حسن رحیم‌پور ازغدی در مراسم پایانی جایزه «یوسف» گفت: امروز اگر نوشتن رمان «بینوایان» (ویکتور هوگو) را به نویسنده‌های ما می‌سپردند هیچ‌کدام نمی‌توانستند آن را به این صورت بنویسند، اما بخش اعظم این رمان اسلامی است.
به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، مراسم پایانی ششمین دوره جشنواره سراسری داستان کوتاه دفاع مقدس (جایزه ادبی یوسف) روز چهارشنبه، 30 بهمن‌ماه، با حضور سیدعباس صالحی - معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی - و با تجلیل از خانواده‌های شهید احمدی روشن و مرحوم امیرحسین فردی در مرکز فرهنگی اسوه برگزار شد.
در این مراسم حسن رحیم‌پور ازغدی در سخنانی عنوان کرد: داستان کوتاه در برابر داستان بلند شأن پیامک را دارد در برابر پیام. داستان کوتاه موفق نوشتن بسیار دشوارتر از نوشتن داستان بلند است. در داستان بلند نویسنده فرصت دارد خراب‌کاری‌هایش را جبران کند. البته کش دادن یک موضوع جذاب کار بزرگ و هنر فوق‌العاده‌ای است، اما ریسک داستان کوتاه نوشتن بیش‌تر است.
او در ادامه اظهار کرد: نوشتن داستان زیبای هنرمندانه بدون توجه به یک مکتب ممکن نیست. کسانی هم که می‌گویند ما غیرمکتبی هستیم و فقط هنرمندانه خود را شفاف می‌کنیم درست می‌گویند، اما باید پرسید خودشان چیستند. بسیاری از مثلث، مربع‌ها و مخمس‌های عشقی در فیلم‌ها و داستان‌ها، زندگی‌نامه تهیه‌کننده و نویسنده است. باید به این افراد گفت این مسائل مشکل شخصی شماست نه مسأله و نیاز مردم. داستان و آثار رئالیستی همه ایده‌آلیستی هستند، چون ایده‌ای پشت آن‌هاست
رحیم‌پور ازغدی همچنین گفت: صادق هدایت پدر داستان کوتاه فارسی است و از جنبه فنی بخصوص با توجه به این‌که او آغازکننده بوده به او احترام می‌گذاریم، اما ببینید او چه می‌نویسد و از چه می‌نویسد. وقتی آثار صادق هدایت را می‌خوانی به لحاظ فن روایت خوشت می‌آید، اما به لحاظ شخصیت نویسنده می‌خواهید بالا بیاورید. او یک بیمار روانی است. من دلم برایش می‌سوزد. خیلی دلم می‌خواست او را از نزدیک می‌دیدم و با او حرف می‌زدم.
او در ادامه افزود: صادق هدایت خوب داستان کوتاه می‌نویسد، اما توجه کنید که او چگونه به عالم نگاه می‌کند. هدایت بلد است چطور بنویسد، اما بلد نیست از چه بنویسد. او به عنوان یک نویسنده جمله‌های قشنگی دارد، اما به عنوان یک انسان شخصیت بیماری دارد.
رحیم‌پور ازغدی سپس با خواندن بخش‌هایی از آثار هدایت خطاب به او گفت: تو خودت نمی‌دانی چرا زنده‌ای. می‌خواهی به بقیه چه پیامی بدهی، به‌جز پیام نفرت و بیزاری از زندگی و خودکشی؟ می‌توان در برابر تکنیک، هنر، ادبیات و قدرت خلاقیت صادق هدایت سر تعظیم فرودآورد. او زیبا بحث می‌کند و تکنیک زیبایی دارد، اما چه چیزی دارد که به ما بگوید؟ در مقابل، بچه مسلمان‌هایی هم هستند که آدم‌های خوب و درستی محسوب می‌شوند، ولی نوشته‌های‌شان مثل انشای دبستانی‌هاست و می‌گویند دیگران لقمه حرام خورده‌اند و کلام من در آن‌ها اثر ندارد، به همین دلیل هنر اسلامی را نمی‌بینند.
رحیم‌پور ازغدی سپس گفت: کسانی که می‌گویند مذهبی‌ها می‌خواهند جلو هنر خالق بایستند همه حرف‌های‌شان بازی است و خودشان می‌خواهند از طریق سینما و داستان حرف خودشان را بزنند.
او اضافه کرد: البته ما باید طبق فرمان قرآن به هر کسی که کاری کرده و زحمت کشیده احترام بگذاریم و نقاط مثبت کارش را چه در تکنیک و چه در محتوا ببینیم. هیچ اثری ذاتا باطل نیست. کسانی که می‌گویند این سینما از اساس فاسد، باطل و اومانیستی است نمی‌دانند معنی این‌ها چیست.
رحیم‌پور ازغدی در ادامه گفت: به بعضی کارها باید از نظر فکری احترام گذاشت، اما باید دید این تکنیک‌ها در خدمت چه چیز قرار گرفته‌اند؛ در خدمت شک، ظلم، نژادپرستی و پورنو؟ خوک که رژیم غذایی ندارد و همه چیز می‌خورد، هنرمندی هم که خوک‌وار به مسائل نگاه می‌کند رژیم هنری ندارد و فقط به دنبال شهرت و جایزه است. آن‌هایی که هنر و داستان را علیه توحید و اخلاق به کار می‌برند دُر را به پای خوک می‌ریزند و زیبایی تکنیک را در خدمت زشتی هدف قرار می‌دهند.
او سپس عنوان کرد: عده‌ای می‌گویند ذات رمان اومانیستی است. آن‌ها می‌خواهند ما به این نتیجه برسیم که چون مقاومت در برابر ذات مذبوحانه است پس باید همه این‌ها را به آن‌ها واگذار کنیم و خود به عبادت بنشینم تا منجی ظهور کند. این‌ها می‌خواهند حکومت نظامی راه بیاندازند. حکومت نظامی شبه روشن‌فکری از حکومت نظامی چماق‌دار‌ها بدتر است.
رحیم‌پور ازغدی در ادامه اظهار کرد: من معتقدم هنر و سینمایی که به حق و تکلیف، مرگ و حیات و... اشاره نداشته باشد، وجود ندارد. هر فیلم و داستانی مفروضات و اهدافی دارد و براساس یک مکتب حرف می‌زند، پس ما هنر غیرارزشی نداریم. حوزه کار هنرمند مسلمان مکتبی در سینما و تئاتر وسیع‌ترین حوزه است. وقتی سواد، تکنیک، خلاقیت و مطالعه نداریم، فکر می‌کنیم عرصه کار دینی محدود است. در حالی‌که ما می‌توانیم رومانتیسم اسلامی، رئالیسم اسلامی و... داشته باشیم. حتا در بسیاری از فیلم‌ها و رمان‌هایی که در شرق و غرب عالم ساخته و نوشته شده‌اند مفاهیم اسلامی مطرح شده است و با وضعیت امروز اگر نوشتن «بینوایان» را به نویسنده‌های ما می‌سپردند هیچ‌کدام نمی‌توانستند آن را به این صورت بنویسند، اما بخش اعظم این رمان اسلامی است.
او سپس گفت: در بیش‌تر جایزه‌های بین‌المللی، جایزه را برای فرم نمی‌دهند، بلکه دقیقا به محتوا می‌دهند.
در بخش دیگری از این مراسم، گلعلی بابایی - رییس سازمان فرهنگی - ادبی دفاع مقدس - گفت: امروز که سال‌ها از دوران پرافتخار دفاع مقدس می‌گذرد ما می‌توانیم با آرامش به آن‌چه روی داده بنگیریم. آن دوران با دهه‌های بعد از خود تمایزهای آشکاری دارد. نسل جوان در سال‌های دهه 60 در متن حادثه‌ها حضور یافت. پشتوانه‌ای از شناخت، عرفان و ترجیح دیگران بر خود، این نسل را به آگاهی رساند که با اشتیاق پا به میدان می‌گذاشت و تا پای جان می‌ایستاد.
او ادامه داد: زنده نگه داشتن یاد شهیدان نیاز ما و نسل‌های بعد از ماست. مطالعه تاریخ الهام‌بخش و آموزنده است و بهترین عمل آن است که کنار شط همیشه جاری یاد شهیدان خیمه بزنیم. این جایزه بهانه‌ای است برای زنده نگه داشتن یاد شهیدان. امروز در حالی این‌جا جمع شده‌ایم که ماه‌ها از عروج ملکوتی امیر ادبیات انقلاب (امیرحسین فردی) می‌گذرد. ما بنا داریم با این جایزه‌ها زمینه حضور نویسندگان را در عرصه هنر و ادبیات پایداری فراهم کنیم و با این امید جایزه را برگزار می‌کنیم.
بابایی سپس عنوان کرد: ما سعی کردیم مبلغ جایزه 50 درصد بیش از آن چیزی باشد که در فراخوان اعلام شده بود.
در بخش دیگری از این مراسم رحیم مخدومی - دبیر جایزه ادبی یوسف - عنوان کرد: برای ما مهم بود که در این جشنواره از درجازدن در حد توان نجات پیدا کنیم. بیش‌تر جشنواره‌ها صرفا برای معرفی آثار یا نویسنده‌ها برپا می‌شوند و جریان‌ساز نیستند. یکی از دلایل این موضوع این است که آثار جشنواره‌ها مورد توجه قرار نمی‌گیرند. یکی از این توجهات نقد است. قدم اولی که ما در این زمینه توانستیم برداریم این بود که از جناب سرشار تقاضا کردیم سرپرستی این موضوع را بر عهده بگیرند و من فکر می‌کنم یکی از بهترین اتفاقات در این دوره از جایزه این است که ما از کتاب نقد و بررسی تمام آثار دوره‌های گذشته رونمایی می‌کنیم. آقای سرشار علاوه بر آثار، خود جشنواره را هم نقد کرده‌اند.
او همچنین عنوان کرد: امسال تعداد داوران برخلاف دوره‌های گذشته بیش‌تر بود. باید توجه کرد که این جشنواره به چه دلیل ایجاد شده است، آیا جز این است که ما می‌خواهیم دفاع مقدس‌مان بهتر شناخته شود؟ در این خصوص به زعم داوران عزیز، آثاری که به ما می‌رسد غالبا از روح دفاع مقدس عاری است، چون نویسنده‌های ما آشنایی دقیقی با دفاع ندارند. اگر نویسنده ابتدا با دفاع آشنا شود، جشنواره‌های ما صعودی خواهد بود. یک پیشنهاد در این زمینه این است که اردوها و نشست‌هایی مشابه کاروان راهیان نور راه‌اندازی شود که نویسنده‌ها با دفاع آشنا شوند.
مخدومی اضافه کرد: نکته دیگر این است که نویسنده‌های ما خاطرات دفاع را کم می‌خوانند. آن‌ها باید اهل مطالعه باشند و گام بعد از مطالعه این است که نویسنده‌ها در خود مناطق، یادگاران دوران دفاع را ببینند. در این صورت است که ما می‌توانیم امیدوار باشیم ما گامی به دفاع مقدس نزدیک شده‌ایم.
همچنین در بخش دیگری از این مراسم سردار بهمن کارگر – رییس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس - در سخنانی گفت: امروز ما هر چه داریم از دفاع مقدس است و همه پیشرفت‌های کشور در زمینه‌های مختلف حاصل دفاع مقدس است. ما در آن دوران سیم خاردار را هم وارد می‌کردیم، اما امروز دنیا می‌گوید که ما پیشرفته‌ترین تجهیزات نظامی را تولید می‌کنیم.
او در ادامه افزود: در خلق آثار هنری دو شرط وجود دارد؛ یکی این‌که حقیقت بزرگی باشد و دیگر این‌که یک هنرمند بزرگ از این حقیقت بزرگ، اثر هنری خلق کند. دفاع مقدس حقیقت بزرگی است و ما هنرمندان بزرگی می‌خواهیم که این حقیقت را بنویسند.
کارگر همچنین عنوان کرد: من تخصصی در ادبیات ندارم، اما خواسته‌هایی دارم. یکی از خواسته‌های من این است که آثار ادبی دفاع مقدس سرشار از امید باشد و دیگر این‌که در آثار ما حماسه، معنویت، عقلانیت، روحیه و تفکر بسیجی و «ما می‌توانیم» موج بزند. در ایران پرفروش‌ترین کتاب‌ها و فیلم‌ها آثار دفاع مقدس بوده است. این آماری است که داده شده است. شما می‌توانید ببینید که این آثار در چاپ چندم هستند.
در ادامه این مراسم از خانواده شهید احمدی روشن و مرحوم امیرحسین فردی تجلیل شد.
سپس با حضور سیدعباس صالحی - معاون فرهنگی وزارت ارشاد - و محمدرضا سرشار برگزیدگان جایزه مورد تقدیر قرار گرفتند.
در پایان مراسم محمدرضا سرشار نیز سخنانی در پاسخ به حسن رحیم‌پور ازغدی مطرح کرد و گفت: آقای رحیم‌پور ازغدی مطالب خوبی بیان کردند، اما مسائلی درباره صادق هدایت مطرح کردند که من باید درباره آن‌ها توضیح بدهم. اول این‌که صادق هدایت پدر داستان کوتاه فارسی نبود و این یک غلط مصطلح است. نکته دیگر این‌که هدایت خیلی هم نویسنده خوبی نبود. او نویسنده بدی نیست، اما حتا در زمانه خودش هم بهترین نبوده است.
سرشار همچنین خطاب به برگزارکنندگان جایزه یوسف گفت: ادبیات مقاومت باید پایش را از مرزهای ایران فراتر بگذارد. الآن در لبنان ادبیات مقاومت شکل گرفته است. در بحرین مقاومت شکل گرفته و به‌زودی ادبیات آن هم به‌وجود می‌آید، اما کسی به این‌ها جایزه نمی‌دهد و برای‌شان کف نمی‌زند. اگر ایران پیشگام نشود و مرزهای جغرافیایی را به مرزهای عقیدتی گسترش ندهد این‌ها مظلوم خواهند ماند. ما باید مرزهای این جایزه را گسترش دهیم و عقیدتی کنیم و نویسندگان آن‌ها را مورد تقدیر قرار دهیم.
به گزارش ایسنا، برگزیدگان جایزه ادبی «یوسف» به این شرح معرفی شدند:
برگزیدگان بخش آثار چاپی جشنواره:
رتبه اول: داستان «چتر کبود» نوشته جواد افهمی
رتبه دوم: داستان «چهارصدمین نفر» نوشته پرویز شیشه‌گران
رتبه سوم: داستان «سمندر» نوشته آرزو مهبودی
برگزیده‌های بخش آثار ارسالی:
رتبه نخست: داستان کوتاه «بدو سمیره! سمیره بدو» نوشته اشرف ظریف رمضانی
رتبه دوم: داستان کوتاه «عباس» نوشته ابوالفضل بصیری
رتبه سوم: داستان کوتاه «این‌جا همه تو را می‌شناسند» نوشته سیدابراهیم پیره
اسامی تقدیری‌های بخش آثار چاپی جایزه یوسف:
داستان «کمین مجنون» نوشته اکبر صحرایی
داستان «خدای دریاها» نوشته بیژن کیا
داستان «اتصال» نوشته محمدمهدی رسولی
داستان «تلاقی» نوشته محمدرضا دامرودی
داستان «ساعت» نوشته سیدرضا علوی
تقدیری‌های بخش آثار ارسالی:
داستان «ساعت پنج و نیم» اثر بهناز ضرابی‌زاده
داستان «کریم قرقی» نوشته حسین حسینی ارسنجانی
داستان «زمین پاک» اثر مریم محمدی
داستان «خوش‌قول‌ترین آدم دنیا» اثر سهیلا سرداری
داستان «بچه محل» اثر محسن صادق‌نیا
داستان «روایات فتح، روایات فجر» اثر مجید خادم
داستان «یک ماهی در امتداد سطر آخر» اثر رضا کاظمی
داستان «آپ» اثر حاجی‌مرتضایی
داستان «من این‌جا چه کار می‌کنم» اثر رقیه کریمی
داستان «درخت بسمل» اثر عزت‌الله الوندی
داستان «فقط بیا» اثر فاطمه دانشور جلیل
داستان «سنگ یحیا» اثر خسرو عباسی خودلان
داستان «پرنده و خاکریز» اثر معصومه عیوضی
داستان «ننه حکیمه» اثر منیره محمدی
داستان «بی‌بی برگ بید» اثر محمداسماعیل حاجی‌علیان
داستان «نامیه» اثر سمیه حسینی
داستان «پریا کبوتر من بود» اثر محمدرضا شرفی خبوشان
داستان «پرنده پر» اثر حامد امامی
داستان «نقاش غار» اثر زهرا ریحانی
در این مراسم داوران ششمین دوره جایزه ادبی یوسف نیز معرفی شدند. داوران بخش آثار چاپی: خسرو باباجانی، راضیه تجار، جهانگیر خسروشاهی، محمدرضا شرفی خبوشان و محمدعلی قربانی. داوران بخش آثار ارسالی (چاپ نشده): وجیهه علی‌اکبری سامانی، محمدحسن ابوحمزه، محسن پرویز، احمد شاکری، کامران پارسی‌نژاد و فیروز زنوزی جلالی.
انتهای پیام
نظرات