با ساخت جاده‌ي تهران – قم در حدود 90 سال پيش، توسعه‌ي تدريجي شهر قم از سمت غرب با الگويي جديد آغاز شد. در سال 1344 نخستين طرح شهري تهيه در سال 1355 طرح جامع شهري‌، نحوه و دسترسي آسان به اسكلت داخلي اين شهر مشخص شد.

به گزارش خبرنگار سرويس ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، يكي از مهم‌ترين مسيرهاي دسترسي غرب به شرق شهر قم كه عملكردهاي خدماتي ـ تجاري براي آن لحاظ شده،‌ محور خيابان «عمار ياسر» بود،. محوري كه به‌دليل رسيدن انتهاي آن به محور حرم - جمكران و نزديكي‌اش با حرم حضرت معصومه (س) اهميت خاصي داشت. ارزش اين محور تا آنجا مورد توجه قرار گرفت كه پروژه‌ي بزرگراه عمار ياسر را رقم زد،‌ اين پروژه از يك‌سو به خيابان معلم و محور حرم ـ جمكران و از سوي ديگر به خيابان «چهار مردان» ختم مي‌شد؛ اما وجود بافت تاريخي در اطراف اين محور، سبب توجه دوست‌داران ميراث فرهنگي به اين پروژه شد.

در اجراي مرحله‌ي چهارم پروژه‌ي عمار ياسر و گذر اين بزرگراه از بافت قديم قم، به گفته‌ي مسؤولان پيشين اداره كل ميراث فرهنگي اين استان، بخش‌هاي زيادي از اين بافت تخريب شد؛ اما اكنون براي ادامه‌ي ساخت اين بزرگراه به تعريض بيشتري نياز است و به گفته‌ي دوست‌داران ميراث فرهنگي، قرار است بخشي از اين بزرگراه از روي تپه‌ي «شادقلي‌خان» كه در سال‌هاي گذشته آثاري متعلق به هزاره‌ي چهارم پيش از ميلاد، يعني حدود شش‌هزار سال پيش در آن پيدا شده بود، عبور كند.

با آغاز كار احداث بزرگراه عمار ياسر و عبور آن از بخش‌هاي نزديك به بافت تاريخي قم و پيدا شدن لايه‌هايي متعلق به دوره‌ي قاجار و هزاره‌ي چهارم تا اول پيش از ميلاد، توجه مسؤولان و دوست‌داران ميراث فرهنگي به اين پروژه جلب شد. در اوايل دي‌ماه 1386 خبر رسيد بزرگراه عمار ياسر از بافت قديم قم در مركز شهر عبور مي‌كند؛ اما به‌دنبال آن، عكس‌العمل‌ها و مخالفت‌ها راه به جايي نبرد و بخش عمده‌اي از اين بافت بدون بررسي كارشناسان ميراث فرهنگي تخريب شد. در پي اين‌گونه اعتراض‌ها، مجريان پروژه‌ي بزرگراه عمار ياسر، آن را با چراغ خاموش ادامه دادند. همچنين براساس پيگيري‌هاي انجام‌شده، اين روزها براي عبور بزرگراه از روي محوطه‌ي تاريخي شادقلي‌خان برنامه‌ريزي مي‌شود.

يك دوست‌دار ميراث فرهنگي در اين‌باره گفت: با اجرايي شدن اين طرح، بيشترين تخريب روي اين تپه ايجاد مي‌شود،‌ اما گذر بخشي كوچك از طرح حرم تا حرم از روي اين محوطه‌ي تاريخي و متصل شدن آن به پروژه‌ي عمار ياسر،‌ سبب ايجاد شدن تقاطع روي اين محوطه‌ي تاريخي مي‌شود.

او بيان كرد: هنوز بخش‌هايي از تپه كه قرار است بزرگراه از روي آن‌ها عبور كند، بررسي و مطالعه‌ي باستان‌شناسي نشده‌اند. آيا بهتر نيست پيش از انجام دادن هر اقدامي، مطالعه و بررسي روي اين تپه انجام شود تا با خيال راحت‌تر اين پروژه‌ي ملي اجرا شود؟

به گزارش ايسنا، تپه‌ي شادقلي‌خان هر سال در برنامه‌هاي اداره كل ميراث فرهنگي استان قم براي مطالعه و كاوش قرار دارد و براساس اعتباري كه به آن تخصيص مي‌يابد، بررسي مي‌شود.

براساس اين گزارش‌، پنجم مهرماه 1385 سرپرست هيأت كاوش بزرگراه عمار ياسر،‌ محوطه‌ي شادقلي‌خان را يك محوطه‌ي كليدي و مهم در استان قم دانست و به خبرنگار ايسنا گفت: اين محوطه كه پيشينه‌ي حدود شش‌هزار ساله‌ي قم را نشان مي‌دهد‌، منهدم شده، اين در حالي است كه تا كنون كسي تصور نمي‌كرد قم حتا از سده‌ي سوم هجري قمري قديمي‌تر باشد.

انتهاي پيام