"آتشک" یا سرسوختگی جنگل‌های شمال کشور موجب نگرانی بسیاری از فعالان زیست محیطی و منابع طبیعی مازندران شده است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه مازندران، نخستین هم‌اندیشی حمایت از ذخیره‌گاه طبیعی شمشاد هیرکانی در مجتمع حر قائم‌شهر برگزار شد.

ناصر مهردادی -مدیر کل محیط زیست استان مازندران- در این نشست با اشاره به اینکه شمشاد در ارتفاع هشت متری رشد می‌کند و گرمادوست و همچنین سایه پسند است، افزود: خوشبختانه با حمایت منابع طبیعی و استانداری جلساتی در خصوص بیماری آتشک برگزار شد.

به گفته وی، این بیماری از سال ۸۹ از شمال اروپا وارد کشور شد و از سال ۹۰ در جنگل‌های شمال کشور مشاهده شد.

مهردادی اظهار کرد: عواملی همچون رطوبت، گرما، باد و پرندگان سبب انتقال بیماری آتشک می‌شوند.

وی روش‌های مبارزه با آتشک را سه راه کار فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی عنوان کرد و گفت: در روش فیزیکی برگ‌ها و بذرهای آلوده جمع‌آوری و آتش زده شود و روش بیولوژیک، بکارگیری عوامل بیولوژیک نگرانی‌هایی در بین کارشناسان از نظر محیط زیست یه وجود آورد چرا که نیاز به آب اکسیژنه برای از بین بردن قارچ‌ها است.

مدیرکل محیط زیست مازندران عنوان کرد: با ستاد مدیریت بحران جلساتی برقرار شد و ضرورت دارد تمام ارگان‌ها در این زمینه حمایت کنند تا این مشکلات کاهش یابد.

نابودی بخش عظیمی از جنگل‌های سیسنگان بر اثر آتشک

به گزارش ایسنا، دبیر علمی و شبکه سمن‌های محیط زیست و منابع طبیعی مازندران نیز درا ین باره با بیان اینکه برای حفاظت و حمایت از ذخیره‌گاه‌های جنگلی درختان شمشاد به عنوان درختان ممنوع القطع، این جنگل از توده‌های جنگلی حفاظت شده و ذخیره‌گاه مهم کشور است، اظهار کرد: بیماری آتشک باعث انهدام و نابودی بخش عظیمی از جنگل سیسنگان و نیز جنگل‌های گیلان شده است.

داریوش عبادی گفت: اقداماتی که برای حمایت از شمشاد و مبارزه با آفات آن انجام شده کافی نیست، شمشادها همچنان در حال نابودی و انقراض نسل هستند.

وی گونه‌های جانوری در طبیعت را دارای ارزش اکولوژیکی دانست و گفت: اعتقاد به اصل تنوع زیستی راز حیاط بشر است و اگر یکی از چرخه اکوسیستم خارج شود تعادل طبیعی به هم می‌خورد که نمونه آن وجود آفات و بیماری برای ما است.

عبادی تصریح کرد: جنگل را از دست بدهیم، دریا و هوا را نیز از دست خواهیم داد از این رو باید برای حفاظت از جنگل‌ها تلاش کنیم.

شناسایی آتشک پس از آلودگی تمام جنگل‌ها

ستار بابایی -مدیر کل منابع طبیعی استان مازندران- نیز با بیان اینکه از آنجایی که شمشاد در مناطقی با نور کم و رطوبت زیاد رشد می‌کند بنابراین شرایط برای گسترش بیماری آتشک یا سرسوختگی فراهم می‌شود، اظهار کرد: این بیماری قارچی حدود ۲۰ سال است که شناسایی شده و در کشورهای اروپایی زمانی گزارش شد که سطح آن گسترده شد.

وی افزود: زمانی که این بیماری در شمال شناسایی شد تمام شمشادها آلوده شده بودند و همچنین شرایط برای تکثیر آن در شرایط مرطوب محیا بود.

مدیرکل منابع طبیعی استان مازندران منطقه ساری گفت: با رفتارشناسی عامل بیماری می‌توان متوجه شد که گسترش این بیماری از کف جنگل آغاز می‌شود به تاج آن می‌رسد و آن را دچار خزان می‌کند.

بابایی با اشاره به اینکه بیماری آتشک می‌تواند با پاره کردن بافت برگ در عرض هشت تا ۱۰ روز کلونی خود را تکثیر دهد، یادآور شد: از ۴۴ هزار هکتار از سطح ذخیرگاه هیرکانی شمشاد در ایران، حدود ۳۷ هزار هکتار آن آلوده است و حتی ذخیره گاه جیسار نیز در این بیماری از بین رفت.

این مسئول در خصوص رویکرد سازمان منابع طبیعی، گفت: رویکرد سازمان منابع طبیعی این است که مدیریت جامع حوزه آبخیز با حمایت مردم احیا شود.

وی گفت: با وجود اینکه در اجرا نتوانستیم موفق باشیم و سرعت اجرا با توان اجرا مطابقت ندارد، اقدامات به صورت مُسکن و محدود است در حالی که هر هفت تا ۱۰ روز باید این اقدامات انجام شود.

این مسئول بیان کرد: باید به دنبال پایه‌های مقاوم به بیماری باشیم از این رو حدود ۱۱ طرح تحقیقاتی در حال بررسی است و اگر اجرا شود می‌توان به نتایج خوبی رسید.

مدیرکل منابع طبیعی استان مازندران ادامه داد: اقداماتی که انجام می‌شود لازم است اما کافی نیست و باید سازمان جنگل‌ها اقداماتی برای مبارزه با این آفت انجام دهد، مبارزه شیمیایی مورد تائید نیست بنابراین باید از روش‌های دیگری همچون خارج کردن و قطع درختان آلوده و تسریع در انتقال بهره گرفت.

وی اضافه کرد: استفاده از روش بیولوژیک یعنی کاربرد آب اکسیژنه مشکلاتی ایجاد می‌کند بنابراین منتظر روش‌های جدیدی هستیم تا این مشکل برطرف شود.

آتشک در کمین جنگل‌های 40 میلیون ساله هیرکانی

مدیر انجمن دوستاران هوتو و مسئول پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی مازندران نیز با اشاره به اینکه با توجه به وجود آفت آتشک در منطقه و متأسفانه در اثر بی توجهی سازمان منابع طبیعی این آفت از جنگل آستارا حرکت کرد و به خیبوس سوادکوه رسید همچنان این خطر وجود دارد که جنگل هیرکانی را دور بزند، اظهار کرد: شاید مدتی دیگر با خبر شویم که جنگل گلستان نیز دچار این آفت شده در این راستا باید با برگزاری همایشی هم اطلاع‌رسانی کنیم و هم به مسئولان هشدار دهیم که این خطر وجود دارد که جنگل ۴۰ میلیون ساله هیرکانی که در واقع موزه طبیعی جهان است نابود شود.

محمد عظیمی افزود: تا کنون کسی راه حل قانع کننده‌ای ارائه نداده است و فقط تمام عوامل به رطوبت ختم می‌شود و این در حالی است که آفت آتشک ظرف هشت تا ۱۰ روز آفت گسترش می‌یابد.

وی با بیان اینکه سازمان فائو و کارشناسان آن در جنگل‌های زاگرس و مازندران حضور داشتند و مسئولان می‌توانستند از آن تجربیات استفاده کنند، تأکید کرد: اما به بهانه‌هایی مثل نبود بودجه و تأخیر کارشناسان موضوع بررسی نشد که این توجیهات اصلا منطقی نیست.

عظیمی ادامه داد: از اروپا به عنوان قاره سبز یاد می‌کنند در حالی که از لحاظ قدمت جنگل‌های اروپا از جنگل‌های هیرکانی ایران جوان‌تر است، جنگل‌های ایران باید به عنوان قاره سبز مطرح شود اما متأسفانه در حال خارج شدن از لیست هستیم.

مسئول پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی مازندران با ابراز نگرانی از اینکه در سال‌های آینده هجوم جمعیت ایران به سمت مازندران به دلیل وجود آب و هوا و سرسبزی آن افزایش می‌یابد، تأکید کرد: در جنوب شاهد بروز پدیده ریزگرد هستیم که زندگی اهالی را سخت کرده است، تراکم جمعیت نیز مازندران را تهدید می‌کند و در حال حاضر باید برای آن چاره‌ای جدی اندیشید.

مقابله با سرسوختگی شمشادها نیازمند برنامه‌ای ملی

عباد طیبی سیف‌کتی از فعالان محیط زیست و منابع طبیعی نیز با اشاره به اینکه بزرگ‌ترین ذخیره‌گاه درخت شمشاد هیرکانی مناطقی همچون رودخانه زاینده‌رود و دریاچه ارومیه خواهد شد، اظهار کرد: از اصلی‌ترین ذخیره‌گاه‌های طبیعی درختان شمشاد هیرکانی منطقه خیبوس و انجیل‌سی سوادکوه طی مصوبه شماره ۱۹۰ شورای عالی محیط زیست در سال ۱۳۷۸ با وسعت 3471 هکتار به عنوان منطقه حفاظت شده به مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت مخیط زیست پیوسته است.

طیبی افزود: با توجه به اهمیت جهانی این منطقه باید با برنامه‌ای مدون تجهیزات حفاظتی و محیط بانی و دیگر امکانات جدید در آن منطقه فراهم شود تا از هر گونه خطر احتمالی مصون بماند.

وی درباره اهداف برگزاری نخستین هم‌اندیشی حمایت از ذخیره‌گاه طبیعی شمشاد هیرکانی در شهرستان قائم‌شهر گفت: توجه علمی و عملی برای حفاظت از این گونه نادر گیاهی و جلوگیری از قطع بی‌رویه درختان هیرکانی، آگاهی بخشی، حفظ و حراست از این گونه با ارزش از جمله اهداف برگزاری این هم‌اندیشی است.

این فعال محیط زیست با تاکید بر ضرورت تدوین و اجرای برنامه‌ای ملی با پشتوانه مالی و نیروی انسانی کارآمد برای حفاظت از جنگل‌های هیرکانی اظهار کرد: در این خصوص توجه خاص به مسئله پایش محیط زیست و تداوم در اجرای برنامه‌های بلند مدت محیط زیستی، از اهمیت فوق‌العاده برخوردار است.

گزارش زهرا اشکیود خبرنگار ایسنای مازندران

انتهای پیام