رسانه‌ها و سايت‌هاي اينترنتي علاوه بر بيان كردن مطالب خود، بايد فرهنگ و شعائر ديني و اسلامي را با شيوه و ادبياتي نو و امكاناتي جديد به مخاطب منتقل كنند كه تاثير خود را داشته باشد. ”دكتر طه هاشمي“ مديرمسؤول روزنامه‌ي انتخاب در گفت‌وگو با خبرنگار سرويس ارتباطات ايسنا، گفت: قاعدتا بايد بين كشورهايي كه به عنوان كشورها و حكومت‌هايي بر پايه‌ي مباني ديني شكل گرفته و به عنوان كشورهاي اسلامي معروف هستند با كشورهايي كه ممكن است داراي برنامه‌ها، اهداف و باورهاي خاصي هم باشند اما نظام آن‌ها بر پايه‌ي يك مبناي ايدئولوژيك يا مذهبي شكل نگرفته تفاوت قائل شد. وي، با اشاره به كشورهاي اسلامي و از جمله ايران، گفت: در حوزه‌ي فعاليت‌هاي اجتماعي در كشورهاي اسلامي، حكومت‌ها خود را ملزم مي‌دانند كه مباني مذهبي و فرهنگي را هم ترويج كنند چون بر پايه‌ي اعتقاداتمان نمي‌توانيم دين را از مسايل مختلف جدا كنيم و دين شامل مجموعه‌ي فعل و انفعالاتي مي‌شود كه در يك كشور ديني صورت مي‌گيرد و همه‌ي فعاليت‌ها به نوعي رنگ دين دارد. وي، اظهار داشت: بنابراين طبيعي است كه هر نوع خبر و اطلاع رساني كه از طريق سايت‌ها و مراكز اطلاع رساني منعكس مي‌شود به نوعي در نهايت به حساب دين گذاشته خواهد شد، چون در جمهوري اسلامي حكومت بر پايه‌ي دين شكل گرفته، لذا مولفه‌هاي حكومت هم متفاوت است، بنابراين همه‌ي آن‌ها بايد به نوعي رنگ ديني داشته باشند. وي، تصريح كرد: در يك نظام ديني همه‌ي مسايل آن ديني است و در واقع دين چيزي جداي از دستاوردهاي بشري نيست و به آن‌ها جهت مي‌دهد و از تخريب بنيادهاي انساني و اخلاقي جلوگيري مي‌كند. طه هاشمي، گفت: روش‌هاي زندگي در هر مقطعي از عصر و زمان متفاوت است و انسان‌ها از نظر فكري و سلائق متفاوت هستند، بنابراين دين و معيارهاي اخلاقي و ارزشي اگر بخواهد تبليغ شود بايد با زبان روز بيان شود. وي، افزود: طبيعي است ابزاري مثل سايت‌هاي اينترنتي و مراكز اطلاع رساني ابزار هستند ولي آن مظروفي كه مي‌خواهد منعكس شود بايد مطابق با اين ابزار جديد و به شكل و ادبيات جديد منعكس شود و همراه با بيان مطالب و خبر رساني فرهنگ اسلام به شيوه‌يي حرفه‌يي منعكس شود. مدير مسؤول روزنامه‌ي انتخاب، در پايان گفت: هنر متوليان مذهب و دين اين است كه بتوانند مفاهيم مذهبي را در قالب مسايل جديد و ادبيات جديد و با امكاناتي نو منتقل كنند تا اين كه دين بتواند در هر عصري ماندگار و پايدار بماند و همراه با اطلاع رساني به مخاطب، فرهنگ و ارزش‌هاي اسلامي را هم به نوعي جديد و با روش‌هاي حرفه‌يي در بيان مطالب بگنجاند. مديرمسؤول دو هفته‌نامه‌ي صبح دوكوهه، گفت: در نظام شيعه، يك رسانه بر اساس تعريفي كه از آن در عالم اطلاع رساني ارائه مي‌شود مي‌تواند يكي از مهمترين ابزارهاي امر به معروف و نهي از منكر در جامعه تلقي شود. ”مسعود ده نمكي” در گفت‌وگو با خبرنگار سرويس ارتباطات ايسنا، گفت: مباحث سياست، قدرت و اقتصاد ذيل ايدئولوژي هستند و تا جايي خط قرمز منازعات سياسي و يا استفاده از ابزار تكنولوژيك پذيرفته است بايد همه در خدمت ايدئولوژيك باشند. وي، افزود: متاسفانه هر جا كه سياستمداران و اقتصاد دانان و رسانه‌هاي ما رسالت حرفه‌اي‌شان به عنوان يك اصل برايشان تلقي مي‌شود از دايره‌ي دين مداري خارج مي‌شوند و رفته رفته اين ايدئولوژي از متن به حاشيه رانده مي‌شود. وي، گفت: در سال‌هاي اخير شاهد بوديم كه اخلاقيات و بسياري از اصول اعتقادي افرادي كه در سيستم رسانه‌يي كار مي‌كردند به گونه‌يي بود كه علي رغم مسلمان بودن و در شعار، پاي بندي به شعائر ديني و اسلام را سردادن، در عمل بسياري از اصول و قوانين اسلامي را قرباني روش و سبك كار خود در عالم رسانه‌يي كردند كه اين امر موجب عوارض زيادي براي جامعه و حتي در بعضي مواقع براي خود آن‌ها به همراه داشت. ده نمكي، اظهار داشت: در يك نظام سياسي اسلام، از فرد گرفته تا نخبگان فكري و مجريان و قانونگذاران و حتي رسانه‌ها همه بايد در مسير عملياتي كردن باورهاي ديني و ايدئولوژيك خود در جامعه قدم بردارند و در بعد رسانه‌يي هم كساني مي‌توانند مدافع و ترويج كننده‌ي ايدئولوژيك در رسانه‌هاي ما باشند كه خود پاي بند به آن روش‌ها باشند. وي، افزود: مردم از رسانه‌يي كه در سبك و روششان در عالم اطلاع رساني پاي بندي به اخلاقيات و ايدئولوژي ندارند، حرف شنوي حتي براي حرف‌هاي درست ديني را از آنان نخواهند داشت. ده نمكي، تصريح كرد: رسانه در نظام شيعه مي‌تواند يكي از ابزارهاي امر به معروف و نهي از منكر در جامعه باشد و اگر بتواند خود را از قيد و بندهاي اقتضاهاي ارتباط با قدرت حفظ كند در آن زمان است كه در مسير امر به معروف و نهي از منكر هم حاكمان و هم توده‌ي مردم مي‌توانند زير ذره‌بين نقد رسانه‌ها قرار گيرند و از آن طرف رسانه‌ها به عنوان پل ارتباطي براي امر به معروف و توده‌ها نسبت به حاكمان، حتي حاكمان نسبت به توده‌ها كاربرد پيدا مي‌كند. مديرمسؤول دو هفته‌نامه‌ي دو كوهه، در پايان اظهار داشت: در فرهنگ شيعه امر به معروف بعضي مواقع اقتضاء مي‌كند كه عدالت فداي مصلحت نشود تا جايي كه به اعتقاد من، مدير مسؤول يك نشريه يا رسانه اگر براي دفاع از حقوق مردم و بحث امر به معروف و دفاع از حد و ثغور شريعت پايش به محكمه كشيده شود و منجر به تعطيلي نشريه‌اش شود، اين تعطيلي مثل شهادت در عرصه‌ي مبارزه و جهاد خواهد بود. منتخب مردم تهران در مجلس هفتم، گفت: فرهنگ و ارزش‌هاي اسلامي و به طور كلي اصول اعتقادي ما بايد در رسانه‌ها و سايت‌هاي اينترنتي كه وظيفه‌ي خبر رساني را به عهده دارند به طور مستقيم يا غير مستقيم دخالت داده شود. ”دكتر عماد افروغ” مسؤول گروه علم و دين پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي در گفت‌و‌گو با خبرنگار سرويس ارتباطات ايسنا، گفت: رسانه‌ها و سايت‌هاي اينترنتي ما بايد به اين نكته توجه داشته باشند كه علي رغم تاثيرگذاري و دخالت غير مستقيم ارزش‌ها و فرهنگ اسلامي، در بيان مطالب بايد دقت شود كه مستقيم و دلالت آميزتر به دخالت اين ارزش‌ها توجه شود. وي، اظهار داشت: در كشورهاي غربي خيلي مستقيم‌تر، ولو به نام جدايي ارزش‌ها و هنجارها از فعاليت‌هاي رسانه‌يي اين كار صورت مي‌گيرد، ولي كاملا مشاهده مي‌شود بيش از آن چيزي كه ادعا مي‌كنند ما شاهد دخالت ارزش‌هايشان در فعاليت‌هاي رسانه‌يي آن‌ها هستيم. عماد افروغ، تصريح كرد: صرفا نبايد نگاه تلويحي به دخالت فرهنگ اسلامي در فعاليت‌هاي رسانه‌يي داشته باشيم، بلكه بايد نگاه مستقيمي داشته باشيم، كما اين كه در فعاليت‌هاي رسانه‌يي و مطبوعات غرب هم اين موضوع عنوان شد كه مطبوعات بايد در خدمت ارزشهايشان باشند. اين جامعه شناس، ابراز داشت: اگر ما پذيرفته‌ايم كه يك جامعه‌ي ديني و مذهبي هستيم و هويت ملي ما بر اساس دين مداري شكل گرفته، بنابراين نبايد نسبت به اين ارزش‌ها بي تفاوت باشيم منتهي نوع اين دخالت متفاوت است. اين جامعه شناس، ادامه داد: رسانه‌ها در بعضي مواقع بايد ارزش‌ها و فرهنگ اسلامي را به طور مستقيم در بيان مطالب خود دخالت دهند و در جاهايي بايد به صورت غير مستقيم عمل كنند و حتي در برخي مواقع تا آن جا كه مي‌توانيم در بحث واقعيت شناسي بايد ارزش‌هاي فرهنگي‌مان را دخالت ندهيم و اين‌ها در واقع موضوعاتي است كه بايد از هم تفيك شود و در هر قلمروي متناسب با آن قلمرو بايد عمل كرد. معاونت پژوهشي دفتر تبليغات اسلامي حوزه‌ي علميه‌ي قم، گفت: استفاده‌ي غير مستقيم از ارزش‌هاي اسلامي در بيان مطالب رسانه‌ها چيزي كه امروزه به عنوان تبليغات پنهان از آن ياد مي‌شود بسيار مهم و قابل توجه است. ”حجت الاسلام و المسلمين محمد تقي سبحاني” مدير مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي در گفت‌وگو با خبرنگار سرويس ارتباطات ايسنا، گفت: اهداف مذهبي و ديني در يك نوع تقسيم بندي به اهداف كلي و عمومي و اهداف جزيي تقسيم مي‌شوند، كه بحث‌هاي كلي به اهداف عقلي، اخلاقي و مباحثي نظير عدالت اجتماعي، اخلاق انساني و نظير اين‌ها بر مي‌گردد و اهداف جزيي هم به مباحث موردي ديني مربوط مي‌شود. سبحاني، افزود: در هر كدام از اين دو بخش رسانه‌ها و به ويژه سايت‌هاي اينترنتي مي‌توانند كاركردهاي مخصوص به خود را داشته باشند و در محور اول كه در واقع وظيفه‌ي عمومي همه‌ي سايت‌ها در برنامه‌هايشان است اين نكته است كه اصول ديني بايد رعايت شود. مدير مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي، تصريح كرد: در همه‌ي برنامه‌ها و فضاي رسانه‌يي و اطلاع رساني بايد ارزش‌هاي ديني و مباني فكري، اعتقادي و مباحث ايدئولوژيكي خود را حاضر و ناظر ببينيم و در بيان مطالب، آن‌ها را دخالت دهيم و بايد در هر گونه خبر رساني روح اين ارزش‌ها و عقايد ديني محفوظ بماند. ولي بخش دوم مبحث ظريفي است كه ارزش‌هاي خاص ديني را شامل مي‌شود كه در آن اختلاف نظرهايي هم وجود ارد. وي، با بيان اين كه برخي صاحبنظران معتقدند رسانه‌ها نبايد به حوزه‌هاي ديني وارد شوند، اظهار داشت: امروزه حتي نظريه پردازان رسانه اين عقيده را نقد مي‌كنند و معتقدند رسانه‌ها چه بخواهند چه نخواهند به صورت آشكار و پنهان در مطالب خود ارزش‌هايي را القاء مي‌كنند و ايدئولوژي را به مخاطبان منتقل مي‌كنند. وي، تصريح كرد: يك رسانه‌يي كه در يك جامعه‌ي ديني حضور دارد طبعا بايد ارزش‌هايي را منتقل كند كه ايدئولوژي رايج و مقبول آن جامعه است و براي اين منظور طبعا رسانه‌هاي ما راهكارهايي را مي‌توانند داشته باشد و در كنار انجام وظيفه و اطلاع رساني به ارزش‌ها و فرهنگ اسلامي هم توجه كنند. معاونت پژوهشي دفتر تبليغات اسلامي حوزه‌ي عليمه‌ي قم در ادامه اولين راهكار را تبليغات مستقيم در رسانه‌ها و سايتها عنوان كرد و افزود: يك رسانه مي‌تواند كار ارزشي و تبليغي خود را به طور مستقيم انجام دهد كه اين يك كار ساده‌ي رسانه‌يي محسوب مي‌شود، اما مهمترين نكته، بهره‌گيري از فنون و تكنولوژي جديد پيام رساني در انتقال مفاهيم ديني و بالاتر از آن تاثير گذاري در رفتار و ذهن مخاطب است. وي با اظهار تاسف، ادامه داد: متاسفانه رسانه‌هاي ما از اين شگردهاي تبليغاتي و رسانه‌يي كمتر در عرصه‌ي انديشه‌هاي ديني استفاده مي‌كنند در صورتي كه بايد بدانيم كه استفاده از تصاوير و المان‌هاي رسانه‌هاي خوب مي‌تواند در انتقال مفاهيم به مخاطب و تاثيرگذاري آن موثر باشد و هم از وازنش مخاطب نسبت به معارف ديني جلوگيري كند. مدير مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي در پايان اظهار داشت: استفاده‌ي غير مستقيم از ارزش‌ها و فرهنگ اسلامي در بيان و ارائه‌ي مطالب رسانه‌ها و سايت‌هاي اينترنتي كه تاثير گذاري آن در لايه‌هاي پنهان و روح مخاطب است بسيار مهم و با ارزش است. ”دكتر علي اكبر جلالي” گفت: رسانه‌ها و سايت‌هاي اينترنتي و خبررساني ما در كنار عنوان مطالب اصلي خود بايد مباحث مذهبي را هم مد نظر داشته باشند و به گونه‌يي عقايد مذهبي مورد نظر به مخاطبان منتقل شود. اين صاحب نظر در حوزه‌ي فناوري اطلاعات و ارتباطات در گفت‌وگو با خبرنگار سرويس ارتباطات ايسنا، گفت: نقش IT در حوزه‌هاي ديني رو به گسترش است و اگر به فعاليت‌هاي مذهبي مذاهب مختلف جهان در اينترنت توجه داشته باشيم و از نحوه‌ي تبليفات و عضو گيري‌هاي جديد مطلع باشيم و يا اين كه اگر در جستجوهاي مختلفي كه در ماشين‌هاي جستجوي اينترنت انجام مي‌دهيم توجه كنيم، متوجه مي‌شويم كه نقش IT در حوزه‌هاي ديني به سرعت در حال گسترش است. وي، افزود: در كشور ايران شهر قم به عنوان يك شهر مذهبي جزو شروع كنندگان اوليه‌ي استفاده‌ي اينترنت در مسايل مذهبي بوده و هم اكنون نيز يك پايگاه قوي مذهبي از نقطه نظر پايگاه اطلاعات مذهبي در جهان به حساب مي‌آيد، بنابراين به صورت طبيعي نقش مذهب در حوزه‌هاي IT در حال افزايش است و به صورت محسوس يا نامحسوس عقايد افراد در لابلاي مقالات و سايت‌هاي اينترنتي و رسانه‌ها ديده مي‌شود. جلالي، تصريح كرد: بايد بتوانيم مانند ساير افراد جهان كه از IT به عنوان ابزار تبليغ مذهبي استفاده مي‌كنند، استفاده كنيم. متاسفانه در كشور ما درگيري‌هاي سياسي مانع توسعه‌ي فعاليت‌هاي مذهبي شده است به همين لحاظ وقتي يك نفر از خارج از كشور با سايت‌هاي ايراني برخورد مي‌كند اغلب با مباحث سياسي رو به رو مي‌شود. جلالي با بيان اين كه رسانه‌ها و سايت‌هاي ما بايد به گونه‌يي در كنار عنوان مطالب خود مباحث مذهبي را هم مد نظر داشته باشد، اظهار داشت: در جهان توسعه‌ يافته‌ي امروز كه بر مبناي حركت IT و ICT مي‌باشد و تا سال 2005 هم كه 85 درصد امور بشر نوعا به اين دو پديده وابسته خواهد شد بايد دقت كنيم كه از غافله‌ي جهاني در كليه‌ي زمينه‌ها و از جمله انتشار عقايد ديني كه جزو وظايف يك مسلمان است، غافل نشويم. وي، تصريح كرد: عدم شناخت درست مذهب ما در جهان باعث شده كه متاسفانه جهان، تبليغات منفي عليه ما داشته باشد و طوري شده كه ما نتوانيم حداقل در سايت‌هاي خود از موضع‌مان دفاع كنيم. عضو هيات علمي وزارت علوم، گفت: رسانه‌ها و سايت‌هاي اينترنتي به اين موضوع توجه داشته باشند كه مفاهيم زيباي اسلام را مي‌توانند به شيوه‌يي غير مستقيم در مطالب خود بيان و منتقل كنند. ”دكتر محمود دهقان” استاد دانشكده‌ي صدا و سيما در گفت‌وگو با خبرنگار سرويس ارتباطات ايسنا، گفت: تفاوت عملكرد رسانه‌ها و سايت‌هاي اينترنتي ما با كشورهاي غربي در اين نيست كه ما به دنبال اهداف خاص ايدئولوژيكي يا سياسي و يا القاء محورهاي خاص به مخاطب نيستيم، بلكه به نظر من تفاوتمان در اين است كه ما به طور غير حرفه‌يي اين كار را انجام مي‌دهيم و كاملا از شيوه‌ي مستقيم كار تبليغ را انجام مي‌دهيم. وي، افزود: كشورهايي كه در اين زمينه تجربه دارند ارزش‌ها و فرهنگ خود را به نوعي از طريق شيوه‌هاي كاملا حرفه‌يي در مطالب خود دخالت مي‌دهند، بنابراين محورهاي تبليغي به طور غير مستقيم القا مي‌شود و مخاطب در مقابل دريافت اطلاعات احساس نمي‌كند محور يا مطلب خاصي به او القا شده است. دهقان، ادامه داد: اين در حالي است كه در كشور ما اين كار و شيوه‌ي تبليغ كاملا مستقيم است، بنابراين تاثير چنداني نخواهد داشت. برخي كشورها در داخل خبرهايشان بسيار پيچيده و پنهان عليه ديدگاه‌هاي اسلامي اقدام مي‌كنند. وي، ادامه داد: متاسفانه رسانه‌ها و سايت‌هاي اطلاع رساني مربوط به ديدگاه عقيدتي و ارزشي اسلامي در كشورمان بسيار مستقيم و عريان عمل مي‌كنند و طبيعي است كه اين شيوه در مخاطب و به ويژه مخاطبان غير مسلمان ايجاد موضع خواهد كرد در صورتي كه بايد اين كار به صورت غير مستقيم صورت گيرد. دهقان، در پايان گفت: به طور كلي رسانه‌ها و سايت‌هاي اينترنتي با 2 گروه مخاطب رو به رو هستند. گروه اول مسلمانان و گروه دوم مخاطبان غير مسلماني در سراسر جهان هستند و براي اين گروه بايد از شيوه‌هاي غير مستقيم و در واقع بيان مفاهيم قابل قبول آن‌ها استفاده كنيم و در كنار اطلاع رساني درست و ارائه‌ي مطالب، فرهنگ و ارزش‌هاي اسلامي‌مان را مد نظر داشته باشيم. انتهاي پيام