برج آتشگاه آمل در محله‌ی پایین بازار آمل، بنایی تاریخی از دوره‌ی ساسانیان است که با توجه به وسعت زیاد آن نسبت به برج‌های هم سن و سالش، در ششم اردیبهشت ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، این بنا با توجه به ویژگی‌های خاص معماری در ساختمان و بقعه‌اش، شامل بدنه‌ای چهارگوشه و برجی مخروطی‌شکل است و در بخش فوقانی بدنه، مقرنس‌های تزیینی دارد. این آتشکده به‌صورت چهارگوش و دارای گنبد مخروطی است و گنبد آن دو پوش و مدور است که هر دو پوش آن براثر زلزله و عوامل جوی خراب شده است. بیشتر تزیینات بنا تاق، قوس و قرنیس‌های آجری و کاشی‌کاری در بخش بالایی سازه است، همچنین کاربرد آجرهایی با ابعاد و اندازه‌های مختلف، با توجه به شکل کلی و شباهت بسیار آن با برج‌ها و آتشکده‌های شناخته‌شده در ایران، این برج از دیگر برج‌ها متمایز است.
وجود این شاخصه‌ها در یک بنای تاریخی، قطعا آن‌قدر این بنا را می‌تواند حائز اهمیت کند که توجه به آن جزو اولویت‌های متولیان حفاظت از آثار تاریخی در منطقه باشد؛ اما آن‌طور که از شواهد و گفته‌های شاهدان برمی‌آید، هرچند مرمت این بنا توسط متولیان حفاظت از آن آغاز شده است، ولی این مرمت‌ها آن‌طور که باید نمی‌توانند این اثر را سرپا نگه دارند.
یک فعال حوزه‌ی میراث فرهنگی و طبیعی در این‌باره به خبرنگار ایسنا گفت: این بنا که در دست به‌سازی است، وضعیت خوبی ندارد. از یک سو، تعیین حریمی برای آن نشده است و از سوی دیگر، هیچ تابلویی برای معرفی بنا، ارزش آن و حتا ملی بودن این اثر شاخص در محوطه وجود ندارد.
سیاوش آریا نبودن نگهبان در این بنای تاریخی واقع در استان مازندران را از دیگر مشکلات این اثر دانست و اظهار کرد: آن‌طور که به نظر می‌رسد، این سازه در دست مرمت است و به مراقبت‌های بیشتری نیاز دارد، چون بودجه‌ی بیت‌المال در آن صرف می‌شود، اما دردمندانه‌ترین بخش آن، مرمت غیرکارشناسانه‌ی برج آتشگاه امل است.
او ادامه داد: پرسش اینجا است که کدام مرمتگر زیر نظر کدام کارشناس، یک سازه‌ی تمام‌آجری را با گچ اندود می‌کند و شاخصه‌های معماری آن را از بین می‌برد؟! بر چه پایه‌ای چنین تصمیمی گرفته شده است؟
وی بی‌توجهی به آتشکده‌ها را یک معضل ریشه‌دار دانست و گفت: برخی از آتشکده‌ها در طول زمان روبه ویرانی رفته‌اند و برخی دیگر مانند مسجد نایین یا مسجد گوهرشاد تغییر کاربری داده‌اند. از سوی دیگر، برخی آتشکده‌های تاریخی بدون نگهبان و مراقب به حال خود رها شده‌اند.
این پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران با اشاره به ساخت آتشکده‌ها و آدریان‌ها در ایران در دوره‌های گذشته برای برگزاری جشن در آن‌ها، گفت: براساس گفته‌ی شاهدان عینی، ماه‌ها است که وسایل و مصالح مرمتگران در آتشگاه آمل رها شده است و هیچ کاری در محوطه انجام نمی‌شود.
به گزارش ایسنا، مرحوم پیرنیا - پژوهشگر و ایران‌شناس - این بنا را سازه‌ای اشکانی و پارتی دانسته است. همچنین براساس برخی منابع و گفته‌ها، پیکر «شمس‌الدین محمد بن محمود آملی» از دانشمندان و پزشکان شهیر ایرانی در این آتشکده به خاک سپرده شده است.
انتهای پیام
نظرات