خاچیک خاچر که به تازگی کتاب «پرواز با درنا» را شامل شعرهایی از شاعران ارمنی به فارسی ترجمه کرده است، می‌گوید: ترجمه این کتاب تلاشی در جهت ایجاد پل دوستی بین دو ملت ایران و ارمنستان است.

این مترجم در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات و نشر ایسنا اظهار کرد:‌ ترجمه کتاب حاضر تلاشی است در جهت ایجاد پل دوستی بین دو ملت. البته چند نفر دیگر از دوستان نیز با ترجمه آثاری از ادبیات فارسی به ارمنی و برعکس در تلاش‌اند این ارتباط گسترده‌تر شود.

او با بیان این‌که آنتولوژی حاضر شعرهای 65 شاعر ارمنی را دربر می‌گیرد، افزود: مضمون شعرهای آن‌ها انسان و مسائلی است که در زندگی‌ وجود دارد. شعرهای کتاب همه مدرن و در قالب شعر سپید هستند و شعر قافیه‌دار در این کتاب ترجمه نشده است.

خاچر در ادامه گفت: جمع‌آوری شعر شاعران مختلف با وجود اینترنت و دنیای مجازی که چند سال پیش فکرش را هم نمی‌کردیم باز هم کار ساده و سهلی نیست، زیرا معتقدیم هر شعری را برحسب تصادف و اتفاق نمی‌توان ترجمه «شاعرانه» کرد. در وهله اول شعر باید از «دل» بر آمده باشد تا بر «دل» نشیند. شعری را می‌توان ترجمه کرد که مورد پسند مترجم قرار گرفته باشد.

پرواز با درنا

این مترجم و داستان‌نویس سپس درپاسخ به این سوال که تاثیر و تاثرات ادبیات فارسی و ادبیات ارمنی چه میزان بوده است گفت: شکی نیست که ادبیات دو ملت همسایه بر یکدیگر تاثیر می‌گذارد، تاریخ مشترک، مسائل جغرافیایی و سیاسی مشترک این‌ها همه تاثیرگذارند. علاوه بر این‌که بیش از هزار لغت مشترک بین زبان فارسی و ارمنی وجود دارد‌، در عین حال لغاتی هم در دو زبان وجود دارد که تلفظشان یکی است، اما معنی‌شان عوض شده است.

او با بیان این‌که شباهت‌های زیادی بین دو زبان فارسی و ارمنی وجود دارد‌، ادامه داد: حتی حکایت‌های زیادی توسط نویسندگان ارمنی به این زبان نوشته شده که اصل همه آن‌ها ایرانی است، اما توسط نویسندگان ارمنی پرورش داده شده است. اما این‌ را که در حوزه شعر تاثیر شاعران بر یکدیگر چه میزان بوده است نمی‌توانم بگویم، چون تاثیر زمانی انجام می‌پذیرد که شاعر بتواند به دو زبان شعر بگوید. با این حال زبان ارمنی و فارسی مشترکات زیادی دارند. زبان‌هایی که تاریخ هزاران سال همسایگی را با خود به یدک می‌کشند لغات زیادی از هم به عاریه گرفته‌اند و داستان‌ها و حکایت‌های مشترک بسیاری را شامل می‌شوند.

خاچر درباره میزان شناخت فارسی‌زبانان از ادبیات ارمنی و برعکس اظهار کرد: یکی از کاستی‌ها و کمبودهایی که روشنفکران ارمنی در ایران داشته‌اند‌، این است که به زبان فارسی توجه زیادی نداشته‌اند. با این‌که بسیاری از شاعران ارمنی فارسی را خوب بلد بودند ولی به ترجمه فارسی به ارمنی یا ارمنی به فارسی به حد نیاز نپرداخته‌اند.

او همچنین درباره شناخته شدن ادبیات ارمنی در ایران گفت: متأسفانه ادبیات ارمنی در ایران شناخته‌شده نیست‌، البته کسانی بودند که پیش از این به ترجمه شعر ارمنی به فارسی پرداختند. نمونه‌های چندی هم در این رابطه وجود دارد که برخی از آن‌ها حتی موفقیت‌هایی هم کسب کرده‌اند ولی این تعداد بسیار محدود بوده است.

خاچر درباره شعرهای ترجمه‌شده کتاب نیز گفت: معمولا با خواندن یک یا سه شعر از شاعری نمی‌توان شناختی از آن شاعر به‌دست آورد، فقط می‌توان با نام شاعر آشنا شد. با خواندن صد شعر از شاعران مختلف نمی‌توان شعر و ادبیات شعری آن ملت را شناخت. به‌نظرم در این آنتولوژی هم فقط می‌توان با شعر ملت ارمنی آشنایی پیدا کرد و اگر ما با تقدیم این کتاب به محضر خوانندگان فارسی‌زبان توانسته باشم این آشنایی را تا حدی بین خواننده ایرانی و شعر ارمنی بر قرار کنیم، خود را موفق خواهیم دانست.

او افزود: در حال حاضر در ارمنستان همه گونه شاعر از هجونویس گرفته تا شاعر خوب و موفق وجود دارد و همه شعرهای‌شان هم چاپ می‌شود، اما من در این کتاب با نظر شخصی‌ام شعرهایی را انتخاب کرده‌ام که شخصا آن‌ها را می‌پسندم.

خاچر همچنین درباره جایگاه شعر در بین مردم کشور ارمنستان اظهار کرد: در ارمنستان نیز مانند ایران شعر در بین مردم از جایگاه خوبی برخوردار است و از آن در صحبت‌های‌شان استفاده می‌کنند. به طور کلی فکر می‌کنم استفاده از شعر در صحبت و سخن گفتن، یک صفت شرقی است و این صفت در بین مردم ارمنستان هم وجود دارد، آن‌ها نیز مانند ایرانی‌ها شاعران بزرگ‌شان را بسیار دوست دارند.

او افزود: در حال حاضر شعر ارمنی هم مانند شعر اکثر ملل دیگر در راه جهانی شدن قدم گذاشته است و زبان آن هر روز به زبان گویشی نزدیک‌تر می‌شود. کم نیست تعداد شاعرانی که اگر ترجمه خوبی از کار آن‌ها ارائه می‌شد در ردیف شاعران بزرگ جهان قرار می‌گرفتند.

به گزارش ایسنا، کتاب «پرواز با درنا» به تازگی در مجموعه شعر معاصر جهان نشر ثالث به چاپ رسیده است.

از خاچیک خاچر پیش‌تر مجموعه‌های داستان «اشک ششم» و «حال و هوایی به پسند کلاغ‌ها» در ایران منتشر شده است. او دو مجموعه‌ داستان کوتاه دیگر با نام‌های «آدم‌های شفاف» و «چهارراه ژنرال‌ها» را به ارمنی نوشته و در ایروان منتشر کرده است. ترجمه‌ ارمنی «زنده به‌گور» صادق هدایت هم که به سه زبان ارمنی، انگلیسی و زبان اصلی است از دیگر آثار منتشرشده اوست. او همچنین «جاده‌ ابریشم» را با آثاری از 32 نویسنده‌ معاصر ایران، از محمدعلی جمالزاده تا علی خدایی، در ارمنستان منتشر کرده است.

انتهای پیام