جراح و فوق تخصص ارتوپدی زانو، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و رئیس کنفدراسیون پزشکی ورزشی آسیا در هشتمین کنگره بین المللی پزشکی ورزشی ایران به بیان آخرین یافته ها درباره آسیب های ورزشکاران در ناحیه زانو پرداخت.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر محمدرازی در سخنرانی خود که در حضور اساتید و متخصصان ارتوپدی و آرتروسکوپی زانو برگزار شد، ابتدا به بیان ساختار آناتومیکی زانو پرداخت و رباط های اصلی و جانبی موجود در مفصل زانو را از عوامل مهم استحکام و ثبات زانو توصیف کرد.

وی درباره ی مصدومیت ACL یا همان رباط صلیبی قدامی عنوان کرد: این رباط وظیفه بسیار مهمی در حفظ تعادل انسان دارد و با پاره شدن آن تعادل زانو تا حد زیادی از بین می رود. البته این از دست رفتن تعادل به طور کامل نیست و رباط MCL در شرایطی که ACL ورزشکار پاره شده باشد، تا حدی به حفظ تعادل کمک می کند. در شرایطی که هر دو رباط پاره شوند، لغزش و عدم ثبات زانو بسیار شدید می شود.

وی در خصوص شیوع این آسیب در میان ورزشکاران گفت: در رشته های فوتبال و بسکتبال آسیب دیدگی رباط صلیبی در خانم ها 3 برابر آقایان است. اما در ورزشی مانند اسکی پراکندگی از لحاظ جنسیتی تفاوت معناداری ندارد.

دکتر رازی درباره تمرینات خاص برای ورزشکاران برای پیشگیری از ابتلا به این آسیب دیدگی گفت: در برخی رشته ها می توان تمرین های خاصی طراحی کرد. این تمرین ها می تواند کمک کند که در رشته هایی که خانم ها نسبت به آقایان بیشتر رباط پاره می کنند، آسیب رباط صلیبی کاهش پیدا کند. مثلا آخرین یافته ها نشان داده که با انجام برخی تمرینات خاص می توان آسیب های رباط صلیبی بانوان فوتبالیست را کاهش داد تا آمار آنها به مردان نزدیک شود. اما این تمرین ها در رشته های دیگر مانند بسکتبال تاثیری ندارد.

رئیس فدراسیون پزشکی ورزشی آسیا درباره ی دلیل شیوع بیشتر آسیب رباط صلیبی در میان بانوان گفت: این موضوع به چند مساله بر می گردد. استیل پایوت (گردش بر روی مفصل مچ پا و زانو)، فرود نامناسب، ضعیف تر بودن و دیرتر پاسخ دادن عضله همسترینگ از جمله این دلایل است. علاوه بر این استیل فرود آمدن در مردان با زنان متفاوت است. مردان تلاش می کنند تا هنگام فرود زانوهای خود را در حالت فلکسیون (خم شده) قرار دهند. این مساله باعث می شود تا فشار وارد شده بر زانو تا حد زیادی کاهش پیدا کند، اما خانم ها کمتر این کار را انجام می دهند و هنگام فرود زانوی آنها حالت اکستنسیون (راستي) بیشتری دارد.

دکتر رازی آسیب های رباط صلیبی را به دو دسته برخوردی و غیربرخوردی تقسیم بندی و خاطرنشان کرد: در نوع غیربرخوردی عواملی مانند کیفیت بد زمین، کفش ورزشکار می تواند به افزایش بروز این عارضه کم کند. چمنهای مصنوعی غیراستاندارد اصطکاک کمتری داشته و باعث افزایش بروز آسیب می شوند. چمن های طبیعی هم در صورتی که از کیفیت بالایی برخوردار نباشند، حفره دار خواهند شد و به اصطلاح چمن پله پله خواهد شد. این موضوع شاید از ظاهر چمن دیده نشود، اما تاثیرش را بر سلامتی فرد ورزشکار خواهد گذاشت.

فوق تخصص جراحی زانو و آرتروسکوپی درمورد آسیب های رباط صلیبی به وجود آمده توسط ورزشکاران در اثر عواملی غیر از برخورد گفت: طبق آمارها 56 درصد پارگی رباط صلیبی بدون برخورد به وجود آمده و فرد ورزشکار به دلایل مختلف دچار این آسیب می شود. توقف ناگهانی ، چرخش های شدید، حرکت به اطراف و پیچش روی زانو در کنار فرود نامناسب از این عوامل هستند. در مورد آسیب های ناشی از برخورد هم وارد شدن ضربه به شکل تکل به زانو و تغییر جهت آن در شرایطی که مفصل زانو ثابت است و قابلیت چرخش ندارد، سبب پارگی می شود. از این رو به ورزشکاران توصیه می کنیم که هنگام دویدن، حرکت خود را ناگهان قطع نکنند و بعد از تصمیم برای ایستادن چند قدمی راه بروند و سپس بایستند.

دکتر رازی درباره پارگی رباط صلیبی در میان ورزشکاران نوجوان و کسانی که در سن رشد قرار دارند، گفت: با توجه به این که آرتروسکوپی باعث می شود که به صفحه رشد صدمه وارد شود مشکلاتی قبلا در زمینه جراحی نوجوانان وجود داشت. از طرفی نمی توان انجام جراحی به بعد از رسیدن نوجوان به سن رشد موکول کرد چرا که رباط پاره منجر به آسیب مینیسک و غضروف شده و چه بسا پس از چند سال دیگر زانویی نمانده باشد که بخواهد جراحی شود. اما با تکنیک های جدیدی که وجود دارد می توان زانوی ورزشکار نوجوان را به گونه ای عمل کرد که به صفحه رشد استخوان صدمه ای وارد نشود.

رازی به برخی تکنیک های ورزشکاران برای جلوگیری از پارگی رباط صلیبی اشاره و عنوان کرد: زمین خوردن مناسب یکی از راه های پیشگیری از پارگی رباط صلیبی است. برخی ورزشکاران به غلط گمان می کنند که اگر خودشان را به هر شکلی نگه دارند تا زمین نخورند، کار خوبی کرده اند در صورتی که شکل درست زمین خوردن می تواند تا حد زیادی از بروز این آسیب بکاهد. انجام درست یک فرود هنگام پرش هم می تواند عامل مهمی در جلوگیری باشد. ما عموما به ورزشکاران توصیه می کنیم هنگام فرود از روش ژیمناست ها الهام بگیرند چرا که ورزشکاران این رشته بهترین شکل فرود را انجام می دهند.

این متخصص ارتوپدی به تمرین های توصیه شده برای پیشگیری از پارگی رباط صلیبی اشاره و عنوان کرد: خوشبختانه فرهنگ بومی کشور ما، ورزش ها رقص ها و آداب سنتی زیادی داشت که اگر نگاه دقیقی به آنها داشته باشیم متوجه می شویم که این سنت ها با همین تمرینات مدرنی که در حال حاضر پزشکان توصیه می کنند، همخوانی زیادی دارد. فعالیت هایی مانند لی لی، طناب بازی، گرگم به هوا، خروس جنگی، رقص با چوب که به نوعی تمرین تعادل و ایجاد استحکام در زانو است، کمک زیادی به پیشگیری از پارگی رباط می کند، اما متاسفانه با عبور از جامعه سنتی این رسم ها هم رفته رفته فراموش شده و از میان خانواده ها رخت بربسته اند.

دکتر رازی درباره ورزشکارانی که به هر دلیل از انجام جراحی رباط صلیبی امتناع می ورزند، گفت: شاید ورزشکاری باشد که با وجود رباط پاره احساس مشکل نکرده و به کارش ادامه دهد. به این افراد در اصطلاح کاپر (سازگار) می گویند. این افراد هرچند در ظاهر چیزی احساس نمی کنند، اما رباط پاره تاثیرش را رفته رفته بر روی مینیسک و غضروف فرد خواهد گذاشت و حاصل آن آرتروز بسیار شدید در آینده خواهد بود. بنابراین زمانی که پارگی رباط صلیبی توسط آزمون های پزشکی و تصویربرداری محرز شد، جراحی تنها راه درمان است.

رازی همچنین انجام برخی تمرینات خاص در رشته فوتبال برای کاهش این نوع آسیب دیدگی شایع را به فوتبالیست ها توصیه کرد و سایت فیفا و آموزش های مصور آن را راهنمای خوبی برای ورزشکاران این رشته پرطرفدار دانست.

وی در پایان درباره بازتوانی و بازگشت به شرایط آرمانی گفت: طبق تحقیقات صورت گرفته وضعیت روانی ورزشکار آسیب دیده به مراتب از وضعیت جسمانی او اهمیت بیشتری دارد و می تواند به بازگشت سریعتر او کمک کند.

انتهای پیام