سومین حلقه‌ی گفتگو و بررسی ابعاد اجتماعی تلفن همراه با نمایش فیلم مستند «مشترک مورد نظر» در مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) همراه شد.

به گزارش خبرنگار سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، نشست این فیلم با حضور لقمان خالدی کارگردان، امید نجوان منتقد سینما، رحیم یعقوب‌زاده معاونت ارتباطات مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) و محمد آغاسی رئیس این مرکز 14 مهر ماه برگزار شد.

لقمان خالدی با بیان اینکه برای ساخت مستند «مشترک مورد نظر»، تحقیقات بسیاری انجام داده است، ادامه داد: برای این کار حدود 200 الی 300 کتاب خوانده‌ام و با کارشناسان مختلفی صحبت کردم. اولین اهمیت این فیلم برایم این بود که تماشاچی عام داشته باشد و نسل جوان با آن ارتباط برقرار کند، دلم نمی‌خواست این فیلم مانند برخی از فیلم‌ها از بالا به آدم‌ها نگاه بکند.

وی تصریح کرد: فکر می‌کنم اگر نوع فیلم‌ نصیحت‌گرایانه باشد به سختی با تماشاگر ارتباط برقرار می‌کند. بنابراین سعی کردم از زاویه کسانی که به تلفن همراه اعتیاد دارند، فیلم را روایت کنم. تحقیقاتم که تمام شد به‌ دنبال آدم‌هایی رفتم که مساله‌ی آنان بلوتوث، گوشی و... باشد. من حداقل با 400 تا 500 فردی که به پیامک اعتیاد دارند،صحبت کردم و حدود 170 بلوتوث‌ساز را از نزدیک دیدم. سعی من بر این بود تا هر کس فیلم را نگاه می‌کند، بگوید کارگردان عجب شانسی آورده که این شخصیت‌ها را پیدا کرده است.

کارگردان مستند «مشترک مورد نظر» یادآور شد: با شخصیت‌های «مسعود» و «آرمان» این فیلم زندگی کردم، ابتدا با آن‌ها رابطه دوستانه برقرار کردم. تأثیری که فیلم من بر روی آنها گذاشته بیشتر از تأثیری است که روی خودم گذاشته است. من سعی کردم در این فیلم آدم‌ها را مسخره نکنم و شخصیت‌ها را لوده نشان ندهم. شخصیت «مسعود» که تلفن همراه‌اش به جانش بستگی داشت بعد از دیدن فیلم، آن را رها کرده و در گاهی موارد بدون تلفن همراه‌اش منزل را ترک می‌کند زیرا این فیلم برای او چالش ایجاد کرده است.

این کارگردان با اشاره به فیلم پیش‌رویش با نام «حسادت» گفت: حدود چهار ماه است که دنبال چنین افرادی می‌گردم، بیشترین مساله من این است که شانس را برای خودم به وجود بیاورم. من برای تحقق و ساخت فیلمم سوال‌ها را طوری چیدمان می‌کنم که مثل یک روان‌شناس به نتیجه‌ای دلخواهم برسم.

خالدی با اشاره به موضوع فیلمش تصریح کرد: واقعیت این است که با تنهایی ما، تجارت می‌کنند. همه آمده‌اند تا داستان تنهایی ما را حل و فصل کنند و یادمان برود خودمان با خودمان روبرو شویم. من احساس کردم تنهایی در فضای جامعه و در خانواده به وجود آمده است. خانواده‌های ما یک دنیای غریبه را برای خود درست کرده‌اند. وجود قسمت‌هایی از کتاب «شازده کوچولو» که تنهایی در آن بسیار دیده می‌شود، بیانگر این است که ما دنبال دوست بگردیم. به عبارتی با جامعه خودمان دوست شویم. مستند «مشترک موردنظر» جایزه سن‌پترزبورگ را گرفت. در آن جشنواره یک جامعه‌شناس نقد خوبی از فیلم کرد و گفت، در این فیلم ما به دنبال خودمان می‌گردیم.

لقمان خالدی تصریح کرد: هر پروژه‌ای که به من معرفی می‌شود تا آن را به موضوع دلی تبدیل نکنم، قبول نخواهم کرد. من سعی کردم سفارشی بودن را در کارهایم حذف کنم و در قانون خودم امری وجود دارد که بپرسم چرا این پیشنهاد به من شده است؟.

کارگردان مستند «مشترک مورد نظر» معتقد است: اگر یک فیلم در خود من چالش به وجود نیاورد قطعا فیلم خوبی نیست. با سفارشی‌ کار کردن به هیچ جا نمی‌رسیم اما هنگامی که با علاقه کاری را انجام می‌دهیم اتفاقات بهتری برایمان می‌افتد. من معتقدم از هر کاری باید لذت خلق شود، اگر در هر کاری از پشت صحنه آن لذت نبرم قطعا کار خوبی نخواهد شد.

او ادامه داد: در زاویه‌های تصویری فیلم مشاهده می‌شود که ابتدا صحنه کج است و بعد آرام‌آرام صاف می‌شود. من در این فیلم به آدم‌ها از پشت اشیاء نگاه می‌کنم و سعی کردم کل اتمسفر فیلم را به موبایل ربط بدهم. فیلم «مشترک مورد نظر» مقدمه‌ای برای تلفن همراه است، برای من مهم است که روستایی هم فیلم مرا ببیند و سعی کردم با طنز این کار را انجام بدهم .

رییس مرکز افکار سنجی جهاد دانشگاهی (ایسپا) درباره‌ی مستند «مشترک مورد نظر» گفت: خالدی کار زیبایی را انجام داده است که خروجی بسیاری از مقالات ماست. یکی از مشکلاتی که در علوم اجتماعی و جامعه شناسی وجود دارد این است که برای خودش است و در کلاس‌های درسی دانشگاه به جا مانده است، ما نتوانسته‌ایم این علم را در راستای انسانیت و اخلاق انجام دهیم. این زحمت شما نقطه‌ای از این پازل را پر کرده است و کار شما با شهر شروع می‌شود که نماد دنیای مدرن و انسانهای جدید است و لازمه‌های شهرنشینی را مطرح کرده است.

محمد آغاسی تصریح کرد: هنگامی که شهر معنا پیدا می‌کند چه در ایران و چه در کشورهای دیگر، فردگرایی نیز حتماً در آن معنا پیدا می‌کند. فرد با شهرگرایی قطعا گره می‌خورد و شما در فیلمتان نوعی فردگرایی ایرانی را نشان می‌دهید، فردگرایی که با خلق منفی وخودخواهی که ما داریم گره می‌خورد و آن را تشدید و پررنگ‌تر می‌کند. وجه فلسفی این فردگرایی، تنهایی می‌شود و آدمی که تنهاست همواره به دنبال تنهایی خودش می‌گردد. انسان شهرنشین دنبال آن است که خودش را متمایز کند اما در جامعه ایران یکی از وجوه تمایز پیدا کردن استفاده از تلفن همراه است و به همین دلیل است که بازار مصرف خوبی هستیم و لوازم جانبی تلفن همراه نیز به لحاظ نرم‌افزاری و سخت‌افزاری بازار مصرف خوبی در کشورمان دارد.

او ادامه داد: ما دچار کلیشه شده‌ایم، اساسا تکنولوژی به فرهنگ نیاز دارد و آنرا با خودش می‌آورد، شاید قدری آسیب‌های آن را کمتر کنیم اما در واقع با فرهنگ‌مان عجین می‌شویم چون در فضای فرهنگی ما تکنولوژی زاییده نشده است. من از شما سپاسگزارم که آرزوی دیرینه من را که دوست داشتم فضای علوم اجتماعی و فیلمسازان به هم ورود پیدا کنند را محقق کردید.

معاون ارتباطات این مرکز درباره فیلم «مشترک مورد نظر» گفت: این فیلم در 35 دقیقه، بسیاری از نظریه‌ها و مفاهیم را به خوبی ارائه کرده است برای نمونه امروزه تلفن همراه بخشی از زندگی روزمره و نیاز افراد شده است. بعد دیگری از فرهنگ جامعه را نشان می‌دهد اما امروزه این موضوع به یک نیاز تبدیل شده است، بسیاری از افراد که در فیلم نیز به خوبی احساس می‌شود به دلایل مختلف مانند همدم بودن، دوست بودن با تلفن همراه، پر کردن تنهای و خلوت آدمها به ابزاری برای ارتباط برقرار کردن تبدیل شده است.

رحیم یعقوب زاده ادامه داد: در گذشته افراد در اوقات فراغت کتاب می‌خواندند اما هیچکدام از آنها بدون شک بدون تلفن همراه کامل نیستند، به عبارتی تلفن همراه همه‌ی رسانه‌ها را یکجا جمع کرده است و به شکل صوتی، تصویری، دوست‌یابی و انواع دیگر در قالب یک ابزار به نام تلفن همراه به نمایش گذاشته شده است که به نظر من بسیار هم خوب است. فیلم «مشترک مورد نظر» با بهره‌گیری از عنصر طنز به ابعاد مثبت و منفی تلفن همراه می‌پردازد.

امید نجوان منتقد حاضر در نشست هم پس از نمایش مستند «مشترک مورد نظر» گفت: دیدن هر باره‌ی این فیلم، نکات جذابی برایم به همراه دارد. برای دهمین‌بار است که این فیلم را می‌بینم، نکته مهم در این فیلم فضای تصویری آن است که به مفهوم مورد نظر کارگردان کمک کرده است.

به گفته‌ی او؛ فیلم به مقوله تلفن همراه و جزئیات آن پرداخته است. چند تصویر در فیلم وجود دارد که می‌توان گفت، هسته اصلی فیلم در آن گنجانده شده است. گفتگوی دو نفره‌ای که یکی از‌ آن‌ها آسیب‌دیده اما دیگری پله‌ای برای پیشرفتش ایجاد کرده است.

این منتقد در بخش دیگری از سخنانش درباره سوژه این مستند بیان کرد: هر بار که این فیلم را می‌بینم پوسته‌ای از آن برایم کنار می‌رود. این فیلم یک پله با نسل جدید و تلفن‌های مورد استفاده حالا فاصله گرفته است زیرا سرعت تکنولوژی باور ناپذیر است. من فکر می‌کنم باید چند سال دیگر به این سوژه و آدم‌ها مراجعه شود تا دید در چه شرایط زندگی می‌کنند.

وی تصریح کرد: یکی از ویژگی‌های اصلی این فیلم تدوین آن است، یک اشتباه تاریخی در سینمای ایران وجود دارد که اگر فیلمساز فیلمش را تدوین کند آن فیلم از نظر شخص سومی استفاده نمی‌کند واین نشانه ضعف در کارش است، اما یکی از نکته‌های مثبت این فیلم تدوین آن است که به تجربیات کارگردان برمی‌گردد. بسیار مهم است که فیلمساز از بخش‌های حاشیه دوری کند. در سابقه سینمای ایران بسیار دیده شده که فیلم‌های مستند در جشنواره‌ها شرکت می‌کنند و راه فیلمساز را منهدم می‌کنند. زیرا فیلمساز دیگر چیزی را جز خودش قبول ندارد، بنابراین به سمت سقوط می‌رود. من امیدوارم موفقیت در جشنواره سد راه این کارگردان نشود و در آینده فیلم‌های بهتری بسازد.

نجوان با اشاره به نکته‌ای هوشمندانه در فیلم «مشترک مورد نظر» گفت: تلفن همراه همان «روباه» داستان شازده کوچولو در فیلم است که اهلی نشده و امکاناتی را که تلفن همراه ارائه می‌دهد، ارتباطات و پاسخ به نیازهای روانی افراد است.

انتهای پیام