محراب «مسجد نبی» که در دوره‌ی صفوی بنیان آن گذاشته و در دوره‌های بعدی مرمت یا در بخش‌هایی از نو ساخته شده است تخریب شد. این بنا در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و دلیل تخریب محراب نیز گسترش فضای این بخش از مسجد برای اتصال صفوف نمازگزاران و ایجاد یک «درگاه» عنوان شده است.

به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، محراب این مسجد که در ضلع جنوبی ایوان غربی آن قرار دارد، به‌طور کامل تخریب شده است. هرچند در روزهای نخست برخی افراد حاضر در مسجد گفتند که این اقدام برای درست بودن صف نماز جماعت انجام می‌شود، اما حالا به جای باز کردن یک راه کوچک، محراب تاریخی همراه بخشی از دیوار آن به‌طور کامل تخریب شده است؛ اما آیا نمی‌شد به جای تخریب محراب، فضای مسجد از بخشی دیگر گسترش یابد؟ همچنین با وجود این‌که مراجع تقلید نسبت به تخریب آثار تاریخی واکنش‌هایی نشان داده‌اند، از بین بردن بخشی از مسجد ثبت ملی شده‌ی قزوین برای حل مشکل صفوف نماز جماعت چه توجیهی دارد؟

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین درباره‌ی این اتفاق، به خبرنگار ایسنا گفت: هیأت امنای «مسجد نبی» برای این کار از ما استعلام نگرفت. به همین دلیل، در روزهای نخست، یگان حفاظت این اداره کل کار آن‌ها را متوقف کرد و اخطار کتبی به آن‌ها داد؛ اما متأسفانه کار ادامه پیدا کرد و اکنون توسط ضابط قضایی به‌طور کامل متوقف شده است. متولیان این پروژه دچار اشتباه بزرگی شدند و سازمان میراث فرهنگی در حال پیگیری قانونی آن است.

محراب مسجد نبی پیش از تخریب

حمیدرضا قاسمی ادامه داد:‌ به‌جز در نظر گرفتن بحث استعلام از این اداره کل، موضوع انقطاع صفوف نمازگزاران نیز مهم است، ‌اما برای برطرف کردن این عذر شرعی، می‌توانستیم از طریق راهکارهای دیگر با کمترین مداخله مشکل را برطرف کنیم.

او همچنین اظهار کرد: محراب ایوان غربی «مسجد نبی» قزوین یک اثر تاریخی نبود،‌ بلکه کار هنرمندان و معماران سنتی بود. گچ‌بری‌های بالای محراب و مقرنس‌هایش این موضوع را نشان می‌دادند.

وی توضیح داد: از حدود 20 سال پیش تا کنون سوله‌هایی در حیاط مسجد نصب شده‌اند که توسط آن‌ها در فضای سرد و گرم، امکان برگزاری نماز جماعت وجود داشت، اما حدود سه‌ماه پیش به‌دلیل آسیب‌های بصری و غیربصری واردشده به این فضا، سوله‌ها از محوطه جمع‌آوری شدند. اکنون نیز به‌دلیل فرا رسیدن فصل زمستان، نماز جماعت باید در فضای شبستان‌ها برگزار شود، در این میان نمی‌توان صفوف نماز جماعت را به یک ردیف عقب‌تر منتقل کرد، چون انقطاع صفوف در نماز جماعت باعث باطل شدن آن می‌شود.

قاسمی با اشاره به این‌که افراد در مسجد گرد هم می‌آیند تا به خداشناسی برسند، افزود: اگر در بناهای تاریخی روح معنویت نباشد، این بناها به‌جز یک کالبد فیزیکی، چیز دیگری نیستند.

محراب مسجد نبی در حال تخریب

به گزارش ایسنا، براساس اسناد منتشرشده «مسجد نبی» یکی از مساجد چهارایوانی است که حیاط آن مربع - مستطیل است و هریک از جهات چهارگانه‌ی آن ایوانی بلند در وسط دارد. این بنا 15 دی‌ماه 1310 با نام «مسجد شاه» در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و دومین بنای ثبت‌شده پس از «مسجدجامع عتیق» در قزوین است. البته این بنا 30 خرداد 1337 بار دیگر با نام «مسجد نبی» ثبت ملی شد.

شاه‌اسماعیل صفوی کار ساخت این مسجد را آغاز کرد. پس از پایان کار ساخت طبقه‌ی نخست، او از دنیا رفت و پایان کار با تلاش شاه‌طهماسب انجام شد. به نظر می‌رسد پس از انقراض سلسله‌ی صفویه، این مسجد نیز براثر ‌بی‌توجهی، ویرانه شد، تا این‌که به فرمان فتحعلی‌شاه، از نو ساخته یا مرمت شد.

در ایوان جنوبی بنا، این جمله به خط نستعلیق در پایان کتیبه اضافه شده است: «به معماری استاد میرزای شیرازی - عمل استاد اسمعیل کاشی‌پز 1202» از تاریخ‌هایی که در کتیبه‌ها و سردرها ذکر شده، چنین به‌نظر می‌رسد که تعمیر مسجد مدت‌ها طول کشیده و حداقل 22 سال ادامه داشته است.

انتهای پیام

محراب مسجد نبی در حال تخریب