مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش جدید خود درباره اجرای موافقتنامه پادمانی معاهده انپیتی در ایران که شامل 80 پاراگراف به علاوه چهار ضمیمه است، اعلام کرد: ایران اطلاعات مربوط به یکی از موضوعات مورد تحقیق آژانس را ارائه داده است.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، یوکیو آمانو مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش جدید خود بار دیگر مدعی شد اگرچه آژانس به راستیآزمایی عدم انحراف در مواد هستهای اعلام شده در تأسیسات هستهای ایران و مراکز خارج از تاسیسات هستهای ایران طبق موافقت نامه پادمانی آژانس ادامه میدهد،اما هنوز در موضعی نیست که بتواند درباره نبود مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده در ایران اطمینان دهد.
در این گزارش همچنین آمده است: بنابراین آژانس نمیتواند نتیجهگیری کند که تمام مواد هستهای ایران در فعالیتهای صلحآمیز مورد استفاده قرار میگیرد.
آمانو در ادامه گزارش خود آورده است: مقامات ایران و آژانس رایزنیهای بیشتری را در ادامه اجرای "چارچوب همکاری"ها انجام دادهاند و دو طرف توافق کردند تا به گفتوگو و دیدارهای خود در آینده نزدیک ادامه دهند.
بنا بر این گزارش، مدیرکل آژانس در 27 آوریل 2015 با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران گفتوگو کرده است که این رایزنیها روی چگونگی تسریع حل تمام مسائل باقیمانده درباره نظارت و راستیآزمایی آژانس بر اقدامات مرتبط هستهای طبق برنامه جامع اقدام مشترک همانگونه که توافق شده و مورد درخواست بود، متمرکز بوده است.
مدیرکل آژانس همچنین گفتوگوهایی را با عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران در 14 مه 2015 انجام داده است. آمانو در این گفتوگوها بر لزوم تسریع حل مسائل باقیمانده درباره نظارت و راستیآزمایی آژانس بر اقدامات مرتبط هستهای طبق برنامه اقدام جامع مشترک تأکید کرده است.
وی علاوه بر این آورده است: آژانس همچنان آماده است تا حل مسائل باقیمانده میان تهران و آژانس طبق "چارچوب همکاری"ها را تسریع بخشد که این امر میتواند به افزایش همکاری از سوی ایران و فراهم کردن به موقع امکان دسترسی به تمام اطلاعات، اسناد، سایتها، مواد و اشخاص مربوطه در ایران همانگونه که آژانس درخواست کرده است منجر شود. همچنین هر زمان که آژانس برآورد خود از تمام مسائل مربوط به وجود ابعاد نظامی احتمالی در برنامه هستهای ایران را به دست آورد مدیرکل آن را به شورای حکام آژانس ارائه خواهد داد.
در بخش اولیه گزارش خرداد 1394 آمانو درباره اجرای اقدامات مرتبط هستهای طبق برنامه اقدام مشترک آمده است: از زمانی که برنامه اقدام مشترک اجرایی شده است ایران در هیچ یک از تأسیسات هستهای اعلام شدهاش اورانیوم را بالاتر از سطح 5 درصد غنیسازی نکرده و تمام ذخیره اورانیوم غنی شده (UF6) تا سطح 20 درصد (U-235) ایران وارد روند رقیقسازی یا تبدیل به اکسید اورانیوم شده است.
همچنین غنیسازی اورانیوم تا سطح 5 درصد در ایران ادامه دارد که شبیه به آن چیزی است که در گزارشات قبلی مدیرکل آژانس ارائه شده بود. حجم این مواد هستهای که به شکل اورانیوم غنیشده تا سطح 5 درصد قرار دارد در حال حاضر 8714.7 کیلوگرم است.
در ادامه این گزارش تأیید شده است که قطعات اصلی جدیدی در رآکتور IR-40 نصب نشده و تولید یا آزمایش سوخت در این رآکتور انجام نشده است.
ایران علاوه بر این امکان دسترسی مدیریت شده به کارگاههای مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاههای تولید روتور سانتریفیوژ و مراکز ذخیره را فراهم کرده است.
مقدمه
1. این گزارش مدیرکل به شورای حکام و همزمان به شورای امنیت سازمان ملل مربوط به اجرای موافقتنامه پادمانی معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) و موارد مربوط به قطعنامههای شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران است. این گزارش شامل اطلاعات مربوط به اجرای اقدامات طبق بیانیه مشترک چارچوب همکاریها (میان ایران و آژانس) و برنامه اقدام مشترک از زمانی که تمدید شد، است.
2. شورای امنیت سازمان ملل تأیید کرده است که اقدامات مورد درخواست شورای حکام در قطعنامههایش برای ایران الزامآور است. اقدامات مربوطه فوقالذکر در قطعنامههای شورای امنیت بر اساس فصل 7 منشور سازمان ملل بوده و طبق مفاد این قطعنامهها الزامآور است.
3. طبق گزارشهای پیشین آژانس و ایران در 11 نوامبر 2013 بیانیه مشترک چارچوب همکاریها را امضا کردند. بر اساس این چارچوب همکاری آژانس و ایران برای همکاریهای بیشتر درباره فعالیتهای راستیآزمایی با یکدیگر توافق کردند که آژانس باید برای حل تمام مسائل کنونی و مرتبط به گذشته انجام دهد. آنها همچنین روی پرداختن به این فعالیتها به صورت گام به گام توافق کردند. این اقدامات عملی مورد توافق تا به امروز که با چارچوب همکاریها مرتبط است در ضمیمه یک آورده شده است.
4. طبق گزارشهای پیشین ایران و گروه 3+3 شامل چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس و آمریکا در 24 نوامبر 2013 توافق اولیه ژنو (برنامه اقدام مشترک) را امضا کردند.
برنامه اقدام مشترک در 20 ژانویه 2014 ابتدا برای یک دوره زمانی شش ماهه اجرایی شد. همانگونه که ایران و گروه 3+3 خواسته بودند و شورای حکام تصدیق کرده بود آژانس فعالیتهای نظارت و راستی آزمایی مرتبط هستهای لازم طبق این توافق را آغاز کرد که علاوه بر فعالیتهایی است که آژانس تا کنون مطابق با موافقتنامه پادمانی ایران و طبق قطعنامههای شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل انجام میداده است. برنامه اقدام مشترک در 24 ژوئیه 2014 تا 24 نوامبر 2014 تمدید شد.
5. برنامه اقدام مشترک در 24 نوامبر 2014 بار دیگر تا 30 ژوئن 2015 تمدید شد. از این رو آژانس برای ادامه فعالیتهای نظارت و راستیآزمایی مرتبط هستهای لازم افزایش بودجه بالغ بر 4.6 میلیون یورو را درخواست کرد. تا 21 مه 2015 اعتبارات تعدادی از کشورهای عضو در مجموع به 6.13 میلیون یورو میرسد.
6. در بیانیه مشترکی که ایران، گروه 3+3 و اتحادیه اروپا در 2 آوریل 2015 منتشر کردند این کشورها در خصوص پارامترهای کلیدی برنامه جامع اقدام مشترک به راهحلهایی دست پیدا کردند و متعهد هستند تا تلاشهایشان را تا 30 ژوئن 2015 تکمیل کنند.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی از این بیانیه استقبال و اعلام کرد آژانس پس از نهایی شدن یک توافق و با موافقت شورای حکام آماده است تا اجرای اقدامات مرتبط هستهای در این توافق را مورد راستیآزمایی قرار دهد.
7. این گزارش آژانس همچنین پیشرفتهایی که از زمان انتشار آخرین گزارش مدیرکل به دست آمده به علاوه مسائل باقیمانده را مورد بررسی قرار میدهد.
شفافسازی مسائل حل نشده
8. شورای حکام در قطعنامهاش در نوامبر 2011 تأکید کرده است که ایران و آژانس باید رایزنیهای خود را برای حل فوری تمام مسائل اصلی باقیمانده با هدف شفافسازی در خصوص این مسائل تشدید کنند که شامل دسترسی به تمام اطلاعات، اسناد، سایتها، مواد و اشخاص مربوطه در ایران میشود. شورای حکام همچنین در قطعنامه خود در سپتامبر 2012 تصویب کرد که همکاری ایران با درخواستهای آژانس برای حل تمام مسائل باقیمانده ضروری و برای تضمین ماهیت صرفاً صلحآمیز برنامه هستهای ایران فوری است.
9. از زمان انتشار آخرین گزارش مدیرکل در 9 مارس 2015 و 15 آوریل 2015 مقامات ایران و آژانس در تهران گفتوگوهای بیشتری را درباره دو اقدام عملی انجام دادند که در مه 2014 به عنوان سومین گام چارچوب همکاریها که باید به اجرا درآید و مرتبط به آزمایشات انفجاری با قدرت بالا و محاسبات انتقال نوترونی است، بر سر آن به توافق رسیدند. ایران برخی اطلاعات مربوط به یکی از این اقدامات را ارائه داده است. آژانس و ایران توافق کردند تا به رایزنیهایشان در خصوص این اقدامات عملی ادامه دهند و در آینده نزدیک با یکدیگر ملاقات داشته باشند.
10. مدیرکل آژانس در 27 آوریل 2015 با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در نیویورک دیدار و گفتوگو کرد. این دیدار روی چگونگی تسریع حل تمام مسائل باقیمانده و نظارت و راستیآزمایی آژانس بر اقدامات مرتبط هستهای طبق برنامه جامع اقدام مشترک زمانی که انجام شود و مورد درخواست باشد متمرکز بود. آنها بر ادامه رایزنیها میان ایران و آژانس در تمام سطوح توافق کردند.
11. مدیرکل در 14 مه 2015 رایزنیهایی را با عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران، در وین انجام داد.
12. همانگونه که پیش از این گزارش شده است آژانس از اوت 2014 تاکنون در موقعیتهای مختلف از ایران خواسته است تا اقدامات عملی جدیدی که قادر است در گام بعدی چارچوب همکاریها اجرا کند را پیشنهاد کند. ایران هنوز پیشنهادی در خصوص اقدامات عملی جدید ارائه نداده است.
تأسیسات اعلام شده طبق موافقتنامه پادمانی ایران
13. ایران طبق موافقتنامه پادمانیاش به آژانس اعلام کرده است که 18 تأسیسات هستهای و 9 مرکز بیرون از تأسیساتش که در آنها مواد هستهای استفاده میشود (LOF) دارد. با وجود اینکه فعالیتهای خاصی که ایران در برخی تأسیساتش انجام میدهد خلاف قطعنامههای مربوطه شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل است، آژانس به راستیآزمایی عدم انحراف مواد هستهای اعلام شده در تأسیسات هستهای و مراکز خارج از تأسیسات هستهای ایران ادامه میدهد.
D. فعالیتهای مرتبط با غنیسازی
14. ایران برخلاف قطعنامههای مربوطه شورای حکام و شورای امنیت فعالیتهای مرتبط با غنیسازی خود را در تاسیسات اعلام شده ذیل که تحت پادمان آژانس است تعلیق نکرده است. با این حال از 20 ژانویه 2014، ایران UF6 غنی شده بالاتر از 5 درصد U-235 را تولید نکرده و تمام ذخایر UF6 غنی شده تا 20 درصد U-235 ایران یا از طریق رقیقسازی و یا تبدیل، مورد فرآوری بیشتر قرار گرفته است. تمام فعالیتهای مرتبط با غنیسازی در تاسیسات اعلام شده ایران تحت پادمان آژانس است و همه مواد هستهای، آبشارهای نصب شده و ایستگاههای خوراک دهی و کنارگذاری در این تاسیسات تحت اقدامات مراقبتی و نظارتی آژانس قرار دارند.
15. ایران اعلام کرده است که هدف غنیسازی UF6 تا 5 درصد اورانیوم 235، تولید سوخت برای تاسیسات هستهایاش است. ایران همچنین اعلام کرده است که هدف غنیسازی UF6 تا 20 درصد اورانیوم 235، تولید سوخت برای رآکتورهای تحقیقاتی است.
16. از زمانی که ایران غنیسازی اورانیوم را در تاسیسات اعلام شده خود آغاز کرده است، در آن تاسیسات موارد ذیل را تولید کرده است:
• 14937.7 کیلوگرم ( 761.8+ کیلوگرم از زمان گزارش قبلی مدیرکل) UF6 غنیشده تا 5 درصد اورانیوم 235 که 8714.7 کیلوگرم (761.8+ کیلوگرم از زمان گزارش قبلی مدیرکل) آن به شکل UF6 غنیشده تا 5 درصد اورانیوم 235 باقی مانده است و بقیه مشمول فرآوری بیشتر شدهاند (نگاه کنید به ضمیمه III): و
• تا آن نقطهای که ایران تولید UF6 غنیشده تا 20 درصد اورانیوم 235را متوقف کرد، با تولیدی برابر 447.8 کیلوگرم از این مواد، تمام مواد تولید شده مورد فرآوری بیشتر از طریق کاهش غنا یا تبدیل به اکسید اورانیوم واقع شدهاند ( نگاه کنید به ضمیمه III).
.D.1 نطنز
17. کارخانه غنیسازی سوخت: کارخانه غنیسازی سوخت (FEP) یک کارخانه غنیسازی برای تولید اورانیوم با غنای پایین(LEU) غنی شده تا 5 درصد اورانیوم 235 است که اولین بار در سال 2007 راهاندازی شد. این کارخانه به سالن تولید A و سالن تولید B تقسیم شده است. مطابق با اطلاعات طراحی ارائه شده توسط ایران، 8 واحد برای سالن تولید A برنامهریزی شده است که هر واحد شامل 18 آبشار است و در مجموع حدود 25000 سانتریفیوژ در 144 آبشار دارد. در حال حاضر یک واحد آن دارای سانتریفیوژهای IR-2m، پنج واحد آن دارای سانتریفیوژهای IR-1 است و دو واحد دیگر سانتریفیوژ ندارد. ایران هنوز باید اطلاعات طراحی مشابه را برای سالن تولید B ارائه کند. آژانس به راستیآزمایی خود برای اطمینان از نبود سانتریفیوژ در سالن B ادامه میدهد.
18. در واحدی که در بردارنده سانتریفوژهای IR-2m است، تا 8 فوریه 2015 وضعیت از زمان گزارش قبلی مدیرکل بدون تغییر باقی ماند: سانتریفیوژهای IR-2m به طور کامل در شش آبشار نصب شده بودند، هیچکدام از این آبشارها با UF6 طبیعی خوراکدهی نشدهاند، و کار نصب مقدماتی 12 آبشار دیگر با سانتریفیوژ هایIR-2m در این واحد تکمیل گردیده بود.
19. تا تاریخ 17 مه 2015 در پنج واحد حاوی سانتریفیوژهایIR-1 وضعیت از زمان گزارش قبلی مدیرکل بدون تغییر باقی ماند: 90 آبشار به طور کامل نصب شده بود که 54 آبشار با UF6 طبیعی خوراکدهی میشد. همانطور که قبلا گزارش شد، کار نصب مقدماتی 36 آبشار با سانتریفیوژ هایIR-1 در دو واحدی که دارای سانتریفیوژ نبودند تکمیل شده بود.
20. بین تاریخ 15 نوامبر 2014 و 2 دسامبر 2014، در نتیجه راستیآزمایی موجودی فیزیکی در FEP توسط آژانس، موجودی مواد هستهای اعلام شده توسط ایران در تاریخ 16 نوامبر 2014، در چهارچوب عدم اطمینان در رابطه با چنین تاسیساتی، راستیآزمایی شد.
21. از زمان شروع تولید در فوریه 2007 تا تاریخ 12 مه 2015 ایران 164838 کیلوگرم از UF6 طبیعی را به داخل آبشارها در FEP خوراکدهی کرده و در مجموع 14411 کیلو گرم از UF6 با غنای تا 5 درصد از اورانیم 235 تولید کرده است.
22. تا تاریخ 24 نوامبر 2014، ایران 4118 کیلوگرم UF6 غنی شده تا 2% اورانیوم 235 را به اورانیوم طبیعی رقیقسازی کرده بود.
23. آژانس بر اساس نتایج آنالیز نمونههای زیست محیطی گرفته شده در کارخانه غنیسازی سوخت و سایر فعالیتهای راستیآزمایی نتیجه گرفته است که این تاسیسات همانگونه که از سوی ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی گزارش شده عمل کرده است.
24. کارخانه نیمه صنعتی غنیسازی سوخت (PFEP): کارخانه نیمه صنعتی غنیسازی سوخت جزو تاسیسات تولید اورانیوم با غنای پایین و جزء تاسیسات تحقیقات و توسعه است که نخستین بار در اکتبر 2003 راهاندازی شده است. این تاسیسات میتواند شش آبشار را در خود جای دهد و به دو محوطه تقسیم میشود که یکی برای تولید UF6غنیسازی شده تا 20 درصد اورانیوم 235 (آبشارهای 1 و 6) تعیین شده و محوطه دیگر برای تحقیق و توسعه (آبشارهای 2، 3، 4 و 5) تعیین شده است.
25. بین تاریخ 13 تا 30 سپتامبر 2014، در نتیجه راستیآزمایی موجودی فیزیکی در PFEP توسط آژانس، موجودی مواد هستهای اعلام شده توسط ایران در تاریخ 13 سپتامبر 2014، در چهارچوب عدم اطمینان در رابطه با چنین تاسیساتی، راستیآزمایی شد.
26. محوطه تولید: همانطور که در گزارش قبلی مدیرکل نشان داده شد، ایران خوراکدهی به آبشارهای 1 و 6 با UF6 با غنای 5% اورانیوم 235 را متوقف کرده و در عوض آبشارها را با UF6 طبیعی خوراکدهی میکند. در تاریخ 8 فوریه 2014 ایران بخشهای به روز شده پرسشنامه اطلاعات طراحی را ارائه کرد و ضمن آن اعلام کرد که اقداماتی را «به سبب تغییر در سطح غنیسازی» انجام داده است و این اقدامات «به طور موقت در طول نخستین مرحله اجرای برنامه اقدام مشترک» اتخاذ شده است. از زمانی که برنامه اقدام مشترک اجرایی شد ایران آبشارهای 1 و 6 را به صورت به هم متصل به کار نیانداخته است.
27. تا 20 ژانویه 2014 که ایران تولید UF6 با غنای 20% اورانیوم 235 را متوقف کرد، این کشور 1630.8کیلوگرم UF6 با غنای 5% اورانیوم 235 را به آبشارهای 1 و 6 خوراکدهی کرده یعنی از زمان آغاز تولید از فوریه 2010 در مجموع 201.9 کیلوگرم UF6با غنای 20% اورانیوم 235 تولید کرده بود که تمام آن از فرآیند کنار گذاشته شده و این موضوع از سوی آژانس راستیآزمایی شده است. بین 20 ژانویه 2014 و 17 مه 2015، ایران 1213.8 کیلوگرم UF6 طبیعی را به آبشارهای 1 و 6 در کارخانه نیمه صنعتی غنیسازی سوخت خوراکدهی کرده و مجموعا 114.8 کیلوگرم UF6 با غنای 5% اورانیوم 235 تولید کرد.
28. محوطه تحقیق و توسعه: از زمان گزارش قبلی مدیرکل، ایران به طور متناوب UF6طبیعی را به سانتریفیوژهای IR-6s به عنوان ماشینهای مجزا و به سانتریفیوژهایIR-1، IR-2m، IR-4 و IR-6، بعضی اوقات به ماشینهای مجزا و گاهی به آبشارهایی با اندازههای گوناگون خوراکدهی کرده است. آژانس تایید میکند که یک پیش نمونه سانتریفیوژ IR-8 در جای خود برقرار مانده است ولی بدون اتصال است.
29. بین 2 فوریه 2015 و 17 مه 2015، تقریباٌ در مجموع 410.7 کیلوگرم UF6 طبیعی به سانتریفیوژ های محوطه تحقیق و توسعه خوراکدهی شده است، اما به دلیل اینکه محصول و دور ریز آن در پایان فرآیند دوباره ترکیب شدهاند، هیچ اورانیوم با غنای پایینی کنار گذاشته نشده است.
30. بین 20 ژانویه 2014 و 20 ژوئیه 2014 ایران 108.4کیلوگرم از موجودی UF6 با غنای 20% اورانیوم 235را رقیق کرد.
31. براساس نتایج آنالیز نمونههای زیست محیطی در کارخانه نیمه صنعتی غنیسازی سوخت و سایر اقدامات راستیآزمایی، آژانس نتیجه گرفته است که تاسیسات، همانطور که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی(DIQ) مربوطه اعلام کرده، فعالیت کرده است.
D.2. فردو
32. کارخانه غنیسازی سوخت فردو: کارخانه غنیسازی سوخت فردو بر اساس پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) مورخ 18 ژانویه 2012، یک کارخانه غنیسازی با استفاده از سانتریفیوژ برای تولید UF6 غنیشده تا 20 درصد اورانیوم 235 و تولید UF6 غنی شده تا 5 درصد اورانیوم 235 است. این تاسیسات که برای اولین بار در سال 2011 راهاندازی شد به نحوی طراحی شده است که 2976 سانتریفیوژ را در 16 آبشار در بر می گیرد و بین واحد یک و واحد دو تقسیم شدهاند. تاکنون همه سانتریفیوژهایی که نصب شدهاند از نوع ماشینهای IR-1 هستند. ایران در تاریخ 8 فوریه 2014 اطلاعات روزآمدی را برای بخشهایی از پرسشنامه اطلاعات طراحی ارائه کرد و ضمن آن اعلام کرد که اقداماتی را «به سبب تغییر در سطح غنی سازی» انجام داده و این اقدامات را «به طور موقت در طول اجرای مرحله اول برنامه اقدام مشترک» به انجام رسانده است.
33. همانطور که قبلا گزارش شد، ایران خوراکدهی چهار آبشار واحد دو با UF6 غنی شده تا 5 درصد اورانیوم 235 را که قبلا برای این منظور به کار گرفته شده بود، متوقف کرد و در عوض از آن زمان شروع به خوراکدهی آنها با UF6 طبیعی کرده است. ایران از زمان اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک دیگر این آبشارها را به نحوی که به هم متصل شده باشند به کار نگرفته است. تا تاریخ 20 می 2015، هیچ یک از 12 آبشار دیگر در کارخانه غنیسازی سوخت فردو (FFEP)با UF6 خوراکدهی نشده بودند.
34. بین 24 ژانویه 2015 و 8 فوریه 2015 آژانس یک راستیآزمایی موجودی فیزیکی در FFEP انجام داده که نتایج آن هم اکنون در آژانس در حال ارزیابی هستند.
35. ایران تا تاریخ 20 ژانویه 2014 که تولید UF6 غنیشده تا غنای 20 درصد اورانیوم 235 را متوقف کرد مقدار 1806 کیلوگرم UF6 غنیشده تا 5 درصد اورانیوم 235 را به آبشارهای کارخانه غنیسازی سوخت فردو خوراکدهی کرده بود که تولید آن از دسامبر 2011 شروع شد و در مجموع تقریبا 245.9 کیلوگرم UF6 غنیشده تا 20 درصد اورانیوم 235 را تولید کرده بود که همه آن از آن زمان از فرآیند کنار گذاشته شد و از سوی آژانس مورد راستیآزمایی قرار گرفته است. ایران بین تاریخهای 20 ژانویه 2014 و 10 می 2015 مقدار3098.0 کیلوگرم UF6 طبیعی را به داخل آبشارهای کارخانه غنیسازی سوخت فردو خوراکدهی کرده و در مجموع 295.3 کیلوگرم UF6 غنیشده تا 5 درصد اورانیوم 235 را تولید کرد.
36. بر اساس نتایج تحلیل نمونههای زیست محیطی در تأسیسات فردو و سایر اقدامات راستیآزمایی، آژانس به این نتیجه رسیده است که این تأسیسات همانگونه که ایران در پرسشنامه اطلاعات طراحی (DIQ) برای تاسیسات فردو اعلام داشته فعالیت کرده است.
D.3- سایر فعالیتهای مرتبط با غنیسازی
37. ایران به تأمین دسترسی مدیریت شده منظم آژانس به کارگاههای مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاههای تولید روتور سانتریفیوژ و تأسیسات انبار کالا ادامه میدهد. چنین دسترسی، به همراه اطلاعات مورد توافق متقابل مربوط به آن، همچنین در پی یکی از اقدامات عملی توافق شده در ارتباط با چهارچوب همکاری (بنگرید ضمیمه 1) توسط ایران تأمین شد. به عنوان بخشی از این دسترسی مدیریت شده، ایران همچنین فهرست قطعات روتور سانتریفیوژ که قرار است جایگزین سانتریفیوژهای خراب شوند را برای آژانس تأمین کرد. آژانس اطلاعات تأمینشده توسط ایران را تجزیه و تحلیل کرده است و طبق درخواست، اطلاعات تکمیلی اضافی دریافت کرده است. بر اساس تجزیه و تحلیل کلیه اطلاعات تأمین شده توسط ایران، و نیز طبق دسترسی مدیریت شده و دیگر فعالیتهای راستیآزمایی انجام شده توسط آژانس، آژانس میتواند تایید کند که از زمان اجرایی شدن برنامه اقدام مشترک، تولید و مونتاژ روتور سانتریفیوژ با برنامه ایران برای جایگزینی سانتریفیوژهای خراب سازگار است.
E. فعالیتهای بازفرآوری
38. متعاقب قطعنامههای مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، ایران موظف است فعالیتهای بازفرآوری خود شامل تحقیق و توسعه را به حال تعلیق در آورد. همانگونه که قبلاً گزارش شده، ایران در ژانویه 2014 اعلام کرد که «در طول مرحله اول بازه زمانی (شش ماه)، ایران در مراحل مربوط به فعالیتهای بازفرآوری یا ساخت یک تأسیسات قادر به بازفرآوری مشغول نخواهد شد.» ایران در نامهای به آژانس به تاریخ 27 آگوست 2014 خاطر نشان ساخته است که این "اقدام داوطلبانه" در راستای تمدید برنامه اقدام مشترک (JPA) تمدید شده است.
39. آژانس نظارت خود را بر کاربرد سلولهای داغ در راکتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تأسیسات تولید رادیوایزوتوپ مولیبدن، ید و زینون (MIX) ادامه داده است. آژانس در تاریخ 12 مه 2015 یک بازرسی و یک راستیآزمایی اطلاعات طراحی (DIV) را در رآکتور تحقیقاتی تهران و در تاریخ 13 مه 2015 یک راستیآزمایی اطلاعات طراحی (DIV) را در تاسیسات MIX انجام داد. آژانس میتواند تایید کند که هیچگونه فعالیت جاری مرتبط با بازفرآوری در رآکتور تحقیقاتی تهران، تأسیسات MIX و دیگر تأسیساتی که آژانس در ایران به آنها دسترسی دارد، وجود ندارد.
F. پروژههای مرتبط با آب سنگین
40. برخلاف قطعنامههای مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، ایران کار بر روی تمامی پروژههای مرتبط با آب سنگین را به حالت تعلیق در نیاورده است. با این حال، ایران از زمان اجرای برنامه اقدام مشترک، نه هیچگونه قطعات اصلی در رآکتور IR-40 نصب کرده و نه مجموعههای سوخت هستهای برای رآکتور IR-40 در کارخانه تولید سوخت (FMP) تولید کرده است.
41. رآکتور IR-40: رآکتور IR-40 که تحت پادمان آژانس قرار دارد، یک رآکتور تحقیقاتی متوسط آب سنگین 40 مگاواتی است که برای گنجایش 150 مجموعه سوخت حاوی اورانیوم طبیعی به شکل UO2 طراحی شده است.
42. آژانس در تاریخ 11 مه 2015 میلادی یک راستیآزمایی اطلاعات طراحی (DIV) در رآکتور IR-40 انجام داد و مشاهده کرد که از زمان گزارش قبلی مدیرکل هیچ یک از قطعات اصلی باقیمانده رآکتور نصب نشدهاند. همانگونه که قبلاً گزارش شده است، متعاقب یکی از اقدامات عملی توافق شده در ارتباط با چهارچوب همکاری، ایران در آگوست 2014 رهیافت پادمانی برای رآکتور IR-40 را با آژانس نهایی کرد.
43. کارخانه تولید آب سنگین: کارخانه تولید آب سنگین (HWPP) تأسیساتی برای تولید آب سنگین با ظرفیت طراحی سالانه تولید 16 تن آب سنگین مخصوص رآکتور است.
44. همانگونه که قبلاً گزارش شد، اگر چه HWPP تحت پادمان آژانس نیست اما در تاریخ 8 دسامبر 2013 موضوع دسترسی مدیریت شده از سوی آژانس قرار گرفت. در طول دوره دسترسی مدیریت شده، ایران همچنین اطلاعات مربوطه مورد توافق دو طرف را به آژانس ارائه داد. علاوه بر آن، دسترسی به محل ذخیره آب سنگین در تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) در اصفهان در فوریه 2014، آژانس را قادر ساخت تا مشخصات آب سنگین را تعیین نمایند.
G. تبدیل اورانیوم و تولید سوخت
45. ایران در تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF)، کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده (EUPP)، کارخانه تولید سوخت (FMP) و کارخانه تولید صفحه سوخت (FPFP) در اصفهان شماری از فعالیتها را به شرح ذیل انجام میدهد که با تعهدات آن دایر بر تعلیق کل فعالیتهای مرتبط با غنیسازی و طرحهای مرتبط با آب سنگین مغایرت دارد، هر چند که تأسیسات مزبور تحت پادمان آژانس قرار دارند.
46. ایران از زمان شروع تبدیل و تولید سوخت در تأسیسات اعلام شده خود، از جمله اقدامات زیر را معمول داشته است:
• 550 تن UF6طبیعی را در تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF)تولید کرده که 179 تن آن به کارخانه غنی سازی سوخت (FEP) انتقال یافته است.
• 13.8 تن اورانیوم طبیعی به شکل UO2 را در تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) تولید کرده که 13.2 تن آن به کارخانه تولید سوخت (FMP) انتقال یافته است.
• 6334 کیلوگرم UF6 طبیعی را به EUPP منتقل کرده است. علاوه بر آن، 4337 کیلوگرم UF6 غنی شده تا غنای 5% اورانیوم 235 از کارخانه غنی سازی سوخت (FEP) به EUPP انتقال یافته است.
• 2720 کیلوگرم UF6 غنی شده تا غنای 5% اورانیوم 235 را به فرآیند تبدیل تزریق کرده است.
• 53 کیلوگرم از UF6 غنی شده تا غنای 3.34 درصد اورانیوم 235 را به فرآیند تبدیل تحقیق و توسعه تزریق کرده است و 24 کیلوگرم اورانیوم را به شکل UO2 تولید کرده است.
• 337.2 کیلوگرم از UF6 غنی شده تا غنای20% اورانیوم 235 را به فرآیند تبدیل در کارخانه تولید صفحه سوخت (FPFP) تزریق کرده و 162.8 کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8 تولید کرده است.
• 101.3 کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8 را در کارخانه تولید صفحه سوخت (FPFP) برای ساخت اقلام سوختی جهت رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) مورد استفاده قرار داده است.
47. تأسیسات تبدیل اورانیوم: تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) تأسیساتی تبدیلی برای تولید هم UF6 طبیعی و هم UO2 طبیعی از کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) است. طبق برنامهریزی انجام شده تأسیسات تبدیل اورانیوم همچنین UF4 را از UF6 ضعیف شده، و قالبهای فلزی اورانیوم را از UF4 طبیعی و ضعیف شده تولید خواهد کرد.
48. از ژانویه 2014، ایران نه اورانیوم طبیعی به شکل UO2 را از طریق تبدیل UOC در تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) تولید کرده است و نه هر گونه اورانیوم طبیعی به شکل UO2 را از تأسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) به کارخانه تولید سوخت (FMP) منتقل کرده است.
49. همانگونه که قبلاً گزارش شد، ایران بازیابی اورانیوم از پسماند مایع و جامد ناشی از فعالیتهای تبدیل در تأسیسات تبدیل اورانیوم (UFC) را آغاز کرده است. آژانس در 23 مه 2015 مشاهده کرد که بازیابی اورانیوم از چنین پسماند مایعی در جریان است.
50. آژانس در 23 مه 2015 مشاهده کرد که فعالیتهای مربوط به (physical inventory taking (PIT به منظور آماده سازی جهت PIV در حال انجام است.
51. کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده: EUPP تاسیساتی برای تبدیل UF6 غنی شده تا غنای 5% اورانیوم U-235 به پودر UO2 می باشد. همانگونه که قبلاً گزارش شدهاست، ایران در می 2014 فعالیت این تاسیسات را با استفاده از اورانیوم طبیعی آغاز کرد. به عنوان بخشی از این فعالیت، ایران تا تاریخ 23 مه 2015 میلادی در مجموع 6319 کیلوگرم UF6 طبیعی را به فرآیند تبدیل تزریق کرده و 1828.8 کیلوگرم اورانیوم به شکل دی اکسید اورانیوم (UO2) را تولید کرده است. از زمان شروع فعالیت این کارخانه در جولای 2014، ایران 2720 کیلوگرم UF6 غنی شده تا غنای 5% اورانیومU-235 را برای تولید دی اکسید اورانیوم (UO2) به فرآیند تبدیل تزریق کرده است. و
52. آژانس بین تاریخ 4 و 6 آوریل 2015 یک راستیآزمایی فیزیکی موجودی (PIV) را در کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنیشده (EUPP) انجام داد که نتایج آن اکنون توسط آژانس در دست ارزیابی است.
53. آژانس در 23 مه 2015 تایید کرد که کارخانه پودر دی اکسید اورانیوم غنی شده (EUPP) مشغول به کار است و این که 151 کیلوگرم اورانیوم به شکل UO2 تا غنای 5% اورانیوم U-235 تولید شده است.
54. کارخانه تولید سوخت (FMP): کارخانه تولید سوخت، تاسیساتی است که برای نیروگاه ها و رآکتورهای تحقیقاتی مجموعههای سوخت هستهای تولید میکند (پیوست 3 را ملاحظه کنید).
55. ایران در نامهای به تاریخ 21 فوریه 2014 آژانس را از قصد خود برای انجام یک "آزمایش رسوبپذیری نمونه پودر UO2 " (غنیشده و طبیعی) به شکل "قرصهای UO2 نوع VVER" که به همین منظور آنها را تولید میکند به آگاهی آژانس رساند. آژانس از تاریخ 24 مه 2015 تولید سه مجموعه نمونه از قرصهای طبیعی و نمونه LEU VVER دی اکسید اورانیوم (UO2) را تایید کرده بود.
56. آژانس در تاریخ 17 مه 2015 یک بازرسی و یک مورد راستیآزمایی اطلاعات طراحی (DIV) را در کارخانه تولید سوخت (FMP) انجام داد و تایید کرد که ایران به توقف تولید مجموعههای سوخت هستهای با استفاده از دی اکسید اورانیوم طبیعی (UO2) برای رآکتور IR-40 ادامه داده و این که همه مجموعههای سوختی که قبلاً تولید شده بودند در کارخانه تولید سوخت (FMP) باقی ماندهاند.
57. کارخانه ساخت صفحه سوخت (FPFP): کارخانه ساخت صفحه سوخت، تاسیساتی است که UF6 غنیشده تا غنای 20 درصد اورانیوم U-235 را به U3O8 تبدیل و مجموعههای سوخت ساخته شده از صفحات سوخت حاوی U3O8 را تولید میکند (پیوست 3 را ملاحظه کنید).
58. همانگونه که قبلاً گزارش شد، ایران در ژانویه 2014 اعلام کرد که «در خلال مرحله اول بازه زمانی (شش ماه)، ایران اعلام میدارد که هیچگونه خط بازتبدیل برای بازتبدیل اکسید اورانیوم غنیشده تا 20 درصد U-235 به UF6 غنیشده تا 20 درصد U-235 وجود ندارد.» ایران در نامهای به آژانس به تاریخ 27 آگوست 2014 خاطرنشان ساخت که این «اقدام داوطلبانه» در راستای تمدید برنامه اقدام مشترک (JPA) تمدید شده است. آژانس در 19 و 20 مه 2015 یک مورد بازرسی و یک مورد راستیآزمایی اطلاعات طراحی (DIV) از کارخانه تولید صفحه سوخت (FPFP) انجام داد که طی آن تایید کرد که هیچ خط فرآوری در کارخانه برای بازتبدیل اکسید اورانیوم به UF6 وجود ندارد.
59. به عنوان نتیجه راستیآزمایی فیزیکی موجودی (PIV) انجام شده توسط آژانس در کارخانه تولید صفحه سوخت (FPFP) در حد فاصل زمانی 14 و 16 دسامبر 2014، آژانس تایید کرده است که در محدوده تردیدهای محاسباتی که به طور طبیعی به چنین تأسیساتی مربوط میشود، موجودی مواد هستهای به همان صورتی است که در تاریخ 13 دسامبر 2014 توسط ایران اعلام شده است.
60. همانگونه که قبلاً گزارش شده است، ایران در مجموع میزان 337.2 کیلوگرم UF6 غنیشده تا غنای 20 درصد اورانیوم U-235 (227.6 کیلوگرم اورانیوم) را به فرآیند تبدیل کارخانه ساخت صفحه سوخت (FPFP) تزریق کرده است. ایران تا تاریخ 18 مه 2015 مقدار 8/162 کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8 تولید و پسماندهای جامد و مایع حاوی 55.4 کیلوگرم اورانیوم ایجاد کرده است. باقیمانده اورانیوم نیز که به فرآیند تزریق شده بود همچنان در فرآیند و در پسماند باقیمانده است. ایران از مقدار 162.8کیلوگرم اورانیوم به شکل U3O8، ایران 101.3 کیلوگرم آن را برای ساخت اقلام سوخت برای رآکتور آزمایشی تهران (TRR) مورد استفاده قرار داده است.
61. آژانس در تاریخ 19 مه 2015 مشاهده کرد که خطوط فرآیند بازیابی اورانیوم از پسماندهای جامد و مایع عملیات خود در کارخانه ساخت صفحه سوخت (FPFP) را هنوز شروع نکردهاند و این که ایران به فعالیتهای تحقیق و توسعه مربوط به بازیابی اورانیوم از پسماند جامد ادامه داده است.
62. آژانس تایید کرده است که ایران تا تاریخ 18 مه 2015 یک مجموعه سوخت آزمایشگاهی و 34 مجموعه سوخت از نوع رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) را در کارخانه تولید صفحه سوخت (FPFP) تولید کرده است. تعداد 30 مورد از این مجموعههای سوخت شامل مجموعه آزمایشگاهی به رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR)انتقال یافته است.
H. ابعاد نظامی احتمالی
63. گزارشهای قبلی مدیر کل مسایل باقیمانده مربوط به ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران و اقداماتی را که لازم است ایران برای حل و فصل این مسایل انجام دهد را مشخص کردهاند. آژانس همچنان نسبت به وجود احتمالی فعالیتهای آشکار نشده مرتبط با امور هستهای که سازمانهای نظامی مربوطه در آن دخیل بودهاند از جمله فعالیتهای مرتبط با توسعه یک کلاهک هستهای برای موشک، نگران باقیمانده است. ایران ملزم شده است تا به طور کامل با آژانس در زمینه همه موضوعات باقیمانده به ویژه آنها که نگرانی در مورد ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران را بالا میبرد، همکاری کند که این امر شامل اجازه دسترسی بدون تاخیر به همه سایتها، تجهیزات، اشخاص و اسناد مورد درخواست آژانس است.
64. ضمیمه گزارش نوامبر 2011 مدیرکل (GOV/2011/65) تحلیل مفصلی از اطلاعات در دسترس آژانس در آن زمان را ارائه کرد که نشان میداد ایران فعالیتهایی را اجرا کرده است که با توسعه یک وسیله انفجاری هستهای مرتبط است. بنا به ارزیابی آژانس این اطلاعات روی هم رفته معتبر هستند. آژانس از نوامبر 2011 اطلاعات بیشتری به دست آورده است که تحلیل مندرج در ضمیمه مذکور را بیشتر مورد تایید قرار میدهد.
65. در فوریه 2012، ایران نگرانیهای آژانس را بیشتر به دلیل اینکه از نظر ایران برپایه ادعاهای بیاساس است، رد کرده و در اوت 2014 ایران اعلام کرد که "بیشتر موضوعات" در ضمیمه GOV/2011/65 "فقط ادعاهایی هستند که ارزش بررسی ندارند" .
66. همانگونه که در بالا اشاره شد (بند 3) ایران و آژانس در قالب چارچوبی برای همکاری موافقت کردند تا با یکدیگر درخصوص انجام فعالیتهای راستیآزمایی توسط آژانس به منظور حل و فصل همه مسائل گذشته و حال همکاری کنند.
67. همچنین همانگونه که در بالا اشاره شد (بند 9) از زمان گزارش قبلی مدیرکل، مقامات ایران و آژانس گفتوگوهای بیشتری را درخصوص دو اقدام عملی مورد توافق در می 2014 در قالب گام سوم چارچوبی برای همکاری که باید اجرا شود، برگزار کردهاند. ایران برخی اطلاعات در ارتباط با یکی از این اقدامات ارائه کرده است. ایران و آژانس توافق نمودند که به گفتوگو درخصوص این اقدامات عملی ادامه داده و باردیگر در آینده نزدیک دیدار کنند.
68. از زمان گزارش قبلی مدیرکل، آژانس از طریق تصاویر ماهوارهای در محل مشخصی از سایت پارچین وجود وسایل، تجهیزات و مواد ساختمانی احتمالی را مشاهده کرده ولی تغییرات بیرونی بیشتری در ساختمانهای این سایت مشاهده نشده است. همانگونه که قبلا" گزارش شده، فعالیتهایی که در این محل از فوریه 2012 صورت پذیرفته است احتمالا" توانائی آژانس برای انجام راستیآزمایی موثر را تضعیف کرده است. همچنان مهم است که ایران به سئوالات آژانس پاسخ دهد و اجازه دسترسی به محل مشخص شده مورد نظر در سایت پارچین را بدهد.
69. آژانس آمادگی دارد که به حل و فصل همه مسائل باقیمانده تحت چارچوب برای همکاری شتاب بخشد. این موضوع میتواند با افزایش همکاری از سوی ایران و با ارائه به موقع دسترسی به همه اطلاعات، اسناد، سایتها، مواد و افراد مرتبط در ایران همانگونه که مورد درخواست آژانس است محقق شود. هرگاه آژانس درکی از کل تصویر پیرامون موضوعات با ابعاد نظامی احتمالی ایجاد کند، مدیرکل درخصوص ارزیابی آژانس به شورای حکام گزارش خواهد داد.
.I اطلاعات طراحی
70. بر اساس مفاد موافقتنامه پادمان و قطعنامههای ذیربط شورای حکام و شورای امنیت، ایران ملزم شده است تا مفاد کد اصلاحی 3.1 بخش عمومی ترتیبات فرعی در مورد ارائه زود هنگام اطلاعات طراحی را اجرا کند.
-J پروتکل الحاقی
71. برخلاف قطعنامههای مربوطه شورای حکام و شورای امنیت، ایران پروتکل الحاقی را اجرا نمیکند. آژانس در موقعیتی نخواهد بود که تضمین معتبری درباره فقدان مواد و فعالیتهای هستهای اعلام نشده در ایران را ارائه دهد مگر اینکه و تا زمانیکه ایران همکاری لازم را با آژانس از جمله از طریق اجرای پروتکل الحاقی به عمل آورد.
K. سایر موضوعات
72. درتاریخ 12 می 2015 میلادی، آژانس تایید کرد که 19 مجموعه سوختی که در ایران تولید شده و حاوی اورانیومی که در ایران تا 20 درصد U-235 غنیسازی شده بود در قلب راکتور تحقیقاتی تهران (TRR) قرار دارد. در همان تاریخ آژانس مشاهده کرد که مجموعه سوخت مدل پروتو Mini IR-40 در استخر ذخیره قرار داشت.
73. تا تاریخ 9 فوریه 2015 میلادی، آژانس تایید کرد که یک صفحه سوخت (مانند آنچه در گزارشات قبلی مدیرکل اشاره شده) شامل ترکیبی از U3O8 (تا 20 درصد U-235 غنیشده) و آلومینیم، در تاسیسات مولیبدن، ید و زینون ( MIX ) وجود داشت که از کارخانه ساخت صفحات سوخت ( FPFP ) منتقل شده و برای فعالیتهای تحقیق و توسعه با هدف بهینهسازی تولید ایزوتوپ های مولیبدن 99، زنون 133 و ید 131 مورد استفاده قرار دارد.
74. در تاریخ 15 و 16 آوریل 2015 میلادی، آژانس یک مورد بازرسی (PIV) و یک مورد بررسی اطلاعات طراحی (DIV) در نیروگاه برق اتمی بوشهر انجام داد که در آن زمان قلب رآکتور بسته و رآکتور خاموش بود.
L. خلاصه:
75. درحالی که آژانس به فعالیتهای راستیآزمایی در خصوص عدم انحراف مواد هستهای اعلام شده در تاسیسات هستهای و مکانهای خارج از تاسیسات هستهای اعلام شده از سوی ایران که تحت توافقنامه پادمان هستند، ادامه میدهد، آژانس در وضعیتی قرار ندارد که اطمینان موثقی درباره فقدان فعالیتها و مواد هستهای اعلام نشده در ایران ارائه دهد، و بنا بر این نمیتواند نتیجهگیری کند که تمامی مواد هستهای در ایران در فعالیتهای صلحآمیز هستند.
76. مقامات ایران و آژانس گفتوگوهای بیشتری درخصوص ادامه اجرای چارچوب برای همکاری داشتند. ایران و آژانس توافق کردند که به گفتگو ادامه داده و باردیگر در آیندهای نزدیک دیدار کنند.
77. مدیرکل در گفتوگوی خود با آقای محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و در گفتوگوی متعاقب آن با آقای عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران ضرورت شتاب بخشیدن به حل و فصل کلیه مسائل باقیمانده مرتبط با برنامه هستهای ایران و نظارت و راستیآزمایی آژانس بر اقدامات مرتبط هستهای برنامه جامع اقدام مشترک به هنگام توافق و درخواست آن را مورد بحث قرار داد.
78. آژانس آمادگی دارد به حل و فصل همه مسائل باقیمانده در قالب چارچوب همکاری شتاب بخشد. این امر میتواند با همکاری فزاینده از سوی ایران و از طریق ارائه به موقع دسترسی به همه اطلاعات، اسناد، مواد و افراد مرتبط در ایران همانگونه که مورد درخواست آژانس است محقق شود. هرگاه آژانس درکی از کل تصویر پیرامون موضوعات با ابعاد نظامی احتمالی ایجاد کند، مدیرکل درخصوص ارزیابی آژانس به شورای حکام گزارش خواهد داد.
79. آژانس به نظارت و راستیآزمایی در ارتباط با اقدامات مرتبط هستهای مندرج در برنامه اقدام مشترک (JPA) به ترتیبی که تمدید شده، ادامه میدهد.
80. مدیرکل به گزارشدهی به طور مقتضی ادامه خواهد داد.
انتهای پیام
نظرات