امروز سالروز انتشار نخستین روزنامه‌ی ایرانی ست؛ روزنامه‌ای که بدون نام متولد شد و کوتاه عمر کرد، اما سرآغاز تحولی نو شد. بهار سال 1216 هجری شمسی برای فرهنگ ایرانی تحول به همراه داشت و روزنامه‌ای بدون نام در 11 اردیبهشت‌ماه آن سال توسط میرزا صالح شیرازی کازرونی در تهران منتشر شد.

به گزارش خبرنگار رسانه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، میرزا محمدصالح شیرازی کازرونی از نخستین دانش‌آموختگان ایرانی بود که توسط عباس میرزا، نایب‌السلطنه‌ی فتحعلی‌شاه به اروپا فرستاده شده بود. می‌گویند پس از بازگشت میرزا صالح شیرازی از فرنگ، عباس میرزا از او درباره‌ی اوضاع اروپا پرسید و میرزا صالح از انتشار روزنامه برای او گفت. عباس میرزا هم پس از آشنا شدن با روزنامه، گفت چرا ما نداشته باشیم و این‌گونه شد که اولین روزنامه‌ی ایرانی به دستور او و با مدیریت میرزا صالح شیرازی در تهران منتشر شد. این روزنامه مقدمه‌ای برای انتشار روزنامه‌ی «وقایع الاتفاقیه» در سال 1229 هجری شمسی شد.

این روزنامه که نام آن را بعدها «کاغذ اخبار» (ترجمه‌ی Newspaper) گذاشتند در سال چهارم سلطنت محمدشاه قاجار منتشر شد؛ اما گمانه‌هایی هم مطرح شده مبنی بر این‌که این روزنامه در اواخر سلطنت فتحعلی‌شاه منتشر شده است که البته درست نیست. روزنامه‌ی «کاغذ اخبار» روی دو ورق بزرگ که یک روی هر ورق سفید بود چاپ می‌شد و گفته شده که چاپ آن کیفیت خوبی نداشته است. روزنامه‌ی «کاغذ اخبار» نام مشخصی نداشت و فقط نشان دولت ایران در صفحه‌ی آخر آن مشخص بود.

نخستین روزنامه‌ی بی‌نام ایرانی به‌شکل ماهانه چاپ می‌شد. این نشریه نخستین شماره‌ی خود را با دادن عدد «صفر» به آن «اعلام‌نامه» نامید و دارای شانزده خبر مملکتی بود. از این روزنامه، دو شماره در کتابخانه‌ی موزه‌ی بریتانیا نگهداری می‌شود که مشخصات آن‌ها به این شرح است: قطع ۴۰ سانتی‌متر، طول ۲۴ سانتی‌متر، عرض در دو صفحه با خط نسخ در تیترها و خط نستعلیق در متن، با چاپ سنگی بدون نام و عنوان انتشار یافته است. این دو شماره به‌وسیله‌ی «چارلز سوندت» از مأموران سیاسی ‍‍‍‍‍سفارت انگلیس به آن کشور فرستاده شد. گویا به‌دلیل این‌که در یکی از آن‌ها خبری درباره‌ی تاج‌گذاری ملکه ویکتوریا وجود داشت.

اولین روزنامه‌ی ایرانی در سال 1837 میلادی (1216 هجری شمسی) به چاپ رسید در حالی که نخستین روزنامه‌ی اروپایی در سال 1650 میلادی منتشر شد که این فاصله‌ی زمانی می‌تواند دلیل فاصله‌ای باشد که تکنیک مطبوعاتی ما هنوز با استانداردهای غربی دارد. مطبوعات ایرانی هنوز پس از گذشت 176 سال نتوانسته‌اند از دولتی بودن فاصله بگیرند و هنوز نشریه‌ی مستقل در کشور ما چندان معنا ندارد.

انتهای پیام