اوباما با بیان این که فکر نمیکنم بتوان یک شبه مشکلات در روابط ایران و آمریکا را حل کنیم افزود: اگر بتوانیم مشکل هستهیی را حل کنیم گام بزرگی در جهت توسعه روابط برداشتهایم.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، باراک اوباما، رییسجمهور آمریکا در سخنان خود در مجمع عمومی سازمان ملل به فتوای آیتالله خامنهای علیه سلاح اتمی و سخنان حسن روحانی در مورد اهداف برنامه هستهیی ایران اشاره کرد و گفت که از این سخنان خشنود است، اما مبنای اصلی، "عملکرد" خواهد بود.
او گفت که این سخنان و سخنان طرفهای غربی میتواند مبنای دست یافتن به راه حل باشد.
اوباما با اشاره به نامههایی که به رهبر و رییسجمهور ایران نوشته گفت که آمریکا به دنبال تغییر حکومت در ایران و ممانعت از استفاده ایران از انرژی صلح آمیز هستهیی نیست ولی میخواهد جلوی دسترسی آن به سلاحهای هستهیی را بگیرد.
وی به تاریخچه اختلافات ایران و آمریکا، از جمله کودتای 28 مرداد و دخالتهای آمریکا در ایران اشاره کرد و گفت که اگر دو کشور بتوانند اختلاف نظر در مورد برنامه اتمی ایران را حل کنند، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. او بر حق ایران در مورد دستیابی به فنآوری صلحآمیز هستهیی تأکید کرد.
اوباما افزود: مایه دلگرمی ماست که رییسجمهور روحانی تصمیم گرفته رویکردی میانهرو اتخاذ کند. من به جان کری، وزیر خارجه آمریکا دستور میدهم که با قدرتهای اروپایی در جهت یافتن یک راهحل برای ایران همکاری کند.
رییس جمهوری آمریکا تصریح کرد: سیاست آمریکا در منطقه در کوتاه مدت بر دو موضوع متمرکز خواهد بود؛ برنامه اتمی ایران و مشکل اسراییل و فلسطینیها.
متن سخنان باراک اوباما در مجمع عمومی سازمان ملل درباره کشورمان که در آن 25 بار از واژه "ایران" استفاده کرد، به شرح زیر است:
توافق درباره تسلیحات شیمیایی باید تلاشهای دیپلماتیک را جهت دستیابی به سازش سیاسی با سوریه افزایش دهد. من فکر نمیکنم که اقدام نظامی چه در داخل سوریه و چه توسط نیروهای خارجی بتواند به تحقق صلحی پایدار منجر شود. همچنین فکر نمیکنم که آمریکا یا هر کشور دیگری بتواند مشخص کند که چه کسی در سوریه حکومت خواهد کرد بلکه این مردم سوریه هستند که در این زمینه تصمیم میگیرند. با این حال رهبری که شهروندان خود را میکشد و علیه کودکان از گاز شیمیایی استفاده میکند نمیتواند مشروعیت لازم را برای هدایت کشوری که به شدت چند تکه شده است به دست آورد. این عقیده که سوریه میتواند به دوران پیش از جنگ بازگردد توهمآمیز است. زمان آن فرارسیده که ایران و روسیه متوجه شوند که پافشاری روی حکمرانی اسد منجر به نتیجهای خواهد شد که فضای ایجاد خشونت برای افراطگرایان افزایش یابد. در همین حال افرادی که به حمایت از اپوزیسیون میانهروی سوریه میپردازند باید آنها را متقاعد کنند که مردم سوریه نمیتوانند بهای فروپاشی دولت را بپردازند و سازش سیاسی بدون در نظر گرفتن واهمههای مشروع علویان و دیگر اقلیتها محتمل نیست.
در کوتاهمدت تلاشهای دیپلماتیک آمریکا بر دو موضوع خاص خواهد بود که نخستین موضوع برنامه تسلیحات هستهای ایران و موضوع دیگر مناقشه اسرائیل و اعراب است. در حالی که این دو مسئله علت تمامی مشکلات منطقه نیستند منبع اصلی برای بیثباتی به شمار میآیند و حل آنها میتواند به عنوان عنصری اساسی برای توسعه صلح عمل کند.
آمریکا و ایران از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1979 از یکدیگر فاصله گرفتهاند. این عدم اعتماد ریشههای عمیقی دارد. ایرانیها از مدتها پیش نسبت به این موضوع شکایت دارند که در تاریخ آمریکا نمونههایی از مداخله در امور داخلی ایران وجود دارد. همچنین ایرانیها نسبت به نقش آمریکا در سرنگونی دولت وقت تهران در دوران جنگ سرد (کودتای 28 مرداد) شکایت دارند. از سوی دیگر آمریکاییها دولت ایران را به عنوان دولتی در نظر دارند که آمریکا را دشمن میپندارد و به طور مستقیم یا غیر مستقیم با آمریکاییها خشونت میورزد، نظامیان و غیر نظامیان آمریکایی را میکشد و همپیمان ما یعنی اسرائیل را تهدید میکند. من فکر نمیکنم که تاریخ اینچنینی یک شبه حل شود. تردیدهای بسیاری وجود دارد اما اعتقاد من بر این است که چنانچه بتوانیم موضوع برنامهی هستهیی ایران را حل و فصل کنیم این اقدام به عنوان گامی موثر برای حرکت به سوی مسیری جهت حل اختلافات عمل خواهد کرد؛ تا بدین ترتیب رابطهای محتمل بر احترام متقابل و منافع مشترک شکل گیرد. از زمانی که من به عنوان رییس جمهور انتخاب شدم این مسئله را در نامهها به رهبر ایران و اخیرا رییس جمهوری جدید این کشور به طور مشخص اعلام کردهام که آمریکا ترجیح میدهد مسائل مربوط به برنامههای هستهای ایران به گونهای مسالمتآمیز حل و فصل شود اما ما عزم خود را جزم کردهایم که از این که در ایران تسلیحات هستهای تولید شود، جلوگیری کنیم. ما به دنبال تغییر حکومت در ایران نیستیم و به حقوق مردم ایران برای دسترسی به انرژی هستهای صلحآمیز احترام میگذاریم. در عین حال تاکید داریم که دولت ایران باید به مسئولیتهای خود در قبال قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد و قرارداد منع استفاده از سلاح هستهای عمل کند.
در همین حال رهبر جمهوری اسلامی فتوایی را علیه استفاده از تسلیحات هستهای صادر کرده است و روحانی نیز به تازگی تاکید کرده که جمهوری اسلامی هرگز به دنبال ایجاد تسلیحات هستهای نخواهد بود. این اظهارات باعث میشود که امکان دستیابی به توافقی معنادار محتمل شود. ما باید بتوانیم به توافق برای قطعنامهای برسیم که در آن به حقوق مردم ایران احترام گذاشته شود و در عین حال این اطمینان برای جهان حاصل شود که برنامه هستهای ایران صلحآمیز است. برای موفقیت در این زمینه باید حرفها به گونهای شفاف و قابل تضمین عملی شود و روی هم رفته این انتخابهای دولت ایران است که باعث اعمال تحریمهای گسترده علیه تهران شده است. این مسئله صرفا میان آمریکا و ایران نیست. جهان شاهد این بوده که ایران از مسئولیتهای خود در گذشته سر باز زده است. جهان به دنبال آن است که اطمینان حاصل شود ایران در آینده به تعهدات خود عمل خواهد کرد.
ما بسیار مشعوف شدیم که روحانی از سوی مردم ایران برای اعمال موضعی میانهروتر انتخاب شده است. با توجه به تعهد روحانی برای دستیابی به توافق، من، جان کری را برای پیگیری تلاشها و رایزنی با دولت ایران مسئول میکنم که کار خود را با همکاری نزدیک با اتحادیه اروپا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین ادامه خواهد داد. بنبستهای بسیاری ممکن است پیش رو باشد اما من شدیدا بر این باورم که مسیر دیپلماتیک باید امتحان شود.
انتهای پیام
نظرات