یک کارشناس مسایل اقتصادی در بررسی درآمدهای دولتی، مالیات را از مهمترین آن‌ها عنوان کرد و به بیان چالش های موجود در این بخش و تحولات ضروری مورد نیاز آن پرداخت.

بیژن بیدآباد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، با بیان اینکه درآمد دستگاه یا نهاد دولتی نباید برای همان دستگاه یا نهاد باشد و به هزینه‌اش تخصیص داده شود اظهار کرد: کلیه دریافت‌های دولت باید در خزانه‌داری کل متمرکز و همه پرداخت‌ها در حدود اعتبارات مصوب به موجب قانون انجام شود.

سادگی مالیات به مثابه کارایی سیستم مالیاتی

وی در ادامه با اشاره به درآمدهای مالیاتی به عنوان مهمترین منابع مالی برای دولت توضیح داد: سادگی مالیات‌ها از مهمترین عوامل کارایی سیستم مالیاتی است از این رو لازم است تا مقررات لازم در جهت ساده سازی مقررات و یکسان‌سازی نرخ‌های مالیاتی در کشور تدوین شود.

مالیات بر ارزش افزوده مکانیزه شود

او در ادامه با پرداختن به تغییرات ضروری در بخش مالیاتی کشور با اشاره به اینکه روش مالیات بر ارزش افزوده باید به روش اصولی آن و بطور مکانیزه پیاده شود افزود: آنچه که در حال حاضر اجرا می‌شود انواعی از مالیات بر فروش است که تهیه مقررات لازم برای اجرای صحیح، فراگیر و مکانیزه مالیات بر ارزش افزوده را ضروری می کند.

مالیات بر ارزش افزوده مبنای اخذ مالیات در مراحل دیگر

بیدآباد گفت: از بعد اقتصاد کلان، درآمد عوامل تولید به مفهوم ارزش افزوده بوده و مشمول سیستم مالیات بر ارزش افزوده می‌شود، بنابراین مقتضی است تا سیستم مالیات بر ارزش افزوده به تمامی پرداخت‌ها به عوامل تولید و معاملات تعمیم یابد و از سویی دیگر اگر بر فروش یک کالا یا خدمت مالیات اخذ شد برای اخذ مالیات در مرحله بعد مبنای محاسبه ارزش افزوده جدید باید با احتساب مالیات پرداخت شده مبنا قرار گیرد.

اخذ مالیات مجدد تنها در صورت تغییر وضعیت

وی با اعتقاد به اینکه باید از هر مال اعم از درآمد یا ثروت فقط یکبار مالیات اخذ شود اضافه کرد: از هر مالی که یکبار مالیاتش پرداخت شد تا زمانی که تغییر شکل نداده و یا مالک آن تغییر نیافته مشمول مالیات جدید نمی‌شود و مالیات جدید باید فقط بر ارزش افزوده ایجاد شده در هر مرحله از تغییر وضعیت یا انتقال اعمال شود.

پیشنهاد نرخ مالیات بر ارزش افزوده 10 درصد

به گفته بیدآباد سیستم مالیاتی باید با افزایش پایه مالیاتی و کاهش نرخ آن به سمت کارایی مالیات حرکت و مقرراتی برای بهبود تدریجی سیستم مالیاتی در این ارتباط تدوین شود.

وی در ادامه با اشاره به اینکه پایین بودن نرخ مالیات موجب تحقق آثار مثبت بسیاری در جامعه و افزایش درآمد دولت و جلوگیری از فرار مالیاتی و افزایش اراده عمومی در مشارکت در فعالیت های دولت می شود اعمال نرخ مالیات پیشنهادی نرخ 10 درصد بر ارزش افزوده را پیشنهاد کرد و افزود: مالیات عشر بر ارزش افزوده به معنی اخذ 10 درصد درآمد خالص (ارزش افزوده) حاصله در هر فعالیت اقتصادی و در جریان معاملات و دریافت و پرداخت‌ها است.

بازده معکوس نرخ های تصاعدی

این اقتصاددان تاکید کرد:نرخ‌های تصاعدی مالیات در عمل به دلیل گریز مالیاتی نزولی عمل می‌کنند. از سوی دیگر نرخ‌های تصاعدی مالیات از تراکم سرمایه و تشکیل سرمایه‌گذاری ممانعت به عمل آورده و در عمل کُندکننده توسعه و رشد اقتصاد است.

تعرفه‌ها کاهش یابد

او با اعتقاد به این که تعرفه و موانع غیرتعرفه‌ای به مثابه مالیاتی عمل می‌کنند که بر کالاها و خدمات وارداتی اعمال می‌شود ادامه داد: این نوع مالیات باعث تغییرات عمده‌ای در تخصیص منابع، اشتغال، تولید و رفاه در کشور می شود از این رو باید طبق برنامه و با زمانبندی از قبل مشخص شده حذف یا کاهش تدریجی تعرفه‌ها و موانع غیرتعرفه‌ای به اطلاع فعالان اقتصادی رسانده شود تا با افزایش کارایی بنگاه خود بتوانند در شرایط بدون حمایت‌های تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای به رقابت بپردازند.

بیدآباد معتقد است که معیار ارزیابی اعتبار مالی افراد حقیقی و حقوقی در فعالیت‌های اقتصادی و بانکی و غیره نیز باید برمبنای مالیات پرداختی دوره‌های مالی گذشته آنان قرار گیرد.

لزوم کنترل تصادفی پرونده‌های مودیان مالیاتی

او همچنین با توصیه بر برقراری سیستم کنترل تصادفی پرونده‌های مودیان مالیاتی گفت: میزان جریمه عدم ارائه صورت‌های صحیح مالیاتی به اداره مالیات باید به گونه‌ای تنظیم شود تا مجموع جریمه بار شده بر پرونده‌های بازبینی شده حداقل بیش از مجموع میزان فرار مالیاتی کلیه پرونده‌های مالیاتی اشخاص باشد.

وی همچنین بر مکانیزه شدن سیستم مالیاتی در راستای رهگیری کامل عملیات معاملات و نقل و انتقال کالا و دارائی به منظور افزایش کارایی تاکید کرد.

عدم اقدام کافی برای ممانعت پولشویی

این کارشناس کاستی‌های موجود در زمینه جلوگیری از پولشویی را از معضلات مهم بخش مالیاتی که به حقوق فعالان اقتصادی و دولت و اقتصاد کشور صدمه می‌رساند عنوان کرد و افزود: فرار مالیاتی، قاچاق، تبانی، اختلاس، جرم‌ها و تخلفات متنوع دیگر همگی در ذیل پولشویی می‌گنجد که کشف و برخورد با آنها می‌تواند منجر به اصلاحات بزرگی در اقتصاد کشور شود.

وی اضافه کرد: چنانچه معاملات اقتصادی زیرزمینی ملزم به استفاده از شبکه بانکی شده و سازمان مالیاتی هر کشور نظارت خاص بر معاملات عمده و حمل و نقل کالاها داشته باشد عملیات اقتصاد زیرزمینی از طریق تطبیق اطلاعات معاملات و اطلاعات بانکی به طور الکترونیکی در سیستم کشف پول شویی قابل کشف و رهگیری خواهد بود.

هر معامله یک پرداخت

بیدآباد با اشاره به این که مطابق با هر معامله و انتقال کالا یا خدمت باید یک پرداخت و دریافت پولی اعم از نقدی یا وعده‌دار وجود داشته باشد افزود: اگر عملیات پولی پرداخت و دریافت از طریق بانک یا سایر نهادهای پولی انجام شود دو اطلاع کالایی و پولی از هر معامله قابل تطبیق هستند که اگر این دو اطلاع منطبق بر هم نباشند باید خلل و ظنّی از نوع پولشوئی در معامله وجود داشته باشد. از این رو باید سیستم کشف پولشویی در وزارت امور اقتصادی و دارایی مستقر و فعال شده و تمامی نهادهای مالی با اداره مالیات هماهنگ حرکت کنند.

وی همچنین تاکید کرد: نحوه معافیت مالیاتی بنگاه‌های مددکاری و خیریه غیرانتفاعی باید به گونه‌ای مشخص و شفاف شود که مانع سواستفاده‌های احتمالی از این نوع بنگاه‌ها در فرار مالیاتی یا پولشویی شود.

درآمدهای مالیاتی و بودجه

این کارشناس مسایل اقتصادی با اشاره به اهمیت درآمد مالیاتی در بودجه سالانه خاطرنشان کرد:درآمد نفت متعلق به نسلهای فعلی و آتی ایرانیان است و عمدتاً فقط باید به بودجه عمرانی تخصیص یابد تا از زیرساختهایی که بوجود می‌آید هم نسل حاضر و هم نسلهای آتی بهره‌مند شوند از این رو باید بودجه جاری فقط از سمت درآمدهای مالیاتی و سایر منابع درآمدی دولت قابل تأمین باشد.

بید آباد یادآورشد: تخلف پرسنل مالیاتی خسارت زیادی به کلیه افراد جامعه وارد می کند لذا وضع قوانین تشدید تنبیه و مجازات ممیزین و پرسنل مالیاتی متخلف جهت سلامت سیستم مالیاتی بسیار ضروری است.

انتهای پیام