آن ميزان علاقه اي که در ميان هواداران باشگاه ها ايجاد مي شود و اين که, اين علاقه مندي چقدر مي تواند بر سطح آگاهي و قصد خريد هواداران فوتبال در ايران اثر بگذارد در هيچ تحقيقي مورد بررسي قرار نگرفته است. فقدان يا کمبود اطلاعات در اين زمينه در کشورمان امر بديهي است و با انجام اين تحقيق به دنبال رفع بعضي از نيازها در اين مقوله هستيم. ارتقا صنعت ورزش در آمريکا و بطور کلي جهان باعث شده است که ديگر به ورزش به عنوان يک تفريح و سرگرمي نگاه نشود و يک ديد تجاري نسبت به ورزش ايجاد شود و مديريت حرفه اي براي ورزش ايجاد شود. يکي از ارکان مديريت ورزش فعاليتهاي بازاريابي آن است که مي توان گفت هسته مرکزي آن است که به درآمد زايي ورزش کمک شايان توجهي مي کند. تعاريف مختلفي براي بازاريابي ورزشي وجود دارد. گروهي بازاريابي ورزشي را اين گونه تعريف مي کنند: بازاريابي ورزشي دربرگيرنده تمام فعاليت‌هايي است که براي ارضاء نيازها و خواسته‌هاي تماشاچيان ورزشي طراحي شده‌اند. بر طبق نظر شانون مي توان به طور کلي بازاريابي ورزشي را به دو گروه اصلي تقسيم کرد. اولين گروه را بازاريابي ورزشي مي نامند. بازاريابي ورزشي، هنگامي روي مي‌دهد که سازماني ورزشي درصدد ترويج محصولات و خدماتش باشد، مثلا يک باشگاه فوتبال که براي فروش بليت مسابقه مربوط به تيمش در روزنامه آگهي مي‌دهد. گروه دوم را بازاريابي با ورزش مي نامند. بازاريابي از طريق ورزش، زماني است که سازماني غيرورزشي، درصدد بهره‌گيري از ورزش، به‌عنوان ابزار فروش محصولاتش باشد، مثل يک شرکت توليدکننده نوشابه که نام تجاري محصولاتش را طي يک رويداد ورزشي تبليغ مي‌کند. در اين حالت شرکت ها سعي بر اين دارند تا محصولات و خدمات خود را که ارتباطي با ورزش ندارد با کمک رويداد ورزشي و ورزشکاران ترويج دهند. تحقيقات بسياري در زمينه بازاريابي ورزشي انجام شده است ولي يکي از 4 آميخته بازاريابي که در بازاريابي ورزشي نقش مهمي ايفا مي کند ترويج است. مروري بر تحقيقات و مطالعات صورت گرفته در ارتباط با ترويج در بازاريابي ورزشي و ديگر اقدامات مرتبط با آن نشان مي‌دهد که بيشترين حجم مطالعات و بررسي‌ها در اين حوزه مربوط به تحقيقات بخش اسپانسرشيپ مي باشد. در حال حاضر بسياري از شرکت ها درک کرده اند که حمايتهاي مالي ورزشي يک روش با ارزش براي ورود به بازارهاي جديد است. از طريق حمايتهاي مالي ورزشي شرکت ها مي توانند به مخاطبين فراواني دسترسي پيدا کنند و مهمتر اينکه آنها مي توانند با مخاطبيني که با ساير وسايل ارتباطي بازاريابي( مثل تبليغات) به سختي رابطه برقرار مي کنند ايجاد رابطه کنند. بهتر است قبل از وارد شدن بيشتر به بحث تعريف مناسبي از حمايت هاي مالي را بيان کنيم. اسپانسر يا حامي مالي فرد يا سازماني است که هزينه هاي برگزاري يک رويداد يا پخش آن را در قبال انجام تبليغات بر عهده مي گيرد. اسپانسرشيپ بنا به تعريف ميناگهان هرگونه سرمايه گذاري پولي يا غير پولي در يک فعاليت به جهت دستيابي به منافع بالقوه قابل بهره برداري مربوط به آن فعاليت مي باشد. پوپ حمايت مالي را اين گونه تعريف مي کند: تدارک منابع (پول , نيروي انساني, تجهيزات) توسط يک سازمان (اسپانسر) به فرد يا گروهي به طوري که فرد يا گروه قادر به ادامه فعاليت خود باشد و شرکت و سازمان حامي نيز از منافع ناشي از آن فعاليت تبليغاتي استفاده نمايد. نکته مهمي که در اين تعريف بايد به آن اشاره کرد سود و منفعت دو جانبه است که هر دو طرف از آن بهره مي برند. فرد يا گروه هزينه هاي مالي مورد نياز خود را براي فعاليت شان دريافت مي کنند و شرکت حامي نيز به گونه اي از منافع تبليغاتي و بازاريابي مربوط به رويداد يا گروه مورد نظر بهره برداري مي کند. قراردادهاي حمايتهاي مالي را مي توان به دو گروه اصلي تقسيم کرد : حمايت هاي مالي ميداني و حمايت هاي مالي پخش زنده. شرکت ها انواع مختلفي از حمايت هاي مالي را با توجه به اهداف تجاري شرکت خود انتخاب مي کنند. در اين تحقيق حمايت هاي مالي ميداني مدنظر است. اهداف حمايت هاي مالي عبارت‌اند از: • افزايش فروش • ايجاد تصوير عمومي شرکت • دستيابي به يک بخش کوچک و مشخص از مردم • جذب و نگهداري کارمندان شايسته • اهداف چندگانه حمايت هاي مالي ورزشي در ايران نيز توجه شرکت هاي داخلي و خارجي را جذب کرده است. روند حمايتهاي مالي ورزشي با توجه به حرفه اي شدن ورزش در ايران سير صعودي دارد. با توجه به اين که ايران کشور جواني هست و بخش عمده اي از جمعيت ايران را جوانان تشکيل مي دهند و جوانان مخاطبين اصلي ورزش در جهان هستند ورزش در ايران يک وسيله ارتباطي مناسب براي شرکت ها و سازمان هاست تا تصوير شرکت خود را بهبود دهند و سطح آگاهي مصرف کنندگان را نسبت به برند و محصولات خود افزايش دهند. همچنين مي توانند منافع اقتصادي خود همچون سهم بازار و ميزان فروش خود را افزايش دهند. رابطه احساسي که بين طرفداران ورزش به خصوص فوتبال و رويدادها و تيم هاي ورزشي وجود دارد يک فرصت مناسب براي شرکت هاست تا تصويرخود را در ذهن افراد جامعه ارتقا دهند. امروزه اکثر رويدادهاي ورزشي که در کشور انجام مي شود داراي حامي هاي مالي هستند که خود نشان از رشد اين صنعت در ايران دارد. مدل ها و چارچوب هاي مختلفي براي مطالعه حمايت هاي مالي به خصوص حمايت هاي مالي ورزشي پيشنهاد شده است ولي به اين دليل که هنوز اين رشته در دوران ابتدايي خود قرار دارد محققين و صاحبنظران به يک اجماع در اين مورد نرسيده اند ولي يکي از اين مدلها که با استقبال خوبي از سوي کارشناسان اين امر مواجه شده است مدل ارائه شده توسط تامپسون و اسپيد است که در اينجا به آن اشاره مي کنيم. تامپسون و اسپيد در سال 2000 بيان کردند که مصرف کنندگان بيشتر تحت تأثير ويژگي خيرخواهانه حمايت مالي قرار مي گيرند و آن را يک ابزار بازاريابي نمي دانند. يک حامي واقعي اگر صادق باشد مي تواند از اين شرايط ايجاد شده استفاده نمايد البته بايد مواظب باشد چون اگر مصرف کننده اين حمايت مالي را صرفا به مثابه اهداف تجاري ببيند آنگاه شرکت نه تنها منفعتي نخواهد برد بلکه ضرر خواهد کرد. تامپسون و اِسپيد چارچوبي را بر اساس نظريات خود ارائه کردند البته آنها اين چارجوب را بر اساس مدلي که درباره تبليغات قبلا معرفي شده بود تدوين کردند. از ديدگاه مشتري سه نوع عامل وجود دارد که بر ادراک فرد تأثير مي گذارد. عوامل مربوط به رويداد (در اينجا باشگاه يا تيم ورزشي)، عوامل مربوط به حامي مالي و عوامل مربوط به حمايت مالي که خود نشانگر متناسب بودن حامي مالي و رويداد(تيم ورزشي) است. مشتريان بر اساس اين عامل ها واکنش هايي نشان مي دهند که بطور کلي در سه مرحله علاقه مند شدن , دلبسته شدن و استفاده از محصولات شرکت خلاصه مي شود. ما در اين مقاله با افزودن فرايند بلوغ مشتري به مدل اسپيد و تامپسون به بررسي تأثير حمايت هاي مالي ورزشي بر متغيرهاي حاضر در اين فرايند بپردازيم.اين فرايند از چندين متغير تشکيل شده است که در اين پژوهش به پنج متغير مي پردازيم. اين پنج متغير عبارتند از: آگاهي از نام تجاري , تصوير شرکت , علاقه مندي به شرکت و محصولات آن , قصد خريد و وفاداري مشتري. در فرايند بلوغ مشتري ,مصرف کننده در هر مرحله واکنش خاصي به شرکت و نشان تجاري دارد. البته اين فرايند را مي توان گسترده تر ديد و در بين مراحل گفته شده مراحل ديگري نيز وجود دارد براي مثال بعد از مرحله آگاهي، مصرف کننده دانش و اطلاعاتي درباره شرکت و نشان تجاري پيدا مي کند. به همين ترتيب مي توان مراحل ديگري را نيز به فرايند بالا اضافه کرد. در ضمن در اين تحقيق هوادار به عنوان يک مشتري يا مصرف کننده بالقوه در نظر گرفته شده است در نتيجه فرايند بلوغ مشتري قابل تعميم درباره هواداران و طرفداران يک باشگاه ورزشي مي باشد. در محيط رقابتي امروزي که تلاش هاي بازاريابي نيازمند صرف بودجه فراوان است مديران با شدت بيشتري به نحوه اختصاص دادن بودجه به فعاليت هاي مختلف بازاريابي نظارت دارند و به بازگشت سرمايه فعاليت ها با دقت بيشتري نظارت مي کنند. با اين وجود تحقيقات کمتري در زمينه بررسي اثربخشي حمايت هاي مالي ورزشي انجام گرفته است. يکي از دلايلي که اندازه گيري اثربخشي حمايت هاي مالي را مشکل کرده است اين است که آميخته ارتباطي بازاريابي از چندين جز تشکيل شده است و بررسي هر کدام به صورت جداگانه امکان پذير نيست. اگرچه محققين روش‌هاي گوناگوني را براي اندازه گيري اثربخشي حمايت هاي مالي ايجاد کرده اند ولي هنوز بعضي از مشکلات ذکر شده پابرجاست. نتايج اين تحقيق مي تواند به شرکت هاي که علاقه مند به انجام حمايت هاي مالي ورزشي هستند کمک کند تا بهتر به تخصيص منابع بپردازند. در اين تحقيق از روش آزمون دو جمله اي (نسبت) استفاده شد. از اين آزمون , همانند آزمون ميانگين يک جامعه آماري, براي تشخيص تأثير يا عدم تأثير يک متغير در پديده اي معين استفاده مي شود. يه گزارش ايسنا نتايج اين تحقيق نشان داد: حمايت هاي مالي ورزشي در افزايش آگاهي از نام و نشان تجاري در ميان هواداران تيم هاي فوتبال مؤثر است. ابزار سنجش اين متغير همان شناخت نشان و به ياد آوردن نشان است. همچنين نشان تجاري بالاي ذهن يعني اسم اولين حامي مالي از هواداران پرسيده شد. تصوير: تصوير شرکت يک تصوير فکري است که هنگامي که نام شرکتي ذکر مي شود به ذهن خطور مي کند. تصوير ذهني يک شرکت يک تأثير ترکيب روانشناختي است که با تغيير وضعيت شرکت، پوشش رسانه اي، عملکرد و ساير عوامل به مانند شهرت تغيير مي کند. تصوير شرکت مفهومي است که به راحتي مي تواند از مثبت به منفي يا برعکس تغيير کند. شرکتها از ابزار تبليغاتي مختلفي براي تغيير اين تصوير ذهني استفاده مي کنند نتايج حاصل از تحقيق نشان داد: علاقه: در عمل، قبل از انجام خريد مشتري بايد نسبت به کالا و خدمات ارائه شده توسط شرکت علاقه پيدا کند البته رفع نياز شايد مهمترين دليل انتخاب کالا توسط مشتري باشد. اما در بسياري از مواقع ما مشاهده مي کنيم که شرکت ها کالاها و خدمات يکساني را از نظر ارزش مادي براي مشتري ارائه مي کنند ولي از بين گزينه هاي موجود فرد يکي را به دليل اينکه نسبت به آن شرکت يا نشان تجاري علاقه بيشتري دارد خريداري مي کند. قصد خريد: معمولا مشکل است که به طور دقيقي بتوان مقدار فروشي که در اثر حمايت هاي مالي صورت گرفته است را اندازه گيري کرد. يک راه حل براي اين مشکل بررسي نيت خريد است يعني اينکه مشتري آيا قصد يا برنامه اي براي خريد کالا يا خدمت شرکت حامي دارد يا خير. بنابراين مي توان اين طور گفت که قصد خريد در واقع جايگزيني براي ميزان فروش است. همچنين مي توان گفت که قصد خريد مي تواند جانشيني براي رفتار مصرف کننده باشد اما بايد به اين نکته توجه داشت که رفتار واقعي با رفتار برنامه ريزي شده تفاوت دارد. وفاداري مشتري: وفاداري مشتري ميزان کل احساسات و نگرشي است که باعث مي شود مشتري به خريد مجدد کالا و خدمات خاصي از شرکت اقدام کند. وفاداري مشتري يک معيار مهم براي اندازه گيري ميزان موفقيت و سود آوري شرکت مي باشد. زيربناي اکثر برنامه هاي بازاريابي مربوط به وفاداري مشتري اين است که نگهداري مشتري قديمي بسيار ارزانتر از جذب مشتري جديد است و به اين دليل شرکت‌ها برنامه هاي بازاريابي متنوعي را براي نگهداري مشتريان خود اجرا مي کنند. با توجه به نتايج بدست آمده از آزمون فرضيه ها مي توان گفت که شرکت ها در حالي که مبالغ هنگفتي را صرف حمايت هاي مالي ورزشي مي کنند ولي نتيجه دلخواه خود را در همه زمينه ها بدست نمي آورند. در اين قسمت ما پيشنهادهايي بر اساس نتايج بدست آمده از هر فرضيه ارائه مي کنيم. 1 - همانطور که مشاهده شد حمايت هاي مالي ورزشي بر افزايش آگاهي از نام و نشان تجاري در ميان هواداران مؤثر نبوده است. براي مثال سه شرکت ماري براون , بازار مبل ايران و بازار موبايل ايران در اين فصل روي هم چند ميليارد تومان صرف حمايت هاي مالي ورزشي از دو تيم پرسپوليس و استقلال کردند ولي در بين 192 پاسخ دهنده به اين سوال که نام اولين اسپانسري که به ذهن تان مي رسد تنها 7 نفر به اين شرکت ها اشاره کردند در حالي که نام اين شرکت ها در تمام فصل بر روي پيراهن اين دو تيم بود. تنها 4 نفر به ماري براون و 3 نفر به بازار مبل اشاره کردند. جالب اين جاست که هيچ فردي به بازار موبايل ايران که در نيم فصل دوم حامي تيم استقلال بود اشاره نکرد. نتيجه اي که مي توان گرفت اين است که تنها حمايت مالي ورزشي نمي تواند باعث ايجاد آگاهي از نام و نشان تجاري شود. براي مثال شرکت ماري براون به غير از حمايت مالي ورزشي هيج فعاليت تبليغاتي و بازاريابي شايان توجهي نکرد. هماهنگي کلي فعاليتهاي بازاريابي و تبليغاتي و يکپارچه سازي آنها با يکديگر مي تواند باعث افزايش آگاهي از نام و نشان تجاري در ميان هواداران و بطور عام تر بين مصرف کنندگان شود. از سوي ديگر بايد به اين نکته توجه کرد که ايجاد آگاهي از نام و نشان تجاري زمان مي برد. براي روشن سازي اين مطلب مي توان به شرکتهاي آيوا , آدامس پرستو , موتوژن و ال جي اشاره کرد که به ترتيب 16 , 18 , 15 و 15 بار نام آنها در جواب به سؤال يک پرسشنامه ذکر شد. اين شرکت ها در حدود 8 الي 10 سال پيش حامي مالي پرسپوليس و استقلال بودند ولي هنوز نام آنها در ذهن هواداران به جاي مانده است. 2- حمايت هاي مالي ورزشي باعث ارتقا تصوير شرکت در بين هواداران فوتبال مي شود. با حمايت هاي مالي ورزشي و بطور گسترده تر حمايت هاي مالي , تصويري در ذهن افراد شکل مي گيرد که اين شرکت ها سعي دارند به تيم هاي محبوب هواداران کمک کنند و به توسعه ورزش بپردازند و مشکلات مالي تيم هاي فوتبال را برطرف کنند. بنابراين توصيه مي شود که شرکت ها براي ارتقا تصوير عمومي شرکت خود به انواع مختلفي از حمايت هاي مالي روي بياورند. به علاوه ارتقا تصوير شرکت مي تواند بر معروفيت و شهرت شرکت بيافزايد و حتي به دليل اشاعه نام نيک شرکت , باعث شود خيلي از افراد علاقه مند به کار کردن و استخدام شدن در شرکت شوند. 3- حمايت هاي مالي ورزشي تأثيري بر افزايش علاقه هواداران فوتبال به شرکت و نشان تجاري نداشته است. بر اساس نتايج بدست آمده در اين بخش مي توان به تيم هاي فوتبال که در قبال فروش پيراهن هاي تيم خود به هواداران کسب درآمد مي کنند پيشنهاد داد که سعي کنند با شرکت هايي به عنوان حامي مالي قرارداد ببندند که از سطح بالايي در جامعه برخوردار باشند تا هواداران به پوشيدن پيراهن هاي ورزشي تيم مورد علاقه خود در بيرون از خانه علاقه داشته باشند. اسپانسر ها بايد به اين نکته توجه داشته باشند که تنها با حمايت مالي از يک تيم معروف ورزشي نمي توانند علاقه بين هواداران تيم ها به شرکت و محصولات خود ايجاد کنند. آنها بايد علاوه بر حمايت هاي مالي و تبليغات محصولات با کيفيت ارائه کنند و حمايت هاي مالي ورزشي را تنها به عنوان يک مکمل در نظر بگيرند. 4- حمايت هاي مالي ورزشي باعث افزايش قصد خريد هواداران مي شوند. هواداران در واقع سعي دارند با خريد از اسپانسر تيم مورد علاقه , به اين کمک انجام شده توسط اسپانسر جواب مثبتي بدهند. شايد هم دليل يا نيت خريد آنها کمک به تيم مورد علاقه خود باشد و با اين حرکت سعي دارند تا وضع مالي تيم شان بهبود يابد و در سالهاي بعد اسپانسرهاي بهتري با مبالغ بالاتري علاقه مند به عقد قرارداد با تيم ها باشند. با مشاهده اين نتايج مي توان اين گونه نتيجه گرفت که حمايت هاي مالي ورزشي از تيم ها به خصوص تيم هاي پر طرفدار مي تواند قصد خريد و در نتيجه فروش شرکت که يکي از اهداف اصلي حمايت هاي مالي ورزشي است را افزايش دهد. بنابراين پيشنهاد مي شود که شرکت ها براي افزايش ميزان فروش خود به حمايت هاي مالي ورزشي از تيم هاي فوتبال به خصوص حمايت هاي مالي ورزشي از تيم هاي بزرگ و پر طرفدار که در نقاط مختلف کشور و جهان طرفدار دارند, بپردازند. 5- حمايت هاي مالي ورزشي تا حدودي باعث افزايش وفاداري هواداران تيم هاي فوتبال به حامي هاي مالي مي شود. دليل اصلي آن را هم مي توان به علاقه به تيم محبوب و همچنين پاسخ به کمک انجام شده توسط شرکت به تيم باشد. نکته اي که در اينجا بايد به آن توجه کرد اين است که شايد حمايت مالي ورزشي باعث خريد محصولات توسط هواداران شود ولي ادامه اين روند يعني تکرار خريد و ايجاد رضايت با توجه به داده هاي بدست آمده در بخش سؤالات باز , تنها با ارائه محصولات با کيفيت و خدمات پس از فروش ميسر مي شود. نکته ديگر که بايد به آن اشاره کرد اين است که شرکت هاي حامي مالي نيز بايد به تيم باشگاهي وفادار باشند. براي مثال در سالهاي بعد به عنوان اسپانسر تيم هايي که رقيب اصلي باشگاه قبلي هستند فعاليت نکنند. بنابراين پيشنهادي که مي توان به شرکتهايي که علاقه مند به سرمايه گذاري در ورزش به خصوص فوتبال هستند داد اين است که تنها به صرف حمايت هاي مالي ورزشي نمي توانند وفاداري به شرکت و محصولات در ميان هواداران ايجاد کنند, آنها بايد به کيفيت کالا ها و خدمات نيز اهميت بدهند و سعي بر حمايت مالي در سال هاي متمادي از يک تيم فوتبال بکنند. 6- بر اساس نتايج بدست آمده از سؤالات باز چند پيشنهاد را مي توان به حامي هاي مالي ارائه کرد. اول اينکه, هواداران تنها به صرف اين که شرکت حامي مالي تيم مورد علاقه است و در نتيجه بايد از آن خريد کرد بها نمي دهند. شايد يکبار خريد کنند ولي تکرار خريد به کيفيت و خدمات بستگي دارد. دوم، بر اساس نظرات هواداران حامي مالي شدن براي يک فصل يا کمتر براي مثال يک نيم فصل شايد تأثير کافي نداشته باشد و تأثير لازم را بر روي هواداران نگذارد و در نتيجه شرکت از سرمايه گذاري چند ميلياردي خود به نتيجه مورد انتظار خود نرسد. در نتيجه پيشنهاد مي شود که شرکت کيفيت کالا و خدمات خود را ارتقا دهد و هم حمايت مالي خود را حداقل براي چند سال ادامه دهد. انتهاي پيام