« وبلاگ، رسانه‌يى است آسان كه بر خلاف تمامى رسانه‏ها نه تنها به عوامل فنى و تجهيزات پيچيده نياز ندارد، بلكه در كوتاه‏ترين زمان ايده‏هاى صاحب خود را در تمامى جهان منتشر مى‏كند؛ به گونه‌يى كه كوچك‏ترين فرد گمنام يك جامعه مى‏تواند به بزرگ‏ترين رهبر فكرى يك جريان تبديل شود.»

به گزارش سرويس نگاهي به وبلاگ‌هاي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، اميرحسين پيرمرادى معاون پژوهشي دفتر توسعه‌ي وبلاگ ديني و در وبلاگ "دنياي شيشه‌اي" به نشاني http://www.donyayeshishei.parsiblog.com يكي از مقاله‌هاي خود را با عنوان "فرهنگ‏سازى در دنياى مجازى" با نگاهي موردي به پديده‌ي وبلاگ با رويكرد دينى منتشر كرده است كه در ادامه مي‌خوانيد:‌

« در جهان رو به‏رشد اطلاعات و ارتباطات، حتى كاربران غير حرفه‌يى هم مى‏توانند به‏سادگى بر بلنداى شبكه‌ي جهانى (Internet) رخ نمايند و هر موقع كه خواستند ديدگاه‏هاى خود را روزآمد كنند. در اين ميان، ظهور تعداد زياد وبلاگ‌هايى با رويكرد مذهبى و دينى، نشان از توجه دين‏مداران در ارايه‌ي مطالب معنوى و اعتقادى و انتشار اين گونه مباحث در گستره‌ي دنيا دارد.

اگرچه سادگى طراحى و ساخت وبلاگ، دليل عمده‌يى براى رشد شگرف اين پديده‌ي اينترنتى در عرصه‏هاى فرهنگى، سياسى، اجتماعى و علمى است، امّا كمى دقت روشن مى‏سازد كه اين رشد بى‌رويه تلاطم عجيبى در فرهنگ عمومى اينترنت ايجاد كرده و حداقل در ايران با امواج سهمگينى در بعضى از عرصه‏ها همچون سياست مواجه شده است كه اين امر موجب شده تا متوليان امر قبل از آنكه فرصت ترويج و يا جهت‏دهى صحيح و فرهنگ‏سازى در راستاى پديده وبلاگ را داشته باشند، مجبور به مبارزه با عناصر فعال در اين زمينه شوند و نام وبلاگ در واژگان سياست داخلى ايران هم‏وزن بزه، و وبلاگ‏نويس معادل مجرم سياسى جلوه نمايد.

وبلاگ رسانه‏اى آسان اما قدرتمند

گذشته از اين نگاه منفى كه متأسفانه دايره فرهنگ را نيز شامل شده است، انصاف اين است كه پديده‌ي وبلاگ و وبلاگ‏نويسى به خودى خود مساله‏اى منفى يا مثبت نيست؛ بلكه بسته به نوع استفاده از آن رنگ و بوى خاص به خود مى‏گيرد. وبلاگ، رسانه‌يى است آسان كه بر خلاف تمامى رسانه‏ها نه تنها به عوامل فنى و تجهيزات پيچيده نياز ندارد، بلكه در كوتاه‏ترين زمان ايده‏هاى صاحب خود را در تمامى جهان منتشر مى‏كند؛ به گونه‌يى كه كوچك‏ترين فرد گمنام يك جامعه مى‏تواند به بزرگ‏ترين رهبر فكرى يك جريان تبديل شود.

با توجه به همين چند نكته اخير در مى‏يابيم كه قدرت اين رسانه‌ي نوظهور به اندازه‌يى است كه مى‏تواند ساختارهاى رسانه‏اى قدرت‏مند حاكم بر جامعه كه از سوى صاحبان ثروت و قدرت طراحى و اجرا مى‏شوند را به‏آسانى بشكند و بر ناهمگونى‏هاى فرهنگى دامن زند و موجب بروز فرهنگ جديدى در جامعه شود كه اكنون به علت تازه بودن اين موج، هنوز نتوانسته تصوير واقعى خود را ارايه نمايد.

وبلاگ، رسانه‏‌يى تبليغى

شرع مقدس اسلام به‏ويژه آيين تشيع، بر موضوع تبليغ تاكيد خاص دارد و در انقلاب اسلامى نيز نهادهاى خاصى با قدرت اين امر را پشتيبانى مى‏نمايند. از اين‏رو، شناخت و استفاده از رسانه‏هاى سنتى و مدرن در نظر مديران فرهنگى و تبليغ دينى جايگاه ويژه‏‌يى دارد و بايسته است كه مديران و مبلغان همواره به دنبال شناخت راه‏هاى جديد اثرگذارى و توسعه‌ي دامنه مخاطبان خود باشند. وبلاگ، رسانه‏‌يى مدرن است كه مى‏تواند همانند ساير رسانه‏ها در اختيار انتشار فرهنگ مردمى باشد.

وبلاگ و مديران فرهنگ دينى

ظهور پديده وبلاگ در ايران به خصوص در ميان اقشار مذهبى جامعه، موجب شده است كه مديران فرهنگ و مبلغان دينى توجه بيشترى به آن داشته باشند. هرچند در ميان مديران فرهنگى و دولتى عنايت به اين پديده كم‏رنگ است و شايد بتوان گفت بى‌رنگ است؛ اما تعداد اندكى از مراكز فرهنگى-دينى مانند دفتر تبليغات حوزه علميه قم نسبت به اين مساله برخورد پررنگ‏ترى نشان داده‏اند كه جا دارد معاونت تبليغ حوزه و نيز بخش‏هايى در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى هم به اين مقوله عنايت نمايند و از فوايد آن بى‏بهره نمانند.

ساختارشكنى وبلاگ در عرصه‌ي تبليغات دينى

افرادى كه به صورت شخصى و با انگيزه‏هاى فردى به ارايه‌ي مطالب دينى و مذهبى در فضاى وبلاگ اقدام كرده‏اند، بيشترين آمار را به خود اختصاص مى‏دهند و از ميان آنان، كسانى كه به صورت حرفه‏‌يى و به عنوان مبلغ از اين ابزار بهره مى‏جويند، اندكى از جمعيت وبلاگ‏نويسان دينى را شامل مى‏شوند كه اين خود از ويژگى‏هاى ساختارشكن وبلاگ است؛ زيرا افرادى كه به عنوان مخاطبان فرهنگ دينى به شمار مى‏آيند، اينك خود به مروجان و مبلغان اين حوزه تبديل شده‏اند. اين مساله از نظر جامعه‏شناسى تبليغى پديده‏يى تازه است كه بايد به آن توجه داشت.

وبلاگ‏هاى فارسى‏زبان در نگاه اول

گذشته از اين نوع نگاه تشكيلاتى و طبقه‏بندى شده به وبلاگ‏نويسان دينى، آنچه در نگاه اول به وبلاگ‏هاى فارسى در ذهن خطور مى‏كند، تنوع و كثرت اين دست وبلاگ‏هاست. نگاهى گذرا به اين وبلاگ‏ها نشان مى‏دهد كه در بيشتر آنها رنگ دين و مذهب، هرچند براى زمانى كوتاه، خودنمايى مى‏كند و اين اعم از هر گونه مذهبى است و شامل مذاهب و فرقه‏هاي مختلفي مي‌شود. گرچه بيشترين حضور به شيعيان تعلق دارد، اما ديگر وبلاگ‏هاى فارسى‏زبان نيز هر از گاهى رنگ مذهبى نويسندگان خود را به نمايش مى‏گذراند كه علت اين مساله را مى‏توان در عجين بودن مذهب و دين با آحاد افراد فارسى‏زبان دانست. صاحبان وبلاگ‏هاى فارسى حتى از نوع تخصصى كه به مباحثى غير دينى مانند فناورى و اقتصاد مى‏پردازند، دست كم در ايام و مناسبت‏هاى مذهبى نمى‏توانند گرايش‏هاى دينى خود را مخفى نگه‌دارند و به اين مناسبت‏ها بيانى دينى ارايه مى‏كنند و در آن مورد به ابراز ايده و تعريف و توضيح اقدام مى‏نمايند. ماه مبارك رمضان، سوگوارى‏هاى ماه محرم، اعياد قربان و فطر، ميلاد ائمه و مناسبت‏هاى ويژه در اديان و مذاهب، از اين جمله‏اند.

رويكرد مذهبى در وبلاگ‏هاى فارسى

با اين نگاه مى‏توانيم معمول وبلاگ‏هاى فارسى را با رويكرد دينى ببينيم و از اين منظر، وبلاگ‏نويسان فارسى‏زبان اكثر قريب به اتفاق جزء وبلاگ‏نويسان دينى به حساب مى‏آيند و حتى آنان كه با مذهب بيگانه‏اند يا ساز مخالف مى‏‌نند نيز به مناسبت‏هايى، مطالبي از دين ارايه مى‏دهند.

به هرحال، مباحث دينى و مذهبى در ميان تمامى وبلاگ‏نويسان فارسى‏زبان به صورت مثبت يا منفى با گرايش زياد يا كم موجود است و اين خود نكته‏‌يى است قابل درنگ براى متفكران و فرهنگ‏شناسان و جامعه‏شناسان كه فرهنگ حاكم بر وبلاگ‏هاى فارسى صبغه دينى و مذهبى دارد.

توليد محتواى دينى وبلاگ

نظر به اهميت و جايگاه وبلاگ‏نويسى در عرصه فناورى اطلاعات و ارتباطات، به جاست كه مراكز و سازمان‏هايى كه گرايش فرهنگى دارند، وارد عرصه وبلاگ‏نويسى شوند و با تشكيل انجمن‏هاى تخصصى و نيز حمايت از وبلاگ‏‌ويسان نوپا، بر توليد محتواى مثبت و ارزشى در اينترنت كمك كنند.

بحث توليد محتواى مثبت به زبان فارسى در اينترنت، يكى از بزرگ‏ترين دغدغه‏هاى مديران فرهنگى و مسوولان است كه پديده‌ي وبلاگ به بهترين وجه پاسخگوى آن است؛ چنان كه هم‏اكنون در جستارهاى اينترنتى كمتر كلمه ارزشى‏ را مى‏يابيد كه در موتورهاى جستجو بيشترين پاسخ‏ها را از وبلاگ‏ها ارايه نكند و اين مساله به قدرى واضح است كه نياز به تبيين ندارد. از اين‏رو، جا دارد كه مديران بخش‏هاى فرهنگى با حمايت از وبلاگ‏نويسان دينى كمكى بسزا در توليد محتواى مثبت و ارزشمند در اين فضاى بى‏كران كنند.

وبلاگ و هزاران منبر ديجيتال

امروزه همگى خوب مى‏دانيم كه منبر يكى از رسانه‏هاى بسيار قدرتمند در ترويج فرهنگ دينى مى‏باشد؛ روحانيون با استفاده از منبر و فنّ خطابه در هزاران مسجد و حسينيه به تبليغ شريعت مقدس مى‏پردازند و از طريق ارتباط رو در رو (Face to face) يا چهره به چهره، با تك تك افراد جامعه ارتباط برقرار و به آنها كمك مى‏كنند.

پس از ظهور رسانه‏هايى مانند راديو و تلويزيون اين منبرها به صورت‌هاى گوناگون و رسانه‏هاى صوتى تصويرى نيز جاى باز كردند. امّا آنچه اكنون مى‏توان در مورد وبلاگ گفت اين است كه وبلاگ مى‏تواند منبر باشد؛ امّا از نوع ديجيتال. روحانيون مى‏توانند با استفاده از اين امكانات مدرن و آسان، منبرى به بلنداى مرتفع‏ترين قلّه‏هاى جهان با گستره مخاطبانى به اندازه همه دنيا را در اختيار گيرند و با هزاران منبر ديجيتال به ارشادات خود ادامه دهند.

ايجاد سرگرمى سازنده در اينترنت

مساله‌ي اوقات فراغت و سرگرمى‏هاى سالم، هميشه از دغدغه‏هاى مهم روزگار ما بوده و هست. امروزه مبلغان دينى يكى از راه‏هاى تبليغ خود را در ترويج سرگرمى‏هاى سالم مى‏دانند تا از آلودگى نسل جوان به فرهنگ مبتذل بيگانه جلوگيرى كنند. بديهى است با ترويج هدفمند وبلاگ‏نويسى نوجوانان و جوانان با موضوعات دينى مى‏توان به گونه‏اى مؤثر و راهگشا به اين دغدغه اجتماعى پاسخ گفت. يكى از ويژگى‏هاى مهم وبلاگ، اشتغال و سرگرم‏سازى كودكان، نوجوانان و جوانان است و وبلاگ‏نويسان مى‏توانند با رويكردى هدف‏مند براى خود دفترچه يادداشت اينترنتى بسازند و با جمع‏آورى مطالب دلخواه در موضوع‏هاى علمى، فرهنگى، هنرى، سياسى و اجتماعى و يا يادداشت خاطرات روزانه، كارى سرگرم‏كننده، هدف‏مند و جذاب را براى مخاطبان خود در گستره جهان ارايه كنند.

اميد آنكه با شناخت صحيح اين رسانه قدرتمند و سهل الوصول، بتوانيم گام‏هاى بلندى در زمينه توليد محتواى مثبت در اينترنت و نيز فرهنگ‏سازى دينى و ارزشى برداريم و فضايى شايسته براى حضور همه افراد در سنين مختلف، مهيا كنيم.»

انتهاي پيام