بيش از يك ماه گذشته بود كه ابوالحسن داوودي اعلام كرد “تا يك ماه ديگر مديرعامل خانه‌ي سينما تعيين مي‌شود” و از مصوبه‌ي جديدي در ساختار هيات مدير خبر داد و در همين روزها “خانه سينما” با انتقادات شديد منتقدان مهمي چون “ابراهيم مختاري ” و “احمد نجفي” و حتي اعتراض رئيس انجمن عكاسان خانه‌ي سينما، نسبت به تركيب هيات مديره و عملكرد خود روبرو بوده است. ولي اين مسئله تنها به روزهاي اخير محدود نمي‌شود و در سالهاي اخير، همواره “خانه سينما” با منتقدان، موافقان و مخالفان بسياري نسبت به عملكرد خود مواجه بوده است. به گزارش خبرنگار هنري ايسنا، “انجمن سينماگران مستقل ايران”، شايد اولين مخالف جدي خانه‌ي سينما محسوب مي‌شود. انجمني كه دو عضو اصلي آن در سال‌هاي پاياني دهه‌ي هفتاد، انتقادات تندي را روانه خانه سينما كردند. “خانه سينما وقتي تشكيل شد، هشتاد درصد بدنه‌ي آن زندگي خوبي نداشتند و وقتي جلال مقدم فوت كرد كسي نبود جنازه او را از زمين بردارد”. اين سخنان “جواد شمقدري” بود كه در آن زمان، علاوه بر ارائه‌ي اين سخنان‌ بدون عنوان كردن نام فردي، دو تن از اعضاي هيات مديره‌ي خانه سينما را به منتشر كردن بيانيه‌هاي سياسي به خاطر رانت خواري وحشتناك متهم كرده بود. «سينماي طاغوت» اما فرج الله سلحشور ديگر فيلمساز ايراني بودكه اين بار اتهامات شديدتري را متوجه خانه سينما كرد: ”من خانه سينما را مركزي براي حمايت از سينماي طاغوت مي‌دانم”. بعدها، خانه‌ي سينما، انتقاد اين دو سينماگر را برنتافت و به خاطر اين اظهارات بر عليه آنان اعلام جرم كرد. خانه‌ي سينما در آن زمان تاكيد كرد كه بر عليه شمقدري و سلحشور اقدام قانوني انجام خواهد داد. « كيمياوي متهم مي‌كند » ولي درحاليكه به نظر مي‌رسيد مخالفان خانه سينما تنها طيفي خاص از فيلمسازان ايران را تشكيل بدهند ناگهان مخالف مشهور و پرقدرتي همانند پرويز كيمياوي ظاهر شد كه به انتقاد شديد از خانه‌ي سينما پرداخت. اين كارگردان مطرح ايراني و از بازماندگان موج نو سينما، خانه سينما و هيات مديره آن را به كارشكني در حال مشكلات فيلم “ايران سراي من است” متهم كرده و اقدامات آنان را خلاف اصول حرفه‌اي ناميده بود. كيمياوي، حتي به صراحت، اظهارات ابراهيم مختاري اين مخالف هميشگي خانه سينما كه در روزهاي آغازين سال 80 عنوان كرده بود، تاييد كرده و خواستار اصلاح وضع موجود شده بود. جالب اينكه اين اظهارات كيمياوي به طور تصادفي با اظهارات فرشته طائر پور رئيس وقت هيات مديره خانه سينما مواجه شد كه در نمابري به مطبوعات از عملكرد خانه سينما دفاع كرده بود. اما ابراهيم مختاري تنها چند روز بيش نبود كه در تجزيه و تحليلي دقيق و موشكافانه به نقد ساختار خانه سينما پرداخته بود. او در ابتداي سال 80 نيز معتقد بود كه خانه‌ي سينما در طول عمر خود، طرحي براي احقاق حقوق اصناف سينمايي ارائه نكرده است. ابراهيم مختاري اولين كارگردان مطرح سينماي ايران بود كه به مخالف جدي خانه سينما تبديل شده بود. او حالا تاييد كارگردان مطرحي چون كيمياوي را نيز به همراه داشت. « پيچش غيرضروري» اما عليرضا رئيسيان، رئيس كانون كارگردانان سينماي ايران نيز در جهت دفاع از پرويز كيمياوي، هيات مديره وقت خانه سينما را متهم كرد كه پيچش‌هاي غيرضروري در فيلم كيمياوي بوجود آورده است. «بچه‌هاي بد» در سال 80 و در مرداد ماه اين سال، تهيه كننده فيلم بچه‌هاي بد “عليرضا داودنژاد” به خاطر مشكلاتي كه بر سر نمايش عمومي اين فيلم بوجود آمده بود، نامه‌اي خطاب به اعضاي هيات مديره‌ي خانه‌ي سينما نوشت: “خانه سينما تاكنون براي احقاق حق اعضاي خود چه كرده است؟” مهري مهرنيا، بازيگر پيشكسوت سينماي ايران نيز هنرمند بعدي بود كه بلافاصله پس از اظهارات تهيه كننده بچه‌هاي بد به انتقاد از خانه‌ي سينما پرداخت. او در اظهاراتي گلايه آميز حتي عنوان كرد كه از خانه سينما شكايت دارد. شايد منيژه حكمت و اظهارات او در انتقاد از عملكرد خانه سينما، شديدترين واكنش به خانه سينما در سال 80 بود. حكمت، حتي سيف الله داد معاون سابق سينمايي كشور را در انتقاد از سينما با خود همراه كرد: حتي آقاي داد هم معتقد است خانه سينما كاري نكرده است. « جنگ با انحصار» منيژه حكمت معتقد بود كه او با يك انحصار در سينما، شروع به جنگيدن كرده است، انحصاري كه در خانه سينما شروع شده و به بنياد فارابي ختم مي‌شود. او مي‌گفت وام‌هايي كه از طرف فارابي به خانه سينما داده مي‌شود بايد بررسي شود. كارگردان زندان زنان مي‌گفت: تشكيلات صنفي، زماني موفق هستند كه از پايين به بالا تشكيل شود و معلوم است كه جواب نمي‌دهد. حكمت مدعي بود كه رأس خانه سينما را افرادي دولتي تشكيل مي‌دهند كه دغدغه آنها سينما نيست، مشكل مالي ندارند و چون ارتباطات لازم را دارند رانت هم متعلق به آنهاست. حكمت با اين وضعيت، ترجيح مي‌داد به جاي طرف شدن با صنف دولتي، سر و كارش با وزارت ارشاد باشد. اما هيات مديره خانه سينما اين اظهارات منيژه حكمت را برنتافت. اظهاراتي كه در روزنامه كيهان نيز منتشر شد و همين انتشار باعث واكنش هيات مديره خانه سينما شد. « خانه سينما باز هم شكايت مي‌كند» خانه‌ي سينما اين بار علاوه بر شمقدري و شورجه، منيژه حكمت را نيز تهديد به پيگرد و تعقيب قانوني و خبرگزاري دانشجويان ايران را به سبب انتشار اين مصاحبه نكوهش كرده بود. خانه‌ي سينما، بعدها در پاسخ به اعتراضات كيمياوي، اين كارگردان سينما را متهم به “جرزني” كرد و با كنايه از كيمياوي خواست تا حامي او - عليرضا رئيسيان - برايش پرونده‌ي جديدي براي حل مشكلش درباره فيلم ”ايران سراي من است” باز كند. « حذف دايره » با حذف فيلم “دايره” از جوايز جشن خانه سينما، اين نهاد صنفي سينماگران، با انتقاد جديدتر و شديدتري مواجه شد. بهرام بيضايي هر نوع اعمال نفوذي را در جشن خانه سينما، تاسف‌بار ‌خواند. پس از اين اظهارات بود كه كامران ملكي مدير روابط عمومي وقت خانه سينما با انتشار نمابري گلايه آميز به مطبوعات اعلام كرد كه همه ما مقصريم. اما حتي پس از اظهارات ملكي، انتقاد از خانه‌ي سينما كاهش نيافت. برزيده، عضويت خود را از خانه سينما معلق اعلام كرد و بعد از اين اظهارات بود كه فرشته طائرپور از رياست هيات مديره خانه سينما استعفا كرد. دقيقاً يك سال پيش بود كه او به جاي تورج منصوري بر اين سمت نشسته بود و قبل از آن يدالله صمدي مدير عامل خانه سينما مجبور به استعفا شده بود. « عملكرد جناحي » اما محمدهاشم سبوكي، تهيه كننده مطرح آن سالهاي سينماي ايران كه بعدها در اعتراض به وضعيت سينماي ايران، دفتر توليد و پخش خود را تعطيل كرد و براي هميشه از ايران رفت از ديگر مخالفان خانه سينما بود كه اعتقاد داشت عملكرد خانه سينما به شدت جناحي و سياسي است و در اثبات حرف‌هاي خود مي‌گفت در خانه سينما براي فردي كه متعلق به جناحي خاص است يا نيست يا در انتخابات به فرد خاصي راي داده، قدم برنمي‌دارند. « مزدبگيران دولت » اما اظهارات محمدي مدير عامل جديد خانه سينما، در بدو ورود درباره‌ي سينماي دولتي و خصوصي با اظهارات تند حسين فرح بخش از تهيه كنندگان سينماي ايران مواجه شد كه با اشاره به گفته‌هاي منوچهر محمدي، معتقد بود كساني كه دم از سينماي دولتي مي‌زنند مزدبگير دولت هستند و مصداق اين موضوع را منوچهر محمدي عنوان كرده بود. « گل آقا و خانه سينما » در روزهاي پاياني سال 80 در حالي كه به نظر مي‌رسيد به علت بحران‌هاي موجود در سينما، انتقاد از خانه سينما كاهش يافته است صداي منتقدي، از موسسه گل آقا به گوش مي‌رسيد. او كسي جز داريوش ارجمند نبود كه آرزو مي‌كرد اي كاش سينماي ايران افرادي مثل گل آقا داشت تا از امكانات خود براي تشكيل صنف استفاده كند. داريوش ارجمند در موسسه گل آقا گفته بود: آن چيزي كه به اسم صنف و با عنوان خانه سينما در ايران وجود دارد را دولت ايجاد كرده و اين نهاد هيچ گاه نتوانسته است انتظارات هنرمندان را برآورده كند چون ضمانت اجرايي نداشته و شايد مسئولان آن، همت لازم را نداشته‌اند. « جدال بر سر نمايش » اما در سال بعد، جدال شديد بر سر نمايش عمومي فيلم‌ها، بين اتحاديه تهيه كنندگان و خانه سينما، باعث شد تا مسئوليت شوراي صنفي به عهده خانه‌ي سينما گذاشته شود. پيش از اين اداره كل نظارت و ارزشيابي اقدام به انحلال شوراي صنفي نمايش كرده بود. حتي اعضاي اتحاديه تهيه كنندگان در مواردي از حضور در شوراي صنفي نمايش خودداري كردند. بعدها در تابستان سال 81، داودنژاد با ارسال نامه‌اي به مطبوعات، به وعده‌هاي مسئول خانه سينما در جهت بهبود اكران عمومي فيلم‌ها اشاره كرد و با طرح سوالات متعدد و متنوع، عملكرد خانه سينما را در اين زمينه به شدت زير سوال برد. « خانه سينما عليه فيلم كوتاه » اما حذف بخش فيلم كوتاه در جشن خانه سينما در سال 81 باعث واكنش شديد فيلمسازاني چون بهمن قبادي، مهرداد اسكويي و امير شهاب رضويان شد و اين سينماگران را - كه آينده سينماي ايران را تشكيل مي‌دهند - به منتقدان جديد خانه سينما تبديل كرد. اما در آبان ماه سال 80 بود كه منوچهر محمدي مدير عامل خانه سينما به دليل آنچه كه وجود مسائل شخصي خوانده استعفا كرد و تا به امروز، “خانه سينما” بدون مدير عامل سپري كرده است. « نااميد شده‌ايم» اما در سال 82، حتي صداي يكي از فيلمنامه نويسان مطرح سينماي ايران نيز درآمد. فرهاد توحيدي معتقد بود: اعضاي صنوف، از عملكرد و مجموعه اقدامات خانه سينما نااميد شده‌اند. او از آنچه كه “دراز كردن دست خانه سينما به سوي وزارت ارشاد” مي‌خواند به شدت گلايه مند بود. داود رشيدي نيز، از اينكه مسئولان تشكيلاتي مانند خانه سينما و تئاتر را همانند دكورهاي تزئيني مي‌بينند به شدت معترض بود و اعتقاد داشت به همين خاطر اين تشكيلات جايگاه لازم خود را به دست نياورده‌اند. « چتري براي دو نفر» رضا كيانيان نيز، كل فعاليت‌هاي خانه سينما را در حد بيمه اعضا مي‌دانست و مي‌گفت: اگر دولت چتر حمايت خود را از خانه‌ي سينما بردارد اين نهاد نابود مي‌شود!. « حوزه هنري و خانه سينما » اما خانه‌ي سينما، در شهريور ماه سال 82 مجبور شد به خاطر اجراي طرح فروش بليط نيم بها، حتي با حوزه هنري نيز درگير شود. در آن زمان سعيد وزيري مسئول وقت امور سينماهاي حوزه هنري به شدت از عملكرد خانه سينما انتقاد كرد و گفت: خانه سينما حق قانون گذاري ندارد. وي معتقد بود: حتماً مشكلي در اجراي طرح بليط نيم بها وجود دارد كه مي‌خواهند به اجبار و زور اين طراح را به ديگران بقبولانند. « تلويزيون و خانه سينما » دامنه منتقدان خانه سينما حتي به تلويزيون نيز كشيده شد. رامين محسني تهيه كننه برنامه “سينماي ايران” معتقد بود كه مسئولان خانه سينما مانع انجام فعاليت‌هاي او و گروهش براي توليد برنامه‌اي درباره جشن خانه سينما در تلويزيون شده‌اند. « نجفي وارد مي‌شود » اما آبان ماه سال 82 زماني بود كه بزرگترين منتقد سالهاي اخير خانه سينما به ميدان آمد. او كسي جز احمد نجفي نبود كه نام “خانه سينما” را “خانه گيشه سينما” گذاشت. نجفي مي‌گفت هركسي يك يا دو فيلم دارد سعي مي‌كند رئيس شود يا در هيات مديره باشد تا بتواند اكران خوب بگيرد! نجفي مديران خانه سينما را به افرادي تشبيه مي‌كرد كه اگرچه به خيلي از چيزهاي اين مملكت گير مي‌دهند ولي خودشان مجري خلاف كاري‌هاي رسمي در خانه‌ي سينما هستند. وي خطاب به مسئولان خانه سينما مي‌گفت: آقايان، خدمت نابلد خيانت است. او خانه سينما را به كافه تريايي تشبيه كرد كه عده‌اي در آن نشسته‌اند و از گذشته خود حرف مي‌زنند. نجفي بعدها در نامه‌ي ديگري كه منتشر كرد اين موضوع را مطرح نمود كه چطور منوچهر محمدي به عنوان تهيه كننده سينما مي‌تواند از هيات دولت 200 ميليون تومان وام بگيرد ولي خانه سينما از حل مشكلات بيمه اعضاي خود عاجز است. « معاونت عليه خانه سينما» پس از اظهارات احمد نجفي، خانه سينما بر سر موضوع شوراي عالي سينما حتي با معاونت سينمايي نيز وارد چالش شد. ابوالحسن داودي - سخنگوي هيات مديره خانه‌ي سينما در سخناني گلايه آميز در آذر ماه به ايسنا گفته بود: طي صحبت‌هايي كه با آقاي حيدريان در رابطه با شوراي عالي داشتيم، به نظر مي‌آمد ايشان مايل هستند اين موضوع را در حوزه‌هاي تخصصي مختلف و با افراد حقيقي انجام بدهند تا بخش‌هاي صنفي. بنابراين به نظرمي‌آيد كه در آن بخش از شوراها كه از تهيه كنندگان يا كارگردانان دعوت شده، از تك تك افراد به عنوان تهيه كنندگان و كارگردانان “منفرد” دعوت شده و به عنوان عضو اتحاديه، خانه‌ي سينما و بخشهاي صنفي نبوده است. « با همه مشورت نمي شود » امادر سال جاري، مسعود جعفري جوزاني تهيه‌كننده و كارگردان سينماي ايران نيز با اشاره به نامه خانه سينما به حيدريان گفت: اينكه با همه اعضاء شوراها مشورت نمي‌شود اصلا مساله درستي نيست، من به عنوان عضو اتحاديه‌ي تهيه‌كنندگان و كانون كارگردانان در جريان اين نامه قرار نگرفتم!. « نماينده‌ي تمام سينما» احمد نجفي و ابراهيم مختاري، اين مخالفان هميشگي خانه‌ي سينما در روزهاي اخير، انتقادات خود را به گونه اي ديگر اظهار داشته و به آنها، امير عابدي رييس انجمن عكاسان خانه سينما را نيز مي‌توان اضافه كرد كه معتقد بود اعضاي هيات مديره، بايد نماينده‌ي تمام سينماي ايران باشند و نه نماينده صنف خود. اين اظهارات عابدي، اشاره‌ي مستقيم به اظهارات مختاري داشت كه معتقد بود اگر مشكلي مثل مشكل مالياتها توسط خانه سينما حل شده به اين خاطر بوده كه در راستاي منافع اكثر اعضاي هيات مديره بوده است. گزارش : محمد تاجيك انتهاي پيام