یک مدرس عکاسی گفت: در ایران با تمام اشکال‌هایی که وجود دارد، شور و جوشش در میان جوان‌های ایرانی حیرت‌آور است، اما وضع اروپایی‌ها از این نظر گریه‌آور است.

به گزارش خبرنگار سرویس هنرهای تجسمی ایسنا، حمید فدوی - استاد دانشگاه پاریس و منتقد - در نشستی با عنوان «تحلیل عکاسی و فتوژورنالیسم معاصر» که با هدف ارتقای سواد بصری و شناخت هرچه بهتر عکاسی حرفه‌ای در محل خبرگزاری دانشجویان ایران برگزار شد، اظهار کرد: گرفتن هر عکس نیازمند این است که عکاس با تکنیک‌ها و ابزارهای عکاسی آشنایی داشته باشد و از پیش درباره‌ی نحوه‌ی گرفتن عکس مورد نظرش، فکر و اجزای آن را طراحی کند.

او درباره‌ی وضعیت عکاسی در ایران گفت: هرچند مدت زیادی نیست که به ایران آمده‌ام و شناخت دقیقی نسبت به وضع موجود ندارم، اما متأسفانه به‌نظر می‌رسد در ایران، به تکنیک عکاسی اهمیت چندانی داده نمی‌شود. «فتوگرافی» که به آن عکاسی می‌گوییم ترکیب دو واژه‌ی «فتو» به معنای نور و «گرافی» به معنای نوشتن است. نور در عکس، کارکردهای بسیار مهمی دارد و فقط درباره همین موضوع می‌توان دو سال کلاس آموزشی برگزار کرد.

این استاد رشته‌ی تجزیه و تحلیل تصویر و سینما در دانشگاه پاریس همچنین بیان کرد: یک عکاس نه‌تنها باید تکنیک‌های عکاسی را بداند، بلکه باید نسبت به هارمونی رنگ‌ها و حتی هنر نقاشی نیز اشراف داشته باشد. در کنار این‌ها، لنز هم به‌عنوان یک ابزار مهم است. چندی پیش گفت‌وگویی از یک کارگردان ایرانی می‌خواندم که در آن گفته بود «لنز که مهم نیست؛ آن را مدیر فیلمبرداری انتخاب می‌کند». این حرف بیشتر شبیه شوخی است! شما اگر بدانید می‌خواهید چه داستانی را بیان کنید، پیش‌بینی می‌کنید که برای روایت آن، چه لنزی را می‌خواهید.

او در پاسخ به این دیدگاه که عکاسان ایرانی به‌سختی به ابزارهای حرفه‌ای عکاسی دسترسی دارند و تجهیزات عکاسی بسیار گران است، گفت: این، فقط یک بهانه است؛ اگر ما موانع را بشناسیم می‌توانیم از آن‌ها عبور کنیم. کمبود امکانات خودش می‌تواند موجب خلاقیت باشد. اگر به تکنیک آگاه باشید می‌توانید برای حل مشکلات روش پیدا کنید. امروزه در اروپا به‌دلیل وفور امکانات و راحتی کار، خلاقیت بسیار کم شده و هر روز هم روبه کاهش است. به‌نوعی به دوران پیری تمدن اروپایی رسیده‌ایم.

فدوی در ایسنا

فدوی که تحصیلات دانشگاهی خود را نیز در فرانسه طی کرده، با بیان این‌که از گذشته در ایران به مسائل تکنیکی با دیدی سخیفانه نگاه می‌شد، ادامه داد: امروز هم در ایران اصلا به این مسائل توجه نمی‌شود. در حالی که هنر اساسا همین است. همین مسائل است که افراد در مدرسه و دانشگاه می‌آموزند و آن‌ها را به ابزار تبدیل می‌کنند.

این استاد دانشگاه با بیان این‌که شور و جوششی که در جوان‌های ایرانی وجود دارد حیرت‌آور است، اظهار کرد: این امر در اروپا اصلا وجود ندارد و وضع اروپایی‌ها از این نظر گریه‌آور است. برعکس در ایران با تمام اشکال‌هایی که هست، این همه جوشش وجود دارد؛ ولی بدی این قضیه آن است که کارها منظم و سیستماتیک نیست و مسائل آسان و سرسری گرفته می‌شوند.

این عکاس و منتقد هنری در میان مطرح کردن مباحث تخصصی با محوریت تحلیل عکس و فیلم در این جلسه، دیدگاهش را درباره‌ی روایت در عکس نیز توضیح داد و گفت: «هنر» تبدیل کردن تکنیک به امری روانی - احساسی است و تأثیر مسائل تکنیکی دیده نمی‌شود، مگر این‌که به «روان - احساس» تبدیل شود، یعنی محتوای اثر بر روان منحصربه‌فرد آدم‌ها و احساسات کمابیش مشابه آن‌ها نفوذ کند. در هر اثر، یک «شخصیت» و یک‌ «موقعیت» وجود دارد که از تعامل آن‌ها «مرکز دراماتیک» شکل‌ می‌گیرد و «روان - احساس» باید به این مرکز دراماتیک وارد شود تا بیننده را درگیر کند.

او همچنین به اهمیت شناخت ابزار‌های انتقال مفهوم نیز اشاره کرد و افزود: در کارهای هنری مانند نقاشی، عکاسی و سینما موارد کمابیش مشترک هست که انتقال مفاهیم از طریق آن‌ها صورت می‌گیرد. این ابزارها شامل مواردی مانند نور، لنز، موسیقی، سرعت، کادر و حتی خارج از کادر است. هر عکس نیز در خود داستانی دارد و برای روایت کردن این داستان باید ابزارها را شناخت.

فدوی در این جلسه همچنین به بیان مباحث تخصصی در حوزه‌ی تکنیک‌های عکاسی و تحلیل پرتره‌ها‌ی رؤسای جمهور فرانسه پرداخت و و درباره‌ی تفسیر عناصر بصری بخشی از یک فیلم صحبت کرد.

انتهای پیام