«یکی از آسیب‌های وارد به برنامه‌های توسعه، جذب سرمایه‌های ملی توسط برخی مدیران منطقه‌ای با انگیزه‌ی جلب توجه مردم آن مناطق بود».

مرتضی دلخوش در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: در جریان برنامه‌های پنج ساله توسعه بعضا اتفاق افتاد که برخی مسوولان منطقه‌ای برای جلب توجه یا نشان دادن توانایی خود به مردم شهر، استان یا منطقه‌ی تحت مسوولیت خود، سرمایه‌هایی را جذب آن مناطق کردند که نه تنها به هدررفت هزینه‌ها انجامید بلکه مزیتی هم برای اقتصاد آن نقاط ایجاد نکرد. در این خصوص می‌توان ایجاد سایت‌های خودروسازی در مناطق مختلف کشور را مثال زد که بجز یکی دو مورد، اکثرا با تعطیلی مواجه شدند.

وی افزود: برنامه‌های توسعه پنج ساله در ایران چندان موفق عمل نکردند که این مساله اهداف سند چشم‌انداز را دچار مشکل کرد. یکی از دلایل عدم موفقیت این برنامه‌ها تغییرات دولت‌هاست که به تغییر دیدگاه‌ها منجر می‌شود. از سال 1368 هر دولتی که راس کار قرار گرفته، برنامه‌های دولت قبلی را کنار گذاشته است.

این کارشناس اقتصادی با ذکر مثالی در این خصوص گفت: در برنامه‌های پنج ساله قرار بود هر سال یک درصد به ارزش افزوده اضافه شود که ارزش افزوده باید در سال 93 به 7 درصد می‌رسید و سال 94 به 8 درصد. اما دولت در سال 93 آن را به 8 درصد رساند تا یک سال جلو بیفتد و بتواند بر روی طرح تحول نظام سلامت تمرکز کند. البته طرح نظام سلامت، طرح بسیار خوبی است اما بهتر است در فرآیند کلی، ارزش افزوده ایجاد شود و زودتر از برنامه حرکت نکنند.

دلخوش ادامه داد: وظیفه‌ی دولت‌ها اجرای دقیق سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در قالب افق 1404 است، لذا نباید این اهداف با سلایق سیاسی و جناحی دولت‌ها فراموش شوند. به نظر می‌رسد دولت‌ها توجه چندانی به اهداف برنامه‌های توسعه ندارند و با نگرش خودشان برنامه‌های کوتاه مدت را اجرا می‌کنند.

وی، عوامل تاثیرگذار بر برنامه‌ریزی را به دو بخش سیستماتیک و غیرسیستماتیک تقسیم کرد و افزود: بخش سیستماتیک مربوط به عوامل داخلی و غیرسیستماتیک مربوط به تحولات خارجی است. عوامل خطرزای داخلی قابل کنترل هستند اما عوامل خارجی همچون تحریم‌ها چندان تحت کنترل ما قرار ندارند. البته عملکرد دولت گذشته در تشدید تحریم‌ها قطعا موثر بود اما منظور من این است که در فرآیند درازمدت برنامه‌های توسعه باید پیش‌بینی برای عوامل غیرمترقبه تاثیرگذار بر اقتصاد کلان صورت گیرد تا با تاثیرات بین‌المللی دچار بحران نشویم.

این کارشناس اقتصادی با ذکر مثالی در این خصوص اظهار کرد: قیمت نفت عاملی است که کل برنامه‌های توسعه ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عامل معمولا خارجی و خارج از دسترس است، لذا باید در فرآیند درازمدت پیش‌بینی شود. اما چون این پیش‌بینی صورت نمی‌گیرد غالبا با کاهش قیمت نفت، اقتصاد ما آسیب‌های جدی می‌بیند و پروژه‌های عمرانی عقب می‌افتند.

انتهای پیام