نمایندگان مجلس، سال پرهیاهویی را پشت سر گذاشتند؛ برجام و حاشیه‌های مربوط به آن و همچنین برگزاری انتخاباتی که ترکیب بیشتر کرسی‌های مجلس را تغییر داد از جمله مهم‌ترین مواردی بود که بهارستان‌نشینان در سال 94 با آن مواجه شدند.

به گزارش خبرنگار پارلمانی ایسنا، امسال یک نماینده مجلس-نماینده سلماس- درگذشت و نمایندگان، 8 کارت زرد به وزرای مختلف دولت دادند؛ همچنین دو وزیر استیضاح شدند که البته توانستند رای اعتماد مجدد مجلس را کسب کنند.

در سالی که گذشت، استعفای مهدی کوچک‌زاده، حواشی دیوارکشی دورِ مجلس و تجمع‌های متعددِ گروه‌های مختلف در مقابل مجلس هم بهانه‌ای برای توجه افکار عمومی به سمت ساختمان سبز بهارستان شد.

برجام

برجام را بدون شک باید مهم‌ترین و پرحاشیه‌ترین مصوبه مجلس در سال 94 دانست. انتشار فکت‌شیت ایرانی در مقابل فکت‌شیت آمریکایی از بحث‌هایی بود که از ابتدای سال در میان نمایندگان موافق و مخالف مجلس مطرح بود. سی ام تیرماه هم پس از نهایی شدن مذاکرات، محمدجواد ظریف، برجام را به رئیس مجلس تقدیم کرد و تنها چهار روز بعد، زمانی که ظریف برای ارائه توضیحاتی در جلسه غیرعلنی مجلس حاضر شده بود، بین وزیر امور خارجه کشورمان و مهدی کوچک‌زاده،‌ نماینده اصولگرای مجلس درگیری لفظی شکل گرفت. منتشر شدن تصاویر این درگیری از سوی یکی از نمایندگان که با موبایل خود این صحنه را ثبت کرده بود،‌ باعث ایجاد بحث‌های زیادی در سطح جامعه و انتقادات گسترده به رفتار طیف دلواپس مجلس شد.

با این وجود، ‌انتقادات مخالفانِ برجام، پای ثابت بحث‌های جلسات علنی و غیرعلنی و فراکسیون‌های مجلس بود. تشکیل کمیسیون برجام، یکی از اقدامات بحث‌برانگیز مجلس در رابطه با توافق هسته‌ای بود. ترکیب این کمیسیون اواخر مردادماه، با رای مجلس مشخص شد؛ ترکیبی که از همان ابتدا مشخص بود با جمع شدن مخالفان سرسخت توافق، خروجی‌ای به جز مخالفت با برجام نخواهد داشت. زاکانی، نقوی‌حسینی،‌ نبویان، نجابت، زاهدی،‌ بذرباش و کارخانه‌ای از جمله چهره‌های منتقد دولت در کمیسیون برجام بودند.

کمیسیون برجام پس از جلسات متعددی به ریاست علیرضا زاکانی،‌ در روز دوازدهم مهرماه گزارش خود در مورد "برنامه جامع اقدام مشترک" را در صحن علنی مجلس قرائت کرد. این گزارش که در 19 صفحه نگارش شده بود، توسط سیدحسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون در بیش از 50 دقیقه قرائت شد. در همان روز هم نمایندگان به یک فوریت طرح برجام رای دادند. دو فوریت این طرح در دستور مجلس بود که به گفته برخی نمایندگان، خلف وعده اصولگرایان باعث شد دو فوریت آن در مجلس رای نیاوَرَد.

یک هفته بعد،‌ مجلس در جلسه‌ای پرتنش و پرحاشیه، به کلیات برجام رای مثبت داد؛‌ در همین جلسه بود که حسینیان با تهدید صالحی به ریختن سیمان روی او و تیم مذاکره‌کننده، باعث عصبانیت صالحی و واکنش تند او در مجلس شد.

تصویب جزئیات طرح برجام هم که کمتر از 30 دقیقه وقت مجلس را گرفت با انتقادات تند نمایندگان مخالف مواجه شد. تعداد زیادی از نمایندگان طیف موسوم به دلواپسان با تجمع در جلوی جایگاه هیات‌رئیسه سعی می‌کردند اعتراض خود را نشان دهند. در همین حین بین نمایندگان موافق و مخالف درگیری فیزیکی شکل گرفت؛ اشک‌های علی‌اصغر زارعی هم از دیگر حاشیه‌های این روز بود.‌ اما در نهایت متن 35 صفحه‌ای پیشنهادات نمایندگان به برجام بلااستفاده ماند و اعتراضات مطرح‌شده، در روند تصویب جزئیات برجام تاثیری نداشت.

انتخابات 7 اسفند

انتخابات هفتم اسفندماه یکی از نقاط مهم‌ سرنوشت‌ساز در سال پایانی مجلس نهم بود. مجلس که از ابتدای امسال وارد فاز انتخابات شده بود، از اواخر مهرماه جلسات علنی خود را از روزهای یکشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه به سه روز متوالی از یکشنبه تا سه‌شنبه تغییر داد تا نمایندگان بتوانند با فراغ بال بیشتری به امور انتخاباتی رسیدگی کنند.

جلسات فراکسیون‌ها،‌ گروه‌ها و احزاب مختلف هم به طور مکرر برای تعیین خطوط انتخاباتی تشکیل می‌شد هرچند انشقاق اصولگرایان باعث شده بود بسیاری از اصولگرایانِ سابق، در لیست فعلی جناح راست سنتی جایی نداشته باشند. شرکت نکردن محمدرضا باهنر، نایب‌رئیس مجلس نهم در انتخابات هم از جمله مواردی بود که واکنش‌های زیادی در جامعه سیاسی کشور به همراه داشت.

پس از آن، موجِ رد صلاحیت نمایندگان مجلس نهم، انتقادات زیادی را برانگیخت. نمایندگان رد صلاحیت‌شده،‌ جلسات مکرری را با لاریجانی برگزار کردند تا وساطت کند و نامه‌هایی هم برای مراجع ذی‌ربط نوشتند تا بتوانند در انتخابات مجلس شرکت کنند. با این وجود تعداد اندکی از این افراد توانستند نظر مثبت شورای نگهبان را جلب کنند. حمید رسایی نماینده دلواپس مردم تهران از جمله چهره‌های شاخصی بود که رد صلاحیت شد.

اصولگرایان تهران درنهایت لیست خود را به سرلیستی حدادعادل منتشر کردند و از سوی دیگر اصلاح‌طلبان روی لیست امید به سرلیستی محمدرضا عارف به توافق رسیدند و لیست 16 نفره‌ای را هم برای مجلس خبرگان ارائه دادند. پیروزی قاطع لیست امید در تهران و تغییر تعداد زیادی از نمایندگانِ شهرستان‌ها و کلان‌شهرها، ترکیب مجلس دهم را به کلی متحول کرد.

استیضاح، سوال

مجلس در سالی که گذشت، 23 بار وزرای مختلف دولت را به صحن علنی دعوت کردد تا از آن‌ها طرح سوال شود. در این میان نمایندگان، 8 بار از پاسخ‌های وزرا قانع نشدند؛ 2 کارت زرد به فانی، وزیر آموزش و پرورش رسید و واعظی، جنتی، طیب‌نیا، ربیعی،‌ گودرزی و نعمت‌زاده نیز هر کدام یک کارت زرد از مجلس گرفتند.

فانی و آخوندی هم دو وزیری بودند که از سوی نمایندگان استیضاح شدند. استیضاح وزاری راه و آموزش و پرورش از ماه‌ها قبل کلید خورده و جلسات متعددی بین این دو وزیر و نمایندگان برای پس گرفتن استیضاح برگزار شده بود؛ در هر دو مورد هم سیاسی بودن استیضاح از سوی نمایندگانِ مخالف مطرح شده و نمایندگان طرفِ مقابل در صحبت‌های خود، این مساله را رد کردند. با این وجود در هر دو مورد، مجلس به ابقای فانی و آخوندی رای مثبت داد.

سیب‌زمینی‌های سیاسی

دوم آذرماه امسال،‌ مهدی کوچک‌زاده نماینده اصولگرای مجلس، در اعتراض به امحاء 1700 تُن سیب‌زمینی، استعفانامه خود را از جیب کتش بیرون آورد و اعلام کرد در اعتراض به این وضع استعفا می‌دهد؛ استعفایی که البته در همان حد باقی ماند و هیچ‌گاه جدی نشد.

بسیاری از نمایندگان مجلس، خواستار رسیدگی به استعفای کوچک‌زاده شدند و این مساله تا چند هفته، موضوعِ سوال خبرنگاران از کوچک‌زاده و اعضای هیات‌رئیسه مجلس بود. اما با وجود پی‌گیری افکار عمومی،‌ استعفای کوچک‌زاده نه از سوی هیات‌رئیسه اعلام وصول شد و نه به طور رسمی از سوی نماینده‌ی مطرح‌کننده پس گرفته شد.

با این حال، تعداد زیادی از شخصیت‌های حقوقی از جمله رئیس‌ اتحادیه ‌سیب‌زمینی‌کاران، کوچک‌زاده را به استفاده سیاسی از این مساله متهم کردند و گفتند طرح این استعفا با توجه به نزدیک شدن به زمان انتخابات نمی‌تواند هدف دیگری به جز جذب رای کشاورزان به دنبال داشته باشد.

دیوارکشی اطراف مجلس

نیمه اول امسال،‌ زمانی که برجام و توافق هسته‌ای حرف اولِ مجلس بود، دیوارکشی دور مجلس هم به مساله‌ای تبدیل شد که مخالفان آن، از داخل و خارج مجلس شروع به انتقاد کردند. افزایش ضریب امنیتی مجلس،‌ دلیلی بود که برای دیوارکشی دور مجلس به آن استناد می‌شد.

اولین کسی که به این سازه اعتراض کرد، حسن کامران نماینده اصفهان، بود. او در گفت‌وگویی با یکی از رسانه‌های داخلی اعلام کرد 11 میلیارد تومان برای دیوارکشی دور مجلس هزینه شده است.

البته صداهای مخالف دیگری نیز از سوی مجلسی‌ها شنیده می‌شد؛ انتقاد نمایندگان به نحوه واگذاری این قرارداد به شرکت پیمانکار و هزینه صرف‌شده برای آن بود. درنهایت نیز اعلام شد که دیوارکشی، متوقف نخواهد شد؛ روابط‌عمومی مجلس هم صحبت‌های حسن کامران را تکذیب و اعلام کرد که هزینه تمام شده دیوارکشی دور مجلس‌ "چندین برابر مبلغ واقعی عنوان شده" و هزینه واقعی بسیار کمتر است.

تجمع در مقابل مجلس

در بیشتر روزهای کاری مجلس در سال 94، عده‌ای از مردم قشرهای مختلف در مقابل بهارستان تجمع کرده بودند. مربیان پیش‌دبستانی و حق‌التدریسی پای ثابت این تجمع‌ها بودند و پس از تعطیلات تابستانی مجلس،‌ روزهای متوالی به بهارستان آمدند تا اعتراضشان را به وضعیت شغلی و استخدامی خود نشان دهند.

اما شاید پرسر و صداترین تجمع مقابل مجلس، مربوط به طلاب دلواپسی باشد که چند شب را در چادرهای مسافرتی در مقابل مجلس به صبح رساندند و در نهایت هم به دلیل تجمع بدون مجوز، ‌جمع آن‌ها پراکنده شد.

مالباختگان شرکت پدیده هم از جمله افرادی بودند که قصد تجمع در مقابل مجلس را داشتند اما به دلیل همزمانی حضور رئیس‌جمهور برای ارائه لایحه برنامه و بودجه و حضور گسترده نیروهای انتظامی و امنیتی امکان تجمع آن‌ها فراهم نشد.

کارکنان شرکت مخابرات، کارگزاران بیمه کشاوری، خانواده‌های زندانیان ایرانی در ترکمنستان، بازنشستگان پیش از موعد،‌ مالباختگان بنیاد تعاون ناجا،‌ سپرده‌گذارن موسسه ثامن‌الحجج، اپراتورهای فشار قوی شرکت برق، اعضای صندوق حمایت و بازنشستگی آینده‌ساز،‌ صاحبان زمین‌های شمال‌شرق تهران،‌ آموزشیاران فرد به فرد نهضت سوادآموزی،‌ کارگزان خودروسازی، بازنشستگان فولاد و مالباختگان لیزینگ یاس‌خوردو هم از متحصنین مقابل مجلس بودند.

*تیتر برگرفته از نام کتابی از عباس معروفی

گزارش از: رضوان اناری؛ خبرنگار پارلمانی ایسنا

انتهای پیام