با آغاز فصل پاییز، یک سنت دیرینه مجددا احیا می‌شود که طی آن هرساله نخبگان و دانشمندان در شش حوزه پزشکی، شیمی، فیزیک، ادبیات، صلح و اقتصاد جهان انتخاب می‌شوند.
با آغاز فصل پاییز، یک سنت دیرینه مجددا احیا می‌شود که طی آن هرساله نخبگان و دانشمندان در شش حوزه پزشکی، شیمی، فیزیک، ادبیات، صلح و اقتصاد جهان انتخاب می‌شوند.
به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، امسال نیز فصل نوبل با گمانه‌زنی‌ها و پیش‌بینی‌های متعدد موسسات مختلف رو به آغاز است که با اشتیاق در انتظار اعلام نهایی برندگان این جایزه برجسته و مهم در هفته آینده هستند.
جوایز نوبل سالانه توسط آکادمی سلطنتی علوم سوئد، آکادمی سوئد، موسسه کارولینسکا و کمیته نروژی نوبل به افراد و سازمان‌هایی اعطا می‌شود که سهم برجسته‌ای در زمینه‌های شیمی، فیزیک، ادبیات، صلح و پزشکی داشته‌اند.
جایزه نوبل در پی وصیتنامه آلفرد نوبل در سال 1895 ایجاد شد که بر اساس آن، جوایز باید توسط بنیاد نوبل اهدا شوند. جایزه یادبود نوبل در علوم اقتصادی نیز در سال 1968 توسط «سوارجس ریکسبانک» (بانک مرکزی سوئد) برای کمک به حوزه اقتصاد تاسیس شد. هر دریافت کننده یا «برنده جایزه» یک مدال طلا، یک دیپلم افتخار و مبلغی پول را که میزان آن هر سال توسط بنیاد نوبل تصمیم گرفته می‌شود، دریافت می‌کند.
هر جایزه توسط یک کمیته جداگانه اهدا می‌شود: جوایز نوبل فیزیک، شیمی و اقتصاد توسط آکادمی سلطنتی علوم سوئد، جایزه نوبل پزشکی توسط موسسه کارولینسکا و جایزه نوبل صلح توسط کمیته نروژی نوبل اعطا می‌شوند.
هر سال مبلغ جوایز بسته به شرایط می‌تواند متغیر باشد. در سال 1901، به برندگان جوایز نوبل 150 هزار و 782 کرون سوئد اهدا شد که برابر با هفت میلیون و 731 هزار کرون در دسامبر 2007 بود.
در سال 2008 به برندگان مبلغ 10 میلون کرون سوئد اهدا شد. این جوایز در یک جشن سالانه در استکهلم و در روز 10 دسامبر که سالروز مرگ آلفرد نوبل است، اهدا می‌شوند.
در سالهایی که جایزه نوبل با توجه به وقایع خارجی یا نبود نامزد اهدا نشده است، پول جایزه به صندوق بودجه واگذار شده به جایزه مربوطه بازگردانده شده است. جایزه نوبل در سال 1940 تا 1942 به دلیل جنگ جهانی دوم اهدا نشد.
از ابتدای برپایی جایزه نوبل تا سال گذشته، این جایزه 45 بار به زنان اهدا شده است.
همچنین دو دانشمند ژان پل سارتر و لی دوک تو به ترتیب در سالهای 1964 و 1973 از دریافت جایزه نوبل سرباز زدند.
49 نفر از 879 دریافت‌کننده جایزه نوبل کمتر از 40 سال سن داشتند که اکثر آنها نیز در حوزه فیزیک موفق به کسب این جایزه مهم شده بودند.
تعداد دریافت‌کنندگان جایزه نوبل
جوایز نوبل و جایزه بخش علوم اقتصاد از سال 1901 تا 2013 برای 561 بار به 876 فرد و سازمان اعطا شده است. از آنجا که گاهی یک جایزه نوبل به چند نفر به طور اشتراکی اهدا شده، در نهایت تعداد افراد دریافت‌کننده این جایزه 847 فرد و 22 سازمان هستند.
برندگان نوبل در سال 2013
سال 2013 در حوزه فیزیک، فرانسیس انگلرا و پیتر هیگز برای کشف نظری مکانیزمی که به درک انسان از منشا جرم ذرات زیراتمی کمک کرده و توسط کشف ذره بنیادی پیش‌بینی‌شده توسط گروههای اطلس و CMS در مرکز سرن تائید شده بود، موفق به کسب جایزه نوبل فیزیک شدند.
مارتین کارپلوس، مایکل لویت و آریه وارشل برای توسعه مدلهای چندمقیاسی برای سیستمهای شیمیایی پیچیده توانستند جایزه نوبل شیمی 2013 را از آن خود کنند.
همچنین جایزه نوبل پزشکی در سال گذشته به جیمز روتمان، رندی شکمان و توماس سودهوف برای کشف کنترلگرهای تنظیم ترافیک ویزکول که یک سیستم حمل و نقل اصلی در سلولها به شمار می‌روند، اهدا شد.
سال گذشته همچنین جایزه بخش ادبیات به آلیس مونرو، جایزه صلح به سازمان منع استفاده از سلاحهای شیمیایی و جایزه سوارجس ریکسبانک در علوم اقتصاد به یوجین فاما، لارس پیتر هانسن و ررابرت شیلر برای تحلیل تجربی قیمت دارایی‌ها اهدا شده بود.
برندگانی که در سال 2014 درگذشتند
جایزه نوبل امسال با جای خالی دانشمندانی روبرو خواهد بود که پیش از این نام خود را در کنار این جایزه ثبت کرده بودند. از جمله آنها باید به نادین گوردایمر، نویسنده خستگی‌ناپذیر ضد تبعیض نژادی اشاره کرد که در سیزدهم ژوئیه در سن 90 سالگی درگذشت. وی در سال 1991 موفق به دریافت جایزه نوبل در بخش ادبیات شده بود.
همچنین جرالد ادلمن نیز که در سال 1972 جایزه نوبل پزشکی را برای رمز گشایی از ساختار آنتی‌بادی دریافت کرده بود، در 17 مه در سن 84 درگذشت.
گری بکر، برنده جایزه نوبل علوم اقتصادی در سال 1992 برای توسعه دامنه نظریه اقتصادی به جنبه‌های رفتار انسان نیز در روز سوم مه سال جاری در 83 سالگی درگذشت.
از دیگر درگذشتگان معروف امسال باید به گابریل گارسیا مارکز، برنده جایزه نوبل ادبیات در سال 1982 اشاره کرد که در 17 آوریل دار فانی را وداع گفت.
انتهای پیام
نظرات