کاهش ورودی آب به سفره‌های زیرزمینی، برداشت‌های غیرمجاز و استفاده از روش‌های آبیاری نادرست عواملی که با توجه به کاهش بارندگی دراستان تشدید خشکسالی را بیشتر کرده است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه خراسان جنوبی، متاسفانه از جمله مشکلاتی که از چندسال پیش تاکنون بر طبیعت حاکم شده کمبود بارندگی و نزولات آسمانی است.

تداوم خشکسالی لطمه جبران ناپذیری را وارده کرده و مشکلات زیادی را برای جامعه بشری به ارمغان آورده است.

خراسان جنوبی به دلیل واقع شدن در منطقه خشک و حاشیه کویر با حوادث طبیعی مختلف از جمله خشکسالی مواجه است که این امر موجب از بین رفتن بستر اشتغال شده که فعالیت روز‌مره مردم اغلب روستاهای این منطقه رو به خاموشی گراییده و آثار حیات هر لحظه ضعیف تر می‌شود.

خشک شدن قنات‌ها، از بین رفتن درختان، بیکاری کشاورزان و روی آوردن به شغل‌های کاذب، مهاجرت درصد قابل‌توجهی از ساکنین روستاها تنها بخشی از پیامدهای خشک‌سالی مداوم در این استان بوده است.

خشکسالی رنج دردآوری را برای مردمی که مدتی از عمر خود را در روستا گذرانده‌اند یا هم‌چنان می‌گذرانند باعث شده است.

خراسان جنوبی دومین استان کم بارش کشور

علیرضا خندان‌رو، مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی در گفت‌و گو با خبرنگار ایسنا اظهارکرد: میانگین بارندگی خراسان جنوبی در سال زراعی گذشته از اول مهر تا آخر فروردین 60.8 میلیمتر بوده که نسبت به سال گذشته 32 درصد کاهش داشته است.

وی با اشاره به اینکه این میزان نسبت به میانگین بلند مدت 42 درصد کاهش داشته است، افزود: در بحث میانگین بارندگی در کل کشور بعد از یزد دومین استان کم بارش کشور هستیم.

مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی یادآور شد: بیشترین کاهش بارندگی در استان بشرویه با کاهش 78 درصدی نسبت به میانگین بلند مدت بوده است.

خندان‌رو با اشاره به اینکه فردوس با 60 درصد و طبس با 52 درصد بعد از بشرویه بیشترین کاهش بارندگی در استان را داشته‌اند، یادآور شد: بیشترین بارندگی در استان در سربیشه و درمیان و کمترین بارندگی در بشرویه با 16 میلیمتر بوده است.

وی تاکید کرد: میزان خشکسالی در نقاط استان نیز طبقه‌بندی شده و شهرستان‌های فردوس و بشرویه در وضعیت خشکسالی بسیار شدید قرار دارند.

خندان رو وضعیت خشکسالی شهرستان طبس را شدید دانست و تصریح کرد: بخشی از این شهرستان نیز وارد دوره خشکسالی بسیار شدید شده است.

عدم تجدید سفره‌های آب زیرزمینی پدیده فرونشست را در پی دارد

علی شهیدی، عضو هیات علمی گروه آب دانشگاه بیرجند نیز به ایسنا گفت: خشکسالی‌های چندین ساله سبب عدم تجدید سفره‌های آب زیرزمینی و افت سفره‌های آبی شده و با تشدید این امر پدیده فرونشست اتفاق می‌افتد.

وی افزود: با اتفاق پدیده فرونشست در سال‌های آینده در صورت بارش باران نیز با توجه به فرونشست و بسته شدن سفره‌های زیرزمینی، آبها جذب زمین نشده و سیلاب ‌به وجود خواهد آمد.

این استاد دانشگاه تصریح‌ کرد: در حال حاضر ورودی به سفره‌های آب زیرزمینی نداریم که باید برداشت‌ها از آبهای زیرزمینی را محدود و کمتر شود، چرا که با افت سفره‌های آب زیرزمینی به سمت توسعه ناپایدار کشاورزی می‌رویم.

تجزیه‌پذیری سفره‌های آب زیرزمینی با استفاده از آبیاری‌های نوین

شهیدی ادامه داد: برای کمک به تجزیه‌پذیری سفره‌های آب زیرزمینی باید 30 درصد از برداشت‌ها کاهش یابد و کشاورزان باید به سمت آبیاری‌های با مصرف آب کمتر رفته و بجای آبیاری غرقابی از آبیاری قطره‌ای استفاده کنند.

وی تاکیدکرد: با توجه به اینکه با کمبود آب مواجه هستیم و باید از روش‌های آبیاری با آب کم استفاده کرد باید آب چاه‌های مجاز مورد استفاده قرار گرفته و از کنترل هوشمند در چاه‌ها استفاده شود.

عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند یادآور شد: برای تشویق کشاورزان در استفاده از آبیاری‌های نوین و با آب کم‌تر از مشوق‌های مختلف می‌توان استفاده کرد.

شهیدی خاطرنشان کرد: با نصب کنترل‌های هوشمند نیز کشاورزان مجبور به برداشت کمتر و استفاده بهینه‌تر می‌شوند.

هدرفت ۲۹ درصدی آب در شبکه‌های توزیع و انتقال آب روستایی

علی اکبر بسکابادی، مدیرعامل آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی نیز در گفت و گو با ایسنا از هدرفت ۲۹ درصدی آب در شبکه‌های توزیع و انتقال آب روستایی استان خبر داد و گفت: اصلاح و بازسازی این شبکه ها به ۲۹۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.

وی ادامه داد: با اصلاح این شبکه‌ها هدررفت آب در شبکه‌های توزیع آب روستایی به ۱۵ درصد می‌رسد.

مدیرعامل آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی از تخصیص ۷۰ میلیارد تومان اعتبار برای آبرسانی به روستاهای استان خبرداد و تصریح کرد: پیش‌بینی شده از محل این اعتبارات مشکل آب ۶۰ روستا حل شود.

آبرسانی به ۴۲۶ روستای خراسان جنوبی با تانکر

وی با بیان اینکه از مجموع اعتبارات مصوب سال گذشته پنج میلیارد تومان برای آبرسانی سیار به روستاها در نظر گرفته شده است، افزود: در حال حاضر ۴۲۶ روستای استان با تانکر آبرسانی می‌شوند که با برنامه‌ریزی انجام شده تلاش می‌شود ۶۰ روستا مشکل آبی آن ها حل و از گردونه آبرسانی سیار خارج شوند.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی با اشاره به وجود ۶۴ مجتمع آبرسانی نیمه‌تمام در استان، گفت: برای تکمیل این مجتمع‌ها به ۳۲۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم.

بسکابادی اظهارکرد: سال گذشته بالغ بر ۱۲۶ میلیارد و ۹۳۲ میلیون تومان برای آبرسانی به روستاهای استان اختصاص یافت که از این میزان ۸۰ میلیارد تومان برای احداث مجتمع‌های آبرسانی روستایی بوده است.

وی به وجود ۶۴ مجتمع آبرسانی نیمه تمام در استان اشاره کرد و گفت: برای حل مشکل آب در روستاهای استان به ۳۲۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم تا این مجتمع‌ها را به اتمام برسانیم.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی یادآور شد: علاوه بر این مجتمع‌های نیمه تمام تعداد پنج مجتمع نیز در حال مطالعه است که در صورت تکمیل این مجتمع‌ها ضریب بهره‌مندی آب شرب در روستاهای استان به ۹۷ درصد می‌رسد.

کاهش نزولات آسمانی در استان و 17 سال خشکسالی از جمله مشکلات عمده روستاییان در خراسان جنوبی است که برخی اوقات با خودخواهی، برداشت‌های بی‌رویه و استفاده از روش‌های نادرست در کشاورزی و مصرف این مایع حیات باعث می‌شود این تراژدی عمق بیشتری پیدا کرده و عواقب آن دامن‌گیر خودمان نیز باشد.

گزارش از سیده طوبی موسوی

انتهای پیام