چند تن از تولیدکنندگان در میزگردی در خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه ایلام، با عنوان «سهم استان ایلام در صادرات از مرز مهران» از مشکلات گفتند.

این تولید کنندگان معتقدند از طرفی دلالان اجازه نمی‌دهند از مرز مهران منتفع شوند و از طرف دیگر بانک‌ها، امورمالیاتی ، شهرک‌های صنعتی و اتاق بارزگانی هماهنگ نیستند و گاهی اوقات خود خواسته یا نخواسته نقش دلال را بازی می‌کنند یا فرایند دلالی را تسریع می‌کنند.

«غلامرضا معینی‌فر» - تولید کننده ظروف یکبار مصرف و نایلکس در این میزگرد گفت: در ابتدای فعالیتمان، کارمان تا حدودی رونق داشت به طوری که 4 سال تولیداتمان را به عراق صادر می‌کردیم اما هم‌اکنون یک عده در مرز هستند که خیلی تمایل به خرید محصولات صادراتی از تولیدات استان ایلام را ندارند. برخی از افرادی که در حال حاضر در پایانه تجاری مرز مهران هستند اهل اصفهان، قم و تهران‌اند و وقتی که سرمایه‌گذاری از عراق می‌آید او را به سایر استان‌ها می‌برند و دیگر چشم تاجر عراقی به ایلام و تولیدات این استان نمی‌خورد.

این تولید کنننده ایلامی اضافه کرد: یکی از مشکلاتی که تولیدکنندگان داخلی استان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند این است که بسیاری از صاحبان صنوف حاضر به خرید از ما نیستند و بارها مشاهده کرده‌ایم که تولیدات ما را که از سوی خریدارانی از سایر استان‌ها خرید شده را دوباره وارد استان کرده‌اند که بدون شک ارزش افزوده بیشتری را به همراه داشته و ممکن است از دست دلالی خریداری شده باشد.

معینی‌فر با اشاره به اینکه خریدار ما مستقیما از ما خرید نمی‌کند، خاطرنشان کرد: ما با هر شهری از سراسر کشور که خریدار ایلامی از تولیدکننده آنجا خرید می‌کند حاضریم رقابت کنیم و محصولات تولیدی‌مان را در معرض آزمایشگاه و سنجش قرار دهیم اما متاسفانه جوی ایجاد شده است که دلالان هم‌استانی هم به ما خیانت می‌کنند و محصولات مورد نیاز متقاضی داخلی استان را از سایر استان‌ها فراهم می‌کنند که بعضا ممکن است محصولی که از استان دیگر وارد ایلام می‌شود از تولیدات خود ما باشد.

این تولیدکننده ظروف یکبار مصرف و نایلکس در شهرک صنعتی ایلام ضمن انتقاد از شرکت شهرک‌های صنعتی ایلام عنوان کرد: روز اول به ما اعلام کردند که واحدهایی که در داخل شهرک صنعتی احداث می‌شوند تا 10 سال از معافیت مالیاتی برخوردار هستند که طبق آن تا پایان سال 95 این رویه باید برقرار باشد اما متاسفانه از 4 سال پیش تاکنون به صورت علی‌الراس از سوی اداره مالیاتی برای ما مالیات وضع می‌شود.

معینی‌فر با بیان اینکه مرز مهران با این ظرفیت از تولیدکنندگان داخلی استان، گرفته شده است، عنوان کرد: اصفهانی‌ها وقتی مرز مهران را قرق کرده‌اند چگونه می‌توانیم در مرز کالای تولیدی‌مان را به تاجر عراقی عرضه کنیم؟ دلیل تمام رکود کارخانجات ما این است که پشتیبانی نداشته‌ایم.

وی یادآور شد: روز اول که برای اخذ مجوز مراجعه می‌کنیم به حدی ما را تشویق می‌کنند و راغب می‌شویم که احساس می‌کنیم بهترین عمل ممکن را انجام داده‌ایم ولی بعد از راه‌اندازی خط تولید چنان زمین‌گیر می‌شویم که هیچ کس حاضر نیست دست شما را بگیرد و از این وضعیت شما را خارج کند.

این تولیدکننده ظروف یکبار مصرف و نایلکس با اشاره به اینکه در طول 3 سال گذشته 75 میلیون تومان برای واحد تولیدی من مالیات وضع شده است، تصریح کرد: بر اساس اعلام شرکت شهرک‌های صنعتی از روز اول واحدهایی که در این شهرک احداث شده‌اند باید تا پایان سال 95 از پرداخت مالیات معاف باشند که این گونه اعمال نشده است و نکته جالب توجه اینکه برخی بانک‌ها انگار از جیب خودشان تسهیلات به ما می‌دهند.بانک شریک سرمایه‌گذار است که این شراکت هم در سود و هم در زیان واحد تولیدی باید در نظر گرفته شود ولی در حال حاضر بانک فقط در سود واحد تولیدی شراکت دارد.

معینی‌فر خاطرنشان کرد: صنعت، معدن و تجارت باید پشتیبان ما باشد، در این شرایط ما زمین خورده‌ایم و دستگاه‌های متولی باید دستگیر ما باشند، رفع مشکلات ما باید با حضور امور مالیاتی و بانک‌ها باشد، متاسفانه هنگام مراجعه کارشناس مالیاتی به واحدهای تولیدی تنها به صورت علی‌الراس مالیات وضع می‌شود. کار کردن کارخانه و یک واحد تولیدی منوط به روشن بودن تنها یک دستگاه نیست، کار کردن باید صددرصدی باشد تا سوددهی داشته باشد ولی با حداقل ظرفیت و 10 درصد توان کار کردن نمی‌تواند دلخوشی داشته باشد و کارخانه را فعال دانست.

حتی توان پرداخت هزینه‌های جاری را نداریم

«محمدرضا احمدی» - مدیر کارخانه شیر ایلام زاگرس نیز در این میزگرد با اشاره به اینکه کارخانه نباید به دید دیگران و صحبت رهگذران فعال در نظر گرفته شود، گفت: وضعیت ظاهری یک واحد تولیدی نباید مدنظر کارشناس مالیاتی و یا هر دستگاه دیگر باشد، روشن بودن یک پمپ و یا یک موتور نباید ملاک فعالیت یک کارخانه در شهرک صنعتی ایلام باشد. این در حالی است که اثربخشی و بهره‌وری در واحدهای تولیدی وجود ندارد وضعیت ما در حال حاضر به گونه‌ای است که توانایی پرداخت هزینه‌های آب و برق واحد صنعتی خود را نداریم .

مهندس «موسی‌نژاد» تولید کننده فرآورده‌های گوشتی مستقر در شهرک صنعتی ایلام نیز در این نشست اضافه کرد: یکی از بزرگترین مشکلات تولیدکنندگان ما در ایلام این است که بازار فروش نداریم، تقاضا در بازار کم است و ما مجبوریم به سایر استان‌ها برویم و بهای تمام شده کالای تولیدی در ایلام بسیار بالاست .

موسی‌نژاد با اشاره به اینکه بانک‌ها، نگاه تجاری به صنعت استان دارند، عنوان کرد: تمام واحدهایی که در شهرک صنعتی ایلام احداث شده‌اند از مالیات معاف هستند که استقرار واحد صنعتی در فاصله کمتر از 25 کیلومتر مشمول این طرح نیست. واحدهایی که در شهرک‌های استان هستند چه امکاناتی دارند؟ چه خدماتی به ما می‌دهند؟ ما هیچ آبشنی در شهرک‌های صنعتی استان ایلام نداریم .

وی یادآور شد: بازار عراق دریایی از تقاضا است، به طوری که هنگامی که یک تاجر عراقی به مرز بین‌المللی مهران مراجعه می‌کند یک دلال با او روربرو می‌شود در حالی که اتاق بازرگانی باید تجار را هدایت کند.

«احمد منصورزاده»، تولیدکننده لوله‌های پلیمری و کارآفرین ایلامی نیز در میزگرد تولیدات صادرات محور در ایسنا اظهار کرد: اتاق بازرگانی باید رایزن تجاری ما باشد،جایی وجود ندارد که فرصت‌های عراق را به ما نشان دهند و حتی توانایی ما را برای طرف عراقی معرفی کند، بازار عراق برای ما تشریح نشده است.

منصورزاده با اشاره به اینکه بانک‌ها به تنهایی نمی‌تواند مشکلات واحدهای تولیدی در استان را حل کنند و یا صنعت و معدن به تنهایی نمی‌تواند کاری از پیش ببرد، گفت: همه دستگاه‌های ذیربط باید در این زمینه هماهنگی داشته باشند.

تاجر عراقی مطالبات تاجر ایرانی را پرداخت نمی‌کند

وی تصریح کرد: جایی وجود ندارد که حقوق ما را از عراق بگیرد چرا که بارها مشاهده شده که تاجر عراقی بعد از گذشت چندین سال هنوز مطالبات تاجر ایرانی را پرداخت نکرده است که حل این مشکل نیازمند چاره‌اندیشی است.

این تولیدکننده ایلامی با بیان اینکه اربعین بهترین فرصت برای تولیدکننده ایلامی مانند یک تولید کننده ظروف یکبار مصرف است، گفت: اگر ما یک واحد بازیافتی در مرز مهران داشته باشیم می‌توانیم از این ظرفیت استفاده کنیم و نباید فراموش کرد که تولیدکننده ما نمی‌تواند خودش همه کاره باشد.

ایده‌پروری در صنعت استان وجود ندارد

منصورزاده تاکید کرد: بعضی از اقلام افراد، سرمایه‌ای هستند. به عنوان مثال دیده شده با مراجعه برخی از تولیدکنندگان استان به بانک‌ها ، بانک می‌گوید« ماشینت را بفروش و قسط معوقت را پرداخت کن» که این امر قابل قبول نیست، ایده پروری در صنعت ایلام وجود ندارد، یکی دیگر از مشکلاتی که در صنعت این استان وجود دارد این است که کارشناس بانک ما در هر رشته‌ای متخصص است و هیچ کس از صنعتگر نمی‌پرسد که ما می‌خواهیم پروانه‌ای صادر کنیم نظر شما به عنوان یک پیشکسوت چیست؟ دغدغه ایجاد اشتغال در اتاق وجود ندارد.

وی اضافه کرد: باید ساختاری وجود داشته باشد که خریدار به دنبال بازرگان برگردد، دلالان در مرز مهران مالیات نمی‌دهند و به همین دلیل است که برخی از مسایل را به تولیدکننده تحمیل می‌کنند.

«محمدرضا احمدی» ادامه داد: خیلی از افراد مشکل مالیاتی داشته و بعضی‌های دیگر که دغدغه ندارند وارد انتخابات اتاق نشدند، چون برای برخی از افراد ورود به این جریان سخت بود. به عنوان مثال چگونه ممکن بود که یک صنعتگر با تعداد اندکی رای در این انتخابات حاضر شود.

وی تصریح کرد: کتابچه اتاق می‌تواند محلی برای معرفی توانمندی‌های واحدهای تولیدی استان باشد.

«غلامرضا معینی‌فر» - تولید کننده با بیان اینکه اتاق باید ماوایی برای تولیدکنندگان و صنعتگران استان باشد، اظهار کرد: برای صدور کارت بازرگانی مفاسا حساب از ما خواستند که به دلیل معوقات بانکی ما نتوانستیم کارت‌هایمان را تمدید کنیم.

«منصورزاده»- هم گفت: نمایشگاهی در استان وجود ندارد که توانمندی‌های شهرک صنعتی از طریق اتاق بازرگانی برای طرف عراقی به نمایش بگذارد و به عبارتی عرضه‌کننده قابلیت‌ها و توانمندی‌های تولیدکنندگان استان ایلام برای طرف عراقی باشد تا به جای خرید از سایر نقاط کشور در همین استان خرید خود را انجام دهند.

«احمدی» - با اشاره به اینکه در استانی مانند اصفهان قابلیت‌های صادراتی را در نظر گرفته‌اند، اظهار کرد: آنها جاهایی را که قرار است به آنها صادرات داشته باشند را در قالب لیستی آماده کرده‌اند و وضعیت مالی طرف هایشان را نیز بررسی می‌کنند که زمینه‌سازی صادرات محصولات تولیدی در استانی مانند اصفهان توسط اتاق صورت می‌گیرد ولی سوال اینجاست که آیا در استان ایلام چنین کاری صورت گرفته است؟

وی تصریح کرد: کتابچه اتاق بازرگانی استان کردستان زمینه‌های صادرات استان‌های طرف مقابل عراقی را نیز تشریح کرده‌است که به عنوان مثال اگر در کتابچه، ظرفیت‌های شهر بانه معرفی شده در طرف مقابل نیز ظرفیت‌های «هاولیر» و «سلیمانیه» عراق نیز معرفی شده است.

مدیر شرکت شیر ایلام زاگرس خاطرنشان کرد: سایر استان‌ها، اعزام و پذیرش هیئت تجاری دارند ولی آیا مسئولان در سفرهای خارجی خود، صنعتگران استان را با خود به همراه برده است و سوای این موارد آیا قابلیت‌های استان را معرفی کرده‌اند و یا حتی صنعتگران را به دیدن شهرک‌های صنعتی استان‌های دیگر دعوت کرده است؟ استان‌های کردستان و کرمانشاه ساختاری دارند که کمترین بروکراسی طی می‌کنید. اتاق و صنعتگران هماهنگ هستند.

احمدی یادآور شد: غرفه‌هایی زیادی در مرز بین‌المللی مهران داریم که گفتیم قابلیت‌های شهرک صنعتی ایلام را به معرض نمایش قرار دهیم تا تجار عراقی با ظرفیت‌های تولیدی ما بیشتر آشنا شوند که متاسفانه این کار نیز میسر نشد.

وی ادامه داد: از غرفه‌های مرز مهران با دستور استاندار و سازمان صنعت و معدن هنوز یک غرفه به ما داده نشده است، 170 واحد صنعتی در شهرک صنعتی ایلام وجود دارد که متاسفانه نتوانسته‌ایم یک غرفه را در مرز برای معرفی توانمندی‌هایمان بگیریم.

مدیر شرکت شیر ایلام زاگرس با بیان اینکه کامیون‌هایی که در برابر غرفه‌ها توقف می‌کنند اگر سایبانی برای آنها در نظر گرفته شود دیگر طرف عراقی که از زیر کولر نظاره‌گر آنهاست دیگر نمی‌تواند تاجر ما را معطل کند تا محصولش را زیر قیمت بخرد و تاجر ما مجبور نباشد برای جلوگیری از به هدر رفتن کالایش آن را زیر قیمت بفروشد.

احمدی اظهار کرد: اگر ساختار قانونمندی در مرز بین‌المللی مهران وجود داشته باشد خرید و فروش را از این رویه خارج می‌کند.

«احمدی» با تاکید بر اینکه تشکل‌های صنفی باید کار فرهنگی کنند تا از محصولات تولیدات داخل استان استفاده شود، عنوان کرد: باید با همکاری تشکل‌های صنفی زمینه استفاده و مصرف تولیدات داخل استان فراهم شود.

وی با اشاره به اینکه کارخانه شیر را به دلیل عدم وصول مطالبات تعطیل کرده‌ایم، گفت: برق و گاز را به بخش خصوصی واگذار کرده‌اند که اگر کمی تاخیر در پرداخت قبض داشته باشیم سریعا برق و یا گاز ما را قطع می‌کنند که این قطعی برق خسارات جبران ناپذیری را به ما وارد کرده است در همین چند وقت اخیر قطعی برق یکی از پمپ‌های 5 میلیون تومانی شرکت ما را سوزاند.

موسی‌نژاد هم با اشاره به اینکه طرف عراقی به جای مراجعه به مرز مهران و بررسی واحدهای تولیدی صنعتی برای خرید با دلال تماس می‌گیرد و محصولش را خریداری می‌کند، گفت: اتاق بازرگانی ما کاری کند که محلی برای تاجران عراقی فراهم شود که به ایلام بیایند و از نزدیک با واحدهای صنعتی ما آشنا شوند. اگر شرایط فراهم شود که تاجر کارش راحت شود به سمت دلال نخواهد رفت و دیگر از بغداد زنگ نمی‌زند و محصولش را از دلال نمی‌خواهد.

«موسی‌نژاد» - با تاکید بر اینکه قطعی برق یک بار موجب شد که 6 تن همبرگر را به زباله‌دان بیندازم، گفت: یکی از محصولات تولیدی ما سوسیس است که آن را به استان کرمانشاه ارسال کردم که مشکلاتی را ایجاد کردند و در نهایت این ارتباط قطع شد چون استان کرمانشاه برخلاف ما به این نتیجه رسیده است که باید از تولیدکنندگان داخلی حمایت کند.

وی ادامه داد: اگر اتاق امکاناتی را برای تجار عراقی فراهم کند تاجر عراقی با مراجعه به مرز با تولیدکننده ما از نزدیک آشنا می‌شود و ارتباط مناسبی بین ما و تاجر عراقی برقرار می‌شود.

ضعف تشکل‌های خصوصی و رونق دلالی در مرز مهران

مهندس «رضا محمدرحیمی» - معاون امور صنایع و معادن صنعت، معدن و تجارت استان ایلام نیز در این نشست گفت: در جریان انتخابات اتاق بازرگانی چرا صنعتگران حضور نداشتند، چون به دلیل داشتن معوقات بانکی و یک سری مشکلات توانایی تمدید کارت‌های بازرگانی خود را نداشتند و علاوه بر آن صنعتگرانی که مشکل نداشتند باز هم در این انتخابات شرکت نکردند چون دغدغه و یا رغبتی برای حضور در این میدان نداشتند.

محمدرحیمی نیز گفت: ما تهدیدی داشتیم به نام مرز، که در سالیان گذشته مباحثی مانند مرز، مین، آوارگی و غیره مطرح بود که در سنوات اخیر آن تهدید به فرصتی به نام مرز بین‌المللی مهران تبدیل شد که اگر نتوانیم از آن استفاده بهینه داشته باشیم دوباره به تهدید تبدیل می‌شود.

وی با بیان اینکه ضعف تشکل‌های بخش خصوصی در استان بر کسی پوشیده نیست که این مهم باعث وجود دلالی درز مرز مهران شده است؛ تاکید کرد: کشاورز برنج تولید می‌کند و دلال می‌آید و پولش را می‌دهد آن هم با حداقل قیمت و حتی از کشاورز می‌خواهد که برنج را در خانه‌اش نگهدارد تا اینکه چند ماه بعد دلال با چندین برابر قیمت خرید آن را بفروشد که این رویه در شمال کشور دیده می‌شود. حال سوال اینجاست که کدام حرفه به این اندازه سود دارد؟ سیستم دلالی و تولید محور نبودن در سطح کشور وجود دارد و در ایلام نمود بیشتری دارد.

معاون امور صنایع و معادن صنعت، معدن و تجارت استان ایلام با تاکید بر اینکه محصولاتی که صادر می‌شود باید هزینه تمام شده پائینی داشته باشند، گفت: در سنوات گذشته به تولیدکننده ما گفته‌اند که دامدار ضرر نکند شیر را گران بخر، گفت چشم، گفتند هدفمندی یارانه‌ها اجرا می‌شود گفت چشم که هزاران چشم دیگر نیز گفت و هزینه‌های زیادی بر تولید او تحمیل گردید، روال صادراتی نیز مناسب نیست چرا چون دلال ما دغدغه تولید ندارد.

محمدرحیمی با اشاره به اینکه هزینه‌های تولید باعث شده قیمت تمام شده محصولات بالا برود، افزود: بازار عراق چیست؟کدام تیم تجاری 5، 10 و یا 15 نفره ما به عراق رفتند تا بدانند عراقی‌ها چه می‌خواهند و ترکیه در عراق چه می‌کند؟ این اتفاق باید بیفتد تا بازار عراق برای ما روشن شود، این بازار پر از تقاضا، هنوز برای ما بررسی نشده است.

وی ادامه داد: مدیرانی که 3 روزه به عراق می‌روند در این این فرصت اندک چکار می‌توانند بکنند؟ باید تیمی از استان به بازار عراق اعزام شود و گزارشی قابل فهم برای همه تهیه کند، همان کاری که در مرز پرویزخان صورت گرفته و خوراک تجار و سرمایه‌گذاران را فراهم ساخت و نباید فراموش کرد که نوع ارتباط آنها مشخص است.

معاون امور صنایع و معادن استان با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی باید برون زا و صادرات‌محور باشد، گفت: عراق نظام سیاسی و اقتصادی پایداری ندارد در نتیجه دلال ما فضا پیدا کند و وقتی صادرات می‌کنیم باید بنیه مالی قوی داشته باشیم این در حالی است که واحدهای ما بنیه مالی قوی و قابل قبول را ندارند. در حوزه جوایز صادراتی و تسهیلات این بخش نیز ضعف شدید داریم.

محمدرحیمی با اشاره به اینکه ما معمولا تولیدکنندگان خیلی خوبی داریم که قابل دفاع هستند، خاطرنشان کرد: متاسفانه در برابر این وضعیت فروشنده خوبی نداریم، مدیریت فروش نداریم باید به این نکته توجه داشت که صادرات بخشی از فروش است ضرورت دارد برای فروش اتاق بازرگانی وظایف خود را انجام دهد. حوزه بازرگانی و اتاق مکمل یکدیگر هستند.

وی به وجود کارگروه توسعه صادرات غیرنفتی در استان اشاره و عنوان کرد: نمایشگاهی برای معرفی دستاوردها و توانمندی‌های تولیدات در استان وجود داشته باشد. اتفاق خوبی که در شهرک صنعتی افتاد است این است که به بخش خصوصی واگذار شده است که باید از غرفه‌های موجود در مرز بین‌المللی مهران برای برپایی نمایشگاه و معرفی قابلیت‌های تولید در استان استفاده شود.

معاون امور صنایع و معادن استان با بیان اینکه واحدهای تولیدی واقع در شهرک صنعتی ایلام تا 10 سال از پرداخت مالیات معاف هستند، گفت: اوج بحران اقتصادی در کشور در سال 88 بود، رکود تورمی حاصل شد، هدفمندی یارانه‌ها اتفاق افتاد که باید در آن شرایط آپشن‌هایی می‌گذاشتند ولی علاوه بر اینکه نشد بلکه حذف هم شدند. از سال 88 تا 95 هنوز مشکل داریم. تا زمانی که تولید، محور کار قرار نگیرد وضعیت همین گونه است.

محمدرحیمی با اشاره به نامگذاری امسال به نام اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل یادآور شد: دستگاه‌ها باید خود را صاحب تولید بدانند و همه خود را متولی تولید و صنعت در نظر بگیرند. ما اگر منطقه ویژه 800 هکتاری داریم برای واحدهای آن 800 هکتار شرایط ویژه دارند، نمایندگان جدید ما باید به دنبال آن باشند. اگر منطقه ویژه ما شکل بگیرد.

وی با تاکید بر اینکه مهران، پاسوز بسیاری از مناطق دیگر شد، تصریح کرد: مرز بین‌المللی مهران مرز صادرات است، عراق چیزی ندارد که به ما بدهد. مرز ما همانند سایر مناطق آزاد و ویژه جای واردات نیست چون عراق توانایی صادرات به کشور ما را ندارد.

معاون امور صنایع و معادن صنعت، معدن و تجارت استان بر تشکیل انجمن صنایع همگن در استان تاکید کرد و گفت: بر اساس مصوبه‌های موجود اگر قرار است شرکت‌های خدمات‌رسان خدمات را قطع کنند باید تمام خسارت آن واحد تولیدی را پرداخت کنند.

محمدرحیمی ادامه داد: هفت برنامه اصلی در حوزه صنعت در برنامه اقتصاد مقاومتی برای ما تدوین شده است و مقرر شد مواردی که انجام نمی‌گیرد را به ستاد تسهیل مرکزی اقتصاد مقاومتی ارسال کنیم.