پژوهشگران ایرانی موفق به تولید حامل رادیوداروهایی از نانومیله‌های طلا شدند که از برداشت و دفع طولانی مدت توسط سیستم دفاعی کبد، طحال و مغز استخوان در امان بوده و به مدت بیشتری در سیستم خونی و بافت‌های مرتبط با جریان خون از قبیل قلب و ریه باقی می‌ماند.

به گزارش سرویس فناوری ایسنا، نانوذرات طلا به دلیل خواص منحصر به فرد فیزیکوشیمیایی نظیر سهولت تولید و اصلاح سطح و نیز زیست سازگاری دارای کابردهای فراوانی از جمله تصویربرداری مولکولی و حمل داروها هستند. از میان اشکال مختلف، نانومیله‌های طلا خصوصیات نوری قابل توجهی داشته و سازگاری زیستی شناخته شده‌ آن‌ها در مقایسه با اشکال دیگر نانوذرات طلا بالاتر است.

به نوشته سایت نانو، از طرفی، به تازگی استفاده از رادیوایزوتوپ‌ها در مطالعه توزیع نانوذرات درون بدن افزایش یافته است. دلیل این امر در دسترس بودن روش‌های بسیار حساس برای ردیابی رادیوایزوتوپ با پوشش نانوذرات در بدن است. بنابراین انتظار می‌رود ترکیب نانومیله‌های با ایزوتوپ ید131 که عمدتاً برای تصویربرداری و بیشتر درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، بتواند منجر به ایجاد و توسعه تصویربرداری با ترکیب روش‌های تصویربرداری هسته‌ای شود. علاوه بر این با وجود همزمان ویژگی قدرت درمانی تابش و فوتوگرمایی این امکان وجود دارد که این ترکیب به عنوان یک عامل درمانی مفید به حساب آید.

دکتر سوده سادات سجادی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم فنون هسته‌ای و از محققان طرح انجام شده در این زمینه تصریح کرد: نانومیله‌های طلا تقریباً خنثی هستند، در حالی‌که نانو ذرات کروی دارای بار منفی هستند که این اثر بار به اضافه شکل آن‌ها موجب تجمع کمتر نانو ذرات کروی نسبت به نانومیله‌ها در تومورها می‌شود.

وی افزود: از طرف دیگر نانو ذرات و ساختارهای ماکرومولکولی که بار منفی دارند، به سرعت از جریان خون زدوده می‌شود. بنابراین نانو میله‌های طلا به دلیل ترکیب ویژگی‌های زمان گردش خون طولانی و نفوذپذیری افزایش یافته در مکان تومور، قابلیت تجمع در تومورهای جامد را داشته و گزینه مناسبی برای انجام آزمایش‌های تشخیصی تومور هستند. از این رو هدف این تحقیق آماده سازی نانوذرات طلای نشاندار شده و مطالعه توزیع آن‌ها درون بدن بود.

سجادی ادامه داد: در این راستا، نانوذراتی با اشکال قابل قبول، تهیه و سپس سطح آن‌ها توسط پلی‌اتیلن‌گلیکول (PEG) اصلاح شد. هدف از پوشش دادن نانوذرات با PEG، طولانی‌تر شدن زمان گردش بیولوژیکی و تسهیل فرایند نشاندارسازی آن‌ها بود. در ادامه با نشاندار کردن نانومیله‌های طلا با ایزوتوپ ید 131 و سپس با تزریق داخل وریدی به موش‌ها، توزیع زیستی آن‌ها در داخل بدن مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، ثبات و سوخت وساز بیولوژیکی این ترکیب درون بدن موش با استفاده از اسکن گاما مطالعه شد.

وی اظهار کرد: در اکثر روش‌های نشاندارسازی نانو ذرات با رادیونوکلئیدها، یک گروه دو عاملی جهت اتصال به نانو ذرات استفاده و سپس یک فلز رادیواکتیو به آن متصل می‌شود. اما در این پژوهش، نانوذرات اصلاح شده بدون نیاز به هیچ گروه عاملی با ید 131 نشاندار شد. دلیل این امر میل ترکیبی بالای ید در اتصال با سطح نانومیله‌های طلاست.

سجادی تصریح کرد: نتایج این پژوهش که بخشی از پایان نامه ارشد نجمیه اسکندری است، نشان می‌دهد که نانومیله‌های طلای روکش شده با PEG و نشاندار شده با ید 131 از برداشت و دفع طولانی مدت توسط سیستم دفاعی کبد و طحال و مغز استخوان در امان مانده است و به مدت بیشتری در سیستم خونی و بافت‌های مرتبط با جریان خون از قبیل قلب و ریه باقی می‌ماند.

وی تاکید کرد: دلیل این نتیجه را این‌گونه می‌توان توضیح داد که اصلاح سطح نانو میله‌های طلا با PEG باعث می‌شود شناسایی و جذب آن‌ها بوسیله سیستم دفاعی به تأخیر افتاده و بنابراین پروفایل توزیع زیستی و سینتیک زدودگی تغییر کند.

سجادی خاطرنشان کرد: همین نتایج دلایل خوبی برای استفاده از این ترکیب نانوذرات طلای اصلاح شده و نشاندار شده جهت طراحی سیستم‌های درمانی برای بیماری‌هایی نظیر تومورها و تصویربرداری هدفمند است.

بر اساس گفته‌های دکتر سجادی، این محققان هم اکنون به دنبال سنتز نانوذرات طلا با شکل‌ها و اندازه‌های مختلف و نشاندارسازی آن‌ها با دیگر رادیو نوکلوییدها و و ارزیابی توزیع بافتی نانوذرات نشاندار شده هستند.

نتایج این پژوهش که توسط دکتر سجادی و همکارانش انجام شده، در مجله Journal of Labelled Compounds and Radiopharmaceuticals منتشر شده است.

انتهای پیام