مدیرکل خبر و تفسیر برون مرزی صدا و سیما گفت: مسبب بسیاری از کشتارهای سوریه و کشورهای خاورمیانه پول‌های کشورهای عربی و آموزش‌های نظامی ترکیه است.

امیر کرمی، کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس بیداری اسلامی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با تحلیل شرایط تونس پس از تحولات و برکناری بن علی گفت: اولین کشوری که انقلاب را در منطقه تجربه کرد، تونس بود،‌ با وجود این که این کشور توانست زود به وضعیت عادی بازگردد، اما بعد از مدتی جریان اسلامگرای النهضه توانست در انتخابات مجلس موسسان به پیروزی چشمگیری دست یافته و از مجموع 217کرسی، 89 کرسی را از آن خود کند، که در پی این امر ‌نگرانی‌ سلفی‌های تندرو وابسته به عربستان و هم‌چنین نگرانی غرب‌گرایان این کشور آرام آرام جلوه‌گر شد‌.

او افزود: با وجود این که جریان النهضه تلاش کرد با دعوت از احزاب دیگر یک دولت ائتلافی تشکیل دهد، اما اساسا جریان بازمانده رژیم بن‌علی و جریان سلفی و دیگر احزاب مخالف‌، ساز مخالفت‌ها را کوک کردند. النهضه همواره تاکید کرده تشکیل اولین دولت نتیجه توافق گروه‌های سیاسی بوده. اما در این میان با توجه به این که برخی مطالبات مردمی محقق نشد مخالفان فشارهای بیش‌تری به دولت برخاسته از اسلامگرایان وارد کردند؛ البته مردم تونس پس از پیروزی انقلاب امیدوار بودند از لحاظ اقتصادی و معیشتی پیشرفتی داشته باشند اما در این مدت انتظارات آن‌ها محقق نشد. از طرفی آمریکایی‌ها نیز برای تضعیف النهضه تلاش می‌کردند با تبلیغات منفی در رسانه‌ها، سطح مطالبات مردم را بالا ببرند و ناکامی‌های دولت در ارائه خدمات اجتماعی، بهداشتی، مبارزه با بیکاری و افزایش نیافتن معیشت مردم را برجسته کنند.

کرمی ادامه داد: در چنین شرایطی جریان سلفی و جریان بازماندگان بن‌علی فشارها علیه دولت را افزایش دادند و سرانجام دولت‌ حمادی‌الجبالی پس از 14 ماه استعفا کرد، این در حالی است که الجبالی تلاش کرد با ترمیم کابینه، به نوعی به خواسته‌های مخالفان انعطاف نشان دهد ولی وعده‌ای که برای تشکیل دولت تکنوکرات غیرحزبی داده بود، نتیجه نداد به همین دلیل هم او استعفا داد.

وی با بیان این که در حقیقت دبیرکل النهضه با کناره‌گیری از سمت خود سعی کرد، بهانه را از دست مخالفان بگیرید گفت: پس از او «علی العریض» که وزیر کشور بود از سوی رییس‌جمهوری مامور تشکیل کابینه شد، و جریان النهفضه از انتصابش استقبال کرد.

این کارشناس مسائل خاورمیانه یکی از دلایل افزایش فشارها بر دولت تونس را ترور یکی از مخالفان چپ‌گرای دولت دانست و خاطرنشان کرد: البته ترور شکری بلعید هم برای بر هم زدن اوضاع از سوی سلفی‌ها انجام شد، در حقیقت طراحان ترور شکری بلعید این طور وانمود کردند که اسلامگرایان حاکم در تونس هر صدای مخالفی را خفه می‌کنند.

او در بخش دیگری از این گفت‌وگو عنوان کرد: حزب اسلامگرای النهضه برای نجات تونس از بحران و جلوگیری از مداخلات غربی‌ها، بار دیگر تلاش کرد دولت ائتلافی تشکیل دهد. هم‌چنین النهضه جهت تامین خواسته‌های مخالفان تشکل از غربگراهای لیبرال وسکولار و چپ‌گراها، وزارتخانه کشور، دادگستری، خارجه و دفاع چشم‌پوشی کرده و موافقت خود را در واگذاری این پست‌ها به افراد مستقل اعلام کرد. و می‌توان گفت با این اقدامات، النهضه انعطاف خود را به منتقدان نشان داد.

کرمی خاطرنشان کرد: البته نمی‌توان انتظار داشت با وجود مداخلات غربی‌ها، فشار بازماندگان رژیم پیشین و دخالت‌های سلفی‌های وابسته به عربستان، مردم تونس از شرایط فعلی راضی باشند به‌خصوص این که دولت این کشور تا امروز در تامین نیازهای مردم موفق نبوده و این در حالی است که مردم تونس گمان می‌کردند با پیروزی انقلاب به خواسته‌های خود دست یافته‌اند و وضع عمومی بهتر می‌شود، خدمات اجتماعی و بهداشتی افزایش می‌یابد و هم‌چنین بیکاری و نابرابری در جامعه کم‌تر می‌شود.

مدیرکل خبر و تفسیر برون مرزی صدا و سیما ادامه داد: در چنین شرایطی گفت‌وگوها با مشکل مواجه شده بود و سرانجام دولت‌ علی العریض معرفی شد، دولتی که در آن مستقل‌ها و تکنوکرات‌ها نیز حضور دارند، البته احزاب ائتلافی قبلی نیز حضور دارند و سعی شده وزارتخانه‌های کلیدی مانند خارجه، دفاع و دارایی به افراد خوش‌نام واگذار شود.

وی با تاکید بر این که همه مشکلات تونس به پایان نرسیده است، افزود: از آن جا که هر دولتی بر سرکار بیاید، با مشکلات تازه‌ای دست و پنجه نرم خواهد کرد، افزود: به نظر می‌رسد با این دولت فراجناحی و انعطاف النهضه گام اول برای همدلی و هماهنگی میان گروه‌های سیاسی برداشته شده است. اما واقعیت جامعه تونس آن است که این کشور در مرحله گذار از یک دیکتاتوری سیاه به سوی دمکراسی کم تجربه بوده و طبیعی است در این مرحله دولت با مشکلات فراوانی روبه‌رو خواهد بود.

آغاز فصل تعاملات ایران و مصر با شکل گیری تورهای گردشگری

کرمی هم‌چنین در مورد تحولات مصر در مورد جبهه نجات ملی این کشور گفت: جبهه نجات ملی متشکل از چپ‌ها (به آن‌ها ناصری‌ یا ملی‌گرا هم می‌گویند)، لیبرال‌ها و سکولارهاست و آن‌ها تلاش می‌کنند انتخابات را به تعویق بیندازند؛ هم‌چنین جبهه نجات ملی دریافته است که اگر انتخابات پارلمان برگزار شود رای چندانی نخواهد داشت و مجددا اسلامگراها و در راس آن‌ها اخوانی‌ها هستند که آرا را از آن خود خواهند کرد.

مدیرکل خبر و تفسیر برون مرزی صدا و سیما ادامه داد: جبهه نجات ملی، هم اکنون 14 اشکال به قانون انتخابات وارد کرده و شعار آن‌ها این است که باید یک دولت توافقی میان احزاب تشکیل شود، زیرا جبهه نجات ملی به این نتیجه رسیده است که در حال حاضر نمی‌توانند مقابل اخوانی‌ها ایستادگی کنند.

او در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به نقش برخی از کشورهای عرب منطقه در مصر گفت: کشورهایی نظیر عربستان، امارات و قطر به‌دنبال محدود کردن اخوان‌المسلمین هستند. آن‌ها معتقدند باید به نوعی محمد مرسی که وابسته به جریان اخوان مصر است را محدود کرد تا ضعیف‌ شود.

کرمی با بیان این که مرسی وعده‌های بسیاری به مردم داده بود عنوان کرد: با این حال سیستم امنیت خارجی مصر با وجود گذشت 2سال از انقلاب این کشور هم‌چنان در دست وابستگان رژیم مبارک است و همین افراد به‌شدت نگران و مانع عاری‌سازی روابط تهران و قاهره هستند.

این کارشناس مسائل خاورمیانه با توضیح این که برای بررسی افزایش دامنه درگیری‌های مصر باید کمی به عقب بازگردیم گفت: زمانی که محمد مرسی در انتخابات توانست با رای نسبتا خوبی به مسند ریاست جمهوری مصر تکیه بزند و این امر به معنای پایان چهل سال سلطه نظامیان بر اریکه قدرت در مصر بود، از همان زمان روشن بود که نظامیان و مسوولان قوه قضاییه علیه وی موضع‌گیری کنند، در کنار این دو نهاد قدرت در مصر، احزاب ملی‌گرا لیبرال‌ و سکولارها نیز از رشد اسلامگرایان و هم‌چنین به قدرت رسیدن جریان اخوانی به‌شدت نگران بودند.

وی ادامه داد: پس از پیروزی اسلامگرایان موج فشار به محمد مرسی آغاز شد از طرفی محمد مرسی نیز با توجه به شعارهای انتخاباتی و تاکید وی بر صیانت از انقلاب مردم مصر شروع به اقداماتی کردکه به مذاق مخالفان خوش نمی‌آمد و همین مسائل منجربه تنش در مصر شد.

مدیرکل خبر و تفسیر برون مرزی صدا و سیما اولین اقدام مرسی را پس از به قدرت رسیدن،کنار زدن عوامل و بازماندگان مبارک در بدنه دولت دانست و خاطرنشان کرد: پس از این اقدام مهار نظامیان در دستور کار رییس جمهور مصر قرار گرفت و وی تلاش کرد با بازنشسته کردن سران ارتش، آن‌ها را مهار کند و بعد از این مرحله هم نوبت قوه قضاییه رسید که همواره به عنوان بازوی مبارک عمل می‌کرد؛ به همین دلیل مرسی درصدد بود با برکناری دادستان کل مصر تغییراتی در آن حوزه ایجاد کند که البته این تغییرات با تنش‌های زیادی همراه بود.

او تاکید کرد: مرسی پس از کمی تسلط بر اوضاع داخلی مصر باید به یکی از وعده‌های خود بود مبنی بر آزادسازی حدود 3 هزار تن از انقلابیونی که هم‌چنان پس از انقلاب در زندان‌ها به سر می بردند عمل می‌کرد ولی مانع اصلی برای آزادی آن‌ها قوه قضاییه و ارتش بود و همین امر نیز باعث بروز تنش‌های بسیاری در جامعه مصر شد و در حقیقت همین عوامل باعث زورآزمایی خیابانی میان موافقان و مخالفان در مصر رخ داد.

کرمی در بخش دیگری از سخنانش با اظهار این که مرسی تلاش می‌کند از افزایش دخالت غربی‌ها و برخی سرمداران عرب منطقه مانند سعودی‌ها و قطری‌ها جلوگیری کنند خاطرنشان کرد: سردمداران این کشورهای عرب‌، امروز نزد مردم مصر بسیار منفور هستند این درحالی است که جناح مقابل تلاش می‌کند با افزایش ناآرامی‌ها در این کشورها دخالت غربی‌ها را در صحنه امروز مصر افزایش دهد.

این کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: دادگاه اداری مصر اخیرا فرمان لغو انتخابات پارلمانی که قرار بود 22 آوریل برگزار شود را صادر کرد. به طور کلی این طور به نظر می‌سد که یکی از جریان‌هایی که مستقیما در به‌ بن‌بست کشاندن روند انقلاب مصر نقش ایفا می‌کند عناصر وابسته به رژیم مبارک است. در این میان مرسی امیدوار است با برگزاری انتخابات، وحدت و آرامش را به کشور بازگرداند، اما با تعویق انتخابات جریان مقابل هم‌چنان بر طبل تشنج خواهد کوبید.

مدیرکل خبر و تفسیر برون مرزی صدا و سیما عنوان کرد: آمریکایی‌ها در ابتدای شعله‌ور شدن انقلاب اسلامی مردم مصر که با شعارهای اسلامی و ضد آمریکایی و اسراییلی آغاز شد، تحلیل درستی از شرایط نداشتند و بر این اساس دچار اشتباه محاسباتی شدند زیرا آن‌ها تصور نمی‌کردند انقلاب مصر در سه هفته به پیروزی رسیده و رژیم مبارک که هم‌پیمان مهم و استراتژیک آن‌ها بود سقوط کند. در حقیقت آمریکایی‌ها با خطای محاسباتی بازی را باختند و تا چند روز مواضع متناقض و سردرگمی داشتند اما بعد از مدتی سعی کردند بازی باخته را احیا کنند؛ این یعنی پذیرش خطا توسط آمریکایی‌ها و تلاش برای مهره‌چینی افرادی مانند محمد البرادعی، عمرو موسی، حمدین صباحی و چند تن دیگر.

وی ادامه داد: از طرفی ارتش مصر نیز برای ادامه حیات خود شدیدا به کمک‌های سالانه آمریکا وابسته بوده و هست که این نکته نیز عاملی شده تا آمریکایی‌ها تلاش کنند دوباره به صحنه سیاست مصر بازگردند. از سوی دیگر آمریکایی‌ها در این دو سال اخیر سعی کردند با سفرهای پی‌در پی به مصر سران ارتش و بخشی از سران احزاب سیاسی که هم‌سو با آن‌ها هستند را تقویت کنند. البته آن‌ها در کنار این اهداف با دولت جدید نیز تماس‌هایی داشتند زیرا پس از فروپاشی رژیم مبارک بزرگ‌ترین دغدغه آمریکایی‌ها فقط امنیت رژیم صهیونیستی بود.

کرمی تاکید کرد: سفر وزیر خارجه آمریکا جان کری به قاهره نیز در همین چارچوب قابل ارزیابی است. یعنی هم برای تاثیرگذاری در صحنه سیاسی مصر بوده و هم به منظور هم‌سو کردن جنایات سیاسی با اهداف آمریکا و در کنار آن هم حفظ امنیت رژیم صهیونیستی نیز مطرح است.

این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به سفر وزیر گردشگری مصر به ایران خاطرنشان کرد: آغاز فصل تعاملات ایران و مصر با شکل‌گیری تورهای گردشگری می‌تواند کاری کند که آرام آرام روابط دو کشور اسلامی و تاثیرگذار در خاورمیانه عادی شود.

ناهماهنگی معرضان سوری مانعی بر سر راه تحقق مذاکرات

کرمی در ادامه به تحولات سوریه اشاره کرد و با بیان این که اتحادیه اروپا و آمریکا سعی می‌کنند در بحث سوریه هماهنگ عمل کنند به تحلیل وضعیت داخلی و خارجی سوریه پرداخت و گفت: در نشست اخیر در رم هم شاهد بودیم که آن‌ها تلاش کردند در دو محور به مخلفان دولت بشار اسد کمک کنند؛ اول این که در این نشست تصمیم گرفتند سلاح‌های پیشرفته در اختیار مخالفان قرار دهند و دوم این که 60 میلیون دلار اعتبار به شورشیان تخصیص دادند.

وی با بیان این که در حقیقت کشورهای عضو اتحادیه اروپا، نقش فرمانبردار و تدارکاتچی آمریکایی‌ها را بازی می‌کنند خاطرنشان کرد: به تعبیری فرانسه و انگلیس امروز تلاش دارند هم‌چنان به مخالفان آموزش نظامی و لجستیکی دهند.

این کارشناس مسائل خاورمیانه در بخش دیگری از این گفت‌وگو با بیان این که اعضای اتحادیه عرب در مورد سوریه وحدت نظر ندارند، افزود: در میان کشورهای اتحادیه عرب یکپارچگی و مواضع واحد وجود ندارد. برخی کشورهای عضو این اتحادیه مانند لبنان، عراق و الجزایر مخالفت خود را با ارسال سلاح به سوریه اعلام کردند و در دو سال گذشته از خوش رقصی‌های سعودی‌ها و قطری‌ها برای ساقط کردن ملت بشار اسد، انتقاد می‌کنند.

مدیرکل خبر و تفسیر برون مرزی صدا و سیما ادامه داد: در مساله سوریه می‌توان اعضای اتحادیه عرب را به دوگروه تقسیم کرد: گروه اول شامل کشورهایی نظیر عربستان و قطر می‌شوند که هر کدام با هدفی معین در بحران این کشور وارد شدند.

کرمی با اشاره به نقش قطر در اوضاع سوریه گفت: از طرفی قطری‌ها سعی دارند تا پای بر جای سعودی بگذارند، زیرا قطری‌ها معتقدند با توجه به پیر و فرتوت بودن خاندان سلطنت در عربستان، می‌توانند جایگزین مناسبی نزد آمریکایی‌ها باشند، بر این اساس با تمام توان در بحران سوریه وارد شدند، اما امروز در میان مردم عرب دنیای این سوال مطرح است که سران عربستان و قطر خود چگونه و با چه فرآیند به قدرت رسیده و حکومت می‌کنند، تا امروز به فکر ایجاد دمکراسی در سوریه هستند.

این کارشناس مسائل خاورمیانه عنوان کرد: در مقابل قطری‌ها و سعودی‌ها، کشورهای لبنان، عراق و الجزایر در مورد اوضاع سوریه نگاهی متفاوتی داشته و معتقدند باید طی فرآیندی آزاد، مردم سوریه تصمیم بگیرند که چه کسی اداره کشورشان را برعهده بگیرد.

او با تاکید بر این که اقدامات برخی کشورهای عضو اتحادیه عرب به بدترشدن اوضاع در سوریه کمک کرده است خاطر نشان کرد: آن‌ها با گسیل سلفی‌های کشورهای منطقه، ارسال پول و سلاح مسبب کشته شدن ده‌ها انسان بی‌گناه در سوریه هستند.

کرمی در مورد پیشنهاد دولت سوریه برای مذاکره با مخالفان گفت: پس از این که مخالفان به این نتیجه رسیدند که با روش‌های نظامی، حملات نقطه‌یی، بمب‌گذاری و ایجاد ناامنی نمی‌توانند ارتش منسجم سوریه را که دو سال در برابر حملات آن‌ها ایستادگی کرده است را شکست دهند تصمیم گرفتند موضوع مذاکره را مطرح کنند که دولت سوریه هم این پیشنهاد را پذیرفت.

وی افزود: اما واقعیت این است که گروهی که امروز در مقابل ارتش سوریه قرار گرفتند در حقیقت جزو جریان‌های تندرویی هستند که از درون اخوان‌المسلمین شکل گرفته‌اند و اساسا هیچ اعتقادی به مذاکره با یک دولت علوی ندارند یعنی آن‌ها علویان را قبول نداشته تا به آن‌ها به مذاکره بنشینند.

مدیرکل خبر و تفسیر برون مرزی صدا و سیما با بیان این که نداشتن هماهنگی و پکپارچگی معارضان نیز مساله‌ای بر سر راه تحقق مذاکرات است، افزود: همان‌طور که در گذشته هم دیدیم گروهی موسوم به ائتلاف سوریه و به سرکردگی معاذ‌الخطیب پیشنهاد گفت‌وگو با دولت را مطرح کردند اما گروه دیگر موسوم به ارتش آزاد و جبهه‌النصره این مذاکره را رد کردند. بنابراین در مجموع به نظر نمی‌رسد در این از هم‌پاشیدگی که گروه‌های تحت فشار کشورهای غربی و عربی ایجاد کرده‌اند، امید مذاکره دولت سوریه و مخالفان وجود داشته باشد.

انتهای پیام