کوروش کمالی سروستانی با اشاره به فعالیت محمود عبادیان در عرصه‌ی فلسفه، به آثار او در زمینه‌ی ادبیات اشاره کرد و گفت: دریغ و درد که جامعه‌ی علمی ما دانشی‌مردی بخرد را از دست داد که چون اویی یافتن، ما را صبر بسیار می‌باید.

این پژوهشگر و مدیر مرکز سعدی‌شناسی در گفت‌وگو با خبرنگار بخش ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، عنوان کرد: دکتر محمود عبادیان از یک سو پژوهشگر، مترجم و نویسنده‌ای گزیده‌گو و تأثیرگذار بود و از سوی دیگر انسانی وارسته. دریادل بود و بلندنظر و موج‌های بلند روزگار، قامتش را خم نساخت و آرامشش را نیاشفت. در چشمانش مهری بود بی‌پایان که شادمانت می‌ساخت، و در سخنش و رفتارش تواضع و سکونی بود که آرامت می‌کرد.

کمالی سروستانی افزود: آثار منتشرشده دکتر عبادیان در حوزه‌های فلسفه‌ی سیاسی، هنر، تاریخ و ادبیات فارسی به لحاظ کیفیت بس پرفایده است. بسیاری از آثار ایشان افق‌هایی نو می‌گشود و الهام‌بخش بسیاری از کتاب‌ها و مقالات و رساله‌های دانشگاهی شده بود.

کوروش کمالی سروستانی

او ادامه داد: اگرچه آثار دکتر عبادیان در حوزه‌ی فلسفه برای اهل فن شناخته شده است، اما در عرصه‌ی ادبیات فارسی نیز آثار گرانسنگی از او به جای مانده است. او مدتی در چک اسلواکی با یان ریپکا به ترجمه‌ی رباعیات خیام پرداخته و «درآمدی بر ادبیات معاصر ایران»، «فردوسی، سنت و نوآوری در حماسه‌سرایی »(مباحثی از ادبیات تطبیقی)، «تکوین غزل و نقش سعدی» از جمله آثار اوست. مقالات ادبی وی نیز دربرگیرنده آثاری است چون: مثنوی‌های سنایی/ قطعه در منشا و گونه‌های شعر/ جایگاه خواجو در روند تطور غزل فارسی/ سمک عیار رمان عامیانه/ ادبیات داستانی و انقلاب اسلامی/ مایه‌های ادبی اسطوره ایران باستان در شعر حافظ/ صادق هدایت و چک اسلواکی به مناسبت هشتاد و پنجمین سال تولد نزیسته‌اش/ نگاهی به «فرهنگ واژه‌نمای حافظ» و بسامدنویسی / نقد، کند و کاو در متن/ ادبیات: شب و روز در تصویرهای شاهنامه/ ادبیات: معیارهای زیباشناختی در نقد ادبیات و هنر/ دریدا و ساخت‌شکنی/ گرایش‌های ادب فارسی در عصر قاجار و ...

مدیر مرکز سعدی‌شناسی افزود: در عرصه‌ی سعدی‌پژوهی نیز به دلیل اعتقادش به جایگاه سعدی در تعالی و تکامل زبان و ادب فارسی، به گونه‌ای ویژه به سعدی پرداخته است. وی علاوه بر نگارش کتاب «تکوین غزل و نقش سعدی: مقدمه‌ای بر مبانی جامعه‌شناختی و زیباشناختی غزل فارسی» که در دوران معاصر یکی از آثار ماندگار و تأثیرگذار در عرصه‌ی سعدی‌پژوهی است و مورد اقبال بسیاری از محققان این حوزه واقع شده، مقالات ارزنده‌ای از خود به یادگار نهاده که برخی از آن‌ها در مجموعه‌های «سعدی‌شناسی» به چاپ رسیده است؛ مقالاتی از قبیل: «زمینه‌های‌ هومانیسم‌ اجتماعی‌ در آثار سعدی» سعدی‌شناسی دفتر دوم/ «تشریک مساعی سعدی در تطور و تکامل شعر کلاسیک فارسی»؛ سعدی‌شناسی دفتر نهم/ «گلستان» و حقوق طبیعی انسان؛ سعدی‌شناسی دفتر دهم/ «حکایت‌های گلستان سعدی از دید مناسبت و کارکرد دو عنصر نثر و نظم در آن‌ها»؛ سعدی‌شناسی دفتر دوازدهم. او سعدی را خوب می‌شناخت و به او عشق می‌ورزید و بر این باور بود که آثار سعدی دارای کیفیتی است «که متفکران و شاعرانی چون سعدی را نه تنها به تعلق روزگار خود، بلکه در ضمن به رده‌ی مصلحان فرهنگی عصر جدید درمی‌آورد».

کمالی در ادامه متذکر شد: دکتر عبادیان برای غزل‌های سعدی و نقش او در تکامل غزل فارسی، اهمیت ویژه قائل بود و می‌گفت: «غزل‌های سعدی جای ویژه‌ای در میان سروده‌ها و نوشته‌های او دارد، آن‌ها نه تنها تراوش روح شاعرانه‌ متفکری‌اند که بوستان و گلستان را سروده است، بلکه از این کیفیت برخوردارند که سعدی آن‌ها را با توجه به اخلاق عملی در گلستان و اخلاق نظری در بوستان سروده است. به عبارت دیگر غزل‌های او حاصل تلفیق نتایج عملی و نظری این دو اثر در قلمرو جمال و کمال است». او سعدی را شاعری آرمان‌گرا و اجتماعی و واقع‌بین می‌دانست و بر آن بود که: «هر نوع شعری یا در وصف انسان سروده شده است و یا موضوعی را از نظرگاه انسان توصیف می‌کند. در حماسه عمل قهرمانی انسان، در شعر روایی رفتار اجتماعی و در شعر غنایی احساس انسان است» و سعدی را به این وصف متعهد می‌دانست.

او در پایان گفت: حضور دکتر عبادیان فرصت مغتنمی بود تا بتوانیم فلسفه‌ی غرب را گام به گام با ادب شرق بیاموزیم و در تلفیق این دو با دیدگاه‌های نوینی از این هر دو از منظر تاریخی و نقادی آشنا شویم.

به گزارش ایسنا، محمود عبادیان 11 فروردین‌ماه به‌علت کهولت سن در منزلش درگذشت. پیکر او به علت تعطیلات نوروز در قطعه‌ی نام‌آوران به خاک سپرده نشد و در قطعه‌ی 316 بهشت‌ زهرا (س) در ردیف 128 شماره‌ی 43 به خاک سپرده شد.

عبادیان متولد سال ۱۳۰۷، استاد بازنشسته‌ی گروه فلسفه‌ی دانشگاه علامه طباطبایی، عضو هیأت علمی دانشگاه مفید قم و عضو گروه فلسفه فرهنگستان هنر ایران بود. او مدرک دکتری «تاریخ فلسفه‌ی عمومی» از دانشگاه چارلز پراگ (۱۹۶۱) و دکتری «فلسفه‌ی کلاسیک آلمان» از دانشگاه هامبورگ آلمان (۱۹۷۸) داشت.

عبادیان بیش از ۳۰ عنوان کتاب فلسفی و ادبی ترجمه یا تألیف کرده است. رساله‌ی منطقی فلسفی «ویتگنشتاین» اولین‌بار توسط او به زبان فارسی ترجمه شد.

«فردوسی، سنت و نوآوری در حماسه‌سرایی» (مباحثی از ادبیات تطبیقی)، «سقراط»، «درآمدی بر ادبیات معاصر ایران»، «تکوین غزل و نقش سعدی» (مقدمه‌ای بر مبانی جامعه‌شناختی و زیباشناختی غزل فارسی و غزلیات سعدی)، «گزیده‌ی زیباشناسی هگل»، ترجمه‌ی «هگل جوان» (در تکاپوی کشف دیالکتیک نظری)، «پرتره‌ی زرتشت» و «عالم در آیینه‌ی تفکر فلسفی» از جمله آثار ترجمه‌یی و تألیفی عبادیان است.

مراسم ترحیم عبادیان نیز قرار است امروز (جمعه، 16 فروردین) از ساعت 14:30 در مسجدالجواد (ع) واقع در میدان هفت‌ تیر برگزار شود.

انتهای پیام